1. Jehovha a va wonisa kutxani ava va tivekako hahatshi? Txhamusela.

JEHOVHA wa randa vathu vo tiveka hahatshi. M’thu a nga sikota kuva ni wuxaka wo tsakisa ni Jehovha ngako a txi tiveka hahatshi. Kambe “m’thu wo ti guleta a m’ziva a di kule.” (Mas. 138:6) Hotshethu hi lava kutsakisa Jehovha ni kutshumela hi randwa ngu ngene, ngu toneto hi ni sivangelo so pfala so sakulela kutiveka hahatshi.

2. Hi na bhula ngu txani ka msungo wuwa?

² Ka msungo wuwa hi na bhula ngu tixamulo ta siwotiso siya sa siraru: 1)  Ti womba txani kutiveka hahatshi? 2) Ngu kutxani i di ta lisima kutiveka hahatshi? 3) Ngu sihi siemo si ti nga karatako kutiveka hahatshi? Nga ha hi no ti wona ngu kona, ngako hi txi sakulela kutiveka hahatshi hi tsakisa Jehovha ni ku eto ti vhuna athu hipune.—Mav. 27:11; Isaya 48:17.

3. Ti womba txani kutiveka hahatshi?

³ Kutiveka hahatshi ti womba ku va ni mbilu yo tipfa u di wa hahatshi mwendo kwa mbi pimisa to u wa lisima kupala vamwani ni kwa mbi ti gela. Bhiblia yi womba to m’thu wo tiveka hahatshi a wona Jehovha i di wo guleka ngutu ni ku wa pfisisa wukhalo wa vamwani. M’thu eneyo wa kholwa to vathu vamwani va nga mpala ka to kari.—Vaf. 2:3, 4.

4-5. Ina hi nga womba to m’thu wo kari mbwo tiveka hahatshi ngu kuwona mazumbelo akwe?

⁴ Vathu vamwani va nga woneka nga mbo tiveka hahatshi. Va nga va i di vathu vo malala. Mwendo va nga kombisa txixonipho ngu mhaka ya mu va zumbako kona ni ti va nga kulisa tona. Kambe ngu mbiluni va nga va i di vathu vo ti guleta.  Hambi ti txo swela ti na ti komba to vona ngu ditshuri va zumbisile kutxani.—Luka 6:45.

⁵ Vathu vamwani va vo zumbisa kutxhariha, hi nga ti to vo ti gela. (Joh. 1:46, 47) Kambe vathu va vo zumbisa toneto va fanete ve ti wonela ku va si thembi wusikoti wawe. Mwendo hi vo malala mwendo nem, hotshethu ti lava hi sakulela ku va ni mbilu yo tiveka hahatshi.

6. Ngu kuya ngu 1 Vakorinto 15:10, hi nga gonda txani ka txikombiso txa mpostoli Paulo?

⁶ Wona txikombiso txa mpostoli Paulo. A thumisilwe ngutu ngu Jehovha ti to e simeka mabanza ka madhoropa o tala. Ti nga maha ene a di thumile ngutu ka mthumo wo txhumayela kupinda vapostoli vamwani va Jesu Kristu. Hambi keto, Paulo kha tipfa i di wa lisima kupinda vamwani. Ene a vekile ni ku khene: “Ani ni m’dotho ka votshe vapostoli; kha ni fanekelwi ngu kudhanwa ngu ditina da mpostoli, nguko ni xanisile dibanza da Txizimu.” (1 Vak. 15:9) Paulo a ti pfisisile to i ti ngu mhaka ya wuxinji wa Jehovha a nga sikota ku va ni wuxaka nayo i si nga ti to ene i to ko va wo sawuleka kupinda nombwe. (Lera 1 Vakorinto 15:10.) Hi nga wona txikombiso txa txinene txa kutiveka hahatshi. Mbimo yi a nga bhalela Vakorinto, ene kha womba mapswi o ti guleka hambiku ku nga ti ni vathu dibanzani va va nga ti ti gela to va mu pala!—2 Vak. 10:10.

7. Mwanathu mmwani awu a nga ti ni malungelo a hombe, a ti kombisile kutxani kutiveka hahatshi?

⁷ Vanathu vo tala va tsanisilwe ngu kugonda ka matimu a wutomi wa mwanathu Karl F. Klein, awu a nga thuma kota txiro txa Mmidi wu wu Fumako. Ka matimu akwe ene  a wombile ngu sikarato si a nga manana naso ni ngu to tala ati a nga ti tandeka ka tona. Ngu txikombiso ngu 1922 a zamile kuhuma thembwe ngu m’ti ni m’ti. Kambe a ti woni ti txi karata ngutu ha koza e zumba malembe mambidi a si humi kambe. Ni ku, mbimo yi a nga thuma Bhetele a zumbile mbimo yo kari a di ni txiviti ni mwanathu wu a nga ti mu kawukile. Txitimwi keto ku ve ni mbimo yi a nga va ni txikarato txa mialakanyo ngu mhaka ya kujujeka mapimo ni kuvilela, kambe ti gwitile ti pinda. Hambi keto, ene a ve ni siavelo sa lisima ngutu. Eto ti womba to tilavile moya wa kutiveka hahatshi ku e womba timhaka toneto ngako i nga ti mwanathu awu a nga ti ni malungelo a hombe. Vanathu vo tala va mu khumbula kwati Klein ni ti a nga womba ka matimu akwe. *

8. Dibhuku da 1 Pedro 5:6 di hi vhunisa kutxani kuwona to kutiveka hahatshi ka tsakisa Jehovha?

⁸ Txivangelo txa hombe txo athu hi sakulela kutiveka hahatshi ngu ku eto ti tsakisako Jehovha. Mpostoli Pedro a ti vekile ha kubasani timhaka tiya. (Lera 1 Pedro 5:6.) Dibhuku di di ku: “Venha Ser Meu Seguidor” di womba tiya mayelano ni kutiveka hahatshi: “Ku ti guleta kufana ni txhefu. Ngako u txi yi leka yi nga kudaya. Fanelo yiya yi nga maha ku m’thu wu a ku ni wusikoti e maneka i si nga wa txilo. Kutiveka hahatshi, kumaha m’thu wu a wonekako a si vhuni txilo e va wa lisima ka Jehovha . . . [Ene] a na tsakela kukuhakela ngu mhaka ya kutiveka hahatshi.” * Kha ti nga ho ti hi nga ti mahako ta tinene kupinda kutsakisa Jehovha.—Mav. 23:15.

9. Ngu kutxani vathu va txi dhunda kuthumisana ni va vo tiveka hahatshi?

⁹ Ngako hi txi ti veka hahatshi hi na tsakisa Jehovha ni ku tshumela hi wuyelwa hipune. Kutiveka hahatshi ti maha ku vathu ve hi dhunda. Kasi kupfisisa atiya, zama kutiveka wukhaloni ka vamwani. (Mat. 7:12) Kha ti tshambi kuthumisana ni vathu vo sinzisa mawonelo awe dwe va si tumeli a vamwani. Kambe ngako vanathu va di ni “moya wa wumbilu, ni kutiveka hahatshi” ta tshamba kuthumisana navo. (1 Pedro 3:8) Ngako hi di ni wungana ni vathu vo  tiveka hahatshi ni vona va na tsaka ku va ni nathu ngako hi txi tiveka hahatshi.

10. Kutiveka hahatshi ku nga tshukwatisa wutomi wathu ngu nzila muni?

¹⁰ Kutiveka hahatshi ti tshumela ti tshukwatisa wutomi wathu. Ka wutomi hi nga thuka hi wona timhaka to kari ti si tsimbili kwati. Mkoma Solomoni a wombile tiya: “Ni woni tikhumbi ti di gadhile mahantxhi, ni vathangeli va nga ti ti tsimbila ngu mikondo, kufana ni tikhumbi ha mafuni.” (Ekl. 10:7) Mbimo yimwani vathu va va ku ni wusikoti va nga tekelwa hahatshi. Kambe, ava vo mbi ziva to tala ve tekelwa txitimwi. Hambi keto, Solomoni a ti woni to i tshuku kugula ngu maso hi txi wonetela i si nga kuswireka ngu timhaka toneto. (Ekl. 6:9) Loko hi txi tiveka hahatshi, hi na mbi zumba hi txi karateka ngu timhaka ti hi ti wonako ti si tsimbili kwati.

11. Kutiveka hahatshi ku nga hi vhunisa kutxani mbimo yi hi kawukwako?

¹¹ Mbimo yotshe, hi ni mikhanjo yo kombisa kutiveka hahatshi. Alakanyisisa ngu siemo siya. Txo khata: Ngako hi txi kawukwa. Hi fanete kukhumbula ti to kuza mwanathu e hi kawuka, ti nga maha se hi to huma ngutu hanzila. Mbimo yi hi kawukwako hi nga thuka hi eyisa. Hi nga sola-sola m’thu eneyo mwendo kusola nzila yi hi nga kawukwa ngu yona. Kambe hi txi tiveka hahatshi ti na hi vhuna kuva ni mawonelo a manene.

12. Ngu kuya ngu Mavingu 27:5, 6 ngu kutxani hi di fanete kubonga ngako hi txi kawukwa? Womba txikombiso.

¹² M’thu wa kutiveka hahatshi wa tumela kukawukwa. Ngu txikombiso, alakanya u di mitshanganoni. Msana ka kubhulanyana ni vanathu, mmweyo wawe e kundinda didhawa e kugela ngu txihunja to u na ni titshenda ta mmdiwo ka makwasa. Ti ha kubasani ti to u na pfa nyana tingana. Kambe u na tsaka aku a nga ta kugela. Phela u nga tshumela u txi khawe a swete ku ni gela. Ngu kufana, ti lava hi bonga mwanathu wu a manako txibindi txo ta hi kawuka. Mwanathu eneyo ti lava hi mu wona kota mngana hayi mlala.—Lera Mavingu 27:5, 6; Gal. 4:16.

13. Hi nga kombisisa kutxani kutiveka hahatshi loko vamwani va txi amukela siavelo?

¹³ Txa wumbidi: Ngako vamwani va txi amukela siavelo. Jason awu i ku didhota a khene: “Ni txi wona vamwani va txi amukela  siavelo, na thuka ni ti wotisa to ngu kutxani ani ni sa sawulwa.” Ina awe u khala kutipfisa toneto? Kha ta biha kuva ni mixuwo yo maha to tala ka Jehovha. (1 Tim. 3:1) Kambe ti lava hi ti wonela, hi nga thuka hi leka kutigela kumila mikoloti mbiluni kwathu. Ngu txikombiso, Mkristu a nga pimisa to ene ngene wa lisima a fanelako txiavelo txo kari. Mwendo ku kata didhota e pimisa to mwamna wakwe ngene a fanelakako kupinda nombwe! Kambe, ngako hi txi tiveka hahatshi hi na vayilela toneto.

14. Hi nga gonda txani ka ti Mosi a nga ti pfisa tona mbimo yi vamwani va nga amukela siavelo?

¹⁴ Hi nga gonda ka ti Mosi a nga ti pfisa tona mbimo yi vamwani va nga mana siavelo. Ene a ti ninga lisima txiavelo txakwe txo thangela ditiko da Israyeli. Mosi a ti pfisile kutxani mbimo yi Jehovha a nga tumelela vamwani ti to ve mu vhuneta? Ene kha nga va bavela. (Mit. 11:24-29) Mosi a ti vekile hahatshi e tumela ku vamwani ve thuma nayo ka wulamuli. (Eks. 18:13-24) Eto ti hehukisile mthumo ni ku aku i ti nga vangi vo thuma, vathu va si sweli kutenderwa. Atiya ti ti veka ha kubasani ti to Mosi a ti khatala ngutu ngu vathu i si nga siavelo sakwe. Etxo njikombiso txa txinene kwathu! Ngako hi txi lava ku va va lisima ka Jehovha, ti lava hi thangetisa kutiveka hahatshi i si nga wusikoti wathu. Hambiku Jehovha a nga guleka wa “ninga makatekwa ka vale va kutiveka hahatshi.”—1 Pedro 5:5.

15. Ngu sihi siemo si vanathu vamwani va nga manana naso?

¹⁵ Txa wuraru: Ngako siemo si txi txitxa. Vanathu vo tala va i ku kale va txi thumela Jehovha va mananile ni kutxitxa ka siavelo. Ngu txikombiso, ngu 2014 vawoneleli va miganga ni vasikati vawe ve emile kuthuma kota vawoneleli va miganga ve belela tximwani txiavelo. Kukhukhela ka dilembe donedo,  vawoneleli va sigava va txi nga za ve hoka ka 70 wa malembe va di fanete ve ema kuthuma. Ni ku didhota ngako di txi hokela 80 malembe kha di swi di thuma kota muwoneleli wa mmidi wa madhota. Txitimwi keto, ka malembenyana msana vanathu vo tala Bhetele va txitxilwe ve ya thuma kota vanyaphandule. Vamwani ti lavile ve ema mthumo wa mbimo yotshe ngu mhaka ya malwati, kuxayisa mwaya mwendo timwani.

16. Vanathu va kombisile kutiveka hahatshi ngu nzila yihi mbimo yi va nga manana ni kutxixa ka siavelo?

¹⁶ Kutxitxa koneko kha ka va hehukela vanathu vonevo. Se, ku ve ni mbimo yi ti nga va karatela kutolovela kutxitxa koneko. Kambe va gwitile ve tolovela. Ngu kutxani? Ngu mhaka ya lirando lawe ngu Jehovha. Ni ku va thembisile kutiningetela ka Jehovha i si nga ka mthumo mwendo siavelo. (Vakl. 3:23) Vona va ti emisete kuthumela Jehovha ka txiavelo tximwani ni tximwani. Vanathu vonevo va ‘veka masoni ka Txizimu kotshe kukarateka kwawe’ nguko va ti ziva to txa va khatalela.—1 Pedro 5:6, 7.

17. Ngu kutxani hi nga bongako aku Bhiblia yi hi kuzetako kutiveka hahatshi?

¹⁷ Ha bonga ngutu aku Bhiblia yi hi kuzetako kusakulela kutiveka hahatshi. Ngako hi txi sakulela fanelo yiya ya yinene hi na wuyelwa hipune ni kuvhuna vamwani. Ti na tshumela ti hi vhuna kuwonisana ni sikarato. Kambe txa lisima ngutu hi tshuketa hafuhi ni Tate wathu wa nzumani. Ta hi tsakisa kuziva to hambiku ene i ku “Nyatxitimwi wa Kuthaviseka” wa randa ni ku ninga lisima sithumi sakwe so tiveka hahatshi!—Isaya 57:15.