1. Ngu kuhi kutxitxa aku ku nga maneka ka masiku a ngweno ka makhalo mamwani?

MALEMBE msana, vathu vo tala va ti ni wukhongeli. Kambe masiku a ngweno ku ve ni kutxitxa ka hombe ngutu. Vathu va vangi va ti gela ku hi nga vakhongeli. Ku na ni matiko aya wungi wa wathu va ti gelako ku hi nga vakhongeli. *—Mat. 24:12.

2. Ngu kutxani vathu vo tala va si khatali ngu wukhongeli?

² Ngu kutxani vathu vo tala i di vo mbi khongela? * Ti nga maha vamwani va txi tsulupetwa ngu kulava ku ti tsakisa ni kuvilela ngu sa mafu. (Luka 8:14) Vamwani kha va kholwi ka Txizimu. Kasi vamwani va kholwa, kambe va pimisa to wukhongeli wu pindetwe, hi nga wa lisima, kha wu yelani ni siyensiya ni ku kha wu pfisiseki. Ti nga maha va txipfa ku txi wombwa to silo si do ti mahekela sipune, kambe va si khali kupfa sivangelo so pfisiseka so kholwa ka Txizimu. Vamwani va tsukula wukhongeli ngu kunyenyezwa ngu mahanyelo a vathangeli va titxhetxhe i ku o dhunda male ni kufuma. Ka makhalo mamwani wukoma wa tsimbisela wukhongeli.

3. Ngu txihi txikongomelo txa msungo wuwa?

³ Jesu a hi rumile ku hi ya “phindula vamatiko votshe ve maha vagondiswa.” (Mat. 28:19) Hi nga va vhunisa kutxani vathu vo mbi khongela kuranda Txizimu ni ku va vagondiswa  va Kristu? Ti lava hi khumbula to kasi ku m’thu e amukela ditshuri ti na ya ngu ti a nga kulisa tona. Ngu txikombiso vathu va matiko a Europa va nga lamba kuengisa, kuhambana ni vathu va matiko a Ásia. Ngu kutxani? Matiko ya Europa, vathu vo tala va yi zivanyana Bhiblia ni kuziva to kari ngu wuvangi wa Txizimu. Kambe ka matiko a Ásia wungi wa vathu kha va zivi ta boti ngu Bhiblia ni ku kha va kholwi ka Txizimu. Txikongomelo txa gondo yiya ngu hi vhuna kugwesa timbilu ta votshe va hi va manako thembweni, ti si nga ni mhaka ni ti va kholwako ka tona.

4. Ngu kutxani hi nga kholwako to vathu va nga txitxa?

⁴ Vathu va nga txitxa. Dilembe ni dilembe vathu vo tala va va nga si khongeli va bhabhatiswa kota Tifakazi ta Jehovha. Vamwani va ti ni mahanyelo a manene, kambe va ti karate ngu wukanganyisi wa wukhongeli. Kasi vamwani, va ti ni mahanyelo a walo, se ti lavile ve txitxa dihanyo. Ngu kuvhunwa ngu Jehovha hi nga tsaniseka ti to hi na va mana ava va ku ni “fanelo ya wutomi wo mbi guma.”—Mith. 13:48; 1 Tim. 2:3, 4.

5. Ngu kutxani vathu va txi riya nzeve hi txi va txhumayela?

⁵ Va ñole kha kwati. Mtalo wa vathu va hi engisa i si nga ngu mhaka ya ati hi wombako, kambe ngu mhaka ya nzila hi wombako ngu yona. Va tsaka mbimo yi hi va ñolako ngu wunene, hi womba-womba ngu wutxhari ni kukhatala ngu vona. Kha hi va sinzisi ku ve hi engisa. Kambe, hi zama kupfisisa sivangelo sa mawonelo awe ngu wukhongeli. Ngu txikombiso, hi nga wona to vamwani kha va ti dhundi kubhula ngu ta wukhongeli ni m’thu wo mbi mziva. Vamwani va khona ngwa mbi na txixonipho kuwotisa m’thu mayelano ni Txizimu. Kasi vamwani va ni tingana to wonwa va txi gonda Bhiblia, ngutu-ngutu ni Tifakazi ta Jehovha. Ti si nga ni mhaka ni ti va angulisako tona, ti lava hi zama kupfisisa matipfelo awe.—2 Tim. 2:24.

6. Paulo a kombisile ngu nzila yihi to a txi ziva mabelelo? Hi nga mu etetelisa kutxani?

⁶ Se hi nga maha txani ngako m’thu a si ti tsakeli hi txi thumisa mapswi o fana ni ya o khene: “Bhiblia,” “kuvangwa ka silo,” “Txizimu,” ni “wukhongeli”? Hi nga etetela mpostoli Paulo hi txitxa mabelelo. Mbimo yi a nga ti womba-womba ni Vajudha a ti thumisa Mibhalo ngu kukongoma. Kambe, mbimo yi a nga txi txhumayela Vagriki adi Areyopago, asi gwesi Mibhalo ngu kukongoma. (Mith. 17:2, 3, 22-31) Hi nga txi tekelelisa kutxani txikombiso txa Paulo? Ngako hi txi mana vathu va va si tsakeliko Bhiblia, ti nga va wutxhari hi si gwesi mapswi a Bhiblia ngu kukongoma. Ngako u txi wona to m’thu kha ti tsakeli kuwonwa a txi lera Bhiblia, zama ku yi thumisa ngu nzila yo sisala, kufana ni ku u txi yi thumisa mu ka fone.

7. Ngu kuya ngu 1 Vakorinto 9:20-23, ti nga lava hi maha txani kufana ni Paulo?

⁷ Va pfisise ni kuengisela. Ti lava hi zama kupfisisa sivangelo asi si va mahako ve pimisa ngu nzila yo kari. (Mav. 20:5) He tshumele hi wona txikombiso txa Paulo. A kulete ka Vajudha. Se ti lavile e ziva nzila ya yinene yo txhumayela vamatiko, vathu va va nga si zivi to tala ngu Jehovha ni Mibhalo. Ngu toneto ti nga lava hi maha wuxolisisi mwendo kuwotisa vanathu vamwani dibanzani kasi ku hi ziva nzila yi vathu va wukhalo wathu va pimisako ni ku tipfa ngu yona.—Lera 1 Vakorinto 9:20-23.

8. Ngu yihi yimwani ya tinzila yo khata mabhulo a Bhiblia?

 ⁸ Txikongomelo txathu ngu mana va va “fanelako.” (Mat. 10:11) Kasi ku hi wuyelwa, ti lava hi va kombela ve womba mawonelo awe ni ku va engisela kha kwati. Mwanathu mmwani wa ditiko da Inglaterra a tolovela kuwotisa vathu ti to va nga li manisa kutxani litsako, nzila yo kulisa vanana ni ku wonisana ni wubihi. Msana ko engisela mawonelo awe, a va wotisa tiya: “U txi wonisa kutxani txialakanyiso txi txi nga bhalwa kona mu ka 2000 wa malembe msana?” Se, e tshumela e va komba mibhalo ngu kuthumisa fone kambe a sa gwesa dipswi “Bhiblia.”

9. U nga va vhunisa kutxani vathu va va si dhundiko kubhula ngu ta Txizimu?

⁹ Hi nga sikota kugwesa timbilu ta vathu va va si dhundiko kubhula ngu ta Txizimu ngu kubhula navo ngu timwani ati ti va gwesako. Ngu txikombiso, vamwani va tsakiswa ngu mtumbuluko. Se u nga womba to fana ni tiya: “Ti nga maha u txi wona silo so tala si si nga mahwa, asi si nga kopiyarwa ka mtumbuluko. Vamahi va mamikrofone va gonda ka tinzeve, aniko vamahi va mitxhini yo thavisa mifota va gonda ka maso. Se u txi wona mtumbuluko, u pimisa to wu to ti mahekela, wu to vangwa mwendo timwani?” Msana kopfa xamulo yawe, u nga khawe: “Se va nga va va txigonda ka mani wuzivi wonewo? Tiho ti ti nga ni xamalisa ti nga bhalwa ngu m’bhali wa kale, i ku tiya: ‘Txizimu, txi nga maha tinzeve, kha txi na mbi engisa kani? Txona txi nga maha maso, kha txi na mbi wona kani? . . . Ene ngene a gondisako vathu wuzivi!’ Vagondi vamwani va ti woni to eto ditshuri.” (Mas. 94:9, 10) Hi nga gwita hi kombisa vhidhiyo ya jw.org^® wona ka “Entrevistas e Casos Reais” ka mlongoloko wa tivhidhiyo ta “A Origem da Vida: Teorias e Fatos”. (Bela ka PUBLICAÇÕES > VÍDEOS.) U nga ningela dibroxura di di ku: A Vida—Teve um Criador? Mwendo di di ku: A Origem da Vida—Cinco Perguntas Que Merecem Resposta.

10. Hi nga khatisa kutxani mabhulo ni m’thu wu a si ti laviko kubhula ngu ta Txizimu?

¹⁰ Vathu va vangi va ti lava kuva ni wumangwana wo tsakisa. Kambe, vo tala va pimisa to mafu ma na gindimuswa ku si swi kuhanya vathu. Muwoneleli mmwani wa txigava khe Noruega a ti woni to vathu va va si ti laviko  kubhula ngu ta Txizimu, va tsakela kubhula ngu mazumbelo a ditiko. Msana ko va losa a va wotisa tiya: “U alakanya ti to hi nga va ni wumangwana wa wunene? Ina hi nga veka themba yathu ka va mwatipolitika, vasiyentista mwendo vamwani?” Msana kova engisela kha kwati, a va lerela mwendo kuwomba mibhalo ayi yi womba-wombako ngu wumangwana wo tsakisa. Vamwani va kona va xamaliswa ngu themba ya Bhiblia ya ti to mafu ma na zumba kala kupinduka ni ku vathu vo dikha va na hanya ka ona ngu ha ku si gumiko.—Mas. 37:29; Ekl. 1:4.

11. Ngu kutxani hi di fanete kuthumisa tinzila to hambana-hambana hi txi bhula ni vathu? Ngu kuya ngu Varoma 1:14-16, hi nga txi tekelelisa kutxani txikombiso txa Paulo?

¹¹ Hi fanete hi ziva kuthumisa tinzila to hambana-hambana ka vathu va hi va manako. Ngu kutxani? Nguko vathu va hambanete. M’thu a nga tsakiswa ngu to kari mmwani e ya tsakiswa ngu to hambana. Vamwani va tsakela kubhula ngu Txizimu mwendo ngu Bhiblia, aniko vamwani va tsakela kubhula ngu timhaka to mbi yelana ni Bhiblia ngu kukongoma. Ti si nga ni mhaka ni ti m’thu ati tsakelako, he zameni kubhula ni votshe vathu. (Lera Varoma 1:14-16.) Kambe, kha hi divali to Jehovha ngene a kulisako ditshuri ka timbilu ta vathu vo lulama.—1 Vak. 3:6, 7.

12. Hi nga maha txani ti to hi vhuna vathu va matiko a Ásia ava va si ti ningiko mbimo yo pimisa to ku ni Mvangi?

¹² Ha mafuni kotshe, vahuweleli vo tala va txhumayela vathu vo ta ngu ka matiko ya Ásia, kupata ni va matiko ya wukoma wu si ningiko mkhululeko ka wukhongeli. Matiko o tala a khe Ásia, wungi wa vathu kha va thuki ve tininga mbimo yo pimisa to ku ni Mvangi. Vamwani va nga ti tsakela kuamukela gondo ya Bhiblia, aniko vamwani va nga thuka va si ti lavi kugonda ta tiphya. Hi nga maha txani kasi ku va vhuna? Vahuweleli vamwani va humelela loko va txi khata mabhulo a timhaka ta ditshiku ni ditshiku, ve kombisa kukhatala ni kuwomba nzila yi va nga wuyelwa ngu yona ngu kuthumisa milayo yo kari ya Bhiblia.

13. Nji txani txi txi nga ndindelako vathu ku ve engisa didungula da Bhiblia? (Wona mfota wa kapa.)

¹³ Vathu va tsakela kuengisa timhaka ta Bhiblia ati ti nga va vhunako. (Ekl. 7:12) Ka didhoropa da Nova York, mwanathu mmwani awu a txhumayelako ka vathu ava va womba-wombako lidimi la Tximandarin a khene: “Ni zama kukhatala ngu vathu ni ku va engisela. Ngako ni txi wona to valuveli vo ngadi kuhoka ni va wotisa tiya: ‘Ina se wa wu tolovela wutomi wa muwa? Se u wu mani mthumo? Ina vathu va muwa va kuñola kwati?’” Siwotiso so nga siya si nga tula dibhulo. Ngako ti txi koteka, mwanathu wuwa a wotisa a txi: “U pimisa to ngu yihi khiya yo hanyisana kwati ni vathu? Ina ni nga kukomba mibhalo ya mu ka Bhiblia? Yona yi womba tiya: ‘Kukhata ka dizunga, kufana ni kuthekelela ka mati na ma di tatile mnambo; tiwuka na ku si se hoka kulwa.’ Ina u pimisa to txialakanyiso txiya txi nga hi vhuna kuhanyisana kwati ni vamwani?” (Mav. 17:14) Mabhulo o fana ni awa ma nga hi vhuna kutumbula vathu va va nga lavako kugonda to tala.

14. Mwanathu mmwani wa Oriente a mahisa kutxani kasi kuvhuna vathu va va si kholwiko ka Txizimu?

¹⁴ Se hi nga khathu txani ka vathu va va wombako to kha va kholwi ka Txizimu? Mwanathu wu i ku kale a txi txhumayela vathu  va matiko a Oriente a khene: “M’thu loko a txi khene kha kholwi ka Txizimu, a lava kuwomba to ka kholwi ni ku kha khozeli sizimu si so tala. Se ani ni va gela to sizimu so tala si mahwa ngu manza a vathu. Ni tolovela kulera Jeremiya 16:20 yi ku khene: ‘Ina m’thu wa sikota ku ti mahela sizimu, si i singako sizimu kani?’ Se ni wotisa ku: ‘Hi nga txi zivisa kutxani txa ditshuri ni txo vatwa?’ Ni va engisela ni gwita ni lera Isaya 41:23 yi ku khene: ‘Hi ziviseni timhaka ti ti nota kasi ku hi na ziva ti to anu mi sizimu.’ Ngu msana, ni va komba txikombiso txa nzila yi Jehovha a nga zivisa ngu yona wumangwana.”

15 Hi nga gonda txani ka txikombiso txa mwanathu wa Ásia Oriental?

¹⁵ Mwanathu mmwani wa khe Ásia Oriental a womba tiya mayelano ni kukhata mabhulo: “Ni va komba wutxhari wa mu ka Bhiblia, wuprofeti wu wu nga hetiseka ni milayo ya Jehovha ya mtumbuluko. Se ni va komba nzila yi eto ti yelanako ngu yona ni Mvangi wu aku ni wutxhari. Mbimo yi va tumelako ku Txizimu txiho, ni va komba ati Bhiblia yi ti wombako ngu Jehovha.”

16. Ngu ku ya ngu Vahebheru 11:6, ngu kutxani sigondiyana ti txi lava si va ni likholo ka Txizimu ni ka Bhiblia? Hi nga va vhunisa kutxani kumaha toneto?

¹⁶ Mbimo yi hi tsimbitisako sigondo ka vathu vo mbi khongela, ti lava hi simama hi va vhuna kuaka likholo ka Txizimu. (Lera Vahebheru 11:6.) Ni ku va vhuna ve tshumela ve va ni likholo ka Bhiblia. Kasi kumaha toneto, ti nga lava hi wuyeletela timwani tigondo. Ka gondo yimwani ni yimwani, ti nga lava hi va komba to Bhiblia ngu ditshuri Dipswi da Txizimu. Eto ti nga pata kubhula ngu wuprofeti wu wu nga hetiseka, kutumelelana ka Bhiblia ni siyensiya ni ku matimu a yona nga ditshuri.

17. Ngako hi txi kombisa lirando ka vathu, ti nga va gwesa ngu nzila yihi?

¹⁷ Hi vhuna vathu kuva vagondiswa va Kristu ngu ku va kombisa lirando, ti si nga ni mhaka ni ku va khongela mwendo nem. (1 Vak. 13:1) Mbimo yi hi va gondisako, txikongomelo txathu ngu va komba to Txizimu txa va randa ni vona va fanete ve txi randa. Dilembe ni dilembe vathu vo tala va va nga si khatali ngu wukhongeli va bhabhatiswa ni kutshumela ve randa Txizimu. Se, vana ni mawonelo a manene, u dhunda votshe vathu. Va engisele, u zama ku va pfisisa. Txikombiso txako txi nga va vhuna ti to ve va vagondiswa va Kristu.