1-2. a) Ngu kutxani ava va ku ngadi kutxhadha va di fanete kuthemba Jehovha? (Masalmo 37:3, 4) b)  Hi na bhula ngu txani ka gondo yiya?

INA awe u hafuhi ni kutxhadha mwendo u nga di kutxhadha? Idi toneto, awe u emela ku ti dila ngu wutomi wo tsakisa ni m’thu wu u mu randako ngutu. Kambe mtxhadho wu ni sikarato sa wona, ku ni sisungo sa lisima asi si fanelwako kumahwa. Ti to u va ni litsako ti na ya ngu sisungo asi mi no si maha ni nzila yi mi no wonisana ngu yona ni sikarato asi mi no manana naso. Ngako u txi themba Jehovha u na maha sisungo sa wutxhari, mtxhadho wako wu na tsana ni ku mi na va ni litsako. Ngako mi txi tandeka ko maha sisungo asi si yelanako ni kuranda ka Txizimu ti nga maha mi manana ni sikarato asi si no maha mi si mani litsako.—Lera Masalmo 37:3, 4.

² Hambi ku gondo yiya yi nga mahelwa a va vo ngadi kutxhadha yona yi na bhula ngu sikarato asi votshe va va nga txhadha va mananako naso. Yi na junyatisa to hi nga gonda txani ka sikombiso asi hi nga siyelwa ngu vavamna ni vavasikati vo thembeka va mu ka Bhiblia. Sikombiso soneso sina hi siyela tigondo a ti hi nga ti thumisako ka wutomi wathu, ati ti nga vhunako ava va nga txhadha. Hi na tshumela hi wona to hi nga gonda txani ka sikombiso sa ngweno sa vathu ava va nga txhadha.

3-4. Ngu sihi sikarato asi ava va nga txhadha va nga mananako naso?

³ Vathu vamwani va nga gela ava va ku ngadi kutxhadha to va fanete kumaha a ti ti mahwako ngu vathu. Ngu txikombiso, maxaka  ni vaveleki va nga zumbela ku va geletela ti to va fanete kukuluveta ve veleka vanana. Mwendo ku vangana va nga va kuzeta ti to ve ti akela nyumba ni kutshumela ve yi tata ngu si phati-phati.

⁴ Ngako mpatwa wu si tiwoneli wu nga maha sisungo asi si no wu maha wu talelwa ngu sikweneti. Eto ti na maha ti to mwamna ni msikati ve thuma ngutu maora o engeteleka ti to ve hakela sikweneti soneso. Ni ku ti nga maha ti to ve pwata mbimo yo maha gondo ya m’thu apune, ni wukhozeli wa mwaya mwendo kutxhumayela. Mwamna ni msikati ti nga maha ve luza ni mitshangano ngu kona ha ko thuma maora o engeteleka kasi kuengetela male, mwendo kutumela kuthuma maora o tala ti to va si luzekelwi ngu mthumo. Se eto ti nga maha ti to ve luza mikhanjo yo andisa mthumo wawe ka Jehovha.

5. Nji txani a txi u nga txi gonda ka txikombiso txa Klaus ni Marisa?

⁵ Ngako hi txi veka mapimo ko lava kuganya hi na mbi mana litsako. Wona ti Klaus ni msikati wakwe Marisa va nga ti gonda mayelano ni mhaka yiya. * Mbimo si va nga txhadha mwamna ni msikati votshelele va ti thuma ti to ve mana male ya yingi kasi ku ve hanya kwati, kambe wona va si nga ni litsako. Klaus a womba tiya: “Athu hi di ganyile ngu didhawa da nyama, kambe hi si nga ni makungo a moya. Kuwomba ditshuri wutomi wathu wu ti tate ngu sikarato.” Ti nga maha nanawe u di tumbute ti to kuveka mapimo ko lava kuganya kha ti tisi litsako. I di toneto u nga godholi, u nga vhuneka ngu kuxolisisa sikombiso sa sinene sa vamwani. Konkuwa he wone to vavamna va nga gonda txani txa txikombiso txa tinene a txi hi nga siyelwa ngu Mkoma Josafati.

6. Ngu kuya ngu dibhuku da Mavingu 3:5, 6, ngu tihi ti Josafati a nga maha mbimo si a nga wonisana ni txikarato txo lava kudhumelwa?

⁶ Anu vavamna, ina mbimo yimwani ma tipfa mi txi nemelelwa ngu wutixamuleli wanu? Idi toneto, txikombiso txa Josafati txi nga kuvhuna. Kota Mkoma Josafati a ti ni wutixamuleli wo khatalela dotshe ditiko. Nji txani txi nga mvhuna ti to e hetisisa kwati wutixamuleli wakwe? Josafati a mahile totshe ti a nga tikota kasi kuvhikela ditiko dakwe. Ene a tsanisile madhoropa a Judha e tshumela e sengeleta dibutho da hombe da yimbi adi di nga ti pinda kona mu ka 1.160.000 wa masotxhwa. (2 Mak. 17:12-19) Ngu kutsimbila ka mbimo, ene a mananile ni txikarato txa hombe, atxi txi di no veka haphangoni mwaya wakwe ni dotshe ditiko. Txikarato txonetxo nja mbimo yi Vaamoni, Vamowabhi ni vaaki va ditiko da Seyiri va nga lava ku mu dhumela. (2 Mak. 20:1, 2) Ngu tihi ti Josafati a nga maha? Ene a kombete txivhuno ni mtamo ka Jehovha. A ti Josafati a nga maha ti tsimbitisana ni txialakanyiso atxi txi ku ka Mavingu 3:5, 6. (Yi lere.) Mkombelo wu Josafati a nga wu maha wu ka 2 Makronika 20:5-12, wu ti veka hakubasani ti to ene a ti themba Jehovha. Jehovha a xamulisile kutxani mkombelo wa Josafati?

7. Jehovha a xamulisile kutxani mkombelo wa Josafati?

 ⁷ Jehovha a xamute Josafati ngu kuthumisa Mulevhi mmwani a nga ti dhanwa ku i Jahaziyeli. Jehovha a wombile tiya: “Tsulani mi txi ya ema mi wonetela a ti MKOMA a no maha, kasi ku mi hulukisa.” (2 Mak. 20:13-17) Ewo mkongomiso wu txi nga kha wu pfisiseki. Kambe mkongomiso wonewo wu txi ta ngu ka Jehovha i si nga ka m’thu. Aku Josafati a nga ti themba Jehovha, ene a mahile a ti a nga rumwa. Mbimo yi va nga huma ku ve ya yimbini, hahanze ko thangetisa masotxhwa a ya ma zivako kulwa ene a thangetisile vaembeleli. Jehovha kha dhanisa Josafati ene a xute dibutho dile da valala.—2 Mak. 20:18-23.

8. Ngu tihi a ti vavamna va nga ti gondako ka txikombiso txa Josafati?

⁸ Anu vavamna mi nga gonda ngutu ka txikombiso txa Josafati. Anu nganu mi fanelako kukhatalela mwaya wanu, se ngu toneto mi maha totshe ti mi nga ti kotako kasi ku wu xayisa ni ku wu seketela. Kambe mbimo yi mi mananako ni sikarato ti nga maha mi pimisa to anu mi nga sikota kululamisa sikarato soneso mipune. Hambi keto, mi fanete mi tiwonela kasi mi si pimisi ti to mi na ti kota. Hahanze keto khongela ka Jehovha u di wekha u kombela txivhuno txakwe. I si nga eto dwe, tshumela u maha mkombelo ni msikati wako. Kombela mkongomiso wa Jehovha ngu kugonda Bhiblia ni mabhuku athu aya hi ningwako ngu sengeletano ya Jehovha, ni kutshumela u thumisa sileletelo a si u no si mana. Ti nga maha vamwani va si tumelelani ni sisungo a si u no si maha a si si seketelwako mu ka Bhiblia, ve kuwona nga kha ti teki. Vona va nga womba ti to male ni tithomba ngu sona si nga ti kotako kuxayisa mwaya wako. Kambe khumbula txikombiso txa Josafati, ene a ti themba Jehovha ni ku a ti kombisile ngu simaho sakwe. Jehovha kha thela tingana Josafati. Ngu toneto, nanawe u nga themba ti to Jehovha kha na mbi kutshotsha. (Mas. 37:28; Vaheb. 13:5) Ngu tihi ti mwamna ni msikati va nga ti mahako kasi ku ve va ni wutomi wo tsakisa votshe?

9. I ti wuhi mthumo awu mprofeti Isaya ni msikati wakwe va nga txi wu maha ka Jehovha?

⁹ Mprofeti Isaya kumweko ni msikati wakwe va txi thangetisa mthumo wo thumela Jehovha ka wutomi wawe. Isaya i ti mprofeti ni ku ti woneka nga msikati wakwe nene a txi maha mithumo ya wuprofeti nguko Bhiblia yi womba ti to ene i ti “mprofeti wa txisikati.” (Isaya 8:1-4) Kota mpatwa Isaya kumweko ni msikati wakwe va txi thangetisa mthumo wa Jehovha ka wutomi wawe. Atxiya njikombiso txa txinene a txi ava va nga txhadha va nga txi tekelelako nyamsi!

10. Ngako mpatwa wu txi gonda wuprofeti wa mu ka Bhiblia ti na va vhunisa kutxani ti to ve maha to tala ka mthumo wa Jehovha?

¹⁰ Mipatwa nyamsi yi nga tekelela txikombiso txa Isaya ni msikati wakwe ngu kumaha totshe va nga ti kotako ka mthumo wa Jehovha. Vona va nga tsanisa themba yawe ka Jehovha ngu kugonda wuprofeti wa Bhiblia kumweko ni kuwona nzila yi wu hetisekako ngu yona. * (Tit. 1:2) Ngako va txi wona to vona va patekisa kutxani ka kuhetiseka ka wuprofeti wonewo, ti nga va vhuna ngutu. Ngu txikombiso, vona va nga wona ti to va pateka ka kuhetiseka ka wuprofeti wa Jesu awu wu wombako ti to mahungu a manene ma na txhumayelwa mafuni kotshe na ku si se hoka magwito. (Mat. 24:14) Ngako va txi xolisisa kwati wuprofeti wa mu ka Bhiblia hi wona ti to mbimo yotshe wa hetiseka, vona va na ti emisela ngutu kumaha  totshe ti va nga ti kotako ka mthumo wa Jehovha.

11. Ngu tihi ti Prisila ni Akila va nga ti kota ku ti maha hambi ku va nga txi manana ni sikarato, ngu kutxani?

¹¹ Anu mi ku ngadi kutxhadha mi di ngadi vaphya mi nga gonda ngutu ka txikombiso txa Prisila ni Akila, i nga ti mpatwa wa va Judha ava va nga ti zumba ka didhoropa da Roma. Vona va engisile mahungu a manene mayelano ni Jesu, se ve va Makristu. Ti hakubasani ti to vona va txi eneliseka ngu wutomi wu va nga txi wu hanya. Kambe ti ti ya txitxa mbimo yi Mkoma Klawudhiyo a nga ningela mkongomiso wa ti to votshe Vajudha ve rura Roma. Alakanya ngu ti ti nga vako ti di gwesisile tona Akila ni Prisila. Vona ti da lava ve leka wukhalo wu va nga kulela ka wona ve lava wumwani wukhalo ni kutshumela ve ti lavela dibhindu do maha matenda. Ina sikarato si ya si ndi na va maha ve ema kumaha mthumo ka Jehovha nga ti va nga txi mahisa tona? Ahim him. Kona khe Korinto Akila ni Prisila va ti ya ti pata ni dibanza da wukhalo wonewo ve thuma kumweko ni Mpostoli Paulo kasi kutsanisa vanathu va kona kheya. Ngu msana vona va rurile ve ya ka madhoropa mamwani amu ku nga ti ni txilaveko txa vatxhumayeli va Mfumo. (Mith. 18:18-21; Var. 16:3-5) Vona va wile ni wutomi wo tsakisa kota mpatwa va txi thumela Jehovha.

12. Ngu kutxani ava va ku ngadi kutxhadha va di fanete ku ti vekela makungo a moya?

¹² Mipatwa ya timbimo ta ngweno yi nga tekelela txikombiso txa Prisila ni Akila ngu kuthangetisa Mfumo. Kambe mbimo ya yinene ya ti to mpatwa wu bhula ngu makungo a wona i mbimo yi va ku ngadi va txi namorara. Ngako mpatwa wu txi tumelelana ka sisungo sawe ni kumaha mizamo yo si hokela makungo oneyo vona va na va ni mkhanjo wo wona nzila yi moya wo sawuleka wa Jehovha wu nga va vhunako ngu yona ka wutomi wawe. (Ekl. 4:9, 12) Wona txikombiso txa Russell ni Elizabeth. Russell a womba tiya: “Mbimo yi hi nga txi ngadi hi txi namorara athu hi bhute ngu makungo a moya a ya hi lavako ku ma hokelela.” Elizabeth nene a womba tiya: “Athu hi vile ni mabhulo oneyo ti to mbimo yi hi ku ta wonisana ni kumaha sisungo so hambana-hambana hi tsaniseka ti to a ti hi ti sawulako ti si hi tsiveli  kuhokelela makungo ya hi nga ma maha.” Txiemo txa Russell ni Elizabeth txi va tumelete ti to ve rura ve ya Micronésia ku ya vhuneta ka wukhalo wu wu ku ni txilaveko txa hombe txa va txhumayeli va Mfumo.

13. Ngu kuya ngu dibhuku da Masalmo 28:7, ngu yihi wuyelo yi no manwa ngu vale va vekako themba yawe ka Jehovha?

¹³ Kufana ni Russell ni Elizabeth, mipatwa yo tala yi mahile txisungo txo heta mbimo yo tala ka mthumo wo txhumayela ni kugondisa, ngu kwa mbi tumela ti to ve khulumetelwa ngu mithumo yimwani. Ngako mpatwa wu txi ti vekela makungo a lisima ka mthumo wa Jehovha ni kumaha totshe va nga ti kotako kasi kuhokela makungo onewo va na mana wuyelo yo tsakisa ngutu. Vona va na wona nzila yi Jehovha ava khatalelako ngu yona, themba yawe kwakwe yi kula ni ku va na mana litsako la ditshuri.—Lera Masalmo 28:7.

14. Mpostoli Pedro kumweko ni msikati wakwe va kombisile kutxani ti to va txi themba ati ti ku ka dibhuku da Matewu 6:25, 31-34?

¹⁴ Mipatwa yi nga gonda to tala ka txikombiso txa Mpostoli Pedro kumweko ni msikati wakwe. Ku di pindile dilembe ni 6 wa mitxima msana kova Mpostoli Pedro a di zivanile ni Jesu, ene ti lavile e maha txisungo txa lisima ngutu. Pedro a txi ti hanyisa ngu kudota sihaka. Mbimo yi Jesu a nga ta dhana Pedro ti to e belela mthumo wa mbimo yotshe Pedro ti lavile e khata ngu kupimisa ngu mwaya wakwe. (Luka 5:1-11) Se Pedro a sawute kutsimbila kumweko ni Pedro ka mthumo wo txhumayela. Phela ene a mahile txisungo txa txinene ngutu ni ku ha tsaniseka ti to msikati wa mpostoli Pedro a txi seketete txisungo txonetxo. Bhiblia yi kombetela ti to msana ko va Jesu a di wusilwe kuvile ni mbimo yi msikati wa Pedro a nga ti enda kumweko nayo. (1 Vak. 9:5) Ti hakubasani ti to txikombiso txa kata Pedro kota msikati wu i ku Mkristu, ti kuzetile Mpostoli Pedro ti to e bhala txialakanyiso mayelano ni Makristu ya ma nga txhadha, a ti ni livhalo lo basa. (1 Pedro 3:1-7) Jehovha a ti va thembisile ti to ngako va txi thangetisa Mfumo kukhata ene a ndi na va khatalela. Ngu ditshuri Pedro kumweko ni msikati wakwe va vekile themba ka sithembiso soneso sa Jehovha.—Lera Matewu 6:25, 31-34.

15. Ngu tihi ti u ti gondako ka experiyensia ya Tiago ni Esteri?

¹⁵ Ngako u di ngadi kutxhadha u nga maha txani ti to u simama u sakulela mixuvo yo andisa mthumo wako wo txhumayela? Yimwani ya tinzila ngu tekelela txikombiso txa mipatwa yimwani. Ngu txikombiso, u nga lera mxaxamelo wa timhaka awu wu ku khene: “Eles se ofereceram.” Misungo ya timhaka yoneyo yi vhunile Tiago ni Esteri, i ku mpatwa wa Brasil ti to wu sakulela mixuvo yo vhuneta amu ku ku ni txilaveko. Tiago a womba tiya: “Mbimo yi hi nga txi lera maexperiyensia ya nzila yi Jehovha a vhunako ngu yona malanda akwe ka timbimo tiya ta ngweno, nathu hi lavile kuwona diwoko da Jehovha di txi hi khatalela.” Tiago ni Esteri ngu kutsimbila ka mbimo va rurile ve ya Paraguai, ka wukhalo wu ku nga txi wombwa-wombwa lidimi la txiputukezi kukhukhela 2014. Esteri nene a womba tiya: “Ndimana yi hi yi dhundako ngutu nja Vaefesu 3:20. Ngu totshe tinzila hi woni nzila yi mapswi yawa ma nga hetiseka ngu yona ka mthumo wathu wa Jehovha.” Ka dibhuku da Vaefesu Paulo a hi thembisa ti to Jehovha a na engetela so pinda a si hi si kombelako. Ngu ditshuri, mapswi yawa ma hetiseka!

16. Mipatwa ayi yi ku ngadi kutxhadha yi nga kombela txivhuno ka va mani?

 ¹⁶ Mipatwa ayi yi ku ngadi kutxhadha yi nga wuyelwa ngutu ngu ma experiyensia a vamwani, ava va nga gonda kuthemba Jehovha. Mipatwa yimwani ti nga maha yi di hetile malembe ni malembe yi di ka mthumo wa mbimo yotshe. Se ti hi mbimo yo kombela txivhuno kwawe ngako u txi lava ku ti vekela makungo oneyo, a yiya yimweyo ya tinzila ayi u nga kombako ngu yona ti to wa mthemba wa themba Jehovha. (Mav. 22:17, 19) Madhota ni ona ma nga vhuna ava va ku ngadi kutxhadha kasi ku ti vekela makungo ni kutshumela ve ma hokelela.

17. Ngu tihi ati ti nga maheka ka Klaus ni Marisa ni ku hi gonda txani kwawe?

¹⁷ Mbimo yimwani ti nga maha mixuvo yathu yo andisa mthumo wathu wo txhumayela yi si maheki nga ha hi nga ti xuva ngu kona. He wone txikombiso txa Klaus ni Marisa a va hi nga womba-womba ngu vona. Msana ka malembe mararu va di txhadhile, vona va rurile kasi ku ve ti ningela ve ya vhuneta ka mthumo wo aka ka Bhetele ya Finlândia, kambe va tumbute ti to vona va ndi na zumba kudingana 6 wa mitxima dwe. Makhatoni va karatekile. Kambe ku di pindile mbimonyana vona va rambilwe ti to ve ya maha kurso ya lidimi la txiarabhe. Se konkuwa va vhuneta ka ditiko dimwani amu kuwombwa-wombwako lidimi la txiarabhe. A txi khumbula ti ti nga pinda Marisa a womba tiya: “Hambi u txi ziva ti to Jehovha a na kuvhuna, ta dhukisa kurura a mu u nga ku tolovela u ya ka wukhalo wumwani. Kambe ni woni nzila yi Jehovha mbimo yotshe a nga ni vhuna ngu yona ngu tinzila to nem hi sa ti emela. Msana ka experiyensia yiya, themba yangu ka Jehovha yi kute ni kutshumela yi tsana.” Nga ha hi nga tiwona ngu kona ka experiyensia yiya, tsaniseka to Jehovha a na ku hakela ngako u txi veka themba yako kwakwe.

18. Nji txani a txi ava va ku ngadi kutxhadha va nga txi mahako ti to ve simama ve themba Jehovha?

¹⁸ Mtxhadho i ningo yi tako ngu ka Jehovha. (Mat. 19:5, 6) Ene a navela ti to ava va nga txhadha ve tidila ngu ningo yiya. (Mav. 5:18) Ngako u di nga di kutxhadha ina u khala ku tiha mbimo yo alakanyisisa ngu nzila yi u thumisako ngu yona wutomi wako? Ti wotiseni tiya, ina hi maha totshe ti hi nga ti kotako kasi kukombisa to ha bonga Jehovha ngu totshe tiningo ti a hi ningako tona? Se womba-wombani ni Jehovha ngu mkombelo. Xolisisani matshina a milayo a mu ka Bhiblia a ya ma nga thumako ka txiavelo txano. Mi tshumela mi thumisa sileletelo a si Jehovha a mi ningako. Ngako mi txi thangetisa kuthumela Jehovha ka wutomi wanu, tsanisekani ti to mi na mana makatekwa o tala ni ku mi na mana litsako!