Ina u ti ti ziva?
Ngu kutxani Vaisrayeli va nga ti hakela lowolo?
KA TI mbimo ta kubhalwa ka Bhiblia ku txi hakelwa lowolo ka mwaya amu ku ku ya tekwa kona dihorana. Lowolo yoneyo yi txi hakhelwa ngu silo sa lisima, sihari hambi male. Mbimo yimwani, lowolo yi txi hakhelwa ngu kumaha mthumo wo kari, to fana ni ti ti nga maheka ni Jakobe mbimo yi a nga tumela kuthuma 7 wa malembe kasi ku na lowola msikati wakwe Rakeli. (Gen. 29:17, 18, 20) I ti txihi txikongomelo txa mkhuva wuwa?
Mgondi mmwani wa matimu a Bhiblia a dhanwako ku i Carol Meyers a womba tiya: “Ti nga maha ku ti mahwa lowolo kasi kuhakela a ku dihorana dile di ndi no khukha mtini ka dona di tsula wukati kuveti di ti maha mithumo yo tala ha mwayani.” Ti nga maha kambe presu yile ya lowolo yi ti thuma kasi kutsanisa wuxaka wu wu ndi no khata kumaneka hagari ka timwaya tile ta vamaseve. Wuxaka wonewo wu ndi na vhuna timwaya tile mbimo yi va ku ka sikarato. I si nga eto dwe, lowolo yi ti tsanisekisa ti to wa msikati a ti tekilwe ni ku kukhukha kwakwe eya ka mwamna wakwe ti ndi na ti veka hakubasani ti to a si swi e khatalelwa kambe ngu tate wakwe, kambe ngu wu a nga mteka.
Kuva ku txi hakhelwa lowolo ti si wombi ti to wamsikati a txo xawa nga txilo txo kari. Dibhuku dimwani di womba-wombako ngu matimu a kale ka Isarayeli di womba tiya: “Kuva ku txi dihwa male ya lowolo mwendo kudiha lowolo ngu silo simwani, ti ti woneka nga wa msikati wa Muisrayeli a txo xawa. Kambe male mwendo sile si nga ti kombelwa kuhakela lowolo i si nga sa singi ngutu si txi dinganiswa ni kuxava m’thu.”
Nyamsi ka matiko o tala vathu va simama ve londisa mkhuva wa kuhakelisa lowolo. Ngako Makristu ma txi kombela ti to mwanana wawe e lowolwa, vona va maha ti to “wunene wawe wu ziwa ngu votshe vathu” ngu kwambi kombela lowolo yo dhula. (Vaf. 4:5; 1 Vak. 10:32, 33) Va txi maha toneto, va tiveka hakubasani ti to vona hi nga “vanyatimbiti” mwendo va makolo. (2 Tim. 3:2) I si nga eto basi, ngako vaveleki va i ku Makristu va si kombeli lowolo yo dula, mteki kha na mba tipfa a txi sinziseka kuthindekisa mtxhadho kala kuza e mana male yi yi lavekako para lowolo. Ni ku mteki kha na mba tipfa a txi sinziseka kuema kuthuma kota nyaphandule kasi ku e kota kuthuma ngutu kala kuza e mana male ya lowolo ayi yi lavekako.
Ka matiko mamwani, mfumo ngu wona wu gemako male ya lowolo. Ka matiko eneyo, Mkristu a fanete kuengisa mlayo. Ngu kutxani? Nguko Bhiblia yi lava ti to Makristu otshe me ‘engisa wukoma’ ni ku va fanete kuengisa milayo ya wukoma ayi yi si lwisanako ni Bhiblia.—Var. 13:1; Mith. 5:29.