1. Jehovha a va thavelete ngu nzila yihi vathu msana ka kuva Adhamu ni Evha va di onhile?

JEHOVHA Njizimu atxi txi ningako kuthavelela. Se kupinda mbimo yo lapha a txi maha toneto kukhukhela mbimo yi vathu va nga onha se ve va vo mbi hetiseka. Msana ka kuva Adhamu ni Evha va di onhile, ngu txikuluveta Txizimu txi to ningela wuprofeti awu ngako wu txi pfisiswa wu ndino va ninga themba ava va ndino velekwa mbimo yi yi tako. Wona wu maneka ka Genesisi 3:15 ni txithembiso txa ti to Sathani Dhiyabhulosi ni wubihi wakwe a na loviswa.​—1 Johani 3:8; Mtuletelo 12:9.

2. Jehovha a mu thavelelisile kutxani Nowa?

² Alakanya ngu nzila yi Jehovha a nga tsanisa ngu yona Nowa. Vathu va mbimoni ya Nowa va ti ni mahanyelo o biha,  o va Nowa ni mwaya wakwe dwe va nga ti khozela Jehovha. Phela Nowa a di godhote. (Genesisi 6:4, 5, 11; Judha 6) Jehovha a ningile Nowa txibindi txo simama e M’khozela ni kumaha ta tinene. (Genesisi 6:9) Jehovha a gete Nowa ti to a lava kulovisa mafu o biha, Ene a gete Nowa ati a nga ti fanete kutimaha ti to ene ni mwaya wakwe ve huluka. (Genesisi 6:13-18) Jehovha a thavelete Nowa.

3. Jehovha a m’tsanisisile kutxani Joxuwa? (Wona mfota wu wu ku makhatoni.)

³ Msana ka malembe, Jehovha a tsanisile dilanda dakwe Joxuwa awu a nga ti ni mthumo wa hombe. Ene a ti fanete e thangela vathu va Txizimu ti to ve bela ka Ditiko da Txithembiso. A ti fanete e xula valala va mtamo ava va nga ti zumba kona mule. Jehovha a ti zivile ti to ta pfala loko Joxuwa a txi thava, se Ene a gete Mosi a txi khene: “Aniko leletela Joxuwa mithetho yako, u txi m’tsanisa msana ni ku m’ninga mtamo, nguko ngene a no thangela masoni ka vathu vava e va wuleta ka ditiko dile u di wonako, di va thomba yawe.” (Dhewuteronome 3:28) Msana keto, Jehovha apune a tsanisile Joxuwa a txi khene: “Ina kha na kugela ani kani? Tsana u va ni mtamo; u nga xamale, kambe u nga thave, nguko MKOMA, Txizimu txako, a ni nawe, ni hani mu u yako kona.” (Joxuwa 1:1, 9) U alakanya ti to Joxuwa a ti pfisile kutxani ngu mapswi onewo?

4, 5. a) Jehovha a va tsanisile ngu nzila yihi vathu vakwe mbimo yi yi nga pinda? b) Jehovha a mu tsanisile ngu nzila yihi Mwanana wakwe?

⁴ Jehovha a tshumete e tsanisa vathu vakwe kota mtxawa. Ngu txikombiso, mbimo yi Vajudha va nga ti wukhumbini wa Bhabhilona, Jehovha a tizivile ti to va ndina lava kutsaniswa. Ene a va tsanisele a txi khene: “U nga thave, nguko ani ni ni nawe; u nga gume mtamo, nguko ani ni Txizimu txako; na ku tsanisa, kambe na kuvhuna, na kuseketela ngu dianza dangu da txinene da kululama.” (Isaya 41:10) Ngu kutsimbila ka mbimo, Jehovha a tsanisile Makristu o khata ngu nzila yi yi fanako.—Lera 2 Vakorinto 1:3, 4.

⁵ Jehovha a tshumete e tsanisa Mwanana wakwe. Mbimo yi Jesu a nga bhabhatiswa, ku to pfala dipswi nzumani di txi khene: “Awuwa i Mwanana wangu wo randeka, awu ni tsakiswako ngutu ngu ngene.” (Matewu 3:17) Ina wa ti wona ti to mapswi onewo ma mu tsanisisile kutxani Jesu mbimo yi a nga ti txhumayela ha mafuni?

6. Txidinganiso txa Jesu txa titalenta txi hi tsanisa ngu nzila yihi?

⁶ Jesu a tekelete Tate wakwe ngu kutsanisa vamwani ti to ve thembeka. A va tsanisile ngu kuthumisa txidinganiso txa titalenta. Ene a va gete ti to nyamne a ti khene ka txithumi tximwani ni tximwani txo thembeka: “Ngu tona, txithumi txa txinene, txa kuthembeka, u thembekile ka simaha sa sidhotho, ni na ku veka txitimwi ka sa singi. Wulela litsakoni ka nyamne wako.” (Matewu 25:21, 23) Mapswi onewo ma tsanisile vangondiswa vakwe kusimama ve thumela Jehovha ngu kuthembeka!

7. Jesu a va tsanisile ngu nzila yihi vapostoli vakwe, ngutu-ngutu Pedro?

⁷ Hambiku vapostoli va nga ti zumbela kulwisana ngu ti to i mani wa hombe, Jesu  a va laphisete mbilo. Ene a va kuzetile kutiveka hahatshi, ve thumela vamwani, hahanze ko lava kuthumelwa ngu vamwani. (Luka 22:24-26) Pedro a mahile sihoxo ni kuthela tingana Jesu makhambi o tala. (Matewu 16:21-23; 26:31-35, 75) Kambe Jesu kha mu tshuralela Pedro. Hahanze keto, a mu tsanisile ni ku m’ninga txiavelo txo tsanisa vamwani.—Johani 21:16.

8. Ezekhiya a ti tsanisile ngu nzila yihi tinduna ta yimbi ni vathu va Judha?

⁸ Hambi mbimo yi Jesu a nga ti si se ta ha mafuni, malanda a Jehovha ma ti tiziva ti to ma fanete me tsanisa vamwani. Alakanya ngu Ezekhiya. Mbimo yi Vasiriya va nga ti lava kudhumela Jerusalema, ene a to tshanganisa tinduna ta yimbi ni vamwani ti to e va tsanisa. Se vona ‘va to tsaniswa ngu mapswi akwe.’​—Lera 2 Makronika 32:6-8.

9. Hi nga gonda txani ka Jobe ka mhaka yo thavelela vamwani?

⁹ Ka mhaka yo thavelela vamwani hi nga tshumela hi gonda ka txikombiso txa Jobe. Hambiku ene a nga ti lava kuthavelelwa, a gondisile vamwani nzila yo thavelela. Jobe a gete vavamna va va nga ti tela ku ta mu thavelela ti to i ti ku o va ene a va thavelelako, a di va gete mapswi o tsanisa ni ku vhuna, i singa mapswi o va swira. (Jobe 16:1-5) Kambe ngu magwito, Jobe a thaveletwe ngu Elihu ni Jehovha apune.​—Jobe 33:24, 25; 36:1, 11; 42:7, 10.

10, 11. a) Ngu kutxani mwanana wa Jefta a nga ti lava kuthavelelwa? b) Mba mani ava hi nga va thavelelako nyamsi wa ditshiku?

¹⁰ Mmwani wu a nga ti lava kuthavelelwa i mwanana wa Jefta. Jefta i ti Mulamuli, se a ti ya lwa ni Vaamoni. Ene a thembisile Jehovha ti to ngako a txi m’vhuna e xula valala vakwe a wu a no huma e mu hingeta mbimo yi a wuyako mtini, a ndina mu ningela ka Jehovha ti to e ya thumela ditendani. Va xute yimbi, se mwanana wakwe wa mmweyo dwe, ngene a nga m’hingeta. Mbilu ya Jefta yi ti funyilwe. Kambe a simamile ni txithembiso txakwe, e rumela mwanana wakwe ti to e ya thumela ditendani wutomi wakwe wotshe.​—Valamuli 11:30-35.

¹¹ Hambiku mhaka yiya yi nga ti karata ka Jefta, kambe yi fanete yi di karatile ngutu ka mwanana wa kona. Hambiketo, ene a ti tiemisete kumaha ati tate wakwe a ngati thembisile. (Valamuli 11:36, 37) Eto ti womba ti to a si na kutekwa mwendo e va ni vanana. Lixaka lawe li ndi na fuva. Ene a txi ti lava ngutu kutsaniswa ni kuthavelelwa. Bhiblia yi womba tiya: “Kukhukhela konako ku to tumbuluka mkhuwo ka va ka Israyeli, wa ti to dilembe ni dilembe timbiri ta ka Israyeli ti huma amu ka mune wa masiku ti txi ya saluka mwanana wa Jefta wa dihorana mugileyadhi.” (Valamuli 11:39, 40) Mhaka ya mwanana wa Jefta yi hi maha hi alakanya ngu vanathu va va tizumbelako vokha nyamsi wa ditshiku, ve  maha to tala ka mthumo wa Jehovha. He va ndunduzeleni ni ku va tsanisa!—1 Vakorinto 7:32-35.

12, 13. Pedro a va tsanisile ngu nzila yihi vakwawe?

¹² Ka wusiku wu Jesu a nga fa ngu wona, a gete mpostoli Pedro a txi khene: “Simoni, Simoni, wona: Sathani a kombete ku mi hehera nga kule ka fulaho. Aniko ani ni ku kombelete, kasiku likholo lako li si timeki. Se awe, ngako u di hundulukile, tsanisa vakwanu.”​—Luka 22:31, 32.

¹³ Pedro i ti mmwani wa va va nga ti thangela ka dibanza da Wukristu da mbimoni yakwe. (Vagalatiya 2:9) Kukhukhela ka Pentekoste kala masoni, ene a thavelete vanawe ngu simaho sakwe. Msana kova a di thumile malembe o tala, a bhalete tiya vanawe: “Ni mi bhalela ngu kukomisa, ngu txanza txa Silivhano, awu, ngu mawonelo angu, i ku mwanathu wo thembeka, kasiku ni txi mi laya, ni txi tsanisa masoni kwanu ti to ayiya ngu yona kateko ya ditshuri ya Txizimu, ayi mi nga tsana ka yona.” (1 Pedro 5:12) Mapapilo a Pedro ma thavelete vanathu va mbimo yakwe. Se nathu ma hi thavelela hi txi ngadi hi txi emela kuhetiseka ka sithembiso sa Jehovha!​—2 Pedro 3:13.

14, 15. Mabhuku ya ma nga bhalwa ngu Johani ma hi thavelela ngu nzila yihi?

¹⁴ Mpostoli Johani nene mmweyo wa va va nga ti thangela ka dibanza do khata da  Wukristu. Ene a bhate Evhangeli yo tsakisa ya wuthumeli wa Jesu. Dibhuku donedo da mu ka Bhiblia di tsanisile Makristu kudingana mazana a malembe, ni ku di ya masoni di hi tsanisa ni nyamsi. Ngu txikombiso, o va ka dibhuku da Johani basi aha hi manako ti to lirando i fanelo yi yi kombisako Makristu a ditshuri.​—Lera Johani 13:34, 35.

¹⁵ Mapapilo a mararu a Johani ma ni timhaka to tsakisa ati i ku ditshuri. Ngako hi txi va ni dikhodho ngu mhaka ya tiphazamu tathu, ha thavelelwa ngu kulera ti to digandelo da Jesu da “hi basisa ka sotshe sionho.” (1 Johani 1:7) Se ngako hi txi simama hi ti pfa mnando, hi na tsaniswa ngu kulera ti to “Txizimu nja hombe kupinda timbilu tathu.” (1 Johani 3:20) Johani, ngene basi ka votshe vabhali va Bhiblia wu a nga bhala ti to “Txizimu i lirando.” (1  Johani 4:8, 16) Ka dipapilo da wumbidi ni da wuraru, a ndunduzete Makristu aya ma simamako me “hanya mu ka ditshuri.”​—2 Johani 4; 3 Johani 3, 4.

16, 17. Mpostoli Paulo a ma tsanisile ngu nzila yihi Makristu o khata?

¹⁶ Mpostoli Paulo i ti txikombiso txa txinene txo tsanisa vanathu. Msana ka ku va Jesu a di fite, wungi wa vapostoli va zumbile Jerusalema, aha ku nga ti zumba mmidi wu wu fumako. (Mithumo 8:14; 15:2) Makristu a Judheya ma txhumayete ngu Kristu ka vathu va se va nga ti khotwe ka Txizimu tximwetxo. Kambe  moya wo sawuleka wu rumile Paulo ti to e ya txhumayela Vagriki, Varoma ni vamwani ava va nga ti khozela sizimu so tala.​—Vagalatiya 2:7-9; 1 Timoti 2:7.

¹⁷ Mpostoli Paulo a tsimbite ngutu ka matiko aya konkuwa ma dhanwako ku i Turquia, Grécia ni Itália. Ene a txhumayete vathu va i nga ti singa Vajudha ka matiko onewo, e tshumela e simeka mabanza a Wukristu. Ka Makristu onewo a maphya, wutomi wu si hehuki. Vathu vamwani va ona matiko ale va ti va xanisa, se va ti lava kuthavelelwa. (1 Vatesalonika 2:14) Kona mu ka dilembe da 50, Paulo a bhate dipapilo do tsanisa dibanza da diphya da Tesalonika. A ti khene: “Ha ninga kubonga yotshe mbimo ka Txizimu ngu kota yanu motshenu, na hi txi mi alakanya, mikombeloni kwathu. Ha khumbula mithumo yanu ya likholo, kukhutala kwanu ka lirando, ni kutimisela kwanu.” (1 Vatesalonika 1:2, 3) A tshumete e va kuzeta kuthavelelana ngu txawe a txi khene: “Ngu toneto thavelelanani mi txi akisana, nga tona ti mi mahisako tona ni konkuwa.”​—1 Vatesalonika 5:11.

18. Mmidi wu wu fumako wa mbimo ya vapostoli, wu mu thavelete ngu nzila yihi Filipi?

¹⁸ Ka mbimo ya vapostoli, Jehovha a thumisile mmidi wu wu fumako ti to wu thavelela Makristu, kupata ni va va nga ti thangela mabanzani. Mbimo yi Filipi a nga ya txhumayela ngu ta Kristu ka Vasamariya, mmidi wu wu fumako wu mu seketete. Wu rumete siro simwani sa simbidi, Pedro ni Johani, ti to ve ya khongelela Makristu a maphya ti to me amukela moya wo sawuleka. (Mithumo 8:5, 14-17) Filipi ni Makristu onewo a maphya ma thavelelekile ngu txivhuno txa mmidi wu wu fumako!

19. Makristu a kale ma tipfisile kutxani ngu dipapilo da mmidi wu wu fumako?

¹⁹ Mbimo yimwani mmidi wu wu fumako, wu ti lava kumaha txisungo txa lisima. Mhaka i ti yiya: Ina Makristu aya i singako Vajudha ma fanete me yiswa wukwerani kufana ni Vajudha, ngu kuya ngu Mlayo wa Mosi? (Mithumo 15:1, 2) Msana ko va mmidi wu wu fumako wu maha mkombelo wu kombela moya wo sawuleka wu tshumela wu bhulisana ngu Mibhalo, va sungile ti to kha ti swi ti txi laveka kambe. Va gwitile ve bhala dipapilo ti to ve txhamusela txisungo txawe ni kurumela vanathu ti to ve di heleketa mabanzani. Mbimo yi Makristu ma nga lera dipapilo diya, ‘ma to tsaka ngu konaho ka mapswi a dona.’​—Mithumo 15:27-32.

20. a) Mmidi wu wu Fumako wu hi tsanisa ngu nzila yihi? b) Hi na bhula ngu txani ka msungo wu wu londiselako?

²⁰ Nyamsi, Mmidi wu wu Fumako wa Tifakazi ta Jehovha wu ningela sitsaniso ka vathumi va Bhetele, vanyaphandule vo sawuleka, varumiwa, a va va thumako ko aka, ni nathu. Kufana ni vanathu va mbimo ya vaapostoli, ha tsaka ngu sitsaniso! Ngu 2015 Mmidi wu wu Fumako wu humisile dibroxura di di ku Volte para Jeová, dona di mahetwe kutsanisa ava va nga leka ditshuri. Kambe, ina madhota ngu ona ma ku ni fanelo yo tsanisa vamwani mwendo hotshethu hi nga va tsanisa? Hi na bhula ngu txiwotiso txonetxo ka msungo wu wu londiselako.