1. Ngu tihi ti awe u nga ti gonda ngu Mvangi?

INA AWE u kulisilwe ngu vaveleki va i ku Tifakazi? I di toneto ti nga maha u di gondile ngu Jehovha u di ngadi m’dotho. Vaveleki vako va ku gondisile ti to Jehovha ngene Mvangi ni ku ene ani tifanelo to xamalisa ni kutshumela ve ku gondisa ti to Jehovha ani txikongomelo txo tsakisa ngu vathu.—Gen. 1:1; Mith. 17:24-27.

2. Ngu tihi ti vamwani va ti wombako ngu ava va kholwako ka Mvangi?

² Vathu vo tala kha va kholwi ti to Txizimu txiho ni ku kha va kholwi ti to Txizimu ngu txona Mvangi. Hahanze keto vona va kholwa ti to silo si to ti mahekela sipune si kula kudotho-kudotho kala si maha silo sa hombe. Vathu vavangi va va kholwako ka tigondo toneto ngu va vanga gonda ngutu. Vona va tshumela ve womba ti to siyensia se yi ti vekile hakubasani ti to Bhiblia hi nga ya ditshuri ni ku ava va kholwako ka yona ngu ava va nga mba gonda ni kwa mba ziva.

3. Ngu kutxani hi di fanete kukulisa likholo lathu?

³ Ina mawonelo oneyo a vathu vo gonda ngutu ma nga nyekanyekiwsa likholo lathu ka ti to Jehovha ngene Mvangi? Ti na ya ngu ti ti hi mahako hi kholwa ti to Jehovha Mvangi, ina hi kholwa to Jehovha Mvangi ngu ku hi nga gelwa? Mwendo athu ha tiha mbimo yo xolisisa ditshuri hi pune? (1 Vak. 3:12-15) Ti si nga ni mhaka mwendo kale hi txi thumela Jehovha mwendo nem ti lava hi simama hi kulisa likholo lathu. Hi txi maha toneto hi na mbi timetwa ngu “mawombelo a marindi a wutxhari wa vathu” aya ma gondiswako ngu vathu ava va lwisanako ni dipswi da Txizimu. (Vakl. 2:8; Vaheb. 11:6) Hi nga maha txani ti to hi kulisa likholo lathu ka Mvangi? Ka gondo yiya hi na xolisisa silo siraru i ku siya: (1) ngu ku txani vathu vo tala va si kholwi ka Mvangi, (2) u nga maha txani ti to u kulisa likholo lako ka Jehovha ni  (3) u nga maha txani ti to u simama u va ni likholo lo tsana.

4. Ngu ku ya ngu Vahebheru 11:1, ina likholo lathu nyakholwe basi?

⁴ Vathu vo tala va womba ti to kuva ni likholo ti womba kutumela ka silo asi hi singako ni ku tsaniseka aka sona. Kambe ngu kuya ngu Bhiblia elo hi nga likholo la ditshuri. (Lera Vahebheru 11:1) Wona ti to likholo ka asi si si wonekiko so fana ni Jehovha, Jesu ni Mfumo wakwe li tshumela li seketelwa ka sikombiso so tsana. (Vaheb. 11:3) Siyentista mmwani awu konku i ku Fakazi ya Jehovha a womba tiya: “Likholo lathu hi nga nyakholwe basi ni ku la tumelelana ni siyensia.”

5. Ngu kutxani vathu vamwani va si kholwi ti to silo si to vangwa?

⁵ Ti nga maha awe u txi ti wotisa tiya: ‘I di to ngu ditshuri ku ni sikombekiso so tsana so ngu ditshuri ku ni Mvangi ngu kutxani vathu vo tala va si kholwi to ku ni Mvangi?’ Ditshuri ngu diya, vathu vo tala kha va ti ningi mbimo yo xolisisa ditshuri vapune. Ngu txikombiso Robert awu konku i ku Fakazi ya Jehovha a womba tiya: “Aku ni nga si khali kupfa ku txi wombwa ti to ku ni Mvangi txikolwani ani ni txi kholwa ti to hinga ditshuri. Kambe mbimo yi ni nga va ni kona mu ka 20 wa malembe ni bhute ni Fakazi ya Jehovha yi ni txhamusela timhaka to pfisiseka mayelano ni ti Bhiblia yi ti wombako mayelano ni ku vangwa ka silo.” *—Wona dibhokiso adi di ku: “ Txialakanyiso ka vaveleki.”

6. Ngu tihi timwani ti mahako ti to vathu vamwani va si kholwi to ku ni Mvangi?

⁶ Vamwani vathu kha va kholwi ti to ku ni Mvangi nguko vona va womba to va kholwa ka tile va ti wonako. Kambe ditshuri ngu diya vona  va kholwa ka so tala asi va si si woni. Ngu txikombiso, vona va kholwa ka lei da gravidade i ti to va kholwa ku ngako txo maha txi di ha diwaloni sempre txi nawa. Vona va kholwa to lei da gravidade nja ditshuri, kambe hi nga txilo txi txi wonekako. Phela likholo li wombwako ka Bhiblia li seketetwe ka ‘sikombiso sa sile hi si si woniko.’ (Vaheb. 11:1) Kuxolisisa sikombiso soneso ti la mizamo ni ku ti teka mbimo i ku ti vathu vo tala va si laviko ku timaha. Ku va vathu va si xolisisi sikombiso sa ti to ku ni Mvangi ti va maha va si kholwi ti to Txizimu txiho.

7. Ina votshe va va nga gonda ngutu va lamba to silo si to vagwa? Txhamusela.

⁷ Vasiyentista vamwani va xolisisile ditshuri va tshumela va tsaniseka ti to Txizimu txi vangile Mtumbuluko. * Kufana ni mwanathu Robert,  ti nga maha vamwani va txi pimisa ti to kha nga ni Mvangi va si khali kupfa ngu ta Mvangi mbimo yi va nga ti univhersidhadhe. Hambi keto vasiyentista vo tala va gondile ngu Jehovha ni ku tshumela ve mu randa. Nga ha ti nga maheka ngu kona ni vasiyentista vava nanathu hi fanete kutsanisa likholo lathu ka Txizimu ti si nga ni mhaka ni ti to hi gondile ngutu mwendo nem. Kha ngaho wu a nga hi vhunako kumaha toneto hi fanete hi ti phandela hipune.

8-9. (a) Ngu txihi txiwotiso hi no txi xamula koku? (b) Ngu kutxani i di tinene kugonda ka mtumbuluko?

⁸ U nga maha txani ti to u tsanisa likholo lako ka ti to ku ni Mvangi? Hi na wona mune wa tinzila to maha toneto.

⁹ Gonda ka mtumbuluko. U nga si kota ku tsanisa likholo lako ka ti to ku ni Mvangi ngu kuwonisisa sihari, mindonga ni tinyeleti. (Mas. 19:1; Isaya 40:26) Ngako u txi gonda ngu silo soneso u na tsaniseka ti to Jehovha ngene Mvangi. Mabhuku athu ma ni misungo ya timhaka ayi yi womba-wombako ngu silo si singa vangwa. Ti nga maha u tiwona nga ta karata kupfisisa timhaka toneto. Kambe ku la u lera u nga ma leki, u nga divali ku tshumela u xalela mavhidhio o tshura aya ma ku ka site ya jw.org ma womba-wombako ngu mtumbuluko a ya ma nga kombiswa ka makongresu o gwita.

10. Mtumbuluko wu ti kombisa kutxani ti to ku ni Mvangi? Ningela txikombiso. (Varoma 1:20)

¹⁰ Mbimo yi u gondako ngu mtumbuluko veka mapimo ka ti u nga ti gondako ka Mvangi wathu Jehovha. (Lera Varoma 1:20.) Ngu txikombiso ti nga maha u txi tiziva ti to ditambo da ninga masani ya ma lavekako ti to ku va ni wutomi hamafuni. Kambe, dona di tshumela di ningela masani aya ma dhanwako ku ma raios ultravioleta aya ma ku ni mtamo ngutu. Ngu toneto athu vathu ti lava hi vhikelwa ka masani awa o mbi laveka. Ina ta koteka? Ina, ti mahisa kutxani? Planeta yathu yi ni txivhikelo atxi txi dhanwako ku i camada de ozônio atxi txi hi vhikelako ka masani oneyo. Ngaku masani oneyo ma txi hisa ngutu txivhikelo ni txona txo ya txi kula. Ina eto ti ku mahi u kholwa ti to txivhikelo txonetxo txi to vangwa? Ni ti to Mvangi eneyo a ni wutxhari ni lirando?

11. Ngu hani aha hi nga gondako kona kasi ku engetela likholo lathu ka Mvangi? (Wona dibhokiso di di ku: “ Mabhuku ni mavhidhio aya ma nga tsanisako likholo lathu ka ti to ku ni Mvangi.”)

¹¹ Ngako u txi lava kuziva to tala to u engetela likholo lako ka ti to ku ni Mvangi wona ka Índice de Publicações da Torre de Vigia ni ka site ya jw.org. U nga khata ngu kuwona misungo mhaka ayi yi ku khene: “Teve um Projeto?” Misungo mhaka yoneyo yo koma yi wombawomba ngu timhaka to xamalisa mayelano ni sihari ni sivangwa simwani. Misungo yoneyo ya timhaka yi tshumela yi kombisa tinzila ti va siyentista va zamako kukopiara to kari ka ti va ti wonako ka mtumbuluko.

12. Mbimo yi hi gondako Bhiblia hi fanete ku veka mapimo ka txani?

¹² Gonda Bhiblia. Siyentista awu hi nga wombo-womba ngu ngene makhatoni a si kholwi ka Mvangi kambe ngu kutsimbila ka mbimo ene a vile ni likholo. Ene a womba tiya: “Likholo langu li sa seketelwa ka wuzivi wu ni ku nawo wa siyensia, kambe wu tshumela wu seketelwa ka wuzivi wu ni ku nawo wa Bhiblia.” Ti nga maha awe u txi tiziva kwati tigondo ta Bhiblia, kambe ti to u engetela likholo lako ka ti to ku ni Mvangi u fanete u simama u gonda Dipswi da Txizimu. (Jox. 1:8; Mas. 119:97) Mbimo yi u gondako Bhiblia wona nzila yi txhamuselako ngu yona matimu a vathu. Veka mapimo ka wuprofeti ni nzila ayi wuprofeti wonewo wu yelanako ngu yona. Ngako u txi maha toneto u na tsanisa likholo lako ka ti to ku ni Mvangi awu aku ni wuzivi ni lirando ni ku Bhiblia yona yi  pimisilwe ngu Txizimu. *—2 Tim. 3:14; 2 Pedro 1:21.

13. Ningela txikombiso txa sialakanyiso asi hi si manako amu ka Bhiblia?

¹³ Mbimo yi u gondako Bhiblia zama ku wona tinzila yi sialakanyiso sa yona si ku vhunako ngu yona. Ngu txikombiso, Bhiblia yi womba ti to kuranda ngutu male ti ni wuyelo yo biha ni ku ta tisa “kuvilela ko tala.” (1 Tim. 6:9, 10; Mav. 28:20; Mat. 6:24) Hambi ku txialakanyiso txonetxo txi nga bhalwa kale ina txi ngadi txi vhuna ni nyamsi? Dibhuku adi di ku a A epidemia do narcisismo ngu txingiza di womba tiya: “Ngu talo vathu ava va dhundako tithomba kha va na litsako ni ku va zumba va txi xaniseka. Nga ku m’thu a txi dhunda male ti maha ti to e karateka ka mialakanyo hambi ku va ni txikarato txa dihanyo.” Ti ha kubasani ti to txialakanyiso txa mu ka Bhiblia txa ku vayilela ku randa male txa vhuna ngutu. Ina ku ni sialakanyiso simwani sa mu ka Bhiblia asi si nga kuvhuna? Ngako hi txi wona sialakanyiso sa mu ka Bhiblia ni nzila yi si hi vhunako ngu yona ti hi maha hi pfisisa ti to Mvangi wathu wa lirando wa tiziva a ti i ku ta tinene kwathu! Ngako hi txi maha toneto hi na ya masoni ni ku themba sialakanyiso asi hi ningwako ngu Mvangi wathu. (Jak. 1:5) Wuyelo ya toneto hi nava ni litsako ka wutomi.—Isaya 48:17, 18.

14. Ngu tihi ati hinga ti gondako ka gondo yathu ya Bhiblia mayelano ni Jehovha?

¹⁴ Gonda Bhiblia ngu txikongomelo txa txinene i ku kuziva Jehovha. (Joh. 17:3) Mbimo yi u gondako Bhiblia u na wona tifanelo to tala ta Txizimu ati ti wonekako ka silo asi a nga si vanga. Tifanelo toneto ti na kumaha u pfisisa ti to ngu ditshuri Txizimu txiho ngu ditshuri. (Eks. 34:6, 7; Mas. 145:8, 9) Mbimo yi u yako u ziva kwati Jehovha likholo lako kwakwe li na kula, u na ya u mu randa ngutu ni ku wungana wanu wu na ya wu tsana.

15. Ngu yihi wuyelo hi no yi mana loko hi txi gela vamwani ngu ta likholo lathu?

¹⁵ Gela vamwani mayelano ni ti u ti kholwako ka Txizimu. Ngako u txi maha toneto likholo lako li na ya masoni li kula. Nga ku a wu u mu txhumayelako a txi kanakana ati to Txizimu txiho, se u tanda kuxamula u nga maha txani? Zama ku xola tixamulo ta kona ka mabhuku athu u tshumela u ya xamula m’thu wu aku ni ku kanakana koneko. (1 Pedro 3:15) U nga tshumela u kombela mwanathu awu a nga vitwa ti to e kuvhuna. Ti si nga ni mhaka ni to m’thu awu u nga mu txhumayela a na tumela ati u mgelako, awe u na wuyelwa ngu kuva u di mahile wuxolisisi. Eto ti na maha to likholo lako li tsana. Kota wuyelo, awe khu na mba kanganyiswa ngu vathu ava va ti gelako to va ziva mwendo va gondile ngutu ava va kanetako ti to ku ni Mvangi.

16. Ku nga maheka txani ngako hi si simami hi kulisa likholo lathu?

¹⁶ Ti singa ni mhaka ni ti to i kale hi txi thumela Jehovha mwendo nem, ti la hi simama hi kulisa likholo lathu ka Jehovha. Ngu kutxani? Nguko nga ku hi si tiwoneli likholo lathu li nga hola. Khumbula ti to likholo ti pata sikombiso asi si si wonekiko. Phela asi hi asi si woniko hinga kuluveta ku si divala. Ngu toneto mpostoli Paulo a wombile ti to kupwata likholo “txionho atxi txi hi namarelako.” (Vaheb. 12:1) Se hi nga maha txani ti to hi vayilela mlawu wonewo?—2 Vat. 1:3.

17. Ngu txihi txi nga hi vhunako ti to hi simama hi va ni likholo lo tsana?

¹⁷ Kukhata, kombela Jehovha ti to e kuninga moya wakwe wo sawuleka. Ngu kutxani? Ngu ku  likholo yimweyo ya mihando ya moya wo sawuleka. (Vag. 5:22, 23) Athu hi nge sikoti kuva ni likholo ka ti to ku ni Mvangi i si nga kuvhunwa ngu moya wakwe wo sawuleka. Nga ku hi txi simama hi kombela Jehovha e hi ninga moya wakwe wo sawuleka ene a na maha toneto. (Luka 11:13) Hi nga tshumela hi kombela ti to ene e hi ‘engetela likholo.’—Luka 17:5.

18. Ngu kuya ngu Dibhuku da Masalmo 1:2, 3 ngu yihi lungelo hi ku nayo nyamsi?

¹⁸ Ya wumbidi, simama u gonda Bhiblia ditshiku ni ditshiku. (Lera Masalmo 1:2, 3.) Mbimo yi masalmo yawa ma nga bhalwa i ti vadotho ava va nga ti ni Dibhuku da Mlayo. Kambe vafumeli kumweko ni vaphaxeli va ti nawo mabhuku awa. Ni ku kadha 7 wa malembe ku txi mahwa malulamiselo ati to “vavamna ni vavasikati, vanana” ni valuveli ava va nga ti zumba khe Israyeli ve engisa kulerwa ka mlayo wa Txizimu. (Dhewut. 31:10-12) Ka timbimo ta Jesu mibhalo yi ti manwa ngu vathu va vadotho ni ku yi txi maneka Masinagogani. Ku hambana ni eto vathu vo tala nyamsi ta hehuka ku va yi mana Bhiblia. Eyo i lungelo ya hombe, hi nga ti kombekisa kutxani to ha yi bonga lungelo yiya?

19. Hi nga maha txani ti to hi simama hi tsanisa likholo lathu?

¹⁹ Athu hi nga kombisa to hayi bonga lungelo yiya yo va ni dipswi da Txizimu ngu ku di gonda ditshiku ni ditshiku. Kha ha fanela ku gonda Bhiblia ngako hi txi mana mbimo. Kambe, hi fanete ku tiha mbimo yo lera ni ku gonda hi tshumela hi tsaniseka ti to ha kumprira txiemiso txi hi nga txi maha txo lera Bhiblia. Hi txi maha toneto hi na sikota kusimama hi va ni likholo lo tsana.

20. Ngu tihi ti hi fanelako ku ti emisela ku timaha?

²⁰ Kuhambana ni “vazivi ni . . . titxhari” ta ditiko diya athu hi nani likholo lo tsana ka dipswi da Txizimu. (Mat. 11:25, 26) Aku hi gondako Bhiblia ha tiziva to ngu kutxani txiemo hamafuni txi txi ya txi nemela ni ti Jehovha a no timaha i si nga kale. Ngu toneto he ti emiseleni ku simama hi tsanisa likholo lathu ni kuvhuna vathu ngu ha hi nga ti kotako ngu kona ti to ve va ni likholo ka Mvangi. (1 Tim. 2:3, 4) Ni ku he simameni hi rinzela mapswi aya ma ku ka dibhuku da Mtuletelo 4:11 ma no hetiseka hamafuni a ya ma ku khene: “Ngawe u ku ni fanelo, Mkoma Txizimu txathu, ya kuamukela kupfaliswa . . . nguko ngawe u nga va nga sotshe simaha.”