1-2. Nga ha ti nga kombiswa ka mhaka ya Angelito, mmweyo ni mmweyo wathu a fanete e maha txani?

INA awe u kuliswa ngu vaveleki va i ku Tifakazi ta Jehovha? I di toneto, ku lava u tiziva ti to khu nge mahi mngana wa Jehovha nguko vona i ku vangana vakwe. Ku si nga ni mhaka ni ti to vaveleki vathu va thumela Jehovha mwendo ahim-him, mmweyo ni mmweyo wathu a fanete e aka wuxaka wakwe ni Jehovha apune.

² Wona mhaka ya mwanathu wu a dhanwako ku i Angelito. Ene a kulete ka mwaya wu i ku Tifakazi. Hambi keto, mbimo yi i nga ti ngadi mphya ku ni mbimo yi ene a nga si tiwoni adi hafuhi ngutu ni Jehovha. Ene a womba tiya: “Ani ni txo thumela Jehovha nguko ni nga ti lava kumaha ati mwaya wathu wu mahako tona.” Kambe, Angelito a sungile kuheta mbimo a txi lera Dipswi da Txizimu ni kualakanyisisa ngu dona, e tshumela e maha ngutu mikombelo. Nji txani atxi a nga txi gonda? Angelito a khene: “Ni gondile ti to nzila yimweyo basi yo tshuketa hafuhi ni Tate wangu Jehovha, ngu mu ziva kwati nipune.” Mhaka ya Angelito yi wusa siwotiso siya: Ngu kuhi kuhambana ko ziva to ku ni Jehovha ni ku mu ziva kwati? Hi nga maha txani ti to hi mu ziva kwati Jehovha?

3. Ngu kuhi kuhambana ko ziva to kari ngu Jehovha ni ku mu ziva kwati?

³ Hi nga womba to m’thu wa mu ziva Jehovha ngako ene a txi ziva ditina dakwe mwendo a txi zivanyana to  kari a ti Jehovha a nga womba mwendo a nga maha. Kambe ku ngadi ni to tala. Hi fanete hi gonda ngutu ngu Jehovha ni tifanelo takwe to xamalisa. Ngu kona hi nga pfisisako sivangelo sakwe so womba mwendo kumaha to kari. Toneto ti na hi vhuna kuziva to ina Jehovha wa tsakiswa ngu mapimiselo ni simaho sathu kani. Ngako se hi txi ziva ati Jehovha a ti lavako kwathu, ti lava hi tsimbitisana ni ti hi nga gonda.

4. Hi na gonda txani ka sikombiso sa vathu va mu ka Bhiblia?

⁴ Vathu vamwani va nga hi poyilela nguko hi lavako kuthumela Jehovha, futhi vamwani va nga hi kaneta ngutu hi txi khata kuya mitshanganoni. Kambe, ngako hi txi themba Jehovha, ene a na mbi hi tshotsha. Hi na va hi txo veka makhato o tsana a wungana wathu ni Txizimu awu wu no mbi va ni magwito. Ina ngu ditshuri hi nga mu ziva kwati Jehovha? Ina! Matimu a vathu vo fana ni Mosi ni Mkoma Dhavhidha, ma kombisa to eto ta koteka. Mbimo yi hi bhulako ngu simaho sawe, hi na xamula siwotiso siya: Vona va si kotisile kutxani kuziva Jehovha? Txikombiso txawe txi nga hi gondisa txani?

5. Mosi a sawute kumaha txani?

⁵ Mosi a sawute kuthumela Txizimu. Mbimo yi Mosi a nga ti ni kona mu ka 40 wa malembe, ene a sawute ku tipata ni Vaisrayeli, i nga ti vathu va Txizimu, e leka kuziwa kota “mwanana wa Faro.” (Vaheb. 11:24) Mosi a lekile lungelo yo guleka. Ngu kuema ni Vaisrayeli ava i nga ti sibotxhwa sa Egipta, ene a ti ko vhuka Faro, mkoma wu a nga ti wonwa nga txizimu. Hi nga wona likholo lo tsana ali a nga ti nalo! Mosi a ti themba Jehovha. Themba yoneyo ngu yona yi nga maha ti to Mosi e va ni wuxaka wa hombe ni Jehovha wutomi wakwe wotshe.—Mav. 3:5.

6. Hi nga gonda txani ka txikombiso txa Mosi?

⁶ Hi gonda txani? Kufana ni Mosi, hotshethu hi fanete hi maha txisungo txiya: Ina hi na sawula kuthumela Txizimu ni ku tipata ni vathu va txona? Ti nga maha ti txi lava hi ti karata ti to hi thumela Txizimu, ni ku ku tilava ha kanetwa ngu va va si mu ziviko Jehovha. Kambe ngako hi txi themba tate wathu wa nzumani, hi na tsaniseka ti to a na hi seketela!

7-8. Ngu tihi ti Mosi a nga simama e ti gonda?

⁷ Mosi a simamile e gonda ngu tifanelo ta Jehovha ni kumaha kudhunda kwakwe. Ngu txikombiso, mbimo yi Jehovha a nga gela Mosi to a na tsule e ya humisa Vaisrayeli Egipta, ene a si nga ni themba se a gete Jehovha ngu kuwuyeletela a txi khene kha faneleki. Txizimu txi womba-wombile nayo ngu wumbilu, se txi mu vhuna. (Eks. 4:10-16) Wuyelo ya toneto Mosi a sikoti kuningela madungula o karata ka Faro. Ngu magwito Mosi a ti woni to Jehovha a txi thumisa mtamo Wakwe a txi hulukisa Vaisrayeli e lovisa Faro ni mabutho akwe ka Linene lo Bhilivila.—Eks. 14:26-31; Mas. 136:15.

⁸ Msana kova Mosi a di humisile Vaisrayeli khe Egipta, vona va txi zumba ngu ku ngura-ngura. Hambe keto, Mosi a ku woni kulaphisa mbilu ka Jehovha mbimo yi a nga txi humisa vathu vakwe wukhumbini. (Mas. 78:40-43) Mosi a tshumete e wona kutiveka hahatshi ka Jehovha mbimo yi a nga divalela Vaisrayeli msana kova Mosi a di kombete to asi va lovisi.—Eks. 32:9-14.

9. Ngu kuya ngu Vahebheru 11:27, ngu wuhi wuxaka awu Mosi a nga ti nawo ni Jehovha?

⁹ Msana ka mbimo yiya, wuxaka wa Mosi  ni Jehovha wu ve wa hombe ngutu aha ko ti txi fana ni ku Mosi a txo wona tate wakwe wa Nzumani. (Lera Vahebheru 11:27.) Ti to yi kombisa wuxaka wu va nga ti nawo, Bhiblia yi womba tiya: “MKOMA ati womba-womba ni Mosi khohe ni khohe, nga m’thu a txi womba-womba ni mngana wakwe.”—Eks. 33:11.

10. Ti to hi ziva kwati Jehovha, hi fanete kumaha txani?

¹⁰ Hi gonda txani? Ti to hi ziva kwati Jehovha kha ti lavi hi gonda ngu tifanelo takwe basi, kambe ti lava hi maha kudhunda kwakwe. Kudhunda ka Jehovha nyamsi ngu ti to “votshe vathu ve mana kuhanyiswa ni kuziva ditshuri.” (1 Tim. 2:3, 4) Yimwani ya tinzila to hi maha kudhunda ka Txizimu ngu gondisa vamwani ngu Jehovha.

11. Mbimo yi hi gondisako vamwani, hi ya hi mziva kwati Jehovha ngu nzila yihi?

¹¹ Mbimo yotshe ngako hi txi gondisa vamwani ngu Jehovha hi ya hi mziva kwati. Ngu txikombiso, hi wona wumbilu wa Jehovha mbimo yi a hi kongomisako ti to hi mana vathu va va lavako kuva ni wungana nayo. (Joh. 6:44; Mith. 13:48) Hi wona mtamo wa Dipswi da Txizimu mbimo yi hi wonako ava hi gondako navo va txi maha kutxitxa ti to ve ambala m’thu wamphya. (Vakl. 3:9, 10) Hi tshumela hi wona kulaphisa mbilu ka Txizimu mbimo yi txi ningako vathu vo tala mkhanjo wo gonda ngu ngene ti to va si loviswi.—Var. 10:13-15.

12. Nga ha ti nga kombiswa ngu kona ka Eksodha 33:13, nji txani atxi Mosi a nga kombela? Ngu kutxani?

¹² Mosi a ti ninga lisima wuxaka wakwe ni Jehovha. Hambiku Mosi a nga ti ningilwe mtamo wo maha sidiwukiso, futhi a ti mu ziva kwati Jehovha, kambe a mu kombete ti to e mu vhuna. (Lera Eksodha 33:13.) Phela Mosi se a ti ni kona mu ka 80 wa malembe mbimo yi a nga maha txikombelo txonetxo, kambe kha divala to ku ni to tala a nga ti fanete e ti gonda ngu Tate wakwe wa lirando wa nzumani.

13. Ngu yihi nzila yimwani yo kombisa to wuxaka wathu ni Jehovha mbwa lisima?

¹³ Hi gonda txani? Ku si nga ni mhaka ni malembe ya hi ku nawo hi txi thumela Jehovha, hi nga divaleni to wuxaka wathu ni Jehovha mbwa lisima. Nzila yimwani ayi hi nga kombisako ngu yona toneto, ngu maha mkombelo, hi bhula ni Txizimu.

14. Mkombelo wu hi vhunisa kutxani kugonda ngu Jehovha?

¹⁴ Ngako u txi lava kumaha mngana wa m’thu wo kari, ti lava mi hamba mi bhula. Ngu toneto, kasi ku u va ni wuxaka wa hombe ni Jehovha, ti lava mbimo yotshe u si thavi ku m’gela ati u ti pimisako ni matipfelo ako ngu mkombelo. (Vaef. 6:18) Krista wa Turquia, a khene: “Lirando langu ni themba yangu ka Jehovha sa kula mbimo yi ni wombako ta mbiluni ngu mkombelo ni ku na gwita ni wona txivhuno txakwe. Kuwona nzila yi Jehovha a xamulako ngu yona mikombelo yangu ta ni vhuna kuwona Jehovha kota Tate ni Mngana wangu.”

15. Ngu tihi ati Jehovha a nga ti womba ngu Mkoma Dhavhidha?

¹⁵ Mbimo yi Mkoma Dhavhidha a nga velekwa, ditiko dotshe di ti khozela Jehovha. Kambe Dhavhidha kha londisela wukhongeli wa va ka kwawe dwe. Ene a akile wuxaka wo tsana ni Txizimu, se Jehovha a mu tsakete ngutu. Jehovha apune a ti khene Dhavhidha i ti “wo randeka ka mbilu [yakwe].” (Mith. 13:22) Ti mahisile kutxani kuza Dhavhidha e aka wuxaka wa hombe ni Jehovha?

16. Dhavhidha a gondile txani ngu kualakanyisisa ngu mtumbuluko?

 ¹⁶ Dhavhida a gondile ngu Jehovha ka mtumbuluko. Mbimo yi i nga ti mfana, ene a hetile mbimo yo tala txitingani a txi khatalela tinvuta ta tate wakwe. Ti nga maha i di yoneyo mbimo a nga khata kualakanyisisa ngu silo asi Jehovha a nga si vanga. Ngu txikombiso, ni wusiko Dhavhidha a ti wona tinyeleti nzumani, kambe ene a woni ni simwani asi si nga ti mu komba tifanelo ta wu a nga si vanga. Toneto ti mahile Dhavhidha e bhala a txi khene: “Nzuma yi nuwela wudhumo wa Txizimu, ani mpfhuka wu zivisa mithumo ya manza a txona.” (Mas. 19:1, 2) Mbimo yi Dhavhidha a nga ti alakanyisisa ngu nzila yi vathu va nga vangwa ngu yona, ene a woni wutxhari wo xamalisa wa Jehovha. (Mas. 139:14) Dhavhidha a ti woni to kha dingani ni Jehovha mbimo yi a nga ti alakanyisisa ngu si a nga si vanga.—Mas. 139:6.

17. Hi nga gonda txani hi txi alakanyisisa ngu mtumbuluko?

¹⁷ Hi gonda txani? Wonisisa mtumbuluko. U nga mahe ka nga hanya dwe ka mafu awa o tshura aya Jehovha a nga ma vanga; tsaka ngu si si nga vangwa! Ditshiku ni ditshiku, alakanyisisa ngu si u si wonako, mindonga, sihari ni vathu, u wona ati si ku gondisako ngu Jehovha. Toneto ti na kumaha ditshiku ni ditshiku u va ni to tala to ti gonda ngu Tate wako wa lirando. (Var. 1:20) Se ditshiku dimwani ni dimwani u na wona lirando lako ngu Jehovha li txi kula.

18. Ngu kuya ngu Masalmo 18, ngu tihi ati Dhavhidha a nga gonda?

¹⁸ Dhavhidha a ti woni ti to Jehovha a ti mu vhuna. Ngu txikombiso, mbimo yi Dhavhidha a nga lamulela tinvuta ta tate wakwe ka ngonyamu ni urso, ene a ti woni ti to i Jehovha a nga ti mu vhuna kulwa ni sihari soneso sa txitinga. Mbimo yi a nga xula Goliya, awu i nga ti ndena, Dhavhidha a ti woni ngu ditshuri ti to Jehovha ngene a nga ti mu kongomisa. (1 Sam. 17:37) Ni mbimo yi a nga huluka kudawa ngu Sawule, a ti woni to i Jehovha a nga mu hulukisa. (Mas. 18) Itiku Dhavhidha a txo ti guleta, a di pimisile to o maha ngu mtamo wakwe. Kambe ene a txi ti veka hahatshi, se a si na kwa mbi tiwona to a vhunwa ngu Jehovha ka wutomi wakwe.—Mas. 138:6.

19. Hi nga gonda txani ka txikombiso txa Dhavhidha?

¹⁹ Hi gonda txani? Kha ha fanela kukombela txivhuno txa Jehovha dwe. Kambe hi fanete hi duketa kuwona a ti a hi vhunisako tona. Ngako ngu kutiveka hahatshi hi txi tumela amu hi tandekako kona, hi na ti wona kwati to hi nge mahi txilo ngu mtamo wathu dwe, Jehovha ngene a hi vhunako ka totshe. Se mbimo yotshe ayi hi wonako txivhuno txa Jehovha, wuxaka wathu ni nene wa kula. Issac wa Fiji awu a nga thumela Jehovha malembe o tala a ti woni ti to toneto ditshuri. A khene: “Ni txi wona malembe ya ma nga pinda, ni wona nzila yi Jehovha a nga ni vhuna ngu yona kukhukhela ka mbimo yi ni nga khata kugonda Bhiblia ngu yona. Toneto ti mahile ti to Jehovha eva wa ditshuri kwangu.”

20. Hi nga gonda txani ka wuxaka wa Dhavhidha ni Txizimu?

²⁰ Dhavhidha a tekelete tifanelo ta Jehovha. Jehovha a hi mahile ni wusikoti wo tekelela tifanelo takwe. (Gen. 1:26) Hi txi gonda ngutu ngu tifanelo ta Jehovha, ti na hi hehukela ngutu ku mu tekelela. Dhavhidha a mu zivile kwati Tate wakwe wa nzumani, ngu toneto ti mu hehukete ku Mu tekelela a txi  thumisana ni vathu vamwani. Wona txikombiso tximwetxo. Dhavhidha a gohete Jehovha ngu kumaha wugango ni Bhate-Sebha ni kudaya mwamna wakwe. (2 Sam. 11:1-4, 15) Kambe Jehovha a sawute kukomba wumbilu Dhavhidha, awu a nga ti kombisile wumbilu ka vamwani. Aku Dhavhidha a nga ti ni wuxaka wa wunene ni Jehovha, ene a vite mkoma wa Israyeli awu a nga ti dhundwa ngutu ngu Jehovha kupala va vamwani.—1 Vafu. 15:11; 2 Vafu. 14:1-3.

21. Ngu kuya ngu Vaefesu 4:24 ni 5:1, ngu yihi wuyelo yo ‘etetela Txizimu’?

²¹ Hi gonda txani? Hi fanete hi ‘etetela Txizimu.’ I si nga nguko ti hi vhunako dwe, kambe nguko i ku nzila ya yinene yo m’ziva kwati Jehovha. Ngako hi txi etetela tifanelo takwe, hi kombisa to hi vanana vakwe.—Lera Vaefesu 4:24; 5:1.

22-23. Ku na maheka txani hi txi thumisa ati hi ti gondako ngu Jehovha?

²² Nga ha hi nga ti wona ngu kona, Jehovha wa ti kombisa ngu kuthumisa mtumbuluko ni Bhiblia. Dibhuku donedo di tate ngu sikombiso sa malanda o thembeka a Txizimu aya hi nga ma tekelelako, o fana ni Mosi ni Dhavhidha. Jehovha se a mahile takwe. Ti salete athu ku hi mninga maso athu, tinzeve ni mbilu yathu.

²³ Hi na mbi thuka hi ema kugonda ngu Jehovha. (Ekl. 3:11) Ta lisima ngutu hi nga wungi wa ti hi ti zivako ngu Jehovha, kambe ngu ti to hi maha txani ngu ti hi tizivako. Ngako hi txi thumisa ati hi tigondako ni kuduketa kuetetela Tate wathu wa lirando, ene a na simama e va hafuhi ni nathu. (Jak. 4:8) Ngu kuthumisa Dipswi dakwe, ene a hi tsanisekisa to a na mbi thuka e hi tshotsha.