1-2. a) Nji txani ditshiku da kutsaka? (Wona dibhokiso di di ku: “ I ti txani ditshiku da kutsaka?”) b) Jesu a ti womba-womba ngu txani ka Luka 4:16-18?

KA MATIKO mamwani, ka mahwa mibuso ya hombe ngako mkoma mwendo mkomakati a txi tshanganisa 50 wa malembe a txi fuma. Dilembe da wu 50 di ziwa kambe kota ditshiku da kutsaka. Ka m’buso wonewo ku ti hetwa ditshiku dimwedo mwendo kupinda ku txi kukulungelwa ditshiku da kutsaka, kambe ku txi pinda m’buso wonewo, litsako ni sivangelo sa kona si ti divalwa.

² Hi na xolisisa ditshiku da lisima ngutu da kutsaka kupinda m’buso wule wu nga ti mahwa ngu Vaisrayeli va kale va txi kulungela kutshanganisa 50 wa malembe. Ditshiku da kutsaka di ti ninga Vaisrayeli mkhululeko. Ngu kutxani mhaka yiya i di ya lisima kwathu nyamsi? Nguko ditshiku da kutsaka da Vaisrayeli di hi khumbuxeta lulamiselo yo tsakisa ngutu ayi Jehovha a yi mahako yo khulula vathu, mkhululeko wonewo ngu wu Jesu a nga wu womba.—Lera Luka 4:16-18.

3. Nga ha ti nga kombiswa ngu kona ka Levhi 25:8-12, Vaisrayeli va ti wuyeliswa kutxani ngu ditshiku da kutsaka?

³ Hi nga pfisisa kwati ati Jesu a nga ti womba mayelano ni mkhululeko ngako hi txi khata ngu kugonda ngu lulamiselo ya Txizimu ya ditshiku da kutsaka adi a nga ti ningile vathu vakwe va kale. Jehovha a gete tiya Vaisrayeli: “Dilembe di di londetako, i ku da mtxhanu wa magumi, mi na di sawulekisa, mi txi huwelela kutxhatxheka ka vathu va ditikoni; ndilembe da kutsaka kwanu, ndilembe da kutsaka ka hombe. Votshe va nava i di va nyamne va sile i ku sawe, ni ku va va txi tshumelela maxakani kwawe.” (Lera Levhi 25:8-12.) Ka gondo yi yi  nga pinda, hi gondile ngu wuyelo yi Vaisrayeli va nga ti nayo ngu Sabbata. Se va ti wuyeliswa kutxani ngu ditshiku da kutsaka? Alakanya Muisrayeli awu a ku ni txikweneti txa hombe ngutu aha ko za ti lava e xavisa tithembwe kasi ku e hakela txikweneti. Kambe ku txi hoka ditshiku da kutsaka a ti tshumetelwa tithembwe takwe. Se a ndi na tshumela eva ‘nyamne wa sile i ku sakwe,’ se vatukulu vakwe va ndi na sikota kuva ni thomba ya tithembwe tile. Alakanya kambe ngu m’thu wu a ku ni txikweneti txa hombe a ha ko za ti sunga e tixavisa mwendo kuxavisa mwanana wakwe ti to e va txibotxhwa kasi kuhakela txikweneti. Kambe ku txi hoka ditshiku da kutsaka, txibotxhwa txi ndi na ‘tshumelela maxakani ka txona.’ Se kha ku na wu a ndi nova txibotxhwa a si na themba! Lulamiselo yiya yi ti veka ha kubasani ti to Jehovha wa khatala ngu vathu!

4-5. Ngu txihi txivangelo txo hi gonda ngu ditshiku da kutsaka da Vaisrayeli?

⁴ I ti yihi wuyelo yimwani ya ditshiku da kutsaka? Jehovha a txhamusete: “Hagari kwanu, kha ku na mbi va ni txisiwana, nguko MKOMA a na mi katekisa, ka ditiko dile MKOMA, Txizimu txanu a no mi ninga, kasi ku mi txi di teka, di txi maha danu.” (Dhewut. 15:4) Hi nga wona kuhambana ni ti ti mahekako nyamsi, vanyatithombe va ya masoni ve va ni male yo tala, kambe sisiwana si ya si engetela wusiwana!

⁵ Kota Makristu kha hi hanyi ngu Mlayo wa Mosi. Eto ti womba to kha hi thumise lulamiselo ya ditshiku da kutsaka yo fana ni kuthukunyula sibotxhwa, kudivalela sikweneti kumweko ni kutshumetela tithembwe ka va nyamne. (Var. 7:4; 10:4; Vaef. 2:15) Hambi keto, hi ni txivangelo txo gonda ngu ditshiku da kutsaka. Ngu kutxani? Nguko hi nga tidila ngu mkhululeko awu wu hi khumbuxetako ati Jehovha a nga mahela Vaisrayeli.

6. Vathu vo tala va lava kukhululwa ka txani?

⁶ Hotshethu ha ti lava kukhululwa ka wuyelo yo biha ya wukhumbi wa txionho. Aku hi ku vaonhi, ha kula hi lwala hi tshumela hi fa.  Vo tala va tiwona toneto mbimo yi va yako sibhejela ti to ve ya mana mirende. Ha tshumela hi va ni dikhodho ngako hi txi maha sionho. Mpostoli Paulo a wombile to ati ndindelwa “wukhumbini ka txionho txi txi ku ka sihango sakwe.” A tshumete e engeta atxi: “Dikhombo dangu! I mani a no ni thusa ka mmidi wuwa wa lifo kani?”—Var. 7:23, 24.

7. Ngu tihi ti Isaya a nga profeta mayelano ni kukhululwa?

⁷ A txi txi tsakisako ngu ti to Txizimu txi lulamisete nzila yo hi khulula ka txionho. Jesu ngene i ku nzila ya mkhululeko wonewo. Ku ti ngadi ku txi txhota 700 wa malembe ti to ku velekwa Kristu, mprofeti Isaya a profetile ngu kukhululwa ka hombe. Kukhululwa koneko ka hombe ku ndi na va ka tshuku ngutu kupinda akule ka ditshiku da kutsaka da Vaisrayeli. Ene a bhate tiya: “Moya wa MKOMA Txizimu, wu txitimwi kwangu, nguko MKOMA a ni totile, kasi kuya txhumayela mahungu a manene ka sisiwana, a ni rumete ku ya tirula vale va ku ni kuxaniseka mbiluni, ni ku ya nuwela mhaka ya kuthukunyulwa ka wo sungwa.” (Isaya 61:1) Wuprofeti wonewo wu hetiseka ka mani?

8. Wuprofeti mayelano ni kukhululwa wu ti hetiseka ka mani?

⁸ Wuprofeti wonewo wa lisima, wu khatile kuhetiseka mbimo yi Jesu a nga khata mthumo wakwe wa ha mafuni. Mbimo yi ene a nga ti disinagogani ka ditiko di a nga velekelwa ka dona, i ku Nazareta, Jesu a lerile mapswi awa a Isaya ka Vajudha va va nga ti tshanganile mule. Jesu a kombisile to mapswi ale ma ti hetiseka kwakwe: “Moya wa Mkoma wu txitimwi kwangu, nguko Ene a ni totile, kasiku ni ya huwelela mahungu a manene ka sisiwana, a ni rumete kuya nuwela mhaka ya kuthukunyulwa ka va vo sungwa, ni ka mabhofu kuningwa kutshumela me wona, kuya thusa ava va xaniswako, ni kupeka nyiwo ya dilembe do kateka da Mkoma.” (Luka 4:16-19) Wuprofeti wu hetisekile ngu nzila yihi ka Jesu?

9. Vathu va mbimo ya Jesu va ti emela mkhululeko wuhi?

⁹ Mkhululeko wu Isaya a nga profeta ngu wona, ni wu Jesu a nga wu lera, wu khatile kuvhuna vathu ngu dilembe dizana do khata. Jesu a ti vekile ha kubasani tiya mbimo yi a nga khene: “Nyamsi m’bhalo wuwa wu tatisekile tinzeveni kwanu.” (Luka 4:21) Vamwani ava va nga pfa mapswi ya Jesu a nga ma lera, va ti pimisa to ngu khululwa ka ditiko ka wukhumbi  wa Roma. Ti nga maha va di ti pfite kufana ni vavamna vambidi ava va nga khona: “Athu hi ti ni txithembo ka ti to Ene ngene a no tirula Israyeli.” (Luka 24:13, 21) Kambe ha ti ziva to Jesu asi kuzeti vagondiswa vakwe ti to ve wukela wukoma wa Varoma. Ene a ti va kuzeta a txi khene: “Tshumetelani ka Khezari, asi i ku sa Khezari.” (Mat. 22:21) Se Jesu a wu tisile kutxani mkhululeko?

10. Jesu a khulute vathu ka txani?

¹⁰ Mwanana wa Txizimu a tile ku ta khulula vathu ngu tinzila timbidi. Yo khata, Jesu a ti ta khulula vathu ka tigondo ta makuhu ta vathangeli va wukhongeli wa makuhu. Vathu vo tala ka mbimo yile, va ti sinziswa kuthumisa sihena ni tigondo ta makuhu. (Mat. 5:31-37; 15:1-11) Ava va nga txi alakanya to va thangela vathu ko khozela Jehovha va ti fana ni mabhofu. Aku va nga ti lamba Mesiya, vona va ti simama ka txidema ni ku sionho sawe si si divalelwi. (Joh. 9:1, 14-16, 35-41) Ngu magondiselo akwe ni txikombiso txakwe txa txinene, Jesu a vhuni ava vo tiveka hahatshi ngu ku va khulula.—Marku 1:22; 2:23–3:5.

11. Ngu yihi nzila ya wumbidi ayi Jesu a nga khulula vathu ngu yona?

¹¹ Nzila ya wumbidi, Jesu a khulula vathu vo tala ka wukhumbi wa txionho. Ngu kuthumisa mtirulo wa Jesu, Txizimu txa divalela sionho sa votshe vale va ku ni likholo ka mtirulo wu Ene a nga hi ninga. (Vaheb. 10:12-18) Jesu a wombile tiya: “Ngu toneto, ngako Mwanana a txi mi thusa, mi na va mi di thusekile kha ditshuri.” (Joh. 8:36) Mkhululeko wuwa mbwa hombe kupinda wule Vaisrayeli va nga ti wu mana! Phela m’thu wu a nga ti thukunyulwa ngu ditshiku da kutsaka, ti nga maha a txi tshumela e va txibotxhwa kambe, ni ku ngu magwito a ndi na fa.

12. Mba mani vo khata ku wuyelwa ngu kukhululwa aku Jesu a nga kuwomba?

¹² Ngu Pentekoste ya 33 E.C., ngu kuthumisa moya wakwe wo sawuleka, Jehovha a sawute vapostoli kumweko ni vathu vamwani vo thembeka. Ene a va sawute kota vanana vakwe, ava ngu mbimo va ndi no wuka ve ya hanya nzumani mfumoni ka Jesu. (Var. 8:2, 15-17) Ava i ti vathu vo khata kumana mkhanjo wo mana mkhululeko awu Jesu a nga wu womba disinagogani da khe Nazareta. Vavamna vava ni vavasikati se va ti khulutwe ka tigondo ta makuhu kumweko ni sihena sa vathangeli va wukhongeli asi si nga ti hambanisana ni ti Bhiblia yi ti gondisako. Txizimu  txi va mahile ti to va si gweswi ngu txhatxhazelo ya txionho. Ditshiku da kutsaka do fanekisela adi di nga khata ngu kusawulwa ka vafumi kulowe va Kristu ngu 33 E.C., ku na gwita msana ka Mfumo wa Jesu wa Digidhi da Malembe. Ngu tihi to tsakisa ati ti no mahwa kala ka mbimo yoneyo?

13-14. Hahanze ka Makristu ya ma nga sawulwa, mba mani vamwani ava va wuyelwako ngu mkhululeko awu Jesu a nga wu womba?

¹³ Nyamsi wa ditshiku, timiliyoni ta vathu vo tiveka hahatshi va matiko otshe va maha txienge txa “timwani tinvuta.” (Joh. 10:16) Vona kha va dhanwa kuya fuma nzumani ni Jesu. Kambe va ni themba ayi yi nga seketelwa ka Bhiblia yo hanya ha mafuni ngu ha ku si gumiko. Ina ngu yoneyo themba yako?

¹⁴ Hambi konku ha mana wuyelo yo fana ni ya va va no ya fuma nzumani ka Mfumo wa Txizimu. Ngu likholo ka mnoha wa Jesu, u nga kombela kudivalelwa sionho sako. Eto ti maha u va ni wuxaka wa wunene ni Txizimu kumweko ni livhalo lo basa masoni ka txona. (Vaef. 1:7; Mtu. 7:14, 15) Alakanyisisa kambe ngu makatekwa ova u di khulutwe ka tigondo ta makuhu. Jesu a wombile tiya: “Mi na ziva ditshuri, se ditshuri di na mi khulula.” (Joh. 8:32) Ha tsaka ngutu ngu mkhululeko wonewo!

15. Ngu ahi makatekwa ya hi ma rinzelako mbimo yi yi tako?

 ¹⁵ Mbimo yi yi tako hi na ta va ni mkhululeko wa hombe. I si nga kale, Jesu a na gumisa da magwito wukhongeli wa makuhu kumweko ni mifumo ya vathu. Txizimu txi na vhikela “dibutho da hombe” adi di mthumelako, ngu msana e di ninga makatekwa o tala ka mafu ya i ku paradhise. (Mtu. 7:9, 14) Vathu vo tala va wuswa ka vakufa, se ve mana lungelo yo khululwa ka txionho txa Adhamu.—Mith. 24:15.

16. Ngu wuhi mkhululeko awu vathu va no wu mana mbimo yi yi tako?

¹⁶ Ngu mbimo ya Mfumo wa Digidhi da Malembe, Jesu kumweko ni vafumi kulowe va na vhuna vathu ti to ve va vo hetiseka ngu didhawa da nyama ni da moya. Ngu mbimo yoneyo ya kuwusetwa, ku na fana ni ditshiku da kutsaka ka Vaisrayeli. Wuyelo ngu ti to votshe vale va thumelako Jehovha ngu kuthembeka va na mana wutomi wo hetiseka na va simahi txionho kambe.

17. Isaya 65:21-23 yi profetile txani ngu vathu va Txizimu? (Wona mfota wa kapa.)

¹⁷ Wutomi wa paradhise wu txhamusetwe ka wuprofeti wu hi wu manako ka Isaya 65:21-23. (Lera.) Ka paradhise kha hi na mbi ta zumba hi txi pwata mthumo. Kuhambana nito, Bhiblia yi kombisa to vathu va Txizimu va nava ni mthumo wo tsakisa. Ngu magwito ka Mfumo wa Digidhi da Malembe, hi nga tsaniseka to sivangwa sa Txizimu “si na poniswa ka wukhumbi wa lifo, kasiku si sikota kuwulela mfumoni ka wudhumo wa vanana va Txizimu.”—Var. 8:21.

18. Ngu kutxani hi nga tsanisekako to hi nava ni wumangwana wo tsakisa?

¹⁸ Kufana ni ku Jehovha a nga vhuna Vaisrayeli ti to ve dinganisela kasi ku ve thuma ni kuhumula, ka Mfumo wa Kristu wa Digidhi da Malembe, ti na mahisa toneto. Ku nava i di mbimo kambe yo veka mapimo ka timhaka ta moya. Kukhozela Txizimu nda lisima kasi ku hi va ni litsako nyamsi, se ka mafu a maphya hi na sikota kumaha eto. Hotshethu hi ni sivangelo so pfala so tsaka, nguko ka Mfumo wa Kristu hi na kota kumaha mithumo ya yinene hi tshumela hi thumela Jehovha hi di tsakile.