1. Ngu ahi mawonelo a vathu ngu mthumo?

VATHU va wukhalo wako, va wu wonisa kutxani mthumo? Ka makhalo o tala, vathu va thuma ngutu kupinda timbimo totshe. Vathu vonevo va thuma ngutu aha ko za ve pwata ni mbimo yo humula, yo zumba ni timwaya tawe, hambi yo khatalela didhawa dawe da moya. (Ekl. 2:23) Kambe vamwani kha va ti dhundi kuthuma, aha ko za ve ti ninga ni sivangelo ti to va si thumi.—Mav. 26:13, 14.

2-3. Jehovha ni Jesu va wu wonisa kutxani mthumo?

² Kuhambana ni mawonelo a vathu o mbi dinganisela, wona nzila yi Jehovha ni Jesu va wu wonako ngu yona mthumo. Kha ti kanakanisi ti to Jehovha wa ti dhunda kuthuma. Jesu a ti vekile ha kubasani toneto mbimo yi a nga khene: “Tate wangu a ngadi a txi thuma ni konkuwa, nanani na thuma.” (Joh. 5:17) Alakanyisisa ngu mthumo wu Jehovha a nga va nawo mbimo yi a nga txi maha tingelozi ta tingi ngutu kumweko ni wuako wotshelele. Hi nga tshumela kambe hi wona silo so tala asi Jehovha a nga si maha ha mafuni. Ngu toneto m’bhali wa Masalmo a nga khene: “MKOMA, awe u mahile simaha sa singi u mahile sotshe ngu wuzivi wa hombe! Mafu ma tate ngu sivangwa sako!”—Mas. 104:24.

³ Jesu a ti etetela Tate wakwe. Ene a vhunetile Jehovha mbimo yi a nga “gwimba nzuma.” Ene a ti ni Jehovha kota  “m’gondiswa wakwe.” (Mav. 8:27-31) Malembe msana, mbimo yi Jesu a nga ti ha mafuni, a mahile mthumo wa wunene. Mthumo wonewo wu ti fana ni sakudya kwakwe, ni ku wu ti kombisa ti to Txizimu ngu txona txi nga ti m’rumile.—Joh. 4:34; 5:36; 14:10.

4. Hi nga gonda txani ka Jehovha ni Jesu mayelano ni kuhumula?

⁴ Aku Jehovha ni Jesu va nga kombisa to va thuma ngutu, ti la kuwomba to kha ha fanela kuhumula? Ahim-him. Jehovha kha karali, ngu toneto kha nga ni txilaveko txo humula. Kambe Bhiblia yi womba to msana ka kuva Jehovha a di mahile nzuma ni mafu, a to “humula.” (Eks. 31:17) Mhaka eyo, yi la kuwomba to Jehovha a to ema kasi kumana litsako ngu si a nga si vanga. Jesu nene, hambi ku a nga ti thuma ngutu, a ti vekisa mbimo yo humula ni kudya ni vangana vakwe.—Mat. 14:13; Luka 7:34.

5. Ngu txihi txikarato txi vathu va tshanganako natxo?

⁵ Bhiblia yi kuzeta vathu va Txizimu ti to ve dhunda kuthuma. Vakhozeli va Jehovha va fanete kuthuma, hayi kuva mikara. (Mav. 15:19) Ti nga maha u txi thuma ti to u khatalela mwaya wako. Kambe votshe valondeteli va Kristu va ni wutixamuleli wo txhumayela mahungu a manene. Se u fanete kuva ni mbimo yo humula. Ina mbimo yimwani u manana ni txikarato txo dinganisela mthumo wo tihanyisa, mthumo wa thembwe ni kuhumula? Hi nga ti kotisa kutxani kuziva kuthuma ni kuhumula?

6. Dibhuku da Marku 6:30-34 di kombisa ngu nzila yihi ti to Jesu a ti ti ziva kuthuma ni kuhumula?

⁶ Nda lisima kuva ni mawonelo a manene ngu mthumo. Mkoma Solomoni a bhate tiya: “Sotshe simaha si ni mbimo ya sona.” A womba-wombile ngu mbimo yo phaya, yo aka, yo dila, yo seka, yo sinya, ni ya mithumo yimwani. (Ekl. 3:1-8) Ti hakubasani to kuthuma ni kuhumula, nzimweso sa silo sa lisima ka wutomi. Jesu a ti ziva kuthuma ni kuhumula. Ditshiku dimwani, vapostoli va wuyile ngu kutxhumayelani. Vona va ti karate, ni ku va ti ñolekile aha ko va ti “pwata ni mbimo ya kudya sakudya.” Se Jesu a ti khene: “Ngonani kheno anu mokha, he tsuleni txiwulani, mi na ya humula kudotho.” (Lera Marku 6:30-34.) Hambiku Jesu ni vagondiswa vakwe va nga ti zumba va di ñolekile, vona va ti ti lava kuhumula, Jesu a ti txi ziva txilaveko txonetxo.

7. Kugonda ngu Sabbata ti na hi vhunisa kutxani?

⁷ Yotshe mbimo ha ti lava kuhumula mwendo kutxitxa ati hi ti mahako ditshiku ni ditshiku. Ha tiwona toneto ka lulamiselo yi Txizimu txi nga ti mahile ni vathu va txona va kale, i nga ti Sabbata ya divhiki ni divhiki. Kha hi swi hi thumisa Mlayo wa Mosi; kambe hi nga wuyelwa ngu kuxolisisa mhaka ya Sabbata. Ati hi no ti gonda ti na hi vhuna kuwonisisa mawonelo athu ngu mthumo ni kuhumula.

8. Ngu kuya ngu Eksodha 31:12-15, Sabbata i ti ditshiku da txani?

⁸ Dipswi da Txizimu di womba to msana ka mtxhanu wa “masiku” ni dimwedo a kuaka, Txona txi emile kuvanga silo ha mafuni. (Gen. 2:2) Jehovha wa ti dhunda kuthuma, ngu ma wombelo mamwani, ene “a ngadi a txi thuma.” (Joh. 5:17) Lulamiselo ya Sabbata ya divhiki ni divhiki, yi ni ditshina di di manekako ka Genesisi. Jehovha a ti wombile to Sabbata i ti txikombiso kwakwe ni Vaisrayeli.  I ti ditshiku do “humula ko hetiseka, kasi kudhumisa MKOMA.” (Lera Eksodha 31:12-15.) Ku si tumelelwi m’thu ti to e thuma, hambi vanana, sibotxhwa ni sihari. (Eks. 20:10) Eto ti txi maha vathu ve veka mapimo ka timhaka ta moya.

9. I ti ahi mawonelo o biha mayelano ni Sabbata ka masiku a Jesu?

⁹ Sabbata i ti ditshiku da vathu va Txizimu, kambe, vathangeli vo tala va mbimo ya Jesu, va ti veka silaywana mayelano ni ditshiku dile. Va ti womba to ti bihile ngutu hambi kuhapha so kari ti to m’thu e tidyela mwendo kuvhuna m’thu wu a lwalako. (Marku 2:23-27; 3:2-5) Mawonelo onewo, hi nga a Txizimu, Jesu a ti vekile ha kubasani toneto ka vaengiseli vakwe.

10. Hi nga gonda txani ka Matewu 12:9-12 mayelano ni mawonelo a Jesu ngu Sabbata?

¹⁰ Jesu ni valondeteli vakwe va ti xayisa Sabbata nguko va ti hanya ngu Mlayo wa Mosi. * Kambe Jesu a kombisile ngu mapswi ni simaho to kuxayisa Sabbata i ti kuziva kudinganisela ni ti to kumaha wuxinji ni kuvhuna vamwani ti txi tumelelwa. Ene a wombile tiya: “Ta tumetiswa kumaha ta tinene ngu ditshiku da Sabbata.” (Lera Matewu 12:9-12.) A si woni kumaha wunene ka vamwani i di kundaka mlayo wa Sabbata. Simaho sa Jesu si vekile hakubasani txikongomelo txa Sabbata. Aku vathu va Txizimu va nga ti humula ka mithumo yawe, va ti sikota kuveka mapimo  ka timhaka ta moya. Jesu a kulete ka mwaya wu wu nga ti xayisa Sabbata ti to wu wuyelwa ngu didhawa da moya. Eto hi nga tiwona mbimo yi hi lerako mayelano ni Jesu a di ka didhoropa da Nazareta: “Ngu toloveto yakwe [Jesu], a to wulela disinagogani ngu ditshiku da Sabbata, se a txi khukha a txi ema kasi kugonda dibhuku.”—Luka 4:15-19.

11. I mani wu a nga va txikombiso txa txinene ka Jesu mayelano ni mthumo?

¹¹ Kha ti kanakanisi ti to Josefa a gondisile Jesu a ti Txizimu txi wu wonisako tona mthumo mbimo yi a nga ti m’gondisa kuvata mapulango. (Mat. 13:55, 56) Ni ku Jesu a ti mu wona Josefa a txi dhunuka ti to e wunja mwaya wakwe wa hombe. Txo tsakisa ngu ti to Jesu a gete tiya vagondiswa vakwe: “Txithumi txi ni fanelo ya muholo wa txona.” (Luka 10:7) Eto ti kombisa to Jesu a txi tiziva kumaha mthumo wo nemela.

12. Ngu tihi ati Bhiblia yi ti wombako ngu kuthuma?

¹² Ti txi fana ni ka mpostoli Paulo. Mthumo wakwe i ti kutxhumayela mahungu a manene mayelano ni Jesu. Hambi keto, Paulo a ti thuma ti to e tiwunja. Vatesalonika va txi tiziva to ene a “thumile wusiku ni mtshikari, ngu kukhutala ni kukarateka,” kasiku a si “nemeti” ni wammweyo. (2 Vat. 3:8; Mith. 20:34, 35) Mbimo yi Paulo a nga womba-womba ngu mthumo wakwe, ti nga maha a txi womba wo maha matenda. Mbimo yi a nga ti Korinto, ene a zumbile ni Akila ni Prisila nguko “va ti ni m’thumo wa kuluka matenda, a to zumba navo a txi thuma.” Mapswi ya ma ku “wusiku ni mtshikari” kha ma wombi to Paulo a si humuli. Ene a ti humula masiku o fana ni Masabbata. Ngu masiku onewo, a ti ni mkhanjo wo txhumayela Majudha kumweko ni vale va nga si thumi ngu Sabbata.—Mith. 13:14-16, 42-44; 16:13; 18:1-4.

13. Hi gonda txani ka txikombiso txa Paulo?

¹³ Paulo a ve txikombiso txa txinene. Ene a ti maha mthumo wo tihanyisa, kambe a txi tshumela e pateka ngutu ko txhumayela “Evhangeli ya Txizimu.” (Var. 15:16; 2 Vak. 11:23) Ene a tshumete e kuzeta vamwani ti to ve maha toneto. Akila ni Prisila i ti vathumi kulowe va Paulo “ka Jesu Kristu.” (Var. 12:11; 16:3) Paulo a kuzetile Vakorinto ti to ve maha “yotshe mithumo ya yinene.” (1 Vak. 15:58; 2 Vak. 9:8) Jehovha a tshumete e thumisa Paulo kubhala tiya: “Awu a si ti laviko kuthuma, kha nga ni fanelo ya kudya.”—2 Vat. 3:10.

14. Jesu a ti la kuwomba txani ngu mapswi ya ma ku ka Johani 14:12?

¹⁴ Mthumo wa lisima ngutu ka masiku awa a magwito, ngu txhumayela mahungu a manene ni kumaha vagondiswa. Jesu a ti profetile ti to vagondiswa vakwe va ndi na maha mthumo wa hombe wo pinda wakwe! (Lera Johani 14:12.) A si lavi kuwomba to hi ndina maha masingita kufana ni nene. Kuhambana nito, a ti womba to vagondiswa vakwe va ndi na txhumayela wukhalo wa hombe ngutu, ni ka vathu vo tala ni ngu mbimo yo lapha kupinda yi ene a nga yi heta.

15. Ngu sihi siwotiso si hi fanelako ku ti wotisa? Ngu kutxani?

¹⁵ Ngako u di ni mthumo wo tihanyisa, tiwotise tiya: ‘Ina mthumoni kwangu ni ziwa kota m’thu wa migingiriko? Ina na heta mthumo ngu mbimo ngu kuthumisa wotshe wusikoti wangu?’ Ngako u di xamute ngu ina ka siwotiso siya, mtholi wako a na kuthemba. U nga tshumela kambe u ningela wufakazi ka vale va kuwonako. Ti txi ta ka mhaka yo txhumayela, ti wotise tiya: ‘Ina na ziwa  kota mthumi wa migingiriko ka mthumo wo txhumayela? Ina na lulamisela kwati siwuletiso sangu? Ina na tshumela ngu txikuluveta ka vale va nga kombisa kutsakela? Ina na pateka ka tinzila to hambana-hambana to txhumayela?’ Ngako u txo xamula ngu ina, u na mana litsako ka mthumo wako.

16. Ngu ahi mawonelo a vathu vo tala nyamsi ngu kuhumula? I ti ahi mawonelo a Jesu ni vagondiswa vakwe?

¹⁶ Jesu a ti ti ziva to ene ni vagondiswa vakwe, mbimo yimwani ti txi lava ve humula. Vathu vo tala va maha tiya, kambe vamwani va fana ni wamwamna wa tithomba wa txikombiso txa Jesu. Wamwamna eneyo a ti gete tiya: “Humula, dyana, sela u txi ti tsakela.” (Luka 12:19; 2 Tim. 3:4) Ene a ti alakanya to ta lisima ngutu ka wutomi i ti kuhumula ni kubusa. Kuhambana ni to, Jesu ni vagondiswa vakwe, va si teki kubusa i di ka lisima kwawe.

17. Hi nga yi thumisisa kutxani mbimo yi hi si ngako mthumoni?

¹⁷ Nyamsi, nathu hi zama kutekelela txikombiso txa Jesu, ngu kutxhumayela ni kuya mitshanganoni hambi hi di ka mbimo yo humula. Ngu ditshuri mthumo wo maha vagondiswa ni kuya mitshanganoni mbwa lisima aha ko za hi maha mizamo yo maneka ka mithumuyo yo sawuleka. (Vaheb. 10:24, 25) Hambi hi di kuendani, hi zama kuva ka mithumo ya yinene ya moya, ngu kuya mitshanganoni ti si nga ni mhaka ni ti to hi hani, ni ku hi xota mikhanjo yo bhula ni vamwani ngu Bhiblia.—2 Tim. 4:2.

18. Ngu tihi ti Mkoma wathu Jesu Kristu a ti lavako kwathu?

¹⁸ Ha tsaka ngutu aku Mkoma wathu Jesu Kristu a zivako kudinganisela e tshumela e hi vhuna kuziva kuthuma ni kuhumula! (Vaheb. 4:15) Ene a lava ti to hi humula. A tshumela e hi kuzeta kuthuma ti to hi ti khatalela ngu didhawa da nyama ni kupateka ka mthumo wo tsakisa wo maha vagondiswa. Ka msungo wu wu londiselako, hi na ta gonda ngu ti Jesu a nga ti maha kasi ku hi khulula ka wubotxhwa.