1, 2. Ti womba txani kuwonetela Jehovha?

HI HANYA ka “timbimo to karata” ati ti nemelako kuhanya ka tona. (2 Timoti 3:1) Se loko Jehovha a si se gumisa mafu awa o biha e tisa mafu a maphya, wutomi wu na ya masoni ngu kukarata. Ngu toneto, ndinene ku ti wotisa tiya: ‘Ani ni wonetela mani ti to e ni vhuna ni ku ni tsimbitisa?’ Ti nga maha hi tekela kuxamula hi txi khathu “Ni wonetela Jehovha,” se xamulo yoneyo njinene.

² Ti womba txani kuwonetela Jehovha? Hi nga tsaniseka ngu nzila yihi ti to hi simama hi wonetela Jehovha hambi hi di ni sikarato? Kaleko, m’bhali wa Masalmo a txhamusete lisima lo wonetela Jehovha ngako hi txi lava kuvhunwa ngu ngene. (Lera Masalmo 123:1-4.) A wombile ti to ngako hi txi wonetela Jehovha, hi fana ni txithumi atxi txi wonetelako nyamne wa txona. Ti mahisa kutxani? Txithumi txi  wonetela nyamne wa txona, mwendo kuthemba ene ti to e txi ninga sakudya ni ku txi vhikela. Kambe, txithumi txi fanete txi simama txi wonetela nyamne wa txona kasi ku txi ziva ati a ti lavako, se txi gwita txi maha toneto. Ngu kufana, ti lava hi gonda kwati Bhiblia ti to hi pfisisa ati Jehovha a ti lavako, se hi gwita hi maha toneto. Ngu toneto hi nga tsaniseka ti to Jehovha a na hi vhuna ngako hi txi lava txivhuno.​—Vaefesu 5:17.

3. Nji txani txi nga hi tsulupetako kuwonetela Jehovha?

³ Hambiku hi tizivako ti to mbimo yotshe hi fanete hi wonetela Jehovha, mbimo yimwani hi nga tsulupetwa. Marta wu i nga ti mngana wa Jesu, ti mu humelete. Ene “a ti karatwa ngu mithumo ya yingi.” (Luka 10:40-42) Se aku Marta wu a nga ti thembekile a nga tsulupetwa hambiku a nga ti kumweko Jesu, se kha ti na kuxamatisa ngako nathu hi txo thuka hi tsulupetwa. Kambe, nji txani txi nga hi tsulupetako kuwonetela Jehovha? Hi nga tsulupetwa ngu simaho sa vamwani. Ngu toneto, ka msungo wuwa hi na gonda ti to si nga hi tsulupetisa kutxani ni ku hi nga simamisa kutxani hi wonetela Jehovha.

4. Ngu kutxani ti nga hi xamalisako aku Mosi a nga luza lungelo yakwe yo bela ka Ditiko da Txithembiso?

⁴ Ngu ditshuri Mosi a ti wonetela Jehovha ti to e mu tsimbitisa. Bhiblia yi womba ti to “ene a to tsana e lamba nga wo wona awule asi wonekiko.” (Lera Vahebheru 11:24-27.) Yi tshumela yi txi khene “ka va ka Israyeli, kha ka humelela mmwani mprofeti wo fana ni Mosi, awu MKOMA a nga m’ziva, khohe ni khohe.” (Dhewuteronome 34:10) Kambe hambiku Mosi i nga ti mngana wa Jehovha, ene a luzile lungelo yo bela ka Ditiko da Txithembiso. (Mitengo 20:12) Ngu kutxani?

5-7. Nji txani txi nga humelela Vaisrayeli va si se hoka Mmangoni ka Sinayi? Mosi a mahile txani?

⁵ Mbimo yi Vaisrayeli va nga huma Egipta, kugumile mitxima yimbidi va si se hoka ka Mmango wa Sinayi. Ngu mbimo yoneyo, ku ve ni txikarato. Vathu va khatile kuwomba-wombela Mosi ngu mhaka yo pwata mati. Va ngungurukete ha koza Mosi e “khongela ka MKOMA a txi khene: “Ni na maha txani ngu vathu vava kani? Ko sala kudotho, va lava ku ni balisela ngu marigwi.”” (Eksodha 17:4) Jehovha a ningile Mosi mkongomiso wo pfala. Jehovha a gete Mosi ti to e teka ndonga e peka dirigwi, Horebhi. Bhiblia yi khene: “Mosi a to maha toneto masoni ka madhota a ka Israyeli.” Mati ma to huma, se Vaisrayeli va to sela mati, txikarato se txi ti lungisilwe.​—Eksodha 17:5, 6.

⁶ Bhiblia yi womba ti to Mosi a rayile wukhalo wule taku i Masa, ti wombako “Kuduka,” ni Meribha, ti wombako “Kungurangura.” Ngu kutxani? “Ngu mhaka ya kuphikiza kwawe vanana va ka Israyeli ni mhaka ya kuduka MKOMA, va txi khona: “Ina MKOMA waho, mwendo kha nga ho hagari kwathu kani?””​—Eksodha 17:7.

⁷ Jehovha a ti pfisile kutxani ngu ti ti nga maheka Meribha? Ene a woni ti to Vaisrayeli va ti lwisana ni nene ni wulawuli wakwe, i si nga Mosi. (Lera Masalmo 95: 8, 9.) Ati Vaisrayeli va nga maha ti ti bihile ngutu. Kambe Mosi a mahile ta tinene. A wonetete Jehovha ni kulondisela kha kwati mkongomiso wakwe.

8. Mbimo yi Vaisrayeli va nga hoka Kadhesi, kumahekile txani?

⁸ Hambiketo, kumahekile txani ka mhaka yo fana ni yile ya Meribha msana ka 40 wa malembe? Vaisrayeli va ti hafuhi ni kubela Ditikoni da Txithembiso. Va hokile Kadhesi, hafuhi ni Ditiko da Txithembiso. Wukhalo wuwa wu tshumete wu ziwa ku i Meribha. * (Wona txhamuselo ya hahatshi.) Ngu kutxani? Nguko ku si nga ni mati, se Vaisrayeli va tshumete ve vanga diguwa. (Mitengo 20:1-5) Kambe eho, Mosi a mahile phazamo ya hombe.

9. Ngu tihi ati Jehovha a nga gela Mosi? Mosi a mahile txani? (Wona mfota wu wu ku makhatoni.)

⁹ Mbimo yi vathu va nga khata diguwa Mosi a mahile txani? A tshumete e wonetela Jehovha ti to e mu kongomisa. Kambe kedo dikhambi Jehovha kha m’gela ti to e peka dirigwi. A gete Mosi ti to e teka ndonga yakwe, e dhana vathu ve ta hafuhi ni dirigwi, se e gwita e womba-womba ni dirigwi. (Mitengo 20:6-8) Ina Mosi a mahile toneto? Ahim-him. Ene a ti henyile ngutu ha koza e bhongela vathu a txi khene: “Engisani konkuwa anu va kukholwa ka kudotho! Athu hi na humisa mati ha dirigwini hawa kani?” Se a to peka dirigwi, i si nga kumweko, kambe kumbidi.​—Mitengo 20:10, 11.

10. Ina Jehovha a tsakile ngu ti Mosi a nga maha?

¹⁰ Jehovha a mu henyete ngutu Mosi. (Dhewuteronome 1:37; 3:26) Ngu kutxani? Txivangelo tximwani i nga va ku Mosi a nga mbi engisa sileleto sa siphya asi Jehovha a nga m’ninga.

11. Aku Mosi a nga peka dirigwi, ti ndi na mahisa kutxani to Vaisrayeli ve pimisa ti to hi nga txidiwukiso txa Jehovha?

¹¹ Ti nga maha ku di ni txivangelo tximwani atxi txi nga henyisa Jehovha. Marigwi ya Meribha wo khata i ti siwindi so banga. A walo a nga emelako ti to txiwindi txi humisa mati, hambi u txo txi pekisa kutxani. Kambe marigwi a Meribha wa wumbidi ma ti hambanile ngutu. Wungi wa ona ma ti dhanwa ku, marigwi a mraka. Aku marigwi a mraka ma nga hehuka, mbimo yotshe ma zumba ma txi humisa mati ngu hahatshi ka wona. Se, vathu va nga mana mati va txo di dola. Se mbimo yi Mosi a nga peka dirigwi, i si nga ku di angula, ina Vaisrayeli va ndi na pimisa ti to mati ma to huma dwe, i si nga ngu txidiwukiso txa Jehovha? * (Wona txhamuselo ya hahatshi.) Kha hi na kutsaniseka.

12. Ngu txihi tximwani txivangelo atxi txi nga maha Jehovha e henyela Mosi ni Aroni?

¹² Ti nga maha ku di ni tximwani txivangelo atxi txi nga maha Jehovha e henyela Mosi ni Aroni. Mosi a gete vathu ku khene: “Athu hi na humisa mati ha dirigwini hawa kani?” Aku Mosi a nga khene “athu,” ti nga maha a ti womba ene ni Aroni. Ati Mosi a nga womba i ti txidhelelo txa hombe nguko kha dhumisa Jehovha ngu txidiwukiso txile. Masalmo 106:32, 33 yi khene: “Va to henyisa Txizimu kambe milongani ka Meribha, se ngu mhaka yawe, Mosi a tsayisilwe, nguko va m’henyisile Mosi aha koza e womba-womba mapswi o mbi lulama.” * (Wona txhamuselo ya hahatshi.) (Mitengo 27:14) Mosi kha dhumisa Jehovha. Jehovha a ti khene ka Mosi ni Aroni: “Mi kanetile dipswi dangu.” (Mitengo 20:24) Atxiya i ti txionho txa hombe!

13. Ngu kutxani i di wululami aku Mosi a nga mbi tumelelwa kubela ka Ditiko da Txithembiso?

¹³ Jehovha a ti emete ti to Mosi ni Aroni ve londisela kha kwati sileleto sakwe nguko va ti thangela vathu Vakwe. (Luka 12:48) Msana khe, Jehovha a ti wombile ti to lotshe liveleko lile li nga huma ngu Egipta li si na kubela ka Ditiko da Txithembiso nguko li nga mbi mu engisa. (Mitengo 14:26-30, 34) Se mbimo yi Mosi nene a nga mbi engisa, i ti wululami ti to e mana txitsayiso txo fana. Kufana ni vale vamwani va nga mbi tumelelwa kubela ka Ditiko da Txithembiso, Mosi nene kha tumelelwa.

14, 15. Nji txani txi nga maha ti to Mosi a si engisi Jehovha?

¹⁴ Nji txani txi nga maha ti to Mosi a si engisi Jehovha? U nga divali ti to Masalmo 106:32, 33 yi khene: “Va to henyisa Txizimu kambe milongani ka Meribha, se ngu mhaka yawe, Mosi a tsayisilwe, nguko va m’henyisile Mosi aha koza e womba-womba mapswi o mbi lulama.” Se, hambiku Vaisrayeli va nga ti tshuralela Jehovha, awu a nga henya i Mosi. Kha tiñola, a womba-wombile a sa pimisa ngu wuyelo ya kona.

¹⁵ Mosi a lekile kuwonetela Jehovha nguko tumelela simaho sa vamwani si mu tsulupeta. Ka dikhambi do khata a di vathu va nga vanga diguwa ngu mhaka ya mati, Mosi a mahile ati i ku ta tinene. (Eksodha 7:6) Kambe ti nga maha se a ti karate ni kuhenya nguko ku nga ti ni malembe o tala Vaisrayeli va di bhayizile. Se ti nga maha Mosi a txo pimisa ngu matipfelo akwe dwe, i si nga nzila yo dhumisa Jehovha.

16. Txiemo txa Mosi txi fanisa kutxani ni txathu?

¹⁶ Hambi Mosi wu i nga ti mprofeti wo thembeka a nga tsulupetwa e onha, nathu  hi nga tsulupetwa. Nathu hi ka txiemo txo fana ni txa Mosi, ene a ti lava kubela ka Ditiko da Txithembiso, se nathu hi lava kubela ka mafu a maphya. (2 Pedro 3:13) Ngu ditshuri, kha hi lavi kuluza lungelo yoneyo yo sawuleka. Kambe ti to hi bela ka mafu a maphya, hi fanete hi simama hi wonetela Jehovha ni ku mu engisa mbimo yotshe. (1 Johani 2:17) Hi nga gonda txani ka phazamo ya Mosi?

17. Ngako hi txi vhukwa, hi nga maha txani ti to hi tiñola?

¹⁷ Hambi u di henyile, u nga leki kutiñola. Ti nga maha hi txi zumbela kulwisana ni txikarato txo kari. Kambe Bhiblia yi womba tiya: “Hi nga rerekeni kuthuma ta tinene, nguko ngu mbimo ya kona, hi na elula, ngako hi txi timisela.” (Vagalatiya 6:9; 2 Vatesalonika 3:13) Ngako m’thu mwendo txo kari txi txi hi henyisa, ina hi womba-womba hi sa khata ngu kupimisa? Ina hi na sikota kutiñola? (Mavingu 10:19; 17:27; Matewu 5:22) Ngako vamwani va txi hi vhuka, ti lava hi gonda ‘kuleka Txizimu txi ti henyela,’ i ku kutumelela Jehovha e kombisa nzila yakwe yo henya. (Lera Varoma 12:17-21.) Ti womba txani toneto? Ti womba kwa mbi henya, kambe ngu kutimisela hi emela Jehovha e maha to kari ngu txikarato txathu mbimo  yi a no wona ti to ta laveka. Ngako hi txo mbi wonetela Jehovha, hi lava kuphota, hi na va hi txi kombisa txidhelelo kwakwe.

18. Hi fanete hi maha txani ngu mkongomiso wa wuphya?

¹⁸ Londisela kha kwati mkongomiso wa wuphya. Ina ha londisela ngu kuthembeka mkongomiso wa wuphya awu Jehovha a hi ningako? Kha ha fanela kusimama hi maha to kari ngu ku hi nga tolovela kumahisa toneto. Hahanze keto, hi fanete hi kuluveta kulondisela mkongomiso wa wuphya awu Jehovha a hi ningako ngu kuthumisa sengeletano yakwe. (Vahebheru 13:17) I singeto dwe, hi fanete hi ti wonela “ku ambi ndaka muhingano wa tile ti nga bhalwa.” (1 Vakorinto 4:6) Hi simama hi wonetela Jehovha ngako hi txi londisela mkongomiso wakwe.

19. Hi nga mahisa kutxani ti to hi si leki tiphazamo ta vamwani ti daya wuxaka wathu ni Jehovha?

¹⁹ U nga tumeleli tiphazamo ta vamwani ti daya wuxaka wako ni Jehovha. Ngako hi txi simama hi wonetela Jehovha, hi na mbi daya wuxaka wathu ni nene ngu mhaka yo henya ngu ti vamwani va mahako. Eto ti ni lisima ngako hi di ni wutixamuleli ka sengeletano ya Txizimu kufana ni Mosi. Ngu ditshuri, hotshethu ti lava hi tikarata ti to hi engisa Jehovha ti to hi huluka. (Vafilipiya 2:12) Hambiketo, ngako hi di ni wutixamuleli wo tala, Jehovha a emete ti to hi mu engisa kha kwati. (Luka 12:48) Kambe, ngako ngu ditshuri hi txi randa Jehovha, txi walo txi no hi khuvekisa, mwendo ku hi hambanisa ni lirando lakwe.—Masalmo 119:165; Varoma 8:37-39.

20. Hi fanete hi tiemisela kumaha txani?

²⁰ Hi hanya ka timbimo to karata. Se ti ni lisima kusimama hi wonetela Jehovha, awu a “zumbako nzumani,” kasi ku hi pfisisa ati ene a lavako hi ti maha. Kha hi lavi kuleka simaho sa vamwani si daya wuxaka wathu ni Jehovha. Ati ti nga humelela Mosi ti hi ninga gondo ya lisima. Hahanze ko lava kumaha to kari ngako vamwani va txi phazama, he ti emiseleni ku “wonetela MKOMA, Txizimu txathu, kala kuza txona txi txi hi pfela wusiwana.”​—Masalmo 123:1, 2.