Ina u ti ti ziva?
Ngu yihi mikhupo ayi yi nga txi dihwa ka timbimo ta Jesu?
KUKHATANI Vaisrayeli va ti tolovete kukhupa kasi kuseketela wukhozeli wa ditshuri. Kambe timhaka to khupa ti di ta khata kukaratela Vajudha ka timbimo ta Jesu.
Ti to ve seketela dithepele otshe Majudha aya ma nga ti ni malembe o dingana kukhupa, ma ti fanete kukhupa hafu ya dixekele yi nga txi dingana tidhariko timbidi. Ka timbimo ta Jesu mikhupo yoneyo yi txi thumiswa kasi kuseketela mithumo ya dithepeleni adi di nga ti akilwe ngu Herodha. Majudha mamwani ma wotisile Pedro kasi kuziva ti to Jesu a yi wonisa kutxani mhaka ya kukhupa, kambe Kristu kha lwisana ni mhaka yoneyo. Ngu toneto ene a rumile Pedro ku e tsula mmatini e ya dota txihaka atxi txi ngadi ni txitateri mkanani, i nga ti male yo ta khupa ngu yona.—Mat. 17:24-27.
Kale vathu va Txizimu va ti humisa sa wugumi, ati ti wombako ti to va ti fanete ve humisa sa sidotho ka asi va nga ti dima thembweni. (Levhi 27:30-32; Mit. 18:26-28) Kambe vathangeli va ta wukhongeli va txi sinzisa ti to vathu va ti fanete kuhumisa sa wugumi ka tximwani ni tximwani va nga txi dima kuteka ni “nyatximbowane ni ka dianetha ni ka dikumina.” Kambe Jesu kha lwisana ni mamahelo eyo, ene a ti vekile hakubasani ti to ati vabhali ni Vafarisi va nga txi ti maha i ti wukanganyisi.—Mat. 23:23.
Ka mbimo yoneyo Vajudha va ti fanete kudiha kambe mikhupo yimwani ka Varoma i nga ti vona va nga txi fuma Vajudha mbimo yoneyo. Ku ni mkhupo wo hakhela mipeto awu wu nga txi hakhelwa ngu male mwendo ngu silo. Kuwombwa ti to mkhupo wu tile wu ta guleka ngu mbimo yoneyo, wu hokela kona mu ka 25 pursentu. Vajudha va ti fanete kudiha mkhupo wa m’thu ni m’thu. Ngu wona mkhupo wuwa wu nga maha Vafarisi ve wotisa ti to ina va fanela ku ve khupa kani. Jesu a to xamula kha kwati a txi khene: “Tshumetelani ka Khezari, asi i ku sa Khezari, ni ka Txizimu asi i ku sa Txizimu.”—Mat. 22:15-22.
Ku ni mkhupo awu wu nga txi hakhelelwa silo asi si nga txi huma mwendo kubela ka didhoropa do kari. Mkhupo wonewo wu txi hakhelwa mu si titxhini, mabhulahoni, makruzamentu, mapangoni ka madhoropa hambi mabhazara.
Yotshe mikhupo yiya yi txi nemelela Vajudha mbimo ayi va nga ti fumwa ngu wukoma wa Roma. Ngu kuya ngu m’bhali mmwani wa matimu a dhanwako ku i Tácito a bhate tiya mayelano ni wukoma wa Tibério mbimo yi Jesu a nga ti ngadi ha mafuni: “Vathu va Siriya ni va Judhea va hokete ko karala ngu mikhupo yiya ve za ve kombela ku hungulelwa.”
Mikhupo yiya yi txi nemela ngutu ngu nzila ayi yi nga txi hakhelwa ngu yona. Nguko m’thu a txo maha ngu kuxava kuva mkhupisi. Awu a nga ati ni male ya yingi a txi ganya ngutu, nguko a txi xava wukhupisi. E gwita nene e thola vamwani ava va nga txi tsimbila-tsimbila ve khupisa ni ku va txi wuyela ngu toneto. Ti woneka nga Zakewu i ti mmweyo wa vakhupisi awu a nga ti ni vakhupisi hahatshi kwakwe. (Luka 19:1, 2) Ngu toneto, vathu va si tilavi ku khupa ni ku va txi va nyenya ava va nga txi khupisa.