1. Mbimo yi Adhamu ni Evha va nga onha, Jehovha a txhamusete txani ngu m’bihi wule?

ADHAMU a txi tiziva ti to mnyoka kha wu na kuwomba-womba. Se mbimo yi a nga ziva ti to mnyoka wu womba-wombile ni Evha ti nga maha a di tekete ku ti tumbula ti to i ti moya wo kari. (Genesisi 3:1-6) Adhamu ni Evha va si tizivi ti to moya wa kona i mani. Hambi keto, Adhamu a woni i di tshuku kuseketela moya wonewo wo mbi wu ziva, ve wukela Tate wawe wa nzumani awu a ku ni lirando. (1 Timoti 2:14) Ngu mbimo yoneyo, Jehovha a khatile kutxhamusela to tala ngu m’bihi eneyo e tshumela e thembisa ti to a ndina loviswa. Kambe Jehovha a tshumete e womba ti to kala mbimo yoneyo, moya wu wu nga womba-womba ngu kuthumisa mnyoka, wu ndina kaneta votshe va va randako Txizimu.​—Genesisi 3:15.

2, 3. I ti txihi txikongomelo txa Mibhalo ya Txihebheru?

² Jehovha kha womba ditina da ngelozi ayi yi nga mu wukela. * (Wona txhamuselo ya hahatshi.) Kugumile 2.500 wa malembe  timhaka ta Edheni ti di mahekile a ha Jehovha se a nga txhamusela ti to mkaneti eneyo i mani. (Jobe 1:6) Ene a ziwa ngu txithopo txi txi ku “Sathani,” ati ti wombako “Mukaneti.” Txithopo txiya txa Sathani txi maneka basi ka mabhuku mararu a Mibhalo ya Txihebheru i ku 1 Makronika, Jobe, ni Zakariya. Ngu kutxani mhaka ya mlala yi di txhamusetwe kudotho mbimo yi Mesiya a nga ti si se ta ha mafuni?

³ Ka Mibhalo ya Txihebheru, Jehovha kha womba to tala ngu Sathani ni mithumo yakwe. Phela, txikongomelo txa Mibhalo ya Txihebheru i ti kuvhuna vathu ve ziva Mesiya ni ku mu londisela. (Luka 24:44; Vagalatiya 3:24) Se, mbimo yi Mesiya a nga bwaka, Jehovha a thumisile ene ni vagondiswa vakwe ti to ve txhamusela to tala ati hi tizivako ngu Sathani ni tingelozi ati ti nga m’seketela. * (Wona txhamuselo ya hahatshi.) Ta pfala ku va ti di mahisile eto nguko Jehovha a na thumisa Jesu ni vasawuleki ti to ve lovisa Sathani ni vangana vakwe.​—Varoma 16:20; Mtuletelo 17:14; 20:10.

4. Ngu kutxani hi sa fanela ku m’thava ngutu Dhiyabhulosi?

⁴ Mpostoli Pedro a kombisa Sathani Dhiyabhulosi kota “ngonyamo yi yi bhongako,” kasi Johani a m’dhana “mnyoka” mwendo “mwamilambo.” (1 Pedro 5:8; Mtuletelo 12:9) Kambe hi nga mthaveni Sathani. Mtamo wakwe wa gwitelwa. (Lera Jakobe 4:7.) Athu hi vhikelwa ngu Jehovha, Jesu ni tingelozi to thembeka. Ngako va txi hi vhuna, hi nga mxula mlala wathu. Kambe ndise siwotiso sa siraru sa lisima asi hi fanelako kuziva tixamulo ta sona: Sathani a ni mkuzetelo wa hombe ngu nzila yihi? Ava xengisa kutxani vathu? Ngu tihi ati a ti tandako kumaha? He gondeni.

5, 6. Ngu kutxani wukoma wa vathu wu si tikoti kugumisa sikarato?

⁵ Tingelozi to tala ti seketete Sathani ti tshuralela Txizimu. Ka mbimo ya kale ku si se ta ndambi, Sathani a dukile tingelozi timwani ti to ti randana ni vavasikati. Bhiblia yi womba ngu nzila yo fanekisela ti to mnyoka wu wite ngu nzumani wu di wungeletile mtengo wa wuraru wa tinyeleti. (Genesisi 6:1-4; Judha 6; Mtuletelo 12:3, 4) Mbimo yi tingelozi toneto ti nga leka mwaya wa Txizimu, ti lavile kufumwa ngu Sathani. Hi nga alakanyeni ti to tingelozi toneto kha ta patana. Sathani a vekile wukoma wakwe moyani e etetela Mfumo wa Txizimu. Ene a ti mahile mkoma, se e lulamisela madhimoni, e ma ninga mtamo ni ku ma maha vakoma va mafu.​—Vaefesu 6:12.

⁶ Sathani a thumisa sengeletano yakwe ti to e woneleta wotshe wukoma wa vathu. Ngu kutxani hi txi tsaniseka? Nguko ene a  kombile Jesu “yotshe mifumo ya ditiko,” ni ku a ti khene: “Ni na ku ninga wotshe wukoma wuwa ni kupfaliswa ka matiko awa, nguko si ningilwe ani, se ani na ninga wu ni ti lavako ku mu ninga.” (Luka 4:5, 6) Hambiketo, wungi wa mifumo ya maha ta tinene matikoni ka yona, ni ku vakoma vamwani, ngu ditshuri va ti lava kuvhuna vathu vawe. Kambe a walo mkoma wu i ku m’thu a nga txitxako sikarato sa vathu.​—Masalmo 146:3, 4; Mtuletelo 12:12.

7. Hahanze ko thumisa wukoma dwe, Sathani a wu thumisisa kutxani wukhongeli wa makuhu ni mabhindo a ditiko? (Wona mfota wu wu ku makhatoni.)

⁷ Sathani ni madhimoni akwe va tshumela ve thumisa wukhongeli wa makuho ni mabhindo a ditiko ti to ve pengisa “dotshe ditiko,” mwendo votshe vathu. (Mtuletelo 12:9) Sathani a thumisa wukhongeli wa makuhu ti to e hangalasa makuhu ngu Jehovha, a tshumela e zama ni kusisa ditina da Txizimu. (Jeremiya 23:26, 27) Ngu toneto, vathu vamwani va vanene va alakanya ti to va khozela Txizimu, kuve vo khozela madhimoni. (1 Vakorinto 10:20, Tradução do Novo Mundo; 2 Vakorinto 11:13-15) Sathani wa thumisa kambe mabhindo a mafu ti to e hangalasa makuhu. O fana ni ti to u di ni male yo tala ni silo, u na tsaka. Toneto makuhu. (Mavingu 18:11) Ava va kholwako ka toneto, va heta mbimo va txi lava “Tithomba” i singa Txizimu. (Matewu 6:24) Hambi i di ti to va khata ngu ku va ni lirando ka Txizimu, la mwalala ngu mhaka ya ku lirando la tithomba li nga kula ngutu.​—Matewu 13:22; 1 Johani 2:15, 16.

8, 9. a) Ngu tihi tigondo ati hi nga ti manako ka simaho sa Adhamu, Evha ni tingelozi to biha? b) Ina ti ni lisima kuziva ti to Sathani a fuma mafu awa?

⁸ Ka simaho sa Adhamu, Evha ni tingelozi to biha, hi nga mana tigondo timbidi ta lisima. Yo khata, hi gonda ti to tinzila timbidi dwe ati hi nga ti sawulako. Ya Jehovha, mwendo ya Sathani. (Matewu 7:13) Ya wumbidi, hi gonda ti to ava va emako ni Sathani va na mbi mana wuyelo ya boti. Adhamu ni Evha va ti mani lungelo yo sawula ta tinene ni to biha vapuni. Se madhimoni ma mani mtamo wo fuma wukoma wa vathu. (Genesisi 3:22) Kambe kusawula nzila ya Sathani, mbimo yotshe ti ni wuyelo yo biha. Ti walo ta tinene!​—Jobe 21:7-17; Vagalatiya 6:7, 8.

⁹ Ina ti ni lisima kuziva ti to Sathani a fuma mafu awa? Ina. Ti hi vhuna ku va ni mawonelo a manene ngu wukoma ni ku hi kuzeta kutxhumayela mahungu a menene. Ha tiziva ti to Jehovha a lava hi xonipha wukoma. (1 Pedro 2:17) Ene a lava ti to hi engisa milayo ya wukoma ngako yi si lwisani ni milayo yakwe. (Varoma 13:1-4) Kambe athu ha tiziva ti to kha ha fanela kuseketela tipolitika mwendo mkoma wo kari wa ditiko. (Johani 17:15, 16; 18:36) Aku hi ti wonako ti to Sathani a zama kusisa ditina da Jehovha ni ku mu ninga nduma yo biha, hi maha totshe ti hi tikotako ti to hi gondisa  vathu ditshuri mayelano ni Txizimu txathu. Ha tiguleta ngu ku hi dhanwako ngu ditina dakwe hi tshumela hi di thumisa. Lirando la Txizimu li ni lisima ngutu kupinda kuranda male ni tithomba.​—Isaya 43:10; 1 Timoti 6:6-10.

10-12. a) Sathani a nga va a di wu thumisisile kutxani mlawu ti to e duka tingelozi? b) Hi gonda txani ka ti ti nga humelela tingelozi?

¹⁰ Phela Sathani a thumisa tipulani ta hombe ti to e xenga vathu. Mbimo yimwani a nga thumisa mlawu ti to e duka vathu mwendo mbimo yimwani a nga vaduka ngu ku va dyiseta.

¹¹ Ti to e duka tingelozi to tala, Sathani a thumisile mlawu. Ti woneka nga Sathani a hetile mbimo yo tala a txi wonetela tingelozi ti to e ziva mlawu wu wu nga thumako. Tingelozi timwani ti bzwetilwe, ti randana ni vavasikati. Vanana va tona i ti vanyasihakati ava va nga ti xanisa vathu vamwani. (Genesisi 6:1-4) Kuengetela ka kuthumisa wugelegele ti to e duka tingelozi, ti nga maha Sathani a di ti thembisile ti to ti ndina fuma vathu votshe. Ngu nzila yoneyo, ti nga maha Sathani a ti zama kuonhetela kuhetiseka ka wuprofeti wa Jehovha mayelano ni ‘liveleko la wamsikati.’ (Genesisi 3:15) Kambe Jehovha a vhinyetete marindi onewo. A to tisa Ndambi ayi yi nga hoxota otshe makungo a Sathani ni madhimoni.

¹² Hi gonda txani ka tiya? Wugelegele ni kutiguleta ngu yona milawo ya hombe ya Sathani. Tingelozi ati ti nga seketela Sathani ti hetile malembe o tala ti di ni Txizimu txi pune. Hambi keto, wungi wa tona ti tumelete minavelo yo biha yi kula, se minavelo yoneyo yi kula ngutu. Hi nga divaleni ti to, hambi hi txo va ni malembe o tala hi txi thumela Jehovha, minavelo yo biha yi nga zima mikoloti timbiluni kwathu. (1 Vakorinto 10:12) Ngu toneto hi fanelako kuzumba hi txi xola ka timbilu tathu, hi tshumela hi dula mialakanyo yotshe ya wugelegele ni kutiguleta!​—Vagalatiya 5:26; lera Vakolosa 3:5.

13. Ngu lihi lixaka limwani la mlawu ali Sathani ali thumisako? Hi nga li vayilelisa kutxani?

 ¹³ Lixaka limwani la mlawu ali Sathani a li thumisako ngu maha ti to vathu ve xamatiswa ngutu ngu masingita mwendo mixolo. Nyamsi a thumisa wukhongeli ni mafilmu ti to madhimoni me maha timhaka to xamalisa vathu. Hi nga wu vayilelisa kutxani mlawu wuwa? Kha ti lavi hi emela ti to sengeletano ya Txizimu yi hi ninga matina a yotshe misakano yo biha. Hi fanete hi gondisa livhalo lathu ti to hi kota kumaha sisungo asi si nga seketelwa ka milayo ya Jehovha. (Vahebheru 5:14) Se ngako hi txi randa Jehovha ngu lirando ‘lo mbi va ni kuxengetela’ hi na sawula misakano ngu wutxhari. (Varoma 12:9) M’thu wo xengetela a womba tiya, e maha tile. Se mbimo yi hi sawulako misakano hi fanete hi tiwotisa tiya: ‘Ina ni londisela milayo ayi ni gondisako vamwani? Ava ni gondako navo Bhiblia mwendo ava ni nga va txhumayela va nga alakanya txani va txo wona misakano yi ni yi sawulako? Ngako hi txi londisela milayo ayi hi gondisako vamwani, ti na hi hehukela kuvayilela mlawu wa Sathani.​—1 Johani 3:18.

14. Sathani a nga hi dyiseta ngu nzila yihi? Hi nga wu mana hani mtamo?

¹⁴ Sathani a tshumela e duketa ku hi dyiseta mwendo ku hi dhukisela ti to hi si thembeki ka Jehovha. Ngu txikombiso, ene a nga kuzetela vakoma ti to ve tsimbisa mthumo wathu wo txhumayela. A nga kuzetela vathumi kulothi mwendo vagondi kulothi ve hi seka nguko hi londiselako milayo ya Bhiblia. (1 Pedro 4:4) Sathani a nga tshumela e thumisa maxaka athu ti to me hi tsivela ku ya mitshanganoni; hambiku mbimo yimwani ona ma nga pimisako ti to mo hi vhuna. (Matewu 10:36) Hi nga maha txani ti to hi tsanisela kudyisetwa? Hi nga xamaleni hi txi dyisetwa nguko ha tiziva ti to Sathani a lwisana ni nathu. (Mtuletelo 2:10; 12:17) Hi nga divaleni ti to Sathani a khene: Hi thumela Jehovha ngako ti txi hi tsimbilela kwati, kambe loko hi txo manana ni sikarato, hi nga tshuralela Txizimu. (Jobe 1:9-11; 2:4, 5) Ngu magwito, mbimo yotshe hi  fanete hi kombela Jehovha e hi ninga mtamo. Hi nga divaleni ti to Jehovha a na mbi hi leka.​—Vahebheru 13:5.

15. Ngu tihi ati Sathani a si tikotiko kumaha? Txhamusela.

¹⁵ Sathani a nge sinzisi vathu kumaha ati vona va si tilaviko ku ti maha. (Jakobe 1:14) Wungi wa vathu kha va ti woni ti to va ka nzila ya Sathani. Kambe, ngako m’thu a txi gonda ditshuri, a fanete e sawula ti to a lava kuema ni Jehovha mwendo ni Sathani. (Mithumo 3:17; 17:30) Ngako hi di tiemisete kuengisa Txizimu, Sathani a nge hi lekisi.​—Jobe 2:3; 27:5.

16, 17. a) Ngu tihi ati Sathani ni madhimoni va si tikotiko kumaha? b) Ngu kutxani hi sa fanela kuthava kukhongela ka Jehovha ngu dipswi do guleka?

¹⁶ Ku ni timwani ati Sathani ni madhimoni va nga tandekako kumaha. Ngu txikombiso, Bhiblia yi womba ti to va nge sikoti kuziva ati ti ku timbiluni kwathu. Ti ngo zivwa ngu Jehovha ni Jesu basi. (1 Samuwele 16:7; Marku 2:8) Kambe Sathani ni madhimoni va engisa ati hi womba-wombako ti pfala. Se, ina hi nga thava ti to hi txi womba-womba mwendo hi txi maha mkombelo, va na engisela se ve hi wukela ngu ti hi nga womba? Ahim-him! Ngu kutxani? Wona tiya: Kha hi leki kuthumela Jehovha nguko Sathani wa hi wona. Ngu toneto hi na mbi thava kumaha mkombelo ngu dipswi do pfala nguko ti no pfiwa ngu Sathani. Bhiblia yi tshumela yi hi gela ti to malanda o tala a Txizimu ma khongete ngu dipswi do guleka, kha kuwombwi ti to va ti thava ti to va ndina pfiwa ngu Sathani. (1 Vafumeli 8:22, 23; Johani 11:41, 42; Mithumo 4:23, 24) Ngako hi txi zama kuwomba-womba ni kumaha ati Jehovha a ti lavako, hi nga tsaniseka ti to a na mbi tumelela Sathani e hi dayisa.​—Lera Masalmo 34:7.

¹⁷ Ti lava hi ziva mlala wathu, kambe kha ti lavi hi mthava. Hambiku hi nga mbi hetiseka, hi nga sikota kuxula Sathani ngu txivhuno txa Jehovha. (1 Johani 2:14) Ngako hi txi lamba ka Sathani, ene a na hi thava. (Jakobe 4:7; 1 Pedro 5:9) Nyamsi, ti woneka nga Sathani a lava ngutu vaphya. Hi nga lambisa kutxani siduko sa Sathani? Hi na bhula ngu tona ka msungo wu wu londiselako.