GONDO 10
‘Xivila m’thu wa kale’
“Xivila m’thu wa kale ni hanyelo yakwe.”—VAKL. 3:9.
NDANDO 29 Hi hanya kota Tifakazi
ATI HI NO TI GONDA *
1. Wu ti njani wutomi wako u si se khata kugonda Bhiblia?
WU TI njani wutomi wako u si se gonda Bhiblia ni Tifakazi ta Jehovha? Kutala kwathu mahanyelo hi nga ti nawo ma thisa ni ku ma womba. Mahanyelo athu ma txi tsimbitisana ni mahanyelo a mafu yawa a Sathani. I di toneto ‘hi ti maneka hi di vamatiko ka situmelelano ni sithembiso sa Txizimu ha mafuni.’ (Vaef. 2:12) Kambe mbimo hi khata kugonda Bhiblia hi txitxile!
2. Ngu tihi ti nga ku mahekela mbimo yi u nga gonda Bhiblia?
2 Mbimo yi u nga khata kugonda Bhiblia u tumbute ti to u ni Tate wa nzumani awu a ku randako ngutu. Ni ku u woni ti to kasi ku mu tsakisa ni ku va Fakazi ya Jehovha, u fanete u maha kutxitxa ka hombe ka mahanyelo ako, mawonelo ako ngu wutomi ni mapimiselo ako. Se ti lavile u gonda kuhanya ngu milayo ya Jehovha.—Vaef. 5:3-5.
3. Ngu kuya ngu dibhuku da Vakolosa 3:9, 10, ngu tihi Jehovha a lavako ti to hi ti maha? Hi na bhula ngu txani ka gondo yiya?
3 Jehovha kota Tate wathu ni Mvangi wathu ene a ni fanelo, yo gela vathu vakwe a ti va fanelako ku hanyisa tona. Ni ku a lava ti to awu a yako kubhabhatiswani e khata ngu ku ti karata kasi ku e ‘xivila m’thu wa kale ni mahanyelo akwe.’ * (Lera Vakolosa 3:9, 10.) Gondo yiya yi na vhuna ava va yako kubhabhatiswani ve mana tixamulo ta siwotiso siya sa siraru: 1) Nji txani “m’thu wa kale”? 2) Ngu kutxani Jehovha a txi lava ku hi xivila m’thu wa kale? 3) Hi nga mahisa kutxani toneto? Se kwathu hi nga bhabhatiswa gondo yiya yi nga hi vhuna ti to hi si tshumeleli ka mahanyelo a kale.
NJI TXANI “M’THU WA KALE?”
4. M’thu wu a fumwako ngu “m’thu wa kale” a tolovela kuxayisa kutxani?
4 Awu a fumwako ngu m’thu wa kale, a tolovela kupimisa ni kumaha to maha ngu nzila ya nyama. Ti nga maha i di m’thu wo lwela takwe basi, wa txihenyelani, wo mbi ziva kubonga ni kutigela. Ti nga maha kambe a txi dhunda kuxalela sithombe sa vathu va i ku simbwiri, kuxalela mafilme ma kombisako kutheketa mnoha ni kudaya. Ditshuri ti to ene a ni tifanelo ta tinene ati ti mahako ti to e tipfa mnando mbimo yi a mahako to biha. Kambe ti nga maha e pwata txo mu kuzeta kumaha kutxitxa ka mapimiselo ni mahanyelo akwe.—Vag. 5:19-21; 2 Tim. 3:2-5.
Ngako hi txi xivila “m’thu wa kale,” hi na mbi rumwa ngu mipimiso ni simaho so biha (Wona paragrafu 5) *
5. Ngu tihi ati hi fanelako ku ti khumbula mayelano ni kuxivila m’thu wa kale? (Mithumo 3:19)
5 Hotshethu kha ha hetiseka, se kha nga ho wu a nga sikotako kufuvisa otshe mapimiselo ni minavelo yo biha mbiluni kwakwe. Mbimo yimwani ha womba ni kumaha to kari ati hi no gwita hi ti sola. (Jer. 17:9; Jak. 3:2) Kambe ngako hi txi xivila m’thu wa kale hi na mbi fumwa ngu mahanyelo a nyama. Nguko hi na va hi di m’thu wamphya.—Isaya 55:7; lera Mithumo 3:19.
6. Ngu kutxani Jehovha a txi kuzeta ti to hi leka mapimiselo ni simaho sa m’thu wa kale?
6 Jehovha a hi kuzeta ti to hi thavisa mapimiselo ni kuleka simaho so biha, nguko wa hi randa ngutu ni ku a lava ti to hi tidila ngu wutomi wa wunene. (Isaya 48:17, 18) Ene wa ti ziva ti to ngako hi txi ti ningetela ka mahanyelo o biha hi na xupheka ni kutshumela hi xuphekisa vamwani. Ta mu panda ngutu ku hi wona hi txi xupheka kumweko ni kuxuphekisa vamwani.
7. Ngu kuya ngu Varoma 12:1, 2, ngu tihi ati hi fanelako ku ti sawula?
7 Ti nga maha maxaka athu ni vangana vathu va txi hi poyilela mbimo yi hi zamako kumaha kutxitxa. (1 Pedro 4:3, 4) Vona ti nga maha ve womba ti to athu hi ni fanelo yo sawula ati hi ti lavako kumaha, kha ha fanela kutumelela vathu vamwani ve hi gela ti hi fanelako kumaha. Kambe, ava va eyisako milayo ya Jehovha kha ti wombi ti to vo va ni mkhululeko. Kuwomba ditshuri vona vo thumela kufumwa ngu mahanyelo a mafu yawa a Sathani. (Lera Varoma 12:1, 2.) Hotshethu hi fanete kumaha txisungo. Mwendo hi na sawula kusimama ni mahanyelo athu a kale aya ma tsimbitiswako ngu mafu yawa a Sathani mwendo hi na tumelela Jehovha e hi txitxa kasi ku hi va vathu vo lulama.—Isaya 64:8.
U NGA MAHA TXANI TI TO U‘XIVILA’ M’THU WA KALE?
8. Nji txani txi nga hi vhunako ti to hi xula mapimiselo ni mahanyelo o biha?
8 Jehovha wa ti ziva ti to ti teka mbimo ni mizamo ya hombe ti to hi leka mapimiselo ni simaho so biha. (Mas. 103:13, 14) Kambe ngu kuthumisa Bhiblia, moya wakwe wo sawuleka, sengeletano yakwe, Jehovha wa hi ninga wutxhari, mtamo ni txiseketelo atxi hi txi lavako ti to hi maha kutxitxa. Ti ha kubasani ti to Jehovha a kuvhunile nawe. Konkuwa he wone a ti u nga ti mahako ti to u simama u maha kutxitxa mbimo u thavisako wuthu wa kale ti to u hokelela ko bhabhatiswa.
9. Bhiblia yi nga kuvhunisa kutxani?
9 Thumisa Bhiblia ti to u ti xolisisa upune. Bhiblia yi fana ni txibuko. Yona yi nga hi vhuna kuxolisisa nzila ayi hi womba-wombako ngu yona, hi pimisako ngu yona ni kumaha to maha ngu yona. (Jak. 1:22-25) Mgondisi wako ni Makristu mamwani o vitwa ni vona va nga kuvhuna. Ngu txikombiso vona va nga thumisa Bhiblia kasi kuvhuna ku u wona a mu u nga tshukwatisa ni mu u nga tshukwatisako kona. Ona ma nga kuvhuna ku u mana timhaka amu ka mabhuku athu ati ti no kuvhuna kuxula mahanyelo o kari a walo. Ni ku Jehovha mbimo yotshe a ti emisete kukuvhuna ni ku wa yi ziva mbimo ya yinene yo maha toneto, nguko wa wona mbiluni kwako. (Mav. 14:10; 15:11) Ngu toneto ti tolovete kumaha mkombelo ni kugonda Bhiblia ditshiku ni ditshiku.
10. Ati ti nga humelela Elie ti hi gondisa txani?
10 Tsaniseka ti to milayo ya Jehovha nja yinene ngutu. Tsaniseka ti to totshe ati Jehovha a hi kombelako ti to hi ti maha ti wuyelisa athu hipune. Ava va hanyako ngu milayo ya Jehovha va xonipheka, va ni txikongomelo ka wutomi ni ku va ni litsako la ditshiku. (Mas. 19:7-11) Kuhambana ni eto ava va eyisako milayo ya Jehovha va xupheka ngu mhaka ya mahanyelo a nyama. Wona ti ti nga humelela dijaha dimwani di dhanwako ku i Elie, adi di nga eyisa milayo ya Txizimu. Dona di kulisilwe ngu vaveleki ava va dhundako Jehovha. Kambe mbimo yi i ngadi jovhem a sawute vangana vo biha. Se a khatile ku va ni mahanyelo o biha, a txi dhaha timbangi, wugelegele ni kupa. Se Elie a womba ti to a khatile ku va m’thu wa txihenyelani ni kudhunda mazunga. Ene a womba tiya: “Phela ani ni ti maha ati ni ngadi gondisilwe ti to ni sa fanela kumaha kota Mkristu.” Kambe Elie kha divala ati a nga ti gonda i di ngadi mwanana, ngu kutsimbila ka mbimo a khatetile kugonda Bhiblia. Ene a thumile ngutu ti to e leka mahanyelo yakwe a kale se e bhabhatiswa ngu 2000. Kuhanya ngu ku ya ngu milayo ya Jehovha yi mu vhunisile kutxani? Elie a womba tiya: “Konkuwa ni ni kurula moyani ni ku ni ni livhalo lo basa.” * Ati ti nga humelela Elie ti kombisa ti to ava va eyisako milayo ya Jehovha va xupheka. Hambiketo Jehovha a ti emisete ku va vhuna ve maha kutxitxa.
11. Ngu tihi ati Jehovha ati nyenyako?
11 Nyenya a ti Jehovha a ti nyenyako. (Mas. 97:10) Bhiblia yi womba ti to Jehovha wa nyenya “maso o ti guleta, lidimi la makuhu, manza o theketa mnoha wo mbi na mnando.” (Mav. 6:16, 17) Ni ku a tshumela e “nyenya sigevenga ni vakanganyisi.” (Mas. 5:6) Jehovha wa nyenya mahanyelo ni simaho sa vathu vo nga toneto ati ti nga maha ti to e lovisa vathu vo nga toneto ka timbimo ta Nowa, ava va nga ti nyetile mafu ngu wubihi. (Gen. 6:13) Wona txikombiso tximwani. Ngu kuthumisa mprofeti Malakiya Jehovha a wombile ti to wa nyenya awu a lukako tipulano to hambana ni wu a nga tekana nayo. Jehovha wa va nyenya vathu vonevo, hambi va txi ti gela ku va mu khozela ni ku va na ta ti xamulela.—Mal. 2:13-16; Vaheb. 13:4.
Hi fanete kunyenya ati Jehovha ati nyenyako, kufana ni ku nyenya mndiwo wo sina (Wona paragrafu 11-12)
12. Ti womba txani ‘kuvenga wubihi’?
12 Jehovha a lava ku hi ‘venga to biha.’ (Var. 12:9) Dipswi di di ku ‘kuvenga’ ti womba ku u txi txi wona txo maha txonetxo u nyenyezeka ngu txona. Alakanya ngu ti u ngo maha ngako u txi kombelwa kudya mndiwo wo sina. So ngu kupimisa toneto dwe, ti kumaha u nyenyezeka ngutu. Ngako yi txi ta mipimiso yo maha ati Jehovha a ti nyenyako hi fanete ku yi wona yi txi nyenyeza kwathu.
13. Ngu kutxani hi di fanete kuvayilela mialakanyo yo biha?
13 Vayilela mipimiso yo biha. Mipimiso yathu yi hi ruma kumaha to kari. Ngu toneto Jesu a nga hi gondisa ti to hi vayilela yotshe mipimiso ayi yi nga mahako ti to hi maha txionho txa hombe. (Mat. 5:21, 22, 28, 29) Athu hi lava kutsakisa Tate wathu wa nzumani, ngu toneto ti ni lisima ngutu ku hi vayilela yotshe mialakanyo yo biha ayi yi hi telako!
14. Mawomba-wombelo ako ma nga womba txani ngu ngawe? Ni ku ngu tihi ati hi fanelako ku ti wotisa?
14 Ti wonele ka ti u ti wombako. Jesu a wombile tiya: “Asi si humako ngu mndani si khukhela mbiluni.” (Mat. 15:18) Mawomba-wombelo athu ma kombisa ati hi ku ngu tona ngu mndani. Se ti wotise tiya: ‘Ina na vayilela kuhemba hambi i di ti to kuwomba ditshuri ti na ni veka ha txibeheni? I di ti to ni txhadhile ina na vayilela kukandela diso vamwani? Ina na vayilela mawomba-wombelo a nzambwa? Ngako m’thu a txi ni vhuka, ina na ti kota kutiñola?’ Kualakanyisisa ngu siwotiso siya ti na kuvhuna ngutu. Ngako hi txi maha totshe ti hi nga tikotako kasi kufuvisa ma bwabwatelo a nzambwa, o ruka ni kuhemba ti na hi hekukela kuxivila m’thu wa kale.
15. Ti womba txani kubethela m’thu wa kale ka phande?
15 Tiemisela kumaha kutxitxa ku ku lavekako. Mpostoli Paulo a thumisile txikombiso kasi ku hi gondisa lisima lo maha kutxitxa ka wutomi. Ene a bhate ti to hi fanete ‘kubethela’ m’thu wa kale ka phande. (Var. 6:6) I ku ti to hi fanete kulondisa txikombiso txa Kristu. Hi fanete kufuvisa otshe mapimiselo ni simaho asi Jehovha a si nyenyako. Ngako hi txi maha toneto ngu kona hi no ti kota kuva ni livhalo lo basa ni kumana lungelo yo ta hanya ngu ha ku si gumiko. (Joh. 17:3; 1 Pedro 3:21) Khumbula ti to Jehovha kha na mbi txitxa milayo yakwe kasi ku yi yelana ni kudhunda kwathu. Hahanze keto, ngathu hi fanelako kutxitxa wuthu wathu kasi wu yelana ni kudhunda ka Txizimu.—Isaya 1:16-18; 55:9.
16. Ngu kutxani hi di fanete kutiemisela kusimama hi lwa ni minavelo yo biha?
16 Simama u xula mahanyelo o biha. Hambi msana ka kuva se u di bhabhatisilwe ti lava u simama u lwa ni minavelo yo biha. Wona txikombiso txa Maurício, hambi ku i ku dijaha a khatile kunamorara ni majaha kulowe. Ngu kutsimbila ka mbimo ene a khatile kugonda Bhiblia ni Tifakazi ta Jehovha. Msana ko maha kutxitxa ka wutomi ene a bhabhatisilwe ngu 2002. Hambi ku i kale a txi thumela Jehovha ene a womba tiya: “Ani na tiziva ti to mbimo yotshe ti lava ni lwisana ni minavelo yo biha.” Kambe eto kha ti mu godholisi, hahanze keto ene a womba tiya: “Ta ni tsanisa ngutu kuziva ti to Jehovha wa tsaka ngu ku ni wona ni si tumeli kurumwa ngu minavelo yo biha.” *
17. Ngu tihi ati ti nga humelela Nabiha ati ti ku tsanisako?
17 Mkombela txivhuno txa Jehovha, u themba moya wakwe wo sawuleka i si nga ku ti themba awe upune. (Vag. 5:22; Vaf. 4:6) Hi fanete ku tiemisela kuxivila m’thu wa kale ni kutshumela hi mu tshotsha. Wona txikombiso txa wamsikati mmwani a dhanwako ku i Nabiha. Tate wakwe a tsukute mti, ene ati ngadi ni 6 wa melembe basi. Ene a womba tiya: “Ti ni tisete kupanda ka hombe.” Se mbimo yi a nga txi kula ene a khatile kuva m’thu wo karata ni kuva ni tshofu. Ene a khatile kuxavisa timbangi, se e ñolwa. Ene ati ya heta malembe o kari jele. Tifakazi ta Jehovha ati ti nga ti ya ti txhumayela jele, ti khatile kugonda Bhiblia ni nene. Nabiha a khatile kumaha kutxitxa ka wutomi: “Mahanyelo mamwani o biha ya ni ngati nawo kha ta ni karatela kumaha kutxitxa, kambe ti ni karatete kuleka kudhaha.” Nabiha a hetile dilembe ni kupinda a txi zama kuleka kudhaha. Nji txani txi nga mu vhuna? Ene a womba tiya: “Ati ti nga ni vhuna ngutu ngu maha mkombelo ka Jehovha ni si karali ti to e ni vhuna kuleka kudhaha.” Nabiha a gela tiya vamwani: “Aku ani ni nga tikota kumaha kutxitxa ti to ni tsakisa Jehovha, vamwani ni vona va nga sikota!” *
U NGA SIKOTA KUHOKELELA BHABHATISO!
18. Ngu kuya ngu dibhuku da 1 Vakorinto 6:9-11, ngu tihi ti Makristu o tala ma nga sikota ku ti maha?
18 Ka timbimo ta Makristu o khata, vavasikati ni vavamna ava Jehovha a nga va sawula ti to ve ya fuma ni Jesu, va vile ni mahanyelo o biha. Ngu txikombiso vamwani i ti magele-gele, vamwani i ti vavasikati va nga ti otela ni vavasikati kulowe ni vavamna va nga ti otela ni vavamna kulowe, vamwani i ti makhokhokho. Kambe ngu kuvhunwa ngu moya wo sawuleka va si koti kutxitxa mahanyelo awe. (Lera 1 Vakorinto 6:9-11.) Ngu ha kufanako, nyamsi Bhiblia ya vhuna vathu vo tala ti to ve txitxa mahanyelo awe. * Vona va sikoti kuxula mahanyelo o biha aya ma nga ti zimile mikoloti timbiluni kwakwe. Txikombiso txawe txi ti veka hakubasani ti to nawe u nga sikota kumaha kutxitxa aku ku lavekako ni kuxula mahanyelo o biha ti to u faneleka kubhabhatiswa.
19. Hi na ta bhula ngu txani ka gondo ayi yi londiselako?
19 Ava va lavako kubhabhatiswa kha va fanela kugwitela ko thavisa wuthu wa kale dwe, vona va fanete kumaha mizamo yo ambala m’thu wamphya. Gondo ayi yi londiselako yi na hi vhuna kuwona to hi nga maha txani ni ti to vamwani va nga hi vhunisa kutxani?
NDANDO 41 Engisa mkombelo wangu
^ par. 5 Ti to u faneleka kubhabhatiswa u fanete u kutiemisela kumaha kutxitxa ka wuthu wako. Gondo yiya yi na hi vhuna kuwona ti to nji txani mahanyelo a m’thu wa kale ni ku ngu kutxani hi di fanete ku hi leka mahanyelo onewo. Hi na tshumela hi wona ti to hi nga ti mahisa kutxani toneto. Ka gondo ayi yi londiselako hi na xolisisa to hi nga maha txani kasi kusimama hi ambala m’thu wamphya hambi msana ka kuva hi di bhabhatisilwe.
^ par. 3 TITXHAMUSELO TA MAPSWI O KARATA: ku ‘xivila m’thu wa kale’ ti womba kutshotsha mahanyelo ni mapimiselo aya ma si tsakisiko Jehovha. Kutxitxa koneko ku fanete kukhata na m’thu a si se kubhabhatiswa.—Vaef. 4:22.
^ par. 10 Ngako u txi lava kuziva timwani wona ka: “A Bíblia Muda a Vida das Pessoas—‘Eu precisava voltar para Jeová.’” ka A Sentinela ya 1 ka Abril wa 2012.
^ par. 16 U nga gonda to engetela ka: “A Bíblia Muda a Vida das Pessoas—‘Elas foram muito atenciosas comigo.’” ka A Sentinela ya 1 ka Maio wa 2012.
^ par. 17 U nga gonda to engetela ka: “A Bíblia Muda a Vida das Pessoas—‘Eu me tornei uma jovem revoltada e agressiva.’” ka A Sentinela ya 1 ka Outubro wa 2012.
^ par. 18 Wona dibhokiso di di ku: “ Bhiblia ya titxa wutomi wa vathu.”
^ par. 64 TXHAMUSELO YA MFOTA: Kufana ni ku hi nga xivilako hi tshotsha txiambalo txo karala, hi maha totshe ti hi nga ti kotako ti to hi tshotsha mapimiselo ni simaho sa walo.
