Ina u ti ti ziva?
Ka mbimo ya kubhalwa ka Bhiblia i ti wuhi mthumo wa mthangeli?
KA mbimo ya kubhalwa ka Bhiblia, mthangeli ngene a nga ti khatalela m’ti mwendo thomba ya m’thu mmwani. Dipswi da Txihebheru ni da Txigriki adi di ku “mthangeli” mbimo yimwani di womba muwoneleli mwendo mthangeli wa nyumba.
Mbimo yi Josefa, mwanana wa Jakobe i nga ti txibotxhwa khe Egipta, ene a ve mthangeli wa nyumba ya nyamne wakwe. Ngu toneto, Potifari a “to ningela manzani ka Josefa, sotshe si a nga ti naso.” (Gen. 39:2-6) Ngu msana, mbimo yi Josefa a nga va mfumi wa mtamo khe Egipta, a sawute m’thu ti to eva muwoneleli wa m’ti wakwe.—Gen. 44:4.
Ka masiku a Jesu ava va ngadi ni ti thembwe ta hombe va ti zumba madhoropani ka kule ni tithembwe tawe. Ngu toneto, vona va ti sawula vathangeli kasi ku ve wonelela mthumo wu wu nga ti mahwa tithembweni mule.
Kasi i mani wu a nga ti faneleka kuva mthangeli? Ngu dilembe dizana do khata, m’bhali mmwani awu a dhanwako ku i Columella wa khe Roma a wombile to txibotxhwa atxi txi nga ti sawulwa kuva mthangeli mwendo muwoneleli, txi di fanete kuva “m’thu wu a ku ni wusikoti mwendo wu a nga gondiswa kumaha kha kwati mthumo.” A di fanete “kutsaniseka ti to vathumi va maha kwati mthumo, a si vi ni mihoni mwendo tshofu.” Ene a engetile a txi khene: Txa lisima ngutu ka sotshe, mthangeli a sa fanela kupimisa to ene wa ziva totshe mwendo ku kha zivi txilo, kambe a di fanete kutiemisela kugonda to tala.”
Bhiblia yi thumisa dipswi mthangeli kasi kukombisa mithumo yimwani yi yi mahwako ka dibanza da Wukristu. Ngu txikombiso, mpostoli Pedro a kuzetile Makristu ti to me thumisa wusikoti wa ona ‘kota vaxayisi vavanene va tikateko ta Txizimu kasi kuvhuna mmwani ni mmwani wawe.’—1 Pedro 4:10.
Jesu apune a thumisile txikombiso txa mthangeli atxi txi ku ka Luka 16:1-8. I singeto dwe, ka wuprofeti wakwe mayelano ni txikombiso txa kuwuya kwakwe kota Mkoma, Jesu a tsanisekisile valondeteli vakwe ti to a ndi na sawula ‘txithumi txo thembeka na txi di ni wutxhari,’ mwendo “mthangeli wo thembeka.” Se mthumo wa hombe wa mthangeli i ndi nava kuningela sakudya sa moya ka valondeteli va Kristu ngu mbimo ya masiku a magwito. (Mat. 24:45-47; Luka 12:42) Phela ha tsaka ngutu ku va hagari ka vale va amukelako mabhuku ya ma lulamiselwako ngu mthangeli wo thembeka ma manekako ha mafuni kotshe.