Diphepha donedo di tshumete di humisa mtshangano wa matiko awu wu nga ti dhanwa ku i Liga das Nações. Txikongomelo txa wona i ti “kumaha to matiko me thumisana ni ku va ni kudikha ni kukhaliseka ka matiko otshe.” Titxhetxhe to tala ta Wukristu ti wu seketete. Mtshangano wu wu dhanwako ku i Conselho Federal das Igrejas de Cristo wa América wu zile wu txi “njikombiso txa politika ya Mfumo wa Txizimu ha mafuni.” Mtshangano wuwa wa titxhetxhe wu kombisile kuseketela ngu kurumela vaemeli vawe ka Mtshangano wa Kudikha wa Paris. Mmweyo wawe a ti khene mtshangano wule wa Paris “makhato a nguva ya yiphya ha mafuni.”

Yona nguva ya yiphya yi txo khata, kambe yi si khatwi ngu vale va nga maneka ka mtshangano wule wa Paris. Ngu 1919 ku khatile nguva ya yiphya ka mthumo wo txhumayela. Jehovha a ningile vathu vakwe mtamo wo txhumayela kupinda kale. Kambe kukhata, Vagondi va Bhiblia va ti fanete ve maha kutxitxa ka hombe.

Vagondi va Bhiblia va ti sawula vathangeli va Sociedade Torre de Vigia de Bíblias e Tratados dilembe ni dilembe, se ngu 1919 mavhoto onewo ma ndi na mahwa ngu 4 ka Janeiro. Ka mbimo yoneyo, Joseph F. Rutherford awu i nga ti ene a nga ti thangela vathu va Jehovha, a ti betilwe jele khe Atlanta, Geórgia, Estados Unidos kumweko ni vamwani va 7 va si nga ni mnando. Se mhaka i ti yiya: Ina vanathu va va ku jele va ndi na tshumela ve sawulwa? Mwendo va ndi no vhaletwa?

Mwanathu Rutherford a ti karateka ngu wumangwana wa sengeletano hambiku a nga ti jele. A txi ti ziva to vanathu vamwani va wona i di tshuku kusawula mmwani to eva mthangeli. Ngu toneto, ene se a ti bhate diphepha do gela vanathu to ene a sawula Evander J. Coward to eva mthangeli. Ka dipapilo donedo a ti khene mwanathu Evander mbwo “thutha,” “mbwa mapimo” ni “ku ti ningetela ka Mkoma.” Hambi keto, ka mhaka yoneyo, kutala ka vanathu va ti ni mawonelo mamwani, i nga ti o emisa mavhoto kala kuguma 6 wa mitxima. Ava i nga ti va adhivhogadho va vanathu vale va nga ti jele va tumete.  Va txi ngadi va txi bhula ngu mhaka yoneyo, vamwani va henyile ngutu.

Ngu mbimo yoneyo, kumahekile to maha ati mwanathu Richard H. Barber a nga khene ti vhuni kutimela diguwa. Mmweyo wa vanathu a ti khene: “Kha ni nga adhivhogadho, kambe ka mhaka yiya, ni ziva to kari ngu mlayo wa vathu vo lulama. Txizimu txi lava wululami. Kha ni woni wumwani wuthembeki hi nga wu kombisako i si nga kutshumela hi sawula mwanathu Rutherford kota mthangeli.”—Mas. 18:25.

Mwanathu Alexander Macmillan awu nene a nga ti jele, ngu kutsimbila ka malembe a gwitile a txi khene mangwanani ka kona ka ditshiku dile da mavhoto, mwanathu Rutherford a gogotile diseta da mu a nga ti kona a txi khene: “Hi nga humisa mawoko hahanze.” Se mwanathu Rutherford a to ningeta Macmillan diphepha da telegrama. Macmillan a woni madungula ale o koma e tekela ku pfisisa mhaka. Ku ti ni mapswi awa: “RUTHERFORD WISE VAN BARBER ANDERSON BULLY NI SPILL VATHANGELI VARARU VO KHATA VAPREZIDHENTE LIRANDO KA VOTSHE.” Mapswi awa ma ti womba to votshe vathangeli vale va ti tshumete ve sawulwa, ni ku Joseph Rutherford ni William Van Amburgh mba prezidhente. Se mwanathu Rutherford a ndi na simama eva prezidhente.

Mbimo yi vanathu vale va nga ti ngadi jele, Vagondi va Bhiblia va wonile i di tshuku ku kombela ma assinatura a vathu vamwani kasi ku vanathu vale ve humiswa jele. Ti si hehuki kukombela toneto ka vathu vo nem i si nga Vagondi va Bhiblia, hambiketo vanathu va mani ma asinatura o pinda 700.000. Se ngu Wazithathu, 26 ka Março wa 1919 nem ku si se heleketwa txikombelo txa ma asinatura, mwanathu Rutherford ni vamwani va humisilwe jele.

Mwanathu Rutherford a gete ava va nga va hoyozela a txi khene: “Na tsaniseka to mhaka yi yi nga hi humelela, yi mahetwe ku hi lulamisela sikarato sa mbimo yi yi tako. Kulwa kwanu i si nga ko hi humisa jele dwe, eto nda wumbidi. Kulwa kwanu ku ningete wufakazi mayelano ni Ditshuri, se ava va nga seketela va mani kateko ya hombe.”

Siemo asi vanathu va nga ti manana naso, si nga kombisa to ti nga maha Jehovha i ti ene a nga ti kongomisa timhaka. Ngu 14 ka Maio wa 1919, wukoma wo engisa sikombelo wu wombile tiya: “Ava va xuxiswako ka mhaka yiya, kha va xuxiswa ngu nzila ya yinene, ngu toneto, kulamulwa kwawe kha kuthumi.” Vanathu va ti lumbetilwe wugevenga wa hombe, se i ti ku va to divalelwa dwe, mwendo ve hungulelwa malembe a jele basi, maphepha a wugevenga wonewo wu nga ti wombilwe ma ndi na veketwa. Kambe mnando wawe wu to pfhutwa, ni ku kha ku na ti va nga mangalelwa tona kambe. Ngu toneto, Rutherford nene i nga ti mxuxisi, kha tekelwa maphepha akwe se mbimo yi va nga humiswa, ene a simamile e emela sengeletano ka Wulamuli wa Hombe wa Estados Unidos.

Mwanathu Macmillan a ti khene: “Hi si na ku ti maha mikara, hi zumba ngu mawoko, hi txi emela ku ta tekwa ngu Mkoma hi ya nzumani. Hi ti fanete hi maha to kari kasi ku hi wona to ngu tihi ati Mkoma ngu ditshuri a ti lavako.”

Kambe vanathu va Bethele va si na ku sikota kutshumelela ka mthumo wu se va nga ti ni malembe va txi wu maha. Ngu kutxani? Nguko mbimo yi vanathu vale va 8 va nga ti khotetwe, asi va nga ti si thumisa ko ganja mabhuku si onhetetwe. Ti si tsakisi, se vanathu vamwani va txi ti wotisa to ina mthumo wo txhumayela wu to hoka magwito kani.

Ina vathu va ti ngadi ve ma tsakela madungula a Mfumo aya ma nga ti txhumayelwa ngu Vagondi va Bhiblia? Kasi ku ve ziva xamulo, mwanathu Rutherford a mahile makungo o veka m’womba-wombo. Vathu votshe va ndi na rambwa. Mwanathu Macmillan a ti khene: “Ngako ku si ti nem wammweyo, mthumo se wu gumile.”

M’womba-wombo wu wu ku: “Themba ka vathu va va karatekako,” wu ndi na vekwa ngu Sonto, 4 ka Maio wa 1919 khe Los Angeles, Califórnia. Hambiku mwanathu Rutherford a nga ti lwala ngutu dona ditshiku dile, a wu vekile. Ku ti ni vathu va kona mu ka 3.500 se vamwani vo tala kha va bela ngu mhaka ya wukhalo. Mangwana ka kona kutshumete ku ta va ni 1.500. Se vanathu va ti yi mani xamulo; vathu va ti ngadi ve tsakela!

Dizambo di di nga tekwa ngu vanathu vale di mahile to mthumo wo txhumayela wu kula ku ta hokela nyamsi.

Ka Muwoneleli wa Txingiza wa 1 ka Agosto wa 1919, ku ti ni txiziviso txa mtshangano wa hombe wu nga ndi na mahwa makhatoni ka Setembro dhoropani ka Cedar Point, Ohio. Clarence Beaty, i nga ti mfana mmwani wu i nga ti Mgondi wa Biblia wa Missouri, a ti khene: “Votshe va ti wona  ti txi sunga kutsula ka wona.” Mtshangano wu xaletwe ngu 6.000 wa vathu, mtengo wo nem wu sa emelwa. Vathu vo pinda 200 va bhabhatisilwe mnamboni ka Erie, eto ti engetete kutsakisa ka tximahakalo.

Ngu 5 ka Setembro wa 1919, ditshiku da wutxhanu da mtshangano, mwanathu Rutherford a ningete m’womba-wombo wu wu ku khene: “Thenga ka vathumi kulothi,” a humisile direvhista da diphya da The Golden Age. * Txikongomelo txa dona i ti “kuwomba mahungu a lisima ni a maphya, di ti txhamusela simahakalo sa hombe [si nga ti] humelela ditikoni ngu kuya ngu Bhiblia.”

Votshe Vagondi va Bhiblia va kuzetilwe kutxhumayela ngu direvhista diya ngu txibindi. Diphepha adi di nga ti ni sileletelo so lulamisela mthumo di wombile tiya: “Mmweyo ni mmweyo wu a nga bhabhatiswa a na woni lungelo yo thuma, se e londola konkuwa mkhanjo wo txhumayela ditikoni kotshe.” Vo tala va amukete mapswi onewo! Ngu Dezembro wa kona, vahuweleli vale vo hiseka va Mfumo se va ti mani 50.000 wa sikombelo sa vathu ti to ve hamba ve ningwa direvhista dile da diphya.

Magwito ka 1919 vathu va Jehovha se va ti lungekile ni kutsaniswa. I si ngeto dwe, wuprofeti wo tala mayelano ni masiku a magwito se wu ti hetisekile. Kudukwa ni kubasiswa aku ku nga wombwa ka Malakiya 3:1-4, se ku ti mahekile. Vathu va Txizimu se va ti humisilwe ka “Bhabhilona wa Hombe,” ni ku Jesu se a ti vekile “txithumi txo thembeka na txi di ni wutxhari.” * (Mtu. 18:2, 4; Mat. 24:45) Konkuwa se Vagondi va Bhiblia va ti emekile to ve amukela mthumo awu Jehovha a nga ndi no va ninga.