1. Ngako hi txi womba-womba ngu m’thu wa wumbilu hi wona m’thu wo zumbisa kutxani?

HI TXI alakanya ngu m’thu wa wumbilu hi wona m’thu wu aku ni wunene, aku ni pfela wusiwana ni wuha. Ni ku hi nga tekela kukhumbula txitoria txa Jesu txa Msamariya wule wa mnene. Dijaha donedo di nga ti si nga Mjudha di ‘pfete wusiwana’ Mjudha wule a nga ti dawisilwe, ni kutshumela e maha malulamiselo ati to e khatalelwa. (Luka 10:29-37) Txidinganiso txiya, txi junyatisa fanelo yo tshura ya Txizimu txathu i ku wumbilu. Fanelo yiya yi kombisa ti to Txizimu txi ni lirando, ni ku ene wa li kombisa lirando lonelo kwathu ditshiku ni ditshiku ka nzila yi a hi ñolako ngu yona.

2. Ngu yihi nzila yimwani ayi m’thu a nga kombisako ngu yona wumbilu?

² Ku ni nzila yimwani ayi m’thu a nga kombisako ngu yona wumbilu. M’thu wu aku ni wumbilu mbimo yimwani a nga sunga kwa mba tsayisa m’thu wu a fanelwako ngu kutsayiswa. Ngu toneto Jehovha mbimo yotshe wa hi kombisa wumbilu. Bhiblia yi womba ti to ene “ka hi tshumeteli madingano ni sionho sathu.” (Mas. 103:10) Hambiketo mbimo yimwani Jehovha ti nga lava e tsayisa m’thu wu a nga maha txionho.

3. Hi na bhula ngu txani ka gondo yiya?

³ Ka gondo yiya hi na bhula ngu siwotiso siya sa siraru: Ngu kutxani Jehovha atxi hi kombisa wumbilu? Ina kutsayisa ni kukombisa wumbilu sa longoloka? Ni ku txi txani txi nga hi vhunako kukombisa wumbilu? He woni tixamulo ta Bhiblia ta siwotiso soneso.

4. Ngu kutxani Jehovha atxi kombisa wumbilu?

⁴ Jehovha a randa kukombisa wumbilu. Mpostoli Paulo a susumetetwe kubhala ti to Txizimu txi ‘tate ngu wumbilu.’ Ka mhaka  yiya mpostoli Paulo a ti womba-womba ngu wumbilu awu kombisako ka vale vo mbi hetiseka, va sawulwako ti to ve ya hanya nzumani. (Vaef. 2:4-7) Kambe wumbilu wa Jehovha kha wu gwiteli emo. M’bhali wa masalmo, Dhavhidha a wombile tiya: “MKOMA mbwa mnene ka votshe, ni wumbilu wakwe wu dingana yotshe mithumo yakwe.” (Mas. 145:9) Ngu kona ha ka ku Jehovha a randako vathu, ene wa kombisa wumbilu ka votshe ngako ti txi faneleka.

5. Jesu a gondisile kutxani wumbilu ka Jehovha?

⁵ Jesu wa yi ziva khakwati nzila yi Jehovha a randako ngu yona kukombisa wumbilu kupinda votshe. Jesu a zumbile kumweko ni Jehovha ngu mbimo yo tala nzumani, na asi se ku ta hamafuni. (Mav. 8:30, 31) Ka makhambi o tala Jesu a woni nzila yi tate wakwe a nga kombisa ngu yona wumbilu ka vathu vo mbi hetiseka. (Mas. 78:37-42) Ka ti Jesu a nga txi ti gondisa ati junyatisa ngutu fanelo yiya ya tate wakwe.

6. Ngu txihi txidinganiso atxi Jesu a nga txi ningela txi kombisako wumbilu wa Jehovha?

⁶ Nga ha hi nga ti wona ngu kona ka gondo ayi yi nga pinda Jesu a thumisile txidinganiso txiya txa mwanana wo mwalaleka kasi kukombisa nzila yi Jehovha a randako ngu yona kukombisa wumbilu. Dijaha dile di ti khukhile mtini diya “hangalasela thomba yakwe, ngu kuhanyisa ku ambi ti pimela.” (Luka 15:13) Ngu msana dona di ti sote ngu wutomi wa dona wa nzambwa ni ti veka hahatshi di tshumelela mtini. Tate wakwe amu amukelisile kutxani? Ene kha swela ku mana xamulo ya tate wakwe. Jesu a wombile tiya: “Se ene a di ngadi kule, tate wakwe a to mu wona, a txi mu pfela wusiwana, a to tutuma a txi ya mu wukarela ngu mu ka thamo, a txi mu pswopswa.” Tate wule kha bhongela mwanana wakwe, hahanze keto ene amu divalete ni ku mu kombisa wumbilu e mu hoyozela mwayani. Dijaha dile di ti mahile txionho txa hombe, kambe ngu kona ha di nga tisola ti txi huma mbiluni tate wakwe amu divalete. Tate wuwa wa wumbilu wa txidinganiso txiya a emela Jehovha. Ngu nzila yoneyo, Jesu a kombisile kutiemisela ka Tate wathu wa nzumani kudivalela vaonhi ava va ti solako ngu ditshuri.—Luka 15:17-24.

7. Jehovha a kombisisa kutxani ti to a ni wutxhari ti txi ta ko kombisa wumbilu?

⁷ Jehovha a kombisa wumbilu ngu ku a ku ni wutxhari wa hombe. Jehovha mbimo yotshe a maha sisungo asi si wuyelisako sotshe sivangwa sakwe. Bhiblia yi womba ti to “wuzivi wu wu tako ngu txitimwi” wu tate ngu “kuhonisela  ni mihando ya yinene.” (Jak. 3:17) Kufana ni tate wa lirando, Jehovha wa ti ziva ti to kukombisa wumbilu ti wuyelisa vanana vakwe. (Mas. 103:13; Isaya 49:15) Wumbilu wa Jehovha wu ninga themba kwathu hambi ku hi nga mba hetiseka. Se Jehovha ngu kona ha ka wutxhari wakwe ene wa kombisa wumbilu ngako ti txi fanela kumaha toneto. Kambe Jehovha wa yi ziva mbimo yi asi faneliko kukombisa wumbilu. Ngu toneto, ene kha thuki e kombisa wumbilu ngako ti txi kombisa nge o seketela wubihi.

8. Ngu tihi ti ti nga lavekako ku ti maha mbimo yimwani, ngu kutxani?

⁸ Alakanya txithumi txa Jehovha txi txi sawula kutsimbila ka nzila ya wubihi. Se ku fanetwe kumahwa txani? Mpostoli Paulo a susumetetwe kuwomba tiya: “Mi nga sengeleni” nayo. (1 Vak. 5:11) M’thu wu a mahako txionho asi kombisi kutisola ene a fanete ku e thaviswa dibanzani. Atiya ta laveka kasi kuvhikela vanathu ka wulwati wuwa wa moya ni kutshumela hi seketela tinzila to sawuleka ta Jehovha. Hambi keto vamwani va nga tiwona ti txi karata kupfisisa ti to kuthaviswa dibanzani ti kombisa wumbilu wa Jehovha. Ina eto ditshuri? He ti woneni.

9-10. Ngu kuya ngu dibhuku da Vahebheru 12:5, 6, ngu kutxani hi nga wombako to kuthaviswa dibanzani ti kombisa wumbilu? Txhamusela.

⁹ Mbimo yi hi pfako txiziviso ka mitshangano yathu txa ti to m’thu wo kari a thavisilwe dibanzani hotshethu ha karateka. Hi nga thuka hi ti wotisa tiya: Ina ngu ditshuri ti txi sunga ku mwanathu eneyo e thaviswa dibanzani? Ina kuthaviswa dibanzani ngu ditshuri ta kombisa wumbilu? Ina! Ngako m’thu wu a fanelwako kutsayiswa asi thaviswi, kha ti kombisi wutxhari, wumbilu nem hambi lirando. (Mav. 13:24) Ina kuthaviswa dibanzani ta vhuna m’thu ti to e txitxa wutomi wakwe? Ina. Vo tala va va nga thaviswa dibanzani ngu kuva va di mahile txionho txa hombe va ti wonile to madhota ma mahile txisungo txa txinene. Se eto ti va vhunile ti to ve txitxa wutomi wawe ve tshumelela ka Jehovha.—Lera Vahebheru 12:5, 6.

¹⁰ Alakanyisisa ngu txikombiso txiya: M’dyisi wo kari a txi wona ti to yimweyo ya tinvuta takwe ya lwala ene a tshumela e wona ti to kasi kuhanyisa nvuta yile ti lava ti to e yi hambanisa ni mtxhambi wotshe. Kambe tinvuta ti dhunda kuzumba ti di mtxawa, ngu toneto nvuta yi le yo lwala yi nga karateka ngutu ngako yi txi hambana ni mtxawa. Ina ati ti womba to m’dyisi wule a to kombisa tshofu ka nvuta yile a nga yi hambanisa ni mtxawa? A him-him, ene wa tiziva ti to ngako a txo yi leka yi patana ni mtxawa wule, malwati ma na tshapela ka timwani. Se atxi yi hambanisa ene a vhikela mtxhambi wotshe.—Fananisa ni Levhi 13:3, 4.

11. (a) I ngu nzila yihi awu a thaviswako dibanzani a fanako ni nvuta ayi yi lwalako? (b) Ngu ya hi malulamiselo aya ma simamako me manwa ngu wu a nga thaviswa dibanzani?

¹¹ Ngako Mkristu atxi thaviswa dibanzani hi nga mu wona nga nvuta yile yi lwalako. I ku tiya, a lwala ngu didhawa da moya. (Jak. 5:14) Kufana ni kulwala ngu didhawa da nyama, kulwala ngu didhawa da moya ku nga tshapelana. Se ta laveka ti to m’thu eneyo e hambaniswa ni dibanza. Kuthaviswa ka mwanathu wule dibanzani txikombiso txa lirando la Jehovha ka vanathu vale vo thembeka. Ni ku atiya ti nga vhuna awu a nga maha txionho to e gweseka mbilu ni kutshumela e tisola. Hambiketo awu a nga thaviswa dibanzani wa simama e xalela mitshangano aha ti kotekako ti to e dya ni kuakeka ngu didhawa da moya. Ene wa tshumela e va ni lungelo yo mana mabhuku aya a no ma thumisa kasi kumaha gondo yakwe apune, ni kuxalela JW Broadcasting^®. Ngu kutsimbila  ka mbimo, madhota ma na ta ma txi mxola kasi ku mvhuna ni ku mninga mkongomiso kasi ku e wuyela ngu didhawa da moya e tshumelela eva mmweyo wa Tifakazi ta Jehovha. *

12. Ngu tihi ati madhota ma nga ti mahako ka m’thu wu a nga maha txionho asi ti soli kasi kukombisa ti to va mranda?

¹² Ti ni lisima kukhumbula ti to m’thu a thaviswa dibanzani ngako a sa kombisa kutisola. Madhota ma ti ziva ti to atiya hi nga msakano se kha ma ti tekeli hahatshi. Ona ma tiziva ti to Jehovha a laya “ngu wululami.” (Jer. 30:11) Madhota ma va randa vanathu, se kha va lavi kumaha txo kari atxi txi nga va dayisako ngu didhawa da moya. Hambiketo nzila yimwani yo kombisa lirando ni wumbilu ngu thavisa dibanzani m’thu wu a nga maha txionho ngu mbimo yo kari.

13. Ngu kutxani Mkristu wo kari khe Korinto ti nga lava ku e thaviswa dibanzani?

¹³ Wona ti Mpostoli Paulo a nga maha ka m’thu wu a nga ti mahile txionho a si ti soli ka timbimo ta Makristu o khata. Mkristu wo kari khe ka dibanza da Korinto a txi otela ni msikati wa tate wakwe. Hi nga wona kuthisa ka tona. Ka mhaka yi ya Jehovha ati gete Vaisrayeli tiya: “Ngako wamwamna wo kari atxi otela ni msikati wa tate wakwe a zivile ngu wumbwiri wa tate wakwe. Ngu ditshuri ngu wumbidi wawe va fanete kutsayiswa ngu kudawa.” (Levhi 20:11) Ditshuri ti to Mpostoli Paulo kha ninga mkongomiso wa ti to kudawa dijaha dile. Kambe ene a ningile mkongomiso Makristu a Korinto ti to me mthavisa dibanzani. Mahanyelo a dijaha dile ma txi khata kunyeta dibanzani, ni ku vamwani va si ma woni mahanyelo onewo i ti o biha!—1 Vak. 5:1, 2, 13.

14. Paulo a kombisile kutxani wumbilu ka dijaha dile di nga ti thavisilwe dibanzani khe Korinto, ngu kutxani? (2 Vakorinto 2:5-8, 11)

¹⁴ Ku di pindile mbimo yo kari, Paulo a woni ti to dijaha dile di ti txitxile. Dona di ti tisola, hambiku dijaha donedo di nga tisa txiruko ka dibanza Paulo a asi lavi ku di maha ti to di karateka. Ene a va gete ti to va txi “mdivalela ni ku mtsanisa.” Wona txivangelo txi txi nga maha Paulo a womba toneto: “Kasi ku asi pandiseki ngutu ha koza e guma mtamo.” Paulo a txi mpfela wusiwana dijaha dile di nga tisola. Se asi ti lavi to di karateka ngutu ha koza di wona ti si nga ni lisima kukombela divalelo.—Lera 2 Vakorinto 2:5-8, 11.

15. Madhota ma nga longolokisisa kutxani txitsayiso ni wumbilu?

 ¹⁵ Kufana ni Jehovha, madhota ma randa kukombisa wumbilu. Ona ma tsayisa ngako ti txi laveka, ni ku ma kombisa wumbilu ngako ti txi koteka. Ngako madhota ma si tsayisi m’thu wu a nga maha txionho ona kha ma kombisi wumbilu ni ku ti na woneka nga mo tumelela wubihi. Ina madhota dwe ma fanelako kukombisa wumbilu? A hi ti woneni.

16. Ngu kuya ngu dibhuku da Mavingu 21:13, Jehovha a maha txani ka vale va tandako kukombisa wumbilu vamwani?

¹⁶ Makristu ma zama kuetetela wumbilu wa Jehovha. Ngu kutxani? Txivangelo ngu ti to Jehovha kha na mbi engisa vale va tandako kukombisa wumbilu ka vamwani. (Lera Mavingu 21:13.) Hotshethu hi lava ti to Jehovha engisa mikombelo yathu, ngu toneto hi zama kuvayilela ku va ni timbilu ta marigwi. Hahanze ko mba khatala ngu kupandiseka ka Mkristu kulothi, mbimo yotshe hi zama kuriya nzeve ka “huwa ya txisiwana.” Ngu ha kufanako hi londisa txialakanyiso txi txi ku khene: “Nguko kulamulwa kha ku na mbi va ni wumbilu ka wule asi ngako ni wumbilu.” (Jak. 2:13) Ngako hi txi khumbula ti to nathu hi lava wumbilu ti na hi vhuna ti to hi kombisa vamwani wumbilu. Hi la ngutu-ngutu kukombisa wumbilu ngako m’thu atxi ti sola e wuyela dibanzani.

17. Dhavhidha awu kombisile kutxani wumbilu?

¹⁷ Sikombiso sa mu ka Bhiblia si nga hi vhuna kukombisa wumbilu ni kuvayilela tshofu. Ngu txikombiso mkoma Dhavhidha i ti m’thu awu a nga txi kombisa wumbilu. Hambiku Sawule a nga txi zama ku mdaya Dhavhidha amu kombisile wumbilu. Dhavhidha a simamile amu kombisa wumbilu asi lavi kuphota.—1 Sam. 24:9-12, 18, 19.

18-19. Ngu yahi makhambi a mambidi aya Dhavhidha a nga tandeka kukombisa wumbilu?

¹⁸ Hambi keto Dhavhidha i si nga mbimo yotshe a nga ti kombisa wumbilu. Ngu txikombiso, mbimo yi Nabhali, i nga ti wa tshofu ngu mavelekwa, a nga mbi kombisa txixonipho Dhavhidha ni ku tona sakudya ene ni vanana vakwe, Dhavhidha a henyile ngutu e sunga ku daya Nabhali kumweko ni va vamna va mtini kwakwe. Kambe kata Nabhali Abhigayeli i ngati wa msikati wa mnene ni kutimisela, ngu txi kuluveta a ningile sakudya Dhavhidha. Se eto ti mahile ti to Dhavhidha a si dayi Nabhali kumweko ni va vamna va hamwayani kwakwe.—1 Sam. 25:9-22, 32-35.

¹⁹ Ditshiku dimwani mprofeti Nathani a gete Dhavhidha ngu dijaha do kari da nyatithombe adi di nga pa nvuta ya txisiwana. Dhavhidha a henyile ngutu e womba tiya: “Ni xambanya ngu MKOMA a hanyako, m’thu wu a nga maha eto a fanela kufa.” (2 Sam. 12:1-6) Phela Dhavhidha atxi wu ziva Mlayo wa Mosi ngako m’thu a txi pa nvuta ati fanete kutshumeta muni wa tona. Kambe hi nga wona ti to Dhavhidha ati khene a ti fanelwa kudawa, e to ti ti kombisa tshofu. (Eks. 22:1) Kuveti phela Nathani ati womba-womba ngu ngene Dhavhidha apune,  awu a nga maha sionho so pinda kupa nvuta yimweyo! Kambe Jehovha a kombisile ngutu wuxinji ka Dhavhidha kupinda txitsayiso txile a nga ningela dikhamba ka txidinganiso txa Nathani!—2 Sam. 12:7-13.

20. Hi nga gonda txani ka txikombiso txa Dhavhidha?

²⁰ Wona ti to mbimo yi Dhavhidha a nga henya atxi wona to Nabhali kumweko ni vavamna va ha mwayani kwakwe va txi fanelwa ngu lifo. Ngu msana a woni to dijaha dile ka txikombiso txa Nathani di txi fanelwa ngu lifo ni dona. Ka dikhambi diya da wumbidi, hi nga tiwotisa tiya: Ngu kutxani m’thu wu i nga ti wa wumbilu e lamula ngu nzila ya tshofu yo ma hisa tiya? Alakanyisisa ngu tiya, ka mbimo yoneyo Dhavhidha a txi dyisetwa ngu livhalo lakwe. Kulamula ngu nzila ya tshofu yo zumbisa ti ya ti kombisa ti to ha lwala ngu didhawa da moya. Khumbula ti to Jesu a hi txharihisile atxi womba tiya: “Mi nga lamuleni kasi ku mi si lamulwi nanu. Nguko mi na lamulwa nga ti mi lamulisako tona vamwani.” (Mat. 7:1, 2) Se ti lava hi ti wonela ti to hi si ve ni tshofu ni kuzama ku hi “tala ngu wumbilu” kufana ni Txizimu txathu.

21-22. Ngu tihi tinzila ati hi nga kombisako ngu tona wumbilu vamwani?

²¹ Wumbilu kha ti gwiteli ka matipfelo dwe. Wumbilu ti womba kumahela to kari vamwani. Ngu toneto hotshethu hi fanete kuxola tinzila ati hi nga kombisako ngu tona wumbilu hamwayani, dibanzani ni mu hi zumbako kona. Ngu ditshuri ku ni tinzila to tala to maha toneto. Ngu txikombiso, ina ku ni wu a lavako kuthavelelwa? Hi nga tshumela hi vhuna vamwani ngu tinzila to woneka to fana ni ku va ninga sakudya mwendo kumaha timwani ti nga va vhunako. Ina ku ni wu aku ngadi kuwuyiselwa dibanzani awu a lavako kuthavelelwa ti to e kuluveta e tolovelana ni vanathu? Hi nga tshumela hi kombisa wumbilu ngu kuthavelela vamwani ngu ku va txhumayela mahungu a manene a mfumo. Atiya timwani ka tinzila ati hi nga kombisako ngu tona wumbilu ka votshe.—Jobe 29:12, 13; Var. 10:14, 15; Jak. 1:27.

²² Ti lava hi zumba hi di riyete kasi kuwona to mba mani ava va lavako kukombiswa wumbilu ngu ngathu. Ngako hi txi maha toneto hi na tsakisa ngutu tate wathu wa nzumani awu a nga “tala ngu wumbilu.”