1-3. Ngu sihi siemo asi si nga hi mahako hi dila?

 NGU dihi dikhambi do gwita adi u nga dila? Hotshethu ha thuka hi dila ngu litsako. Kambe hi tolovela kudila ngutu ngako hi txi pandiseka mbiluni. Ngu txikombiso, hi nga dila ngako hi txi felwa ngu dixaka dathu. Mwanathu wu a dhanwako ku i Laura a wombile tiya: “Ku ni mbimo ni nga txipfa ngutu kupandiseka ngu kona ha ko felwa ngu mwanana wangu, a ha ni nga ti tipfa nga kha ti nga ho ti ti nga ni thavelelako. Ka timbimo toneto, mbilu yangu ya pandiseka ngutu ha koza ni pimisa ti to podhi yi eme kuthuma.” *

² Mbimo yimwani hi nga dila ngu sivangelo simwani. Hiromi, awu a thumako kota nyaphandule khe Japão a womba tiya: “Na thuka ni guma mtamo ngu kona ha ka kwa mbi tsakela ka vathu va ni va txhumayelako. Se na khongela ka Jehovha ni txi dila ni mkombela e ni vhuna kumana ava va tsakelako kugonda ditshuri.”

³ Ina awe u khala kutipfa kufana ni Hiromi ni Laura? Kutala kwathu hi khala ku tipfisa toneto. (1 Pedro 5:9) Phela athu hi lava ‘kukhozela mkoma ngu litsako.’ Kambe mbimo yimwani hi nga mthumela hi txi dila ngu kona ha ko felwa mwendo hi txi manana ni sikarato simwani asi si dukako kuthembeka kwathu ka Txizimu. (Mas. 6:6; 100:2) Nji txani txi nga hi vhunako ku hi wonisana ni siemo soneso?

4. Hi na bhula ngu txani ka gondo yiya?

⁴ Hi nga vhunwa ngu txikombiso txa Jesu, Jesu nene atxi wonisana ni sikarato asi si nga ti mmaha “e dila.” (Joh. 11:35; Luka 19:41; 22:44; Vaheb. 5:7) Hi na bhula ngu makhambi a ya Jesu a nga dila, hi wona to hi gonda txani ka Jehovha ni  Jesu. Hi na tshumela hi wona to hi nga maha txani kasi ku hi wonisana ni sikarato asi si hi mahako hi dila.

5. Hi gonda txani mayelano ni Jesu ka ti ti ku ka dibhuku da Johani 11:32-36?

⁵ Ngu dilembe da 32, mngana wa Jesu Lazaro a lwate e fa. (Joh. 11:3, 14) Lazaro a ti ni tindiya timbidi i nga ti Maria ni Marta ni ku Jesu a txi va randa ngutu ta tinene. Tindiya ta Lazaro ti ti karatekile ngutu ngu kufelwa ngu ndiyawe. Msana kova Lazaro a di fite, Jesu a endile e tsula Bhetaniya khe Maria ni Marta va nga ti hanya kona. Mbimo yi Marta a nga pfa ti to Jesu a txita a to mu hingeta. Hi nga alakanya nzila yi a nga tipfa ngu yona mbimo yi a nga womba tiya: “Mkoma, idiku awe u titi ho ahawa, ndiyangu nga a sa fa.” (Joh. 11:21) Msana kova Jesu a di woni Jesu ni vamwani va txi dila, nene ‘a to dila.’—Lera Johani 11:32-36.

6. Ngu kutxani Jesu adi dite?

⁶ Ngu kutxani Jesu a di dite? Dibhuku da Estudo Perspicaz das Escrituras di womba tiya: “Lifo la mngana wakwe Lazaro ni kupandiseka ka tindiya ta Lazaro ti mahile Jesu e karateka ha koza ‘e dila.’” * Ti nga maha Jesu a txi pimisa ngu kupanda a ku Lazaro a nga kupfa mbimo yi a nga txi lwala, ni ku pimisa ngu ti Lazaro a nga vako adi ti pfisile tona, mbimo yi a nga tipfa ti to phela akuwa no tsula. Jesu a tshumete e gweseka ngu kuwona kupandiseka ka Maria ni Marta. Ngako awe u di fetwe ngu dixaka mwendo ngu mngana, ngu ditshuri nanawe u pandisekile ngutu. Konkuwa he wone 3 wa tigondo a ti hi ti thavisako ka tximahakalo txiya.

7. Kuva Jesu adi dite ngu kona ha ka kukarateka ngu vangana vakwe ti hi gondisa txani ngu Jehovha?

⁷ Jehovha wa kuwona kukarateka kwako. Jesu “liwoningo la wudhumo” wa Tate wakwe.’ (Vaheb. 1:3) Mbimo yi Jesu a nga dila hi nga tsaniseka ti to Jesu nene a txi gweseka.  (Joh. 14:9) Ngako u txi wonisana ni txikarato txa kufelwa, tsaniseka ti to Jehovha kha gwiteli ko pfisisa matipfelo ako dwe, kambe nene wa pandiseka. Ene wa tilava ngutu kukuvhuna ti to u wonisana ni txikarato txako.—Mas. 34:18; 147:3.

8. Ngu kutxani hi nga tsanisekako ti to Jesu a na ta wusa maxaka aku?

⁸ Jesu wa tilava ngutu kuwusa maxaka ako ya ma nga fa. Na a si se ku dila, Jesu a tsanisekile Marta ti to ‘ndiyakwe a na wuka.’ Marta a khotwe ka Jesu. (Joh. 11:23-27) Marta i ti m’thu wu a nga ti thumela Jehovha ngu kuthembeka, ngu toneto ati khumbula kuwuswa ku ku nga mahwa ngu mprofeti Elizewu kumweko ni mprofeti Elija. (1 Vafu. 17:17-24; 2 Vafu. 4:32-37) Ni ku ti nga maha a txi khala kupfa ti to Jesu a txi wusa vathu. (Luka 7:11-15; 8:41, 42, 49-56) Nanawe u nga tsaniseka ti to dixaka dako di na tshumela di wuswa. Mirongo yi Jesu a nga yi theketa ngu kona ha ka kufa ka Lazaro, ti kombisa ti to ene wa tilava ngutu kuwusa va va nga fa!

9. U nga maha txani kasi kuvhuna ava va nga felwa? Ningela txikombiso.

⁹ Awe u nga vhuna va va nga felwa ngu maxaka awe. Jesu kha gwitela ko dila ni Marta ni Maria dwe, kambe a va engisete khakwati ni ku va tsanisa. Hi nga maha ti ti fanako ni va va nga felwa. Mwanathu wu a thumako kota didhota a dhanwako ku i Dan wa Austrália a womba tiya: “Msana ko felwa ngu msikati wa mina ni txi la txivhuno. Se mipatwa yo tala yi txita yi ta ni pfuxela ditshiku ni ditshiku ni ku va txi ni engisela kwati, mbimo yi ni nga txi dila va si tipfi tingana. Vona va txi tshumela ve ni vhuna ka mithumo ya ha mtini yo fana ni kukuwula mmovha ku ni yela txitolo hambi ku ni bhikela mndiwo. Va txi khongela kumweko ni nani. Ngu ditshuri va ti kombile i di vangana va ditshuri, ava va nga ni vhuna ‘ngu mbimo ya xomulo.’”—Mav. 17:17.

10. Txhamusela ti ti nga maheka ti ku ka dibhuku da Luka 19:36-40.

¹⁰ Ngu 9 ka Nisani wa dilembe da 33, Jesu a hokile Jerusalema. Mbimo yi a nga txi wulela, dibutho da vathu di atetete tinguwo tawe ka nzila yi Jesu a nga txi tshimbila ka yona, a tiya ti nga ti kombisa to vona va txi tumela ku Jesu i ti mfumeli wawe. Ngu ditshuri, e do i ti ditshiku do tsakisa ngutu. (Lera Luka 19:36-40.) Kambe ti nga maha vagondiswa vakwe va di xamate ngu ti ti nga gwita ti maheka. Bhiblia yi womba tiya: “Nga ku adi hafuhi a to wona didhoropa e di dilela.” Jesu a profetile a txi dila ati ti ndi no maheka ka didhoropa da Jerusalema.—Luka 19:41-44.

11. Ngu kutxani Jesu adi dilete Vajudha va Jerusalema?

¹¹ Jesu a ti pandiseka nguko a ti ti ziva ti to hambi ku va nga mu hoyozela ngu litsako, Vajudha va sina kutumela mahungu a manene a ya a nga txi ma txhumayela. Ngu toneto Jerusalema a ndi na loviswa, ni ku Vajudha a va va ndi no huluka va ndi na yiswa wukhumbini. (Luka 21:20-24) Nga ha Jesu a nga profeta ngu kona eto ti mahekile, vathu vo tala kha va mu engisa. Ina vathu va teritoriyo yi u txhumayelako ka yona va engisa mahungu a manene? I di ti to mbadotho va riyako nzeve u nga gonda to tala ka txikombiso txa Jesu. He woni tigondo tiraru.

12. Kuva Jesu a di dilete Vajudha va khe Jerusalema ti hi gondisa txani ngu Jehovha?

¹² Jehovha wa khatala ngu vathu. Mirongo ya Jesu yi hi khumbutisa ti to Jehovha wa khatala ngutu ngu vathu. Ene ‘kha ti lavi ti to  ni wa mmweyo a txi lova, aniko a lava ti to votshe ve hunduluka.’ (2 Pedro 3:9) Nyamsi hi nga kombisa ti to ha khatala ngu vaakelani vathu ngu kumaha mizamo yo gwesa mbilu ya va hi va txhumayelako mahungu a manene.—Mat. 22:39. *

13-14. Jesu a ti kombisile kutxani ti to a txi khatala ngu vathu ni ku athu hi nga mu etetelisa kutxani?

¹³ Jesu a txi hiseka ka mthumo wo txhumayela. Ene a txi kombisa ti to wa randa vathu ngu kusimama e va txhumayela ngu kulondola mikhanjo yotshe a yi a nga ti yi mana. (Luka 19:47, 48) Ngu kutxani a nga ti maha toneto? Nguko Jesu a txi va pfela wusiwana. Mbimo yimwani ku ti ni vathu vo tala ava va nga ti lava kugondiswa ngu Jesu, ha koza ene ni vagondiswa vakwe ve “tandeka ni kudya sakudya.” (Marku 3:20) Ku ni mbimo yi dijaha dimwani di nga ti ko va ni mbimo ni wusiku se Jesu a tumete ku di txhumayela ni wona wusiku wule. (Joh. 3:1, 2) Vo tala a va vanga engisa Jesu a txi gondisa kha va ya va vagondiswa vakwe. Kambe ha tsaniseka ti to va amukete wufakazi. Nanathu hi lava ti to votshe vathu ve mana mkhanjo wo engisa mahungu a manene. (Mith. 10:42) Kambe ti to hi ti maha toneto ti nga lava hi thumisa matxhumayelelo mamwani.

¹⁴ Tiemisele kutsimbitisana ni siemo. Ngako hi txi thumisa mbimo ya yimweyo kutxhumayela ngu yona ti nga maha hi si mani vathu ava va nga ti emisela kuengisa mahungu a manene. Nyaphandule mmwani a dhanwako ku i Matilda a womba tiya: “Ani ni mwamna wangu hi txhumayela ngu timbimo to hambana. Ni mixo hi txhumayela hagari ka didhoropa a mu ku nga tala ngutu vathu, ni mitshikari hi txhumayela ngu kuthumisa txikarinyana. Se ni minova hi txhumayela ngu mti ni mti.” Hahanze ko txhumayela ngu kuthumisa mbimo ya yimweyo dwe, ti nga va tinene kutsimbitisana ni txiemo hi txhumayela ngu timbimo to hambana-hambana kasi ku hi mana vathu vo tala. Hi txi maha toneto hi nga tsaniseka ti to Jehovha a na tsaka ngutu.

15. Ngu tihi ti nga maheka ka wusiku wo gwita wa Jesu a ti ti ku ka dibhuku da Luka 22:39-44?

¹⁵ Ni minova ya 14 ka Nisani ka dilembe da 33 Jesu a tsute ka jaradhi ya Getsemani. Kona kheya a tiya gela Jehovha ta mbiluni kwakwe. (Lera Luka 22:39-44.) Ku vile ngu yona mbimo yiya Jesu a nga ‘maha mikombelo, ngu kupeka tihuwa ni kudila mirongo.’ (Vaheb. 5:7) Ngu tihi a ti Jesu a nga txi ti kombela ka yona mbimo yile ya a si se fa? Ene a kombete ti to Jehovha a mu ninga mtamo kasi kusimama a di thembekile masoni kwakwe. Jehovha a kupfite kudila ka mwanana wakwe, se a rumete ngelozi ti to yi ta mvhuna.

16. Ngu kutxani Jesu a ti dite mbimo yi a nga ti maha mkombelo khe jaradhi ya Getsemani?

¹⁶ Jesu a dite mbimo yi a nga txi maha mkombelo khe jaradhi ya Getsemani. Nguko a ti karatekile ngutu ngu mhaka ya ti to vathu va ti mu wona kota m’thu awu i ngati mruketeli wa Txizimu. Ni ku ene a ti ti khumbula ti to ati ni wutixamuleli wa hombe ngutu i ngati wo emela wukoma wa Jehovha. Ngako awe u ti ko va ka txiemo txi txi dukako kuthembeka kwako ka Jehovha u nga gonda txani ka mirongo ya Jesu? He woni tigondo tiraru a ti hi ti thavisako.

17. Kuva Jehovha a di xamute mikombelo ya Jesu ti hi tsanisekisa ka ti to txani?

¹⁷ Jehovha wa engisa mikombelo yathu. Jehovha a engisile mkombelo wa Jesu. Ngu kutxani? Nguko Jesu a txi karateka ngu kulava kusimama a di thembekile ni kuemela ditina da Tate wakwe. I di ti to nanathu hi karateka ngu ku lava kusimama hi di thembekile ni kuemela ditina da Jehovha ene a na xamula mikombelo yathu.—Mas. 145:18, 19.

18. I ngu nzila muni Jesu a fanako ni mngana a wu a hi pfisisako?

¹⁸ Jesu wa pfisisa matipfelo athu. Ngako hi txi karateka ta thavelela ngutu kuvhunwa ngu mwanathu wu a hi pfisisako, ngutu-ngutu a wu nene a nga pinda ngu ka txikarato txi txi fanako. Jesu a fana ni mngana eneyo, ene wa tiziva kuguma mtamo ni kukombela txivhuno. Se ene wa kupfisisa kutandeka kwathu ni ku a na maha txo kari kasi ku hi  vhuna “ngu mbimo yi yi fanelako.” (Vaheb. 4:15, 16) Kufana ni Jesu a nga tumela kuvhunwa ngu ngelozi, nanathu hi fanete kutiemisela kutumela txivhuno txi Jehovha a hi ningako. Ku nga va mabhuku athu, vhidhio, miwomba-wombo mwendo kuendelwa ngu didhota mwendo mngana wu a nga vitwa ngu didhawa moya.

19. Hi nga wu manisa kutxani mtamo nga ku hi txi manana ni sikarato asi si dukako kuthembeka kwathu ka Txizimu? Womba txikombiso.

¹⁹ Jehovha a na kuninga “kuthutha ka Txizimu.” Jehovha a nga hi ningisa kutxani mtamo mbimo yi hi mahako mkombelo hi na amukela “kuthutha ka Txizimu, kupindako wotshe wuzivi.” (Vaf. 4:6, 7) Kudikha ka Jehovha ku na hi ninga kuthutha mbiluni ni kurula moyani. A tiya ngu ti ti nga maheka ka mwanathu wu a dhanwako ku i Luz. Ene a womba tiya: “Mbimo yimwani na karateka ngu kutipfa ni di no kha, ni hokela ha ko dhevhe Jehovha kha swi eni randa. Kambe nga eto ti txi maheka no tekela kumaha mkombelo ni gela Jehovha a ti ni ti pfisako tona. Mkombelo wu ni vhuna ku ni xula kukarateka kwangu. A tiya mwanathu Luz a ti wombako ti kombisa ti to ngako hi txi maha mkombelo hi nga kumana kudikha.

20. Nji txani txi hi nga txi gonda ka mirongo ya Jesu?

²⁰ Hi gondile to tala ka mirongo ya Jesu. Hi khumbutisilwe ti to hi fanete kuvhuna vanathu ava va ku hakuxanisekani, ni kuthemba ti to Jehovha ni Jesu va na hi vhuna ngako hi txi felwa ngu maxaka athu. Hi tshumete hi kuzetwa ku hi simama hi gondisa ni kutshumela hi kombisa lirando ngu Jehovha ni Jesu ava va hi gondisa kumaha toneto. Hi thumela hi thaveleleka ngu kuziva ti to Jehovha ni Jesu va ma pfisisa matipfelo athu va kuziva kutandeka kwathu ni ku va hi vhuna kusimama hi timisela. Hotshethu he simameni hi thumisa a ti hi nga ti gonda kala ku Jehovha e hetisisa txithembiso txakwe, a txi txo ‘bahulela yotshe mirongo tikhoheni kwathu’!—Mtu. 21:4.