Ang pagdaog-daog seryoso. Sumala sa pagsusi nga gihimo sa Britain, kapin sa 40 porsiyento sa mga batan-on nga naghikog nga gireport sa media nagpakita nga ang pagdaog-daog maoy usa sa nakaingon niini.

 Ang pagpangdaog-daog dili lang pinaagig pagpanapat. Kini naglakip usab sa mosunod.

•   Sakit nga sinultihan. “May mga babaye nga sakit manulti,” nag-ingon ang 20 anyos nga si Celine. “Dili gyod ko malimot sa ilang pagyagayaga nako. Mora kog walay pulos. Mas maayo pang ila na lang kong gilaparo.”

•   Ginapalay-an. “Gilikayan ko sa akong mga eskolmet,” miingon ang 18 anyos nga si Haley. “Okupahon nila ang tibuok lamesa aron dili ko makalingkod. Sa tibuok tuig, mokaon ko nga mag-inusara ug mohilak.”

•   Cyberbullying. “Sa pipila lang ka pagtulpok sa computer,” miingon ang 14 anyos nga si Daniel, “makadaot ka nag dungog​—o kinabuhi sa usa ka tawo. Morag dili kini katuohan, pero nagakahitabo kini!” Lakip usab sa cyberbullying ang pagpadalag makadaot nga mga letrato o mga message pinaagig cellphone.

 Kini ang pipila ka komon nga rason.

•   Sila biktima sa pagdaog-daog. “Napikal na ko sa ilang pagpangdaog-daog nako mao nga nanaog-daog pod ko sa uban,” miingon ang batan-ong si Antonio. “Sa ulahi, nakaamgo ko nga sayop ang akong gihimo!”

•   Sila walay maayong sulondan. “Sagad ang mga bata manaog-daog sa uban . . . kanay ilang makita sa ilang ginikanan, mga magulang, o ubang membro sa ilang pamilya,” miingon si Jay McGraw sa iyang libro nga Life Strategies for Dealing With Bullies.

•   Sila hawod kunohay​—pero kulang silag pagsalig sa kaugalingon. “Ang mga batan-on nga mangdaog-daog magpahawod-hawod sa pagtago sa ilang mga kasakit ug kakulag katakos,” miingon si Barbara Coloroso sa iyang libro nga The Bully, the Bullied, and the Bystander.

•   Mga tig-inusara. Ang mga batan-on nga dili makamaong makighigala mag-inusara ug dali nga mabiktima sa mga daog-daogan.

•   Mga batan-on nga lahi sa uban. Ang ubang batan-on daog-daogon tungod sa ilang hitsura, rasa, relihiyon, o kaha depekto​—bisan unsa nga mayaga-yaga sa daog-daogan.

•   Mga batan-on nga walay kompiyansa sa kaugalingon. Makamatikod ang mga daog-daogan niadtong menos ug pagtamod sa kaugalingon. Sila ang kinasayonang biktimahon kay sagad dili man sila mosukol.

•   Ayaw pagreaksiyon. “Ang mga daog-daogan maniid kon misaler ba ang ilang pagpasakit kanimo,” miingon si Kylie. “Kon dili ka moreaksiyon, dili ka na nila hilabtan.” Ang Bibliya nag-ingon: “Siya nga maalamon nagpakalma niini hangtod sa kataposan [o ang maalamon magpabiling kalma].”​—Proverbio 29:11.

•   Ayaw pagpanimalos. Kon manimalos ka, modako lang ang problema. Ang Bibliya nag-ingon: “Ayaw balosi si bisan kinsa ug daotan tungod sa daotan.”​—Roma 12:17; Proverbio 24:19.

•   Palayo sa kasamok. Kon mahimo, likayi ang mga tawo ug situwasyon diin mahimo kang biktima sa pagdaog-daog.​—Proverbio 22:3.

•   Sulayi ang reaksiyon nga wala niya damha. Ang Bibliya nag-ingon: “Ang tubag, kon malumo, makapahilayo sa kaaligutgot.”​—Proverbio 15:1.

•   Pagpakatawa. Pananglitan, kon sultihan ka sa daog-daogan nga tambokikay, tubaga siya, “Tambok bitaw pero cute man sad.”

•   Lakaw na lang. “Kon dili ka motubag, hamtong ka ug may kompiyansa kay sa tawo nga nanghasi nimo,” miingon ang 19 anyos nga si Nora. “Kini nagpakita nga duna kay pagpugong sa kaugalingon​—kinaiya nga wala mabatoni sa nagdaog-daog nimo.”

•   Palig-ona ang imong pagsalig sa kaugalingon. “Ang mga daog-daogan makamatikod kon nahadlok ka,” miingon ang batan-ong si Rita, “ug ila kanang pahimuslan aron mawad-an kag pagsalig sa kaugalingon.”

•   Itug-an kana. Sumala sa usa ka surbi, kapin sa katunga sa mga biktima sa cyberbullying dili motug-an nga sila gidaog-daog, tingali tungod sa kaulaw (ilabina mga lalaki) o kahadlok nga panimaslan. Apan hinumdomi nga ang pagdaog-daog mosamot kon itago-tago kini. Ang pagtug-an mao ang unang himoon aron kini mahunong.