Tinuod o Dili Tinuod

1.   Kon daghan kag higala, dili gyod ka mobating nag-inusara.

2.   Kon moapil kag social network, dili gyod ka mobating nag-inusara.

3.   Kon magsige kag text, dili gyod ka mobating nag-inusara.

4.   Kon mohimo kag maayo para sa uban, dili gyod ka mobating nag-inusara.

 Ngano?

•   Ang pagkadaghan ug higala dili garantiya nga dili ka na mobating nag-inusara.

   “Mahunahunaon ko sa akong mga higala, pero usahay makaingon ko nga dili sila mahunahunaon nako. Bation kag grabeng kamingaw kay gilibotan man unta kag mga higala pero morag wala sila magmahal o magkinahanglan nimo.”​—Anne.

•   Ang pag-apil ug social network dili garantiya nga dili ka na mobating nag-inusara.

   “Ang uban mangolektag mga higala nga morag nangolektag mga figurine. Ang pagkabaton ug daghang koleksiyon dili makapabati sa usa nga siya gimahal. Kon wala kay suod nga mga higala, ang mga higala sa Internet sama rag walay kinabuhing mga figurine.”​—Elaine.

•   Ang pagsigeg text dili garantiya nga dili ka na mobating nag-inusara.

   “Usahay kon mobati ka nga nag-inusara, magsige kag tan-aw sa imong cellphone kon anaa bay nag-text nimo. Unya sa pagtan-aw nimo sa imong cellphone walay nag-text, mosamot ang imong kamingaw!”​—Serena.

•   Ang paghimog maayo sa uban dili garantiya nga dili ka na mobating nag-inusara.

   “Naningkamot ko sa pagpakitag maayo sa akong mga higala, pero akong namatikdan nga sila dili maayo nako. Wala ko magmahay nga maayo ko nila, pero gilainan ko kay wala gyod sila magpakitag kaayo nako.”​—Richard.

 Ang punto: Ang pagbati nga nag-inusara, labaw sa tanan, maoy sa hunahuna lang. “Gikan kini sa kahiladman sa tawo, dili sa gawas,” miingon ang batan-ong si Jeanette.

 Unsay imong himoon kon wala kay higala ug mibati nga nag-inusara?

Ugmara ang pagsalig sa kaugalingon.

 “Mobati ka nga nag-inusara kon wala kay pagsalig sa kaugalingon. Maglisod ka sa pagpakighigala kon sa imong tan-aw ikaw dili takos higalaon.”​—Jeanette.

 Ang Bibliya nag-ingon: “Higugmaon mo ang imong silingan sama sa imong kaugalingon.” (Galacia 5:14) Aron makatagamtam ug suod nga panaghigalaay, angayng isipon pod nato ang atong kaugalingon nga bililhon​—pero siyempre dili kita angayng magmapahitas-on.​—Galacia 6:3, 4.

Likayi ang pagkaluoy sa kaugalingon.

 “Ang kamingaw samag huyong-huyong. Sa mas maglunang ka niana, mas maglisod ka paghaw-as. Kon magpadaog ka sa kamingaw, ang uban dili ganahang makig-uban nimo ug mosamot lang ang imong bationg kamingaw.”​—Erin.

 Ang Bibliya nag-ingon: “Ang gugma . . . dili mangita sa kaugalingong kaayohan niini.” (1 Corinto 13:4, 5) Ang tinuod, kon magsige lang kitag hunahuna sa kaugalingon, kita dili na kaayo matinagdanon ug busa wala nay ganahang makighigala nato. (2 Corinto 12:15) Sa prangkang pagkasulti: Kon ang imong kalamposan imong ibase sa tinagdan sa uban, mapakyas gyod ka! Gani, kon moingon ka nga “Wala gyoy nanawag nako” o “Wala gyoy nanapit nako,” ang imong kalipay imong giagad sa uban. Dili ba kaha sila nay imong gipabuot sa imong kinabuhi?

Ayaw pagmantinil ug bisan kinsa na lang diha nga himoong higala.

 “Ang mga tawong nagmingaw kay nag-inusara gustog atensiyon, ug usahay mamahala na lang sila bisag kinsay mohatag ug atensiyon. Gusto lang silang mobati nga gipabilhan. Duna tuod mohatag nimog importansiya pero pahimuslan lang ka. Ang imong kamingaw mosamot pa hinuon.”​—Brianne.

 Ang Bibliya nag-ingon: “Siya nga nagalakaw uban sa mga tawong maalamon mahimong maalamon, apan siya nga may pakiglabot sa mga hungog mahisugamak sa kadaot.” (Proverbio 13:20) Ang tawong gigutom mokaon halos bisan unsa. Sa susama, ang mga tawo nga walay higala, makighigala na lang kang bisan kinsa. Sila dali pa ganing mabiktima sa mga mapahimuslanon, sa pagtuo nga normal kanang matanga sa panaghigalaay ug nga dili sila angayng maglaom ug mas maayo pa niana.

 Konklusyon: Ang tanan mobati usahay nga nag-inusara; dili lang parehas ug kagrabehon. Ug bisag pait kaayo kini nga pagbati, kon buot hunahunaon, pagbati lang kini. Sagad mag-una ang atong hunahuna sa atong pagbati, ug kita makahimo sa pagkontrol sa atong hunahuna.

 Magmarealistiko usab sa imong pagdahom sa uban. “Dili tanan mahimo nimong suod nga higala hangtod sa hangtod,” miingon si Jeanette, nga gihisgotan sa sinugdan, “pero makakita kag mga tawo nga mahunahunaon nimo. Ug kana igo na. Kanay makatabang aron dili ka mobating nag-inusara.”

 Nagkinahanglan kag dugang tabang? Basaha ang “ Pagbuntog sa Kahadlok Bahin sa Panaghigala.” I-download usab ang PDF nga “Pagbuntog sa Pagbating Nag-inusara.”