Ang imong anak kinahanglang mopondo sa balay ug wala siyay himoon. Miingon siya nga gilaay siya. Sa di pa nimo siya ingnon nga motan-awg TV o magdula sa iyang paboritong video game, niay pipila ka butang nga maayong konsiderahon.

•   Ang klase sa kalingawan ug ang gidaghanon sa oras nga gigahin para ana mahimong makadugang sa problema. Ang amahan nga si Robert miingon: “Para sa ubang bata, ang adlaw-adlawng buluhaton morag makalaay kon ikompara sa pagtan-awg TV o pagdulag video game. Ang normal nga mga buluhaton morag di na makalingaw nila.”

   Mao pod nay hunahuna sa iyang asawa nga si Barbara. Si Barbara miingon: “Ang adlaw-adlawng buluhaton nagkinahanglag paghunahuna ug paningkamot, ug sagad dili dayon makita ang resulta niana. Makalaay na para sa mga bata nga hilig motan-awg TV o modulag video game.”

•   Ang pagsigeg tan-aw sa mga post diha sa social media posibleng makapaguol. Ang usa ka bata mobati tingali nga laay ang iyang kinabuhi kon magsige siyag tan-aw sa ginahimo sa uban. “Makahunahuna ka, ‘Ang uban naglipaylipay, pero ako naa lang sa balay,’” miingon ang bata nga si Beth.

   Dugang pa, ang usa ka tawo nga mogahin ug pila ka oras sa social media mahimong mobati nga dili malipayon​—ug laayon gihapon. “Tingali ma-busy ka tungod ani, pero inigkahuman wala kay ikapakita nga imong nahimo,” miingon ang batan-on nga si Chris.

•   Ang kalaay makahatag ug maayong kahigayonan. Ang inahan nga si Katherine miingon nga kon ang bata laayon, higayon na nga mahimo siyang creative. Pananglitan, siya miingon: “Ang simple nga box puwedeng imadyinon sa bata nga time capsule, kotse, barko, o spaceship. Ang habol nga gibuklad ibabaw sa furniture imadyinon niya nga tent house.”

   Ang psychologist nga si Sherry Turkle uyon niana kay miingon siya nga ang kalaay higayon nga “magamit nimo ang imong imahinasyon.” a Busa usahay, naay kaayohan ang kalaay. Gani, ang librong Disconnected nag-ingon: “Ang epekto sa kalaay sa imong utok parehas sa epekto sa weight lifting sa imong kaunoran.”

 Ang punto: Isipa ang kalaay sa imong mga anak dili ingong problema kondili ingong kahigayonan nga matabangan sila nga mahimong creative.

•   Kon posible, tugoti ang imong mga anak nga magdula sa gawas. Si Barbara, nga gihisgotan sa ibabaw, miingon: “Ang sidlak sa adlaw ug ang preskong hangin dako kaayog mahimo aron mawala ang kalaay. Dihang ang atong mga anak magdula sa gawas, mas magamit nila ang ilang imahinasyon!”

   Prinsipyo sa Bibliya: “Dunay gitakdang panahon alang sa tanang butang, ... panahon sa pagkatawa [ug] panahon sa pagluksolukso.”​—Ecclesiastes 3:1, 4, footnote.

   Hunahunaa kini: Unsay akong mahimo aron ang akong mga anak mas daghag kahigayonan nga makadula sa gawas? Kon dili puwedeng magdula sa gawas, unsay puwede nilang himoon sa sulod sa balay nga magamit nila ang ilang imahinasyon?

•   Tabangi ang imong mga anak nga maghunahuna sa uban. Ang inahan nga si Lillian misugyot: “Hagbasi ang nataran sa edaran nga higala o kahiga ang mga dahon sa iyang nataran o lutoi siya ug komostaha siya. Ang paghimog maayo para sa uban makapalipay gyod.”

   Prinsipyo sa Bibliya: “Ang tawong mahinatagon mouswag, ug ang nagpalagsik sa uban palagsikon pod.”​—Proverbio 11:25.

   Hunahunaa kini: Unsaon nimo pagtabang ang imong mga anak nga magmalipayon sa paghimog maayo para sa uban?

•   Paghatag ug maayong ehemplo. Ang imong ginasulti bahin sa imong adlaw-adlawng kalihokan makaapektar sa imong mga anak. Ang inahan nga si Sarah miingon: “Kon ipakita nato nga morag laay ang atong kinabuhi, ginatudloan nato ang atong mga anak nga mobatig kalaay. Pero kon ang atong ginasulti magpakita nga nag-enjoy ta sa atong adlaw-adlawng kalihokan, matabangan nato ang atong mga anak nga mobati pod ana.”

   Prinsipyo sa Bibliya: “Kadtong malipayon ug kasingkasing pirmeng nagkombira.”​—Proverbio 15:15.

   Hunahunaa kini: Unsa may madungog sa akong mga anak nga akong ginasulti bahin sa akong adlaw-adlawng kalihokan? Unsa may ilang makita nga akong himoon dihang laayon ko?

 Tip: Tabangi ang imong mga anak nga maghimog listahan sa mga buluhaton nga magamit nila ang ilang imahinasyon. “Naa mi suggestion box diin mabutang sa among pamilya ang among mga ideya,” miingon ang inahan nga si Allison.