Basahon sa Bibliya Numero 18​—Job

Magsusulat: Moises

Dapit Gisulatan: Kamingawan

Sinulat Nahuman: k. 1473 W.K.P.

Gikobrehang Panahon: Kapin 140 ka tuig taliwala sa 1657 ug 1473 W.K.P.

1. Unsa ang kahulogan sa ngalan ni Job, ug unsang mga pangutana ang gitubag sa basahon sa Job?

 USA sa labing karaang basahon sa dinasig nga Kasulatan! Basahon nga labing gitamod ug sagad gikutlo, apan usa nga wala kaayo hisabti sa katawhan. Ngano kining basahon gisulat, ug unsa ang bili niini kanato karon? Ang tubag gipakita sa kahulogan sa ngalan ni Job: “Tumong sa Pagdumot.” Oo, gitubag niining basahon ang duha pa ka pangutana: Nganong nag-antos ang inosente? Nganong gitugtan sa Diyos ang pagkadaotan sa yuta? Duna kita sa rekord sa pag-antos ni Job ug sa iyang dakong pailob alang sa atong pagpalandong sa pagtubag niining mga pangutana. Kini tanan nahisulat, ingon sa gihangyo ni Job.—Job 19:23, 24.

2. Unsa ang nagmatuod si Job matuod nga persona?

² Si Job nahimong kapulong uban sa pailob ug pag-antos. Apan duna ba gayod persona nga Job? Walay sapayan sa tanang paningkamot sa Yawa sa pagwagtang niining lig-ong panig-ingnan sa integridad gikan sa panid sa kasaysayan, klaro ang tubag. Si Job aktuwal nga persona! Ginganlan siya ni Jehova uban sa Iyang mga saksi nga sila Noe ug Daniel, kansang paglungtad gidawat ni Jesu-Kristo. (Ezeq. 14:14, 20; itandi ang Mateo 24:15, 37.) Giisip sa karaan Hebreohanong nasod si Job ingon matuod nga persona. Ang Kristohanong magsusulat si Santiago mipunting sa panig-ingan sa pag-antos ni Job. (San. 5:11) Bugtong ang matuod-kinabuhing panig-ingnan, dili ang minaomao lamang, ang may gibug-aton, mokumbensir sa mga magsisimba sa Diyos nga ang integridad mahimong huptan ubos sa tanang sirkumstansiya. Dugang pa, ang intensidad ug pagbati sa mga pakigpulong girekord sa Job testigo sa kamatuoran sa situasyon.

3. Unsang ebidensiya testigo sa kadinasig sa basahon sa Job?

³ Nga ang basahon sa Job kasaligan ug dinasig gimatud-an usab sa kanunay paglakip sa karaang mga Hebreohanon niini sa ilang kanon sa Bibliya, usa ka talagsaong kamatuoran sanglit si Job mismo dili Israelita. Dugang pa sa mga reperensiya nila Ezequiel ug Santiago, ang basahon gikutlo ni apostol Pablo. (Job 5:13; 1 Cor. 3:19) Ang gamhanang pruweba sa kadinasig sa basahon gihatag sa makapahinganghang harmonya niini uban sa namatud-ang kamatuoran sa siyensiya. Sa unsang paagi kini hibaloang si Jehova “mibitay sa yuta sa wala,” sa dihang ang mga karaan duna sa labing mahandurawong mga ideya kon sa unsang paagi gisuportahan ang yuta? (Job 26:7) Usa ka hunahunang gihuptan sa karaang panahon mao nga ang yuta gisuportahan sa mga elepante nga mitindog ibabaw sa dakong bao sa dagat. Nganong ang basahon sa Job wala mobanaag sa maong sulting wayhinongdan? Dayag tungod kay gihatag ni Jehova nga Maglalalang ang kamatuoran pinaagi sa pagdasig. Ang daghan ubang mga hulad sa yuta ug sa kahibulongan niini ug sa ihalas nga mga mananap ug mga langgam sa ilang natural nga puloy-anan labihan ka tukmang si Jehova nga Diyos lamang ang mahimong Awtor ug Tigdasig sa basahon sa Job. a

4. Diin ug kanus-a ang drama gidula, ug kanus-a nahuman ang pagsulat sa basahon sa Job?

⁴ Si Job mipuyo sa Us, didto, sumala sa pipila ka geograpo, sa amihanang Arabya duol sa yutang okupado sa mga Edomhanon ug silangan sa yutang gisaad sa kaliwat ni Abraham. Ang mga Sabeohanon naa sa habagatan, ang mga Kaldeanhon sa silangan. (1:1, 3, 15, 17) Ang panahon sa pagsulay kang Job taas nang panahon human sa adlaw ni Abraham. Panahon kini kanus-a “walay usa sama [kang Job] sa yuta, usa ka tawong walay ikasaway ug matarong.” (1:8) Gipadayag kini nga panahon taliwala sa kamatayon ni Jose (1657 W.K.P.), usa ka tawo sa talagsaong pagtuo, ug sa panahong si Moises misulod sa iyang kurso sa integridad. Si Job milabaw sa putling pagsimba niining panahon nga gitakdan ang Israel sa demonyong pagsimba sa Egipto. Dugang pa, ang mga batasang gihinambitan sa unang kapitulo sa Job, ug ang pagdawat sa Diyos kang Job isip matuod nga magsisimba, mipunting sa mga panahon sa patriarka inay kay sa ulahing panahon gikan sa 1513 W.K.P. padayon, sa dihang ang Diyos ekslusibong nakiglabot uban sa Israel ubos sa Kasugoan. (Amos 3:2; Efe. 2:12) Busa, sa pagtugot sa taas nga kinabuhi ni Job, mipadayag nga ang basahon mikobre sa panahon taliwala sa 1657 W.K.P. ug 1473 W.K.P., tuig sa kamatayon ni Moises; ang basahon gihuman ni Moises pipila ka panahon tapos sa kamatayon ni Job ug samtang ang mga Israelita diha sa kamingawan.—Job 1:8; 42:16, 17.

5. Unsa ang mipakita sa pagkamagsusulat ni Moises sa Job?

⁵ Nganong miingon kita si Moises ang magsusulat? Kini sumala sa labing karaang tradisyon, taliwala sa mga eskolar nga Hudiyo ug sayong Kristohanon. Gihimong dayag sa kusganon kasaligang estilo sa Hebreohanong  balak nga gigamit sa basahon sa Job nga kini orihinal nga komposisyon sa Hebreohanon, ang pinulongan ni Moises. Dili mahimong hubad kini gikan sa laing pinulongan sama sa Arabe. Usab, ang mga bahin sa prosa kusganong susama sa Pentateuko kay sa bisan unsa laing sinulat sa Bibliya. Ang magsusulat kinahanglan Israelita, ingon ni Moises, tungod kay ang mga Hudiyo “gipiyalan uban sa sagradong mga pulong sa Diyos.” (Roma 3:1, 2) Human midangat sa kahamtong, mipabilin si Moises sa Midian sa 40 ka tuig, dili layo sa Us, diin iyang mabatonan ang detalyadong impormasyon nga girekord sa Job. Sa ulahi, sa dihang miagi siya duol sa puloy-anang yuta ni Job sulod sa 40 ka tuig nga panaw sa kamingawan sa Israel, mahimong nahibaloan ni Moises ug girekord ang paniklop nga detalye sa basahon.

6. Sa unsang bahina ang basahon sa Job labaw pa kay sa obra maestra sa literatura?

⁶ Sumala sa The New Encyclopædia Britannica, ang basahon sa Job sagad “giisip taliwala sa mga obra maestra sa literatura sa kalibotan.” b Bisan pa, ang basahon labaw pa kay sa obra maestra sa literatura. Ang Job talagsaon taliwala sa mga basahon sa Bibliya sa pagbayaw sa gahom, hustisya, kaalam, ug gugma ni Jehova. Klaro kaayong gibutyag niini ang pangunang isyu atubangan sa uniberso. Gidan-agan niini ug dako ang daghan sa gipamolong sa ubang basahon sa Bibliya, labi na sa Genesis, Exodo, Ecclesiastes, Lucas, Roma, ug Pinadayag. (Itandi ang Job 1:6-12; 2:1-7 uban sa Genesis 3:15; Exodo 9:16; Lucas 22:31, 32; Roma 9:16-19 ug Pinadayag 12:9; usab Job 1:21; 24:15; 21:23-26; 28:28 uban sa Ecclesiastes 5:15; 8:11; 9:2, 3; 12:13.) Gitagana niini ang tubag sa daghan sa mga kwestiyon sa kinabuhi. Piho kini kinahanglanong bahin sa dinasig nga Pulong sa Diyos, diin kini miamot ug dako sa paagi sa mapuslanong pagsabot.

KAUNDAN SA JOB

7. Sa unsang situasyon atong nakita si Job sa pagbukas sa basahon?

⁷ Pasiuna sa basahon sa Job (1:1-5). Kini mipaila kanato kang Job, tawong “walay ikasaway ug matul-id, ug nahadlok sa Diyos ug nagpahilayo sa daotan.” Si Job malipayon, may pito ka anak-lalaki ug tulo ka anak-babaye. Sa materyal siya bahandianong tag-iya sa yuta uban sa daghang panon ug hayop. Daghan ang iyang suluguon ug “ang kinadak-an sa tanang Silanganon.” (1:1, 3) Bisan pa, dili siya materyalistiko, kay wala siya mopahaluna sa iyang pagsalig sa materyal nga kabtangan. Dato usab siya sa espirituwal, dato sa maayong buhat, sugot sa tanang panahon sa pagtabang sa gisakit o sa kalisod, o sa pagbisti sa bisan kinsang nanginahanglan niini. (29:12-16; 31:19, 20) Ang tanan may respeto kaniya. Gisimba ni Job ang matuod nga Diyos, si Jehova. Midumili siya sa pagyukbo sa adlaw, bulan, ug bituon ingon sa paganong mga nasod, apan siya matinumanon kang Jehova, mihupot sa iyang integridad sa iyang Diyos ug mipahimulos sa suod nga relasyon uban Kaniya. (29:7, 21-25; 31:26, 27; 29:4) Mialagad si Job ingon saserdote sa iyang panimalay, mitanyag sa makanunayon sa mga halad sinunog, enkaso nga sila nakasala.

8. (a) Sa unsang paagi gihagit ni Satanas ang integridad ni Job? (b) Sa unsang paagi gidawat ni Jehova ang hagit?

⁸ Gihagit ni Satanas ang Diyos (1:6–2:13). Sa kahibudngan ang kurtina sa kadimakita gibutad balik aron makasud-ong kita sa langitnong mga butang. Nakitang gidumala ni Jehova ang usa ka asambliya sa mga anak sa Diyos. Didto usab si Satanas taliwala nila. Gidapit ni Jehova ang pagtagad sa iyang matinumanong alagad si Job, apan gihagit ni Satanas ang integridad ni Job, miakusar nga si Job mialagad sa Diyos tungod sa materyal nga kaayohan nga iyang nadawat. Kon tugtan sa Diyos si Satanas sa pagkuha niini, si Job moliso sa iyang integridad. Gidawat ni Jehova ang hagit, ug gidid-an si Satanas sa pagtandog kang Job mismo.

9. (a) Unsang grabeng pagsulay ang nahitabo kang Job? (b) Unsa ang nagmatuod siya mihupot sa integridad?

⁹ Daghang kalamidad ang nahitabo sa wala modudang Job. Ang mga ataki sa mga Sabeanhon ug mga Kaldeanhon miwagtang sa dako niyang bahandi. Usa ka unos mipatay sa iyang mga anak. Kining pig-ot nga pagsulay wala mopahinabo kang Job sa pagtunglo sa Diyos o sa pagbiya kaniya. Hinonoa, siya miingon, “Pasagdi ang ngalan ni Jehova padayong mabulahan.” (1:21) Si Satanas, pildi ug namatud-ang bakakon niining punto, mipakita usab sa atubangan ni Jehova ug miakusar: “Panit alang sa panit, ug ang tanang butang gipanag-iya sa usa ka tawo iyang ihatag kini alang sa iyang kalag.” (2:4) Giangkon ni Satanas nga kon siya tugtan sa pagtandog sa lawas ni Job, mapahinabo niyang tunglohon ni Job ang Diyos sa iyang nawong. Uban sa permiso sa pagbuhat sa tanang butang gawas sa pagkuha sa kinabuhi ni Job, gihampak ni Satanas si Job sa makalilisang sakit. Ang iyang unod “nalukop sa ulod ug sa abug nga tibukol,” ug ang iyang lawas ug gininhawa nahimong baho sa iyang asawa ug mga paryente. (7:5; 19:13-20) Mipakitang si Job wala mobungkag sa iyang integridad, giawhag siya sa iyang asawa: “Mopadayon ka pa ba gihapon sa imong integridad? Tungloha ang Diyos ug magpakamatay!” Gibadlong siya ni Job ug wala “makasala uban sa iyang mga ngabil.”—2:9, 10.

10. Unsang hilom nga “paglipay” ang gitagana ni Satanas?

¹⁰ Gibangon ni Satanas karon ang tulo ka kauban, nga mianha sa “paglipay” kang Job. Sila si Elipas, Bildad, ug Sopar. Sa distansiya wala sila makaila kang Job, apan mipadayon sila sa pagpatugbaw sa ilang mga tingog ug mihilak ug misablig sa abo sa ilang mga ulo. Sunod, sila milingkod tapad kaniya sa yuta nga waysulti. Human sa pito ka adlaw ug gabii niining hilom nga “paglipay,” sa kaulahian gibungkag ni Job ang kahilom sa pagbukas sa taas nga debate uban sa iyang nagpakaaron-ingnong mga dumadapig.—2:11.

11-13. Giunsa pagbukas ni Job ang debate, unsang mga akusasyon ang gihimo ni Elipas, ug unsa ang dasig nga tubag ni Job?

¹¹ Ang debate: unang hugna (3:1–14:22). Gikan  niining punto padayon, ang drama mibukhad sa halangdon Hebreohanong balak. Gipanghimaraot ni Job ang adlaw sa iyang pagkatawo ug nahibulong ngano ang Diyos mitugot kaniya sa pagpadayong buhi.

¹² Isip tubag, giakusar ni Elipas si Job nga kulang sa integridad. Ang matul-id sukad masukad wala mahanaw, pahayag niya. Nahinumdom siya sa panan-awon sa gabii diin ang tingog miingon kaniya nga ang Diyos waypagtuo sa iyang mga alagad, labi na niadtong yanong yutang kulonon, abug sa yuta. Gipasabot niya nga ang pag-antos ni Job disiplina gikan sa Diyos nga Labing Gamhanan.

¹³ Dasig nga gitubag ni Job si Elipas. Mituaw siya ingon sa bisan unsang linalang miantos sa paglutos ug kalisdanan. Ang kamatayon kahupayan. Iyang gikasab-an ang iyang mga kauban sa pagkonsabo batok kaniya ug miprotesta: “Tudloi ako, ug ako, sa akong bahin, mohilom; ug bisan unsang sayop nga nahimo ko pasabta ako.” (6:24) Si Job nakigbisog alang sa iyang kaugalingong kamatarong sa atubangan sa Diyos, “ang Magbalantay sa katawhan.”—7:20.

14, 15. Unsa ang argumento ni Bildad, ug nganong si Job nahadlok nga mapildi siya sa iyang kaso uban sa Diyos?

¹⁴ Karon gipalanog ni Bildad ang iyang argumento, mipasumangil nga ang mga anak ni Job nakasala ug si Job mismo dili matul-id, kay kon mao pa gidungog unta siya sa Diyos. Giinstruksiyonan niya si Job sa pagtutok sa kanhing kaliwatan ug sa mga butang gipangita sa iyang mga amahan ingon giya.

¹⁵ Mitubag si Job, mihupot nga ang Diyos dili dimakatarunganon. Ni ang Diyos dunay tulobagon sa tawo, kay Siya “nagbuhat sa dagkong mga butang dimatukib, ug katingalahang mga butang dimaisip.” (9:10) Si Job dili makadaog batok kang Jehova ingon kaatbang. Makapangaliyupo lamang siya sa pabor sa Diyos. Ug unya, duna ba sa bisan unsang kaayohan sa pagpaningkamot sa pagbuhat sa matarong? “Usa nga walay sala, usab usa nga daotan, siya magadala sa ilang kataposan.” (9:22) Walay matarong paghukom sa yuta. Si Job nahadlok nga mahimong mapildi ang iyang kaso bisan uban sa Diyos. Nanginahanglan siya ug tigpataliwala. Gisukna niya ngano siya gisulayan ug nangaliyupo sa Diyos sa paghinumdom nga siya gihimo “gikan sa lapok.” (10:9) Gipabilhan niya ang miaging kalolot sa Diyos, apan mikanayon siya nga ang Diyos labi pang mahasol kon siya makiglalis, bisan pa siya naa sa matarong. Mahimo kahang mamatay na lang siya!

16, 17. (a) Unsang garbosong tambag ang gihatag ni Sopar? (b) Giunsa pagtimbangtimbang ni Job ang iyang “mga maglilipay,” ug unsang kusganong kumpiyansa ang iyang gipahayag?

¹⁶ Si Sopar karon misulod sa debate. Matod niya, sa epekto: Mga bata ba kita, aron mamati sa kawang pulong? Matod nimo sa matuod hinlo ka, apan kon ang Diyos mosulti lang, ibutyag niya ang imong sala. Misukna siya kang Job: “Matugkad ba nimo ang lalom nga mga butang sa Diyos?” (11:7) Gitambagan niya si Job sa pagpahilayo sa makadaot nga mga buhat, kay ang panalangin moabot niadtong mibuhat niini, samtang “ang mismong mga mata sa daotan makawang.”—11:20.

¹⁷ Mituaw si Job uban sa dakong kantalita: “Sa matuod kamong mga tawo ang katawhan, ug uban kaninyo ang kaalam mamatay!” (12:2) Mahimong kataw-anan siya, apan dili siya ubos. Kon ang mga kauban niya mosud-ong sa kalalangan sa Diyos, bisan kini motudlo kanila. Ang kusog ug praktikal nga kaalam iya sa Diyos, nga mikontrolar sa tanang butang, bisan sa “pagpadako sa mga nasod, aron siya molaglag kanila.” (12:23) Si Job nakakaplag ug kalipay sa pagpakiglalis sa iyang kaso uban sa Diyos, apan alang sa iyang tulo ka “maghuhupay”—“kamong mga tawo mga magmumugna sa kabakakan; kamong tanang mga mananambal nga waybili.” (13:4) Kaalam pa sa ilang bahin kon mohilom! Iyang gipahayag ang kumpiyansa sa kamatarong sa iyang kaso ug mituaw sa Diyos sa pagpatalinghog kaniya. Iyang gitagad ang hunahunang “ang tawo, nga natawo sa babaye, mubog-kinabuhi ug tugob sa kasamok.” (14:1) Ang tawo sa dimadugay mahanaw, ingon sa bulak o sa landong. Dili ka makapatunghag hinlo gikan sa dihinlo. Sa pag-ampo nga ang Diyos motipig kaniya sa sekreto sa Sheol hangtod molabay ang Iyang kasuko, nangutana si Job: “Kon ang maayog-lawas nga tawo mamatay mabuhi pa ba siya usab?” Sa pagtubag gipahayag niya ang kusganong paglaom: “Ako mohulat, hangtod ang akong kahupayan moabot.”—14:13, 14.

18, 19. (a) Uban sa unsang pagyubit gibuksan ni Elipas ang ikaduhang hugna sa debate? (b) Giunsa pag-isip ni Job ang “paglipay” sa iyang mga kauban, ug alang sa unsa siya mitutok kang Jehova?

¹⁸ Ang debate: ikaduhang hugna (15:1–21:34). Sa pagbukas sa ikaduhang debate, gitamay ni Elipas ang kahibalo ni Job, mikanayon nga iyang ‘gipuno ang iyang tiyan uban sa hanging silangan.’ (15:2) Makausa pa iyang gipakamenos ang pangangkon ni Job sa integridad, mihupot nga bisan ang mortal nga tawo ni ang mga balaan sa mga langit dimakahupot ug pagtuo sa mga mata ni Jehova. Sa didirekta iyang giakusar si Job sa pagpaningkamot sa pagpakita sa iyang kaugalingon labaw sa Diyos ug sa pagbatasan sa apostasiya, hiphip, ug limbong.

¹⁹ Mitubag si Job nga ang iyang mga kauban ‘makapuol nga mga maglilipay uban sa hanginong mga pulong.’ (16:2, 3) Kon sila naa pa sa iyang lugar, dili siya motamay kanila. Dako ang iyang tinguha nga pakamatarongon, ug siya mitutok kang Jehova, nga duna sa iyang rekord ug mohukom sa iyang kaso. Si Job wala makakaplag ug kaalam sa iyang mga kauban. Gikuha nila ang tanang paglaom. Ang ilang “paglipay” sama sa pag-ingon nga ang gabii adlaw. Ang bugtong paglaom mao ang ‘pagkanaog sa Sheol.’—17:15, 16.

20, 21. Unsang kapait ang gipahayag ni Bildad, ug unsa ang giprotesta ni Job, ug diin gipakita ni Job ang iyang pagsalig?

²⁰ Nagkainit ang argumento. Si Bildad karon mapait na, kay mibati siya nga gitandi ni Job ang iyang mga higala sa mga mananap nga waypagsabot. Misukna siya kang Job, ‘Biyaan ba ang yuta alang kanimo?’ (18:4) Mipasidaan siya nga si Job mahulog sa makalilisang lit-ag, ingon panig-ingnan sa uban. Si Job dili makabaton ug liwat aron mabuhi human kaniya.

 ²¹ Mitubag si Job: “Hangtod kanus-a kamong mga tawo mopadayon sa pagsamok sa akong kalag ug sa pagdugmok kanako uban sa mga pulong?” (19:2) Wala na ang iyang panimalay ug mga higala, gibiyaan na siya sa iyang asawa ug mga sakop sa balay, ug siya mismo nakaikyas lamang ‘uban sa panit sa iyang mga ngipon.’ (19:20) Misalig siya sa pagpadayag sa manlulukat sa paghusay sa isyu alang kaniya, sa pagkaagi nga siya sa kaulahian “makakita sa Diyos.”—19:25, 26.

22, 23. (a) Nganong gibati ug kasakit si Sopar, ug unsa ang iyang giingon mahitungod sa mga sala kuno ni Job? (b) Uban sa unsang mahait nga argumento mitubag si Job?

²² Si Sopar, sama kang Bildad, mibati ug kasakit sa pagpatalinghog sa “makainsultong pagbadlong” ni Job. (20:3) Iyang gisubli nga ang mga sala ni Job nakaapas ra kaniya. Ang daotan kanunay silotan sa Diyos, ug sila walay pahulay, matod ni Sopar, bisan pa mipahimulos sa kadagaya.

²³ Si Job mitubag uban sa mahait nga argumento: Kon ang Diyos kanunay misilot sa daotan, ngano kini nga ang daotan mipadayong buhi, matigulang, ug labaw sa bahandi? Ilang gipalabay ang ilang mga adlaw sa kahayahay. Unsa ka lagmit ang kadaotan mahaanha kanila? Iyang gipakita nga ang dato ug kabos sama rang mamatay. Sa matuod, sagad ang daotang tawo mamatay sa “kawalay kabalaka ug kahayahay,” samtang ang matarong tawo mamatay “uban sa kapait sa kalag.”—21:23, 25.

24, 25. (a) Unsang bakakong panamastamas ang gihimo sa matarong-kaugalingon nga Elipas batok kang Job? (b) Unsang tubag sa pagpanghimakak ug hagit ang gihimo ni Job?

²⁴ Ang debate: ikatulong hugna (22:1–25:6). Mabangis nga misumbalik si Elipas sa ataki, miyubit sa pangangkon ni Job nga walay ikasaway sa atubangan sa Labing Gamhanan. Bakak nga gipanamastamasan niya si Job, miangkon siya daotan, namintaha sa kabos, midumili sa tinapay sa gigutom, ug nakamaltratar sa mga balong babaye ug mga ilo batang lalaki. Mikanayon si Elipas nga ang pribadong kinabuhi ni Job dili ingon ka putli sumala sa iyang giangkon ug kini mitin-aw sa daotang kahimtang ni Job. Apan “kon mobalik ka sa Labing Gamhanan,” tingog ni Elipas, “siya mopatalinghog kanimo.”—22:23, 27.

²⁵ Gitubag ni Job ang mapasipad-ong sumbong ni Elipas, mikanayon nga buot niya ang husay atubangan sa Diyos, nga nahibalo sa iyang matarong kurso. Duna kadtong midaogdaog sa mga walay amahan, sa balo, ug sa kabos ug mipatay, nangawat, ug nanapaw. Mahimong molambo sila sa makadiyot, apan sila makadawat sa ilang ganti. Dad-on sila sa pagkawala. “Busa karon, kinsa ang mopahayag kanako nga bakakon?” mihagit si Job.—24:25.

26. Unsa pa ang giingon nila Bildad ug Sopar?

²⁶ Si Bildad mihimog mubong tubag niini, mipasiugda sa iyang argumentong walay tawo ang mahimong hinlo sa atubangan sa Diyos. Si Sopar napakyas sa pagpakig-ambit niining ikatulong hugna. Walay iyang ikasulti.

27. Giunsa karon pagdayeg ni Job ang kadako sa Labing Gamhanan?

²⁷ Paniklop nga argumento ni Job (26:1–31:40). Sa pangataposang kahubitan, bug-os gipahilom ni Job ang iyang mga kauban. (32:12, 15, 16) Uban sa dakong kantalita miingon siya: “O kadakong tabang ninyo sa usa nga waygahom! . . . Kadako sa inyong tambag sa usa nga waykaalam!” (26:2, 3) Walay butang, bisan pa, bisan ang Sheol, ang makatabon sa bisan unsang butang sa panan-aw sa Diyos. Gibatbat ni Job ang kaalam sa Diyos sa gawas nga wanang, sa yuta, panganod, dagat, ug sa hangin—tanan naobserbahan sa tawo. Kini ngilit lamang sa mga paagi sa Labing Gamhanan. Dili ngani honghong kini sa kadako sa Labing Gamhanan.

28. Unsang prangkang pahayag ang gihimo ni Job labot sa integridad?

²⁸ Kumbensido sa iyang kainosente, mipahayag siya: “Hangtod ako mamatay dili nako kuhaon ang akong integridad sa akong kaugalingon!” (27:5) Dili, si Job wala makahimo sa bisan unsang butang takos sa nahitabo kaniya. Sukwahi sa ilang mga sumbong, ang Diyos moganti sa integridad pinaagi sa pagtino nga ang mga butang gipundo sa daotan sa ilang kauswagan panundon sa matarong.

29. Giunsa pagbatbat ni Job ang kaalam?

²⁹ Ang tawo nahibalo diin ang mga bahandi sa yuta (pilak, bulawan, tumbaga) maggikan, “apan ang kaalam mismo—diin kini maggikan?” (28:20) Iyang gipangita kini taliwala sa buhi; iyang gisud-ong ang dagat; dili kini mapalit sa bulawan o pilak. Ang Diyos mao ang nakasabot sa kaalam. Iyang gitagad ang kinatumyan sa yuta ug langit, giapod-apod ang hangin ug tubig, ug gikontrolar ang ulan ug panganod sa unos. Mitiklop si Job: “Tan-awa! Ang kahadlok kang Jehova—kana ang kaalam, ug ang pagpahilayo sa daotan mao ang pagsabot.”—28:28.

30. Unsang pasig-uli ang gitinguha ni Job, apan unsa ang iyang presenteng kahimtang?

³⁰ Sunod gipresentar sa gisakit nga Job ang kasaysayan sa iyang kinabuhi. Gitinguha niyang mapasig-uli sa iya kanhi suod nga kahimtang uban sa Diyos, sa dihang siya respetado bisan sa mga lider sa lungsod. Siya tigluwas sa gisakit ug mga mata sa mga buta. Maayo ang iyang tambag, ug gihulat sa mga tawo ang iyang mga pulong. Apan karon, inay sa pagbaton nianang dungganong baroganan, gikataw-an siya bisan niadtong mga batan-on, kansang mga amahan dili ngani takos makauban sa mga iro sa iyang panon. Gilud-an siya ug gisupak. Karon, niining iyang kinadakoang kasakit, wala siya hatagi nila sa pahulay.

31. Sa kang kansang paghukom si Job mipahayag sa kumpiyansa, ug unsa ang iyang giingon mahitungod sa matuod nga rekord sa iyang kinabuhi?

³¹ Gibatbat ni Job ang iyang kaugalingon nga dedikadong tawo ug nangayong hukman ni Jehova. “Siya motimbang kanako sa hustong timbangan ug ang Diyos masayod sa akong integridad.” (31:6) Gidepensahan ni Job ang iyang miaging mga aksiyon. Dili siya mananapaw, ni milaraw ug daotan batok sa uban. Wala siya mipasagad sa pagtabang sa nanginahanglan. Wala siya misalig sa materyal nga bahandi, bisan pa dato siya. Wala siya misimba sa adlaw, bulan, ug bituon, kay “kana usab sala sa pagtagad sa mga maghuhukom,  kay igalimod ko unta ang matuod nga Diyos sa itaas.” (31:28) Gidapit ni Job ang iyang kaaway sa pagpasakag sumbong batok sa matuod nga rekord sa iyang kinabuhi.

32. (a) Kinsa karon ang misulti? (b) Nganong ang kasuko ni Elihu misilaob batok kang Job ug sa iyang mga kauban, ug unsa ang mitukmod kaniya sa pagsulti?

³² Si Elihu misulti (32:1–37:24). Sa kasamtangan, si Elihu, kaliwat ni Bus, anak ni Nahor, ug busa halayong paryente ni Abraham, naminaw sa debate. Mihulat siya tungod kay gibati niya nga kadtong dakodako ug edad dunay dakodakong kahibalo. Dili ang edad, bisan pa, kondili ang espiritu sa Diyos mao ang mihatag pagsabot. Misilaob ang kasuko ni Elihu kang Job sa “pagpahayag sa iyang kaugalingon nga matarong kay sa Diyos,” apan mas init kini sa tulo ka kauban ni Job alang sa ilang makapasubong kakulang sa kaalam sa pagpahayag nga ang Diyos daotan. Si Elihu “napuno sa mga pulong,” ug ang espiritu sa Diyos mitukmod kaniya sa pagpahungaw niini apan walay pagdapigdapig o ‘pag-ulo-ulo sa yutan-ong tawo.’—Job 32:2, 3, 18-22; Gen. 22:20, 21.

33. Diin nakasala si Job, apan unsang pabor ang ipakita sa Diyos kaniya?

³³ Si Elihu misulti sa kasinsero, miila ang Diyos mao ang iyang Maglalalang. Iyang gipakita si Job mas nabalaka sa iyang kaugalingong bindikasyon kay sa iya sa Diyos. Wala kinahanglana sa Diyos nga tubagon ang tanang pulong ni Job, nga daw Siya kinahanglan mopamatarong sa Iyang mga aksiyon, apan si Job nakiglantugi uban sa Diyos. Bisan pa, samtang ang kalag ni Job nagkaduol sa kamatayon, gipaboran siya sa Diyos uban sa usa ka mensahero, nga miingon: “Pasagdi siya nga dili mahulog sa gahong! Ako nakakaplag ug usa ka lukat! Pasagdi ang iyang unod mahimong mas bag-o kay sa iyang kabatan-on; pasagdi siya nga mahibalik sa mga adlaw sa iyang kusog sa kabatan-on.” (Job 33:24, 25) Ang matarong ipasig-uli!

34. (a) Unsang dugang badlong ang gihatag ni Elihu? (b) Inay sa pagpadako sa iyang kaugalingong katarong, unsa ang buhaton ni Job?

³⁴ Gisangpit ni Elihu ang mga maalamon sa pagpatalinghog. Iyang gibadlong si Job sa pag-ingon nga waykapuslanan diha sa paghupot-integridad: “Halayo kini sa matuod nga Diyos sa paglihok nga daotan, ug sa Labing Gamhanan sa paglihok nga dimakataronganon! Kay sumala sa paagi ang yutan-ong tawo milihok siya magaganti kaniya.” (34:10, 11) Mahimong wagtangon niya ang gininhawa sa kinabuhi, ug ang tanang unod mamatay. Ang Diyos mihukom nga walay dapigdapig. Sobra ra ang pagbutang ni Job sa iyang kaugalingong kamatarong sa atubangan. Madalidalion ra siya, bisan pa dili tinuyo, apan “walay kahibalo”; ug ang Diyos taas-pailob uban kaniya. (34:35) Daghan pa ang kinahanglan isulti alang sa bindikasyon sa Diyos. Dili kuhaon sa Diyos ang iyang mga mata gikan sa matarong, apan siya mobadlong kanila. “Dili siya motipig nga buhi sa bisan kinsang daotan, apan iyang ihatag ang paghukom sa mga sinakit.” (36:6) Sanglit ang Diyos mao ang supremong Instruktor, si Job kinahanglan mopadako sa Iyang kalihokan.

35. (a) Sa unsa ihatag ni Job ang pagtagad? (b) Kang kinsa si Jehova mopakitag pabor?

³⁵ Sa makapatahang atmospera sa taliabot nga unos, si Elihu misulti sa dagkong butang gihimo sa Diyos ug sa Iyang kontrol sa natural nga mga puwersa. Kang Job siya miingon: “Hunong nga waylihok ug ipakita ang imong kaugalingon nga matinagdanon sa katingalahang mga buhat sa Diyos.” (37:14) Palandonga ang bulawanong katahom ug makadasig-kahadlok nga dignidad sa Diyos, luyo kaayo sa tawhanong pagtukib. “Siya gibayaw sa gahom, ug ang hustisya ug kadagaya sa kamatarong dili niya tamayon.” Oo, si Jehova motagad nilang may kahadlok kaniya, dili kadtong “maalamon sa ilang kaugalingong kasingkasing.”—37:23, 24.

36. Pinaagi sa unsang leksiyon ug pinaagi sa unsang serye sa mga pangutana si Jehova mismo karon mitudlo kang Job?

³⁶ Gitubag ni Jehova si Job (38:1–42:6). Gihangyo ni Job ang Diyos sa pagsulti kaniya. Karon si Jehova harianong mitubag gikan sa unos-hangin. Iyang gipahaluna sa atubangan ni Job ang serye sa mga pangutana nga sa ilang kaugalingon leksiyon sa kadiyotay sa tawo ug sa kadako sa Diyos. “Diin ka man sa pagtukod ko sa yuta? . . . Kinsa ang mipahaluna sa pamag-ang niini, sa dihang ang mga bituon sa kabuntagon dungang miawit nga masadyaon, ug ang tanang mga anak sa Diyos misinggit sa kalipay?” (38:4, 6, 7) Dugay na kana antes sa panahon ni Job! Usausa, gisukot ang mga pangutana nga dili matubag ni Job, samtang gipunting ni Jehova ang dagat sa yuta, sa bisti sa panganod niini, sa kaadlawon, ganghaan sa kamatayon, ug sa kahayag ug kangitngit. “Nahibalo ka ba sanglit nianang panahon natawo ka na, ug sanglit ang gidaghanon sa mga imong adlaw daku uyamot?” (38:21) Ug kumosta na man ang balay-tipiganan sa niyebe ug ulan-yelo, sa unos ug ulan ug yamog, sa yelo ug bagtik nga tun-og, sa gamhanan langitnong konstilasyon, sa kilat ug haklap sa panganod, ug sa mananap ug langgam?

37. Unsang dugang mga pangutana mipaubos kang Job, ug sa unsa siya napugos sa pag-admiter ug pagbuhat?

³⁷ Si Job mapaubsanong miadmiter: “Tan-awa! Ako walay pulos. Unsa ang akong itubag nimo? Itapion ko ang akong kamot sa akong baba.” (40:4) Gisugo ni Jehova si Job sa pag-atubang sa isyu. Gipresentar niya ang dugang serye sa makahagit nga mga pangutana nga mibayaw sa iyang dignidad, kalabaw, ug kusog, ingon sa gipasundayag sa iyang natural nga kalalangan. Bisan ang Behemot ug Lebiatan mas gamhanan kay kang Job! Sa bug-os gipaubos, giila ni Job ang iyang sayop nga panlantaw, ug giadmiter niyang siya misulting walay kahibalo. Nakakita karon sa Diyos, dili pinaagi sa hohongihong apan uban sa pagsabot, mibakwi siya ug mihinulsol “sa abug ug abo.”—42:6.

38. (a) Giunsa pagtapos ni Jehova sila Elipas ug mga kauban niya? (b) Unsang pabor ug panalangin ang iyang gihatag kang Job?

³⁸ Paghukom ug panalangin ni Jehova (42:7-17). Karon giakusar ni Jehova si Elipas ug ang iyang duha ka kauban nga wala mosulti sa matinud-anong mga butang mahitungod Kaniya. Kinahanglan motagana  sila ug mga halad ug paampoon si Job alang kanila. Human niini, gibali ni Jehova ang bihag nga kahimtang ni Job, gipanalanginan siya sa dobleng gidaghanon. Ang iyang mga igsoon, ug kanhing mga higala mibalik kaniya uban sa mga gasa, ug gipanalanginan siya uban sa doble ka daghang karnero, kamelyo, baka, ug asnong-baye kay sa kanhi. Nakabaton na usab siya ug napulo ka anak, ang iyang tulo ka anak-babaye mao ang labing matahom sa tibuok yuta. Ang iyang kinabuhi milagrong gilugwayan ug 140 ka tuig, sa pagkaagi nga siya nakakita sa upat ka kaliwat sa iyang mga anak. Namatay siyang “tigulang ug tagbaw sa mga adlaw.”—42:17.

NGANONG MAPUSLANON

39. Sa unsang lainlaing paagi gibayaw ug gidayeg sa basahon sa Job si Jehova?

³⁹ Gibayaw sa basahon sa Job si Jehova ug testigo sa iyang dimatugkad nga kaalam ug gahom. (12:12, 13; 37:23) Niining usa ka basahon ang Diyos gipunting isip Labing Gamhanan sa 31 ka beses, kapin pa kay sa tanan ubang bahin sa Kasulatan. Gidayeg sa talaan ang iyang kawalay kataposan ug tinuboy nga puwesto (10:5; 36:4, 22, 26; 40:2; 42:2) ingon man sa iyang hustisya, mahigugmaong-kalolot, ug kaluoy (36:5-7; 10:12; 42:12). Gipasiugda niini ang bindikasyon ni Jehova labaw sa kaluwasan sa tawo. (33:12; 34:10, 12; 35:2; 36:24; 40:8) Si Jehova, ang Diyos sa Israel, gipakitang Diyos ni Job usab.

40. (a) Sa unsang paagi gipadako ug gitin-aw sa basahon sa Job ang mga buhat sa paglalang sa Diyos? (b) Sa unsang paagi gihatag niini ang pasiunang dan-ag ug harmonya uban sa mga pagtulon-an sa Kristohanon Gregong Kasulatan?

⁴⁰ Gipadako ug gitin-aw sa rekord sa Job ang buhat sa paglalang sa Diyos. (38:4–39:30; 40:15, 19; 41:1; 35:10) Harmonya kini sa pahayag sa Genesis nga ang tawo gihimo gikan sa abug ug siya mobalik niini. (Job 10:8, 9; Gen. 2:7; 3:19) Gigamit niini ang mga terminong “manlulukat,” “lukat,” ug “mabuhi usab,” nga mihatag sa pasiunang dan-ag sa mga pagtulon-an nga prominente sa Kristohanon Gregong Kasulatan. (Job 19:25; 33:24 14:13, 14) Daghan sa mga pahayag sa basahon gipasikaran o giambasan sa mga manalagna ug sa mga Kristohanong magsusulat. Itandi, pananglitan, ang Job 7:17—Salmo 8:4; Job 9:24—1 Juan 5:19; Job 10:8—Salmo 119:73; Job 12:25—Deuteronomio 28:29; Job 24:23—Proverbio 15:3; Job 26:8—Proverbio 30:4; Job 28:12, 13, 15-19—Proverbio 3:13-15; Job 39:30—Mateo 24:28. c

41. (a) Unsang teokratikong sukdanan ang gipasiugda sa Job? (b) Sa unsa ang alagad sa Diyos si Job labi na nindot nga panig-ingnan kanato karon?

⁴¹ Ang matarong mga sukdanan ni Jehova sa kinabuhi gipahaluna sa daghang pasahe. Ang basahon kusganong mikondenar sa materyalismo (Job 31:24, 25), idolatriya (31:26-28), panapaw (31:9-12), garbo (31:29), inhustisya ug dapigdapig (31:13; 32:21), kahakog (31:16-21), ug kadimatinud-anon ug pamakak (31:5), mipakita nga ang tawong mibatasan niining mga butanga dili makabaton sa pabor sa Diyos ug sa kinabuhing walay kataposan. Si Elihu nindot nga panig-ingnan sa lalom nga pagtahod ug kamapaubsanon, uban sa kaisog, kawalay kahadlok, ug pagbayaw sa Diyos. (32:2, 6, 7, 9, 10, 18-20; 33:6, 33) Ang kaugalingong pagkaulo ni Job, konsiderasyon sa iyang panimalay, ug kamaabiabihon mitaganag maayong leksiyon. (1:5; 2:9, 10; 31:32) Bisan pa, si Job nahinumdoman sa iyang paghupot-integridad ug mapailubong pag-antos, mipahalunag panig-ingnan nga namatud-ang makalig-on pagtuo nga balwarte sa mga alagad sa Diyos latas sa katuigan ug labi na niining masulayon-pagtuo nga panahon. “Nakadungog kamo sa pag-antos ni Job ug nakita ang sangpotanan nga gihatag ni Jehova, nga si Jehova lumo kaayo sa pagbati ug maluluy-on.”—San. 5:11.

42. Unsang pasukaranang isyu sa Gingharian ang giklaro sa Job, ug unsang makapainteres nga aspeto niining isyu ang gitin-aw?

⁴² Si Job dili usa sa binhi ni Abraham kang kinsa ang mga saad sa Gingharian gihatag, apan ang rekord maylabot sa iyang integridad dako ug nahimo sa pagtin-aw sa pagsabot sa mga katuyoan sa Gingharian ni Jehova. Ang basahon kinahanglanong bahin sa balaang rekord, kay gibutyag niini ang pasukaranang isyu taliwala sa Diyos ug Satanas, nga milangkit sa integridad sa tawo kang Jehova isip iyang Soberano. Gipakita niini nga ang mga manolonda gilalang una sa yuta ug tawo, tumatan-aw usab ug interesado kaayo niining yuta ug sa sangpotanan sa kontrobersiya. (Job 1:6-12; 2:1-5; 38:6, 7) Gipasabot niini ang kontrobersiya milungtad una pa sa adlaw ni Job ug si Satanas aktuwal espirituhanong persona. Kon ang basahon sa Job gisulat ni Moises, kini ang unang pagpadayag sa pahayag has·Sa·tanʹ sa Hebreohanong teksto sa Bibliya, nga mihatag dugang pagpaila sa “orihinal nga serpente.” (Job 1:6, nota sa ubos; Pin. 12:9) Gimatud-an usab sa basahon nga dili Diyos ang hinongdan sa pag-antos, balatian, ug kamatayon sa katawhan, ug gitin-aw niini ngano ang matarong gilutos, samtang ang daotan ug kadaotan gitugtan sa pagpadayon. Gipakita niini si Jehova interesado sa pagduso sa isyu sa kataposang husay niini.

43. Harmonya sa balaang bugna sa basahon sa Job, unsang kurso ang kinahanglan sundon karon sa tanang nangita sa mga panalangin sa Gingharian sa Diyos?

⁴³ Karon ang panahon kanus-a ang tanang buot mabuhi ubos sa pagmando sa Gingharian sa Diyos kinahanglan motubag kang Satanas, “ang magsusumbong,” pinaagi sa ilang kurso sa integridad. (Pin. 12:10, 11) Bisan taliwala sa ‘makalibog nga pagsulay,’ ang mga tighupot-integridad kinahanglan mopadayon sa pag-ampo alang sa ngalan sa Diyos nga balaanon ug alang sa pag-anhi sa iyang Gingharian ug pagwagtang kang Satanas ug sa tanan niyang mabugalbugalong binhi. Mao kana ang “adlaw sa pagpakig-away ug sa gubat” sa Diyos, nga sundan sa kahupayan ug panalangin diin si Job milaom sa pagpakig-ambit.—1 Ped. 4:12; Mat 6:9, 10; Job 38:23; 14:13-15.

[Mga footnote]

[Mga Pangutana sa Pagtuon]