Basahon sa Bibliya Numero 22​—Awit ni Solomon

Magsusulat: Solomon

Dapit Gisulatan: Jerusalem

Sinulat Nahuman: k. 1020 W.K.P.

1. Sa unsang bahina kini ang “Awit sa mga awit”?

 “ANG tibuok kalibotan ditakos sa adlaw kining halangdong Awit gihatag sa Israel.” Sa ingon gipahayag sa Hudiyong “rabbi” Akiba, nagkinabuhi sa unang siglo sa Kumong Panahon, ang iyang pagpabili sa Awit ni Solomon. a Ang titulo sa basahon pinamubo sa unang mga pulong, “Ang superlatibong awit, nga iya ni Solomon.” Sumala sa Hebreohanon pulong-por-pulong teksto, kini ang “Awit sa mga awit,” nagpasabot sa superlatibong kahamili, susama sa panultihon “mga langit sa mga langit,” alang sa kinatas-ang mga langit. (Deut. 10:14) Dili kini koleksiyon sa mga awit apan usa ka awit, “usa ka awit sa tumang kahingpit, usa sa kinamaayohan nga milungtad, o sukad masukad gisulat.” b

2. (a) Kinsa ang magsusulat sa Awit ni Solomon, unsa ang iyang kalipikasyon, ug ngano ang basahon mahimong tawgon awit sa pakyas nga gugma? (b) Diin gisulat ang basahon, ug kanus-a?

² Si Haring Solomon sa Jerusalem mao ang magsusulat niining awit, ingon sa gipakita sa introduksiyon niini. Siya kalipikado sa pagsulat niining labihan ka matahom nga panig-ingnan sa Hebreohanong balak. (1 Hari 4:32) Kini banikanhong balak nga kargado sa kahulogan ug labing mabulokon sa hubit niini sa katahom. Ang magbabasa nga makahanduraw sa Silanganong himutangan makapabili niini sa dugang pa. (Awit ni Sol. 4:11, 13; 5:11; 7:4) Ang okasyon sa pagsulat niini uniko. Ang dako haring Solomon, mahimayaon sa kaalam, gamhanan sa puwersa, ug masulawon sa kasilak sa iyang materyal nga bahandi, nga mipukaw sa pagdayeg bisan sa hara sa Seba, dili makadani sa yano banikanhong dalaga kang kinsa siya nahigugma. Tungod sa kamaunongon sa iyang gugma alang sa ulitawong magbalantay, napildi ang hari. Ang basahon, busa, mahimong hustong tawgon Ang Awit sa Pakyas nga Gugma ni Solomon. Gidasig siya ni Jehova nga Diyos sa pagkomposo niining awit alang sa kaayohan sa mga magbabasa sa Bibliya sa umaabot nga panuigon. Iyang gisulat kini sa Jerusalem. Lagmit kini mga 1020 W.K.P., pipila ka tuig human nakompleto ang templo. Sa panahon nga iyang gisulat ang awit, si Solomon duna nay “kan-uman ka hara ug kawaloan ka puyopuyo,” kon itandi sa “pito ka gatos ka asawa, prinsesa, ug tulo ka gatos ka puyopuyo” sa kataposan sa iyang paghari.—Awit ni Sol. 6:8; 1 Hari 11:3.

3. Unsa ang ebidensiya sa kanonisidad sa Awit ni Solomon?

³ Ang kanonisidad sa Awit ni Solomon bug-os wala hagita sa unang panahon. Giisip kini lakip ug dinasig nga bahin sa Hebreohanong kanon dugay na una pa sa Kumong Panahon. Gilakip kini sa Gregong Septuagint. Gilakip kini ni Josephus sa iyang katalogo sa sagradong mga basahon. Busa, kini duna sa samang ebidensiya sa kanonisidad niini ingon kumon gipasidungog sa ubang basahon sa Hebreohanong Kasulatan.

4. (a) Ang pagkawala ba sa pulong “Diyos” katarongan batok sa kanonisidad sa Awit ni Solomon? (b) Unsa ang mitimaan niini alang sa unikong dapit niini sa kanon sa Bibliya?

⁴ Gikwestiyon sa uban, bisan pa, ang kanonisidad sa basahon sa sukaranan nga walay reperensiya sa Diyos niini. Ang pagkawala sa bisan unsang paghisgot sa Diyos dili makadiskalipikar sa basahon kon sa unsang paagi ang yanong presensiya sa pulong “Diyos” dili mohimo niining kanonikal. Ang balaang ngalan makita sa iyang pinamubong porma sa kapitulo 8, bersikulo 6, diin ang gugma giingon nga “siga ni Jah.” Ang basahon dikadudahang bahin niadtong mga sinulat nga gipunting ni Jesus uban sa pag-uyon sa dihang siya miingon: “Kamo nagsusi sa Kasulatan, tungod kay kamo naghunahuna nga pinaagi kanila kamo makabaton sa walay kataposang kinabuhi.” (Juan 5:39) Dugang pa, ang gamhanang larawan niini sa dalisay nga hiyas sa gugma sa usa ug usa, sama nianang naglungtad, sa espirituwal nga diwa, taliwala kang Kristo ug sa iyang “pangasaw-onon,” mitimaan sa Awit ni Solomon sa unikong dapit niini sa kanon sa Bibliya.—Pin. 19:7, 8; 21:9.

KAUNDAN SA AWIT NI SOLOMON

5. (a) Giunsa pagpaila ang mga karakter sa drama? (b) Unsang makatandog nga tema ang gipahayag?

⁵ Ang materyal sa basahon gipresentar sa serye sa mga kokabildo. Naa kanunay ang pulipuli sa mga mamomolong. Ang mga persona nga dunay mga pulong gisulti mao sila Solomon nga hari sa Jerusalem, ang magbalantay, ang iyang hinigugmang Sulamita, ang iyang mga igsoon-lalaki, mga dama sa korte (“mga anak-babaye sa Jerusalem”), ug mga babaye sa Jerusalem (“mga anak-babaye sa Sion”). (Awit ni Sol. 1:5-7; 3:5, 11) Mailhan sila pinaagi sa kon unsa ang ilang gisulti sa ilang kaugalingon o pinaagi sa kon unsa ang gisulti kanila. Mibukhad ang drama duol sa  Sunem, o Sulem, diin si Solomon mikampo uban sa iyang mga alagad. Gipahayag niini ang makatandog nga tema—ang gugma sa banikanhong dalaga sa balangay sa Sunem alang sa iyang kauban magbalantay.

6. Unsang kokabildo ang nahitabo taliwala sa dalaga ug sa mga dama sa korte sa kampo ni Solomon?

⁶ Ang dalagang Sulamita sa kampo ni Solomon (1:1-14). Gipakita ang dalaga sa harianong mga tolda diin gidala siya sa hari, apan siya mahinamon lamang sa pagpakigkita sa iyang hinigugmang magbalantay. Uban sa pangandoy alang sa iyang hinigugma, misulti siya nga daw siya presente. Ang mga dama sa korte nga nag-alagad sa hari, ang “mga anak-babaye sa Jerusalem,” mitutok nga mahibulongon sa Sulamita tungod sa iyang tabunong pamanit. Gitin-aw niya nga siya sunog sa adlaw tungod sa pag-atiman sa kaparasan sa iyang mga igsoon-lalaki. Unya siya misulti sa iyang hinigugma nga daw siya libre ug nangutana kon asa siya makakaplag kaniya. Giagda siya sa mga dama sa korte sa paggula ug sa pagpasibsib sa iyang panon duol sa mga tolda sa mga magbalantay.

7. Unsang mga hana sa gugma ang gihimo ni Solomon, apan unsa ang resulta?

⁷ Miduol si Solomon. Dili siya mosugot nga palakwon siya. Iyang gidayeg ang iyang katahom ug gisaad nga adornohan siya sa “kuwintas nga bulawan” ug “dayandayan nga salapi.” Gisuklan sa Sulamita ang iyang mga hana sa gugma ug gipahibalo siya nga ang bugtong gugmang iyang gibati alang sa iyang hinigugma.—1:11.

8. Sa unsang paagi ang hinigugma sa dalaga midasig kaniya? Alang sa unsa siya nangandoy?

⁸ Ang hinigugmang magbalantay mipakita (1:15–2:2). Miadto ang hinigugma sa Sulamita sa kampo ni Solomon ug gidasig siya. Iyang gipasaligan siya sa iyang gugma. Ang Sulamita nangandoy sa kahaduol sa iyang pinalangga ug sa yanong kalipay sa pagpuyo uban kaniya sa kapatagan ug kakahoyan.

9. Sa unsang paagi gibanabana sa dalaga ug sa iyang hinigugma ang iyang katahom?

⁹ Ang Sulamita mapaubsanong dalaga. “Ako yanong rosa sa kapatagan sa baybayon,” matod niya. Giisip siya sa iyang hinigugmang magbalantay nga walay kasama, miingon: “Sama sa lirio taliwala sa katunokan, mao man ang akong hinigugma taliwala sa mga anak-babaye.”—2:1, 2.

10. Unsa ang nahinumdoman sa dalaga mahitungod sa iyang gugma?

¹⁰ Ang dalaga nangandoy sa iyang magbalantay (2:3–3:5). Separado na usab uban sa iyang hinigugma, gipakita sa Sulamita kon giunsa niya pag-estima siya labaw sa tanan, ug gisultihan niya ang mga anak-babaye sa Jerusalem nga sila ubos sa panumpa nga dili mosulay sa pagpukaw kaniya sa wala kinahanglanang gugma alang sa lain. Ang Sulamita nahinumdom sa panahon kanus-a gitubag ang iyang tawag sa magbalantay ug gidapit siya sa kabungtoran sa tingpamulak. Nakita niya siya nga misaka sa kabukiran, milukso sa kasadya. Nadungog niya siya nga mituaw kaniya: “Tindog, ngari, O hinigugma ko, maanyag ko, ug manlakat kita.” Bisan pa, ang iyang mga igsoon-lalaki, nga wala makaseguro sa iyang kalig-on, nasuko ug gipatrabaho siya sa pagbantay sa kaparasan. Mipahayag siya, “Ang akong hinigugma ako man ug ako iya man,” ug nangaliyupo siya kaniya nga modali sa kiliran niya.—2:13, 16.

11. Sa unsang panumpa makausa pa gipahinumdoman sa Sulamita ang mga anak-babaye sa Jerusalem?

¹¹ Gihubit sa Sulamita ang pagdetenir kaniya sa kampo ni Solomon. Inigkagabii sa higdaan, nangandoy siya alang sa iyang magbalantay. Makausa pa gipahinumdoman niya ang mga anak-babaye sa Jerusalem nga sila ubos sa panumpa nga dili pukawon ang wala kinahanglanang gugma kaniya.

12. Unsang dugang pagdasig ang gihatag sa iyang hinigugma sa dihang ang dalaga gidala ni Solomon sa Jerusalem?

¹² Ang Sulamita sa Jerusalem (3:6–5:1). Si Solomon mibalik sa Jerusalem sa harianong kasilaw, ug gidayeg sa katawhan ang iyang pasunding. Niining taknang kritikal, wala pakyasa sa hinigugmang magbalantay ang Sulamita. Gisundan niya ang iyang hinigugma, nga gipandongan, ug giduol siya. Iyang gilig-on ang iyang hinigugma uban sa mainit nga mga pulong sa pagmahal. Gisultihan siya nga buot niyang mahimong libre ug biyaan ang siyudad, ug unya siya milimbukad sa himaya sa gugma: “Lunsay nga matahom ka, O hinigugma ko.” (4:7) Ang yanong pasiplat kaniya mitulin sa pitik sa iyang kasingkasing. Ang iyang mga pahayag sa pagmahal mas maayo kay sa bino, ang iyang kahumot ingon nianang sa Lebanon, ug ang iyang panit sama sa paraiso sa mga granada. Gidapit sa dalaga ang iyang hinigugma sa pag-anha sa “iyang tanaman,” ug gidawat niya. Gidasig sila sa mahigalaong mga babaye sa Jerusalem: “Pangaon, O mga kauban! Panginom ug mahubog sa mga pahayag sa pagmahal!”—4:16; 5:1.

13. Unsa ang damgo sa dalaga, ug sa unsang paagi gihubit niya ang iyang hinigugma sa mga dama sa korte?

¹³ Damgo sa dalaga (5:2–6:3). Gisugilon sa Sulamita sa mga dama sa korte ang usa ka damgo, diin siya nakadungog ug panuktok. Naa sa gawas ang iyang hinigugma, nangaliyupo kaniya nga pasudlon siya. Apan naa siya sa higdaan. Sa dihang sa kaulahian siya mibangon ug gibuksan ang ganghaan, nahanaw siya sa kagab-ihon. Gigukod niya siya, apan siya wala hikaplagi. Gimaltratar siya sa mga magbalantay. Gisultihan niya ang mga dama sa korte nga kon sila makakita sa iyang hinigugma, sila ubos sa obligasyon sa pagsulti kaniya nga siya nasakit sa gugma. Gipangutana nila kon unsa ang mihimo kaniyang talagsaon. Gisugdan niya ang nindot nga hubit kaniya, miingon siya “ambongan ug mapulapula, labaw sa napulo ka libo.” (5:10) Gisukna siya sa mga babaye sa korte kon asa na siya. Matod niya siya miadto sa pagbantay taliwala sa mga tanaman.

14. Bisan pa sa tanan niyang arte, sa unsang paagi si Solomon napildi sa iyang pangagpas?

¹⁴ Kataposang hana sa gugma ni Solomon (6:4–8:4). Giduol ni Haring Solomon ang Sulamita. Makausa pa gisultihan niya siya kon unsa katahom siya, mas matahom kay sa “kan-uman ka hara ug  kawaloan ka puyopuyo,” apan iyang gisalikway siya. (6:8) Dinhi lamang siya tungod sa usa ka sugo nga midala kaniya duol sa iyang kampo. ‘Unsay imong nakita kanako?’ nangutana siya. Gipahimudsan ni Solomon ang iyang inosenteng pangutana sa pagsulti kaniya sa iyang kaanyag, gikan sa mga lapalapa sa iyang mga tiil ngadto sa korona sa iyang ulo, apan gisuklan sa dalaga ang tanan niyang arte. Sa kaisog iyang gipahayag ang iyang debosyon sa iyang magbalantay, nga mituaw alang kaniya. Sa ikatulong higayon, iyang gipahinumdoman ang mga anak-babaye sa Jerusalem nga sila ubos sa panumpa sa dili pagpukaw kaniya sa gugma batok sa iyang kabubut-on. Gipapauli siya ni Solomon. Napildi siya sa iyang pangagpas sa gugma sa Sulamita.

15. (a) Uban sa unsang hangyo ang dalaga mibalik sa iyang mga igsoon-lalaki? (b) Sa unsang paagi midaog ang ekslusibong debosyon?

¹⁵ Mibalik ang Sulamita (8:5-14). Nakita sa iyang mga igsoon-lalaki nga nagsingabot siya, apan siya wala mag-inusara. Siya “nagpauraray sa iyang hinigugma.” Nahinumdom siya sa pagtagbo sa iyang hinigugma ubos sa kahoy nga mansanas ug gipahayag ang kadimabungkag sa iyang gugma alang kaniya. Gihisgotan ang pipila ka unang komento sa mga igsoon-lalaki mahitungod sa ilang kabalaka kaniya sa dihang siya “diyotay pa,” apan gipahayag niya nga siya nakapamatuod sa iyang kaugalingon nga hamtong ug lig-on nga pagkababaye. (8:8) Pasagdi karon nga tugtan sa iyang mga igsoon-lalaki ang iyang kaminyoon. Si Haring Solomon makahupot sa iyang bahandi! Kontento na siya sa iyang parasan, kay siya nahigugma sa usa kinsa bug-os mahal kaniya. Sa iyang kaso kining gugma sama ka kusganon sa kamatayon ug ang mga siga niini ingon sa “siga ni Jah.” Ang pag-insister sa ekslusibong debosyon “ingon ka dimatarog sa Sheol” midaog ug mitultol sa mahimayaong gitas-on sa paghiusa uban sa iyang hinigugmang magbalantay.—8:5, 6.

NGANONG MAPUSLANON

16. Unsang bililhong leksiyon ang gitudlo niining awit?

¹⁶ Unsang leksiyon ang gitudlo niining awit sa gugma nga mahimong mapuslanon karon sa tawo sa Diyos? Klarong gipakita ang kamatinumanon, kamaunongon, ug integridad sa diyosnong prinsipyo. Gitudlo sa awit ang katahom sa kaputli ug kainosente sa matuod nga hinigugma. Gitudlo niini nga ang dalisay nga gugma mopabiling dimabuntog, dimapalong, dimapalit. Ang mga batan-on Kristohanong lalaki ug babaye ingon man sa mga bana ug mga asawa makapahimulos niining haom nga panig-ingnan sa integridad kon ang mga tintasyon mobangon ug ang mga paghaylo motanyag sa ilang kaugalingon.

17. (a) Sa unsang paagi gipakita ni Pablo kining awit gisulat alang sa instruksiyon sa Kristohanong kongregasyon? (b) Nganong naa kini sa hunahuna ni Pablo sa pagsulat sa Corinto ug Efeso? (c) Unsang makapainteres nga pagtandi ang mahimo uban sa dinasig nga sinulat ni Juan?

¹⁷ Apan kining dinasig nga awit labing mapuslanon usab sa Kristohanong kongregasyon sa tingob. Giila kini ingon bahin sa dinasig nga Kasulatan sa mga Kristohanon sa unang siglo, usa kanila misulat: “Ang tanang butang gisulat sa una gisulat alang sa atong instruksiyon, nga pinaagi sa atong pagpailob ug pinaagi sa paglipay gikan sa Kasulatan kita makabaton ug paglaom.” (Roma 15:4) Kining samang dinasig nga magsusulat, si Pablo, mahimong naa sa iyang hunahuna ang ekslusibong gugma sa dalagang Sulamita alang sa iyang magbalantay sa dihang siya misulat sa Kristohanong kongregasyon: “Kay ako nangabugho kaninyo uban sa diyosnong pangabugho, kay personal nga gisaad ko kamo sa kaminyoon sa usa ka bana aron itanyag ko kamo ingon putli nga birhen kang Kristo.” Gisulat usab ni Pablo ang mahitungod sa gugma ni Kristo sa kongregasyon ingon sa bana sa asawa. (2 Cor. 11:2; Efe. 5:23-27) Dili lamang si Jesu-Kristo usa ka Maayong Magbalantay kanila apan siya usab ang ilang Hari nga mitunol sa iyang dinihogang mga sumusunod sa dimahubit nga kasadya sa “kaminyoon” uban kaniya sa mga langit.—Pin. 19:9; Juan 10:11.

18. Sa unsang paagi ang dinihogang mga sumusunod ni Kristo Jesus makapahimulos sa panig-ingnan sa dalagang Sulamita?

¹⁸ Piho kining dinihogang mga sumusunod ni Kristo Jesus makapahimulos ug dako sa panig-ingnan sa dalagang Sulamita. Kinahanglan usab sila maunongon sa ilang gugma, dimahaylo sa gilak materyalistiko sa kalibotan, balanse sa ilang integridad hangtod sa pagkab-ot sa ganti. Ilang gipahaluna ang ilang hunahuna sa mga butang sa itaas ug ‘gipangita una ang Gingharian.’ Giabiabi nila ang mahigugmaong pagmahal sa ilang Magbalantay, si Jesu-Kristo. Hilabihan ang ilang kasadya sa paghibalo nga kining minahal, bisan dimakita, haduol kanila, nag-awhag kanila nga magmaisogon ug dag-on ang kalibotan. Duna nianang dimapalong gugma, ingon ka kusganon sa “siga ni Jah,” sa ilang Magbalantay Hari, sila sa matuod modaog ug mahiusa uban kaniya ingon isigkamanununod sa mahimayaong Gingharian sa mga langit. Sa ingon niana mabalaan ang ngalan ni Jah!—Mat. 6:33; Juan 16:33.

[Mga footnote]

[Mga Pangutana sa Pagtuon]