Basahon sa Bibliya Numero 26​—Ezequiel

Magsusulat: Ezequiel

Dapit Gisulatan: Babilonya

Sinulat Nahuman: k. 591 W.K.P.

Gikobrehang Panahon: 613–k. 591 W.K.P.

1. Unsa ang sirkumstansiya sa mga distiyero sa Babilonya, ug unsang bag-ong pagsulay ang ilang atubangon?

 SA TUIG 617 W.K.P., si Joakin, hari sa Juda, misurender sa Jerusalem kang Nabukodonosor, nga midala sa pangunang katawhan sa yuta ug sa mga bahandi sa balay ni Jehova ug sa balay sa hari sa Babilonya. Lakip sa mga bihag ang panimalay sa hari ug mga prinsipe; sa banggiitan, gamhanang mga lalaki; mga artesano ug mga magtutukod; ug si Ezequiel nga anak ni Busi nga saserdote. (2 Hari 24:11-17; Ezeq. 1:1-3) Uban sa bug-at nga kasingkasing, gikompleto sa distiyerong mga Israelita ang ilang lapoy nga panaw gikan sa yuta sa kabungtoran, kasapaan, ug kawalogan ngadto sa halapad nga kapatagan. Karon sila mipuyo daplin sa suba Sebar taliwala sa gamhanang imperyo, gilibotan sa katawhan nga lahi ug kustombre ug sa paganong pagsimba. Gitugtan ni Nabukodonosor ang mga Israelita sa pagbaton sa ila mismong mga balay, mga suluguon, ug sa pagpatigayon. (Ezeq. 8:1; Jer. 29:5-7; Esd. 2:65) Kon mokugi, mahimo silang molambo. Mahulog ba sila sa lit-ag sa relihiyon ug materyalismo sa Babilonya? Mopadayon ba sila nga rebelde batok kang Jehova? Modawat ba sila sa ilang pagkadistiyero ingon disiplina gikan kaniya? Atubangon nila ang bag-ong pagsulay sa yuta nga gidistiyerohan kanila.

2. (a) Kinsa ang tulo ka manalagna nga talagsaon sulod sa kritikal nga katuigan una sa kalaglagan sa Jerusalem? (b) Hinongdanon, giunsa pagtawag si Ezequiel, ug unsa ang kahulogan sa iyang ngalan? (c) Sulod sa unsang mga tuig si Ezequiel mitagna, ug unsa ang nahibaloan mahitungod sa iyang kinabuhi ug kamatayon?

 ² Sulod niining kritikal nga panahon ngadto na sa kalaglagan sa Jerusalem, wala hikawi ni Jehova ang iyang kaugalingon o ang mga Israelita sa pag-alagad sa usa ka manalagna. Si Jeremias giestasyon sa Jerusalem mismo, si Daniel sa korte sa Babilonya, ug si Ezequiel ang manalagna sa Hudiyong mga distiyero sa Babilonya. Si Ezequiel saserdote ug manalagna, kadungganan nga gipahimudsan usab ni Jeremias ug sa ulahi ni Zacarias. (Ezeq. 1:3) Sa iyang tibuok basahon siya gitawag kapin sa 90 ka beses ingon “anak sa tawo,” puntong hinongdanon kon motuon sa iyang tagna tungod kay, sa Kristohanon Gregong Kasulatan, si Jesus susamang gitawag ingon “Anak sa tawo” duolan sa 80 ka beses. (Ezeq. 2:1; Mat. 8:20) Ang iyang ngalan Ezequiel (Hebreohanon, Yechez·qeʼlʹ) nagkahulogan “Diyos Milig-on.” Sa ikalimang tuig sa pagkadistiyero ni Joakin, 613 W.K.P., si Ezequiel gikomisyon ni Jehova ingon manalagna. Kita makabasa siya sa gihapon diha sa iyang bulohaton sa ika-27 ka tuig sa pagkadistiyero, 22 ka tuig sa ulahi. (Ezeq. 1:1, 2; 29:17) Minyo siya, apan ang iyang asawa namatay sa adlaw gisugdan ni Nabukodonosor ang iyang kataposang paglikos sa Jerusalem. (24:2, 18) Ang petsa ug paagi sa iya mismong kamatayon wala hibaloi.

3. Unsa ang ikaingon mahitungod sa pagkamagsusulat ni Ezequiel, ingon man sa kanonisidad ug pagkakasaligan sa basahon sa Ezequiel?

³ Nga aktuwal gisulat ni Ezequiel ang basahon nga midala sa iyang ngalan ug nga kini duna sa hustong luna sa kanon sa Kasulatan wala lalisa. Gilakip kini sa kanon sa adlaw ni Esdras ug makita sa mga katalogo sa sayo Kristohanong panahon, labi na sa kanon ni Origen. Ang pagkakasaligan niini gimatud-an sa talagsaong kasusama sa mga simbolismo niini uban sa Jeremias ug Pinadayag.—Ezeq. 24:2-12—Jer. 1:13-15; Ezeq. 23:1-49—Jer. 3:6-11; Ezeq. 18:2-4—Jer. 31:29, 30; Ezeq. 1:5, 10—Pin. 4:6, 7; Ezeq. 5:17—Pin. 6:8; Ezeq. 9:4—Pin. 7:3; Ezeq. 2:9; 3:1—Pin. 10:2, 8-10; Ezeq. 23:22, 25, 26—Pin. 17:16; 18:8; Ezeq. 27:30, 36—Pin. 18:9, 17-19; Ezeq. 37:27—Pin. 21:3; Ezeq. 48:30-34—Pin. 21:12, 13; Ezeq. 47:1, 7, 12—Pin. 22:1, 2.

4. Unsang dramatikong katumanan ang nakita sa mga tagna ni Ezequiel?

⁴ Dugang pruweba sa pagkakasaligan makaplagan sa dramatikong katumanan sa mga tagna ni Ezequiel batok sa silingang kanasoran, ingon sa Tiro, Egipto, ug Edom. Pananglitan, gitagna ni Ezequiel nga laglagon ang Tiro, ug kini bahin natuman sa dihang nakuha ni Nabukodonosor ang siyudad human sa 13 ka tuig nga paglikos. (Ezeq. 26:2-21) Kining kasungian wala magkahulogan sa kompletong kataposan sa Tiro. Bisan pa niana, ang hukom ni Jehova mao nga kini sa bug-os laglagon. Iyang gitagna pinaagi ni Ezequiel: “Kiskison ko ang abug gikan kaniya ug buhaton siya nga sinaw, bato nga hubo. . . . Ang imong mga bato ug ang imong mga buhat-kahoy ug ang imong abug ilang itambog sa mismong taliwala sa tubig.” (26:4, 12) Kining tanan natuman kapin sa 250 ka tuig sa ulahi sa dihang si Alejandro nga Bantogan milihok batok sa pulo siyudad sa Tiro. Gikiskis sa mga sundalo ni Alejandro ang tanang salin sa gilaglag nga siyudad sa dakong yuta ug gitambog kini sa dagat, nga mihimog 800 ka metro habog nga dalan ngadto sa pulo siyudad. Unya, uban sa kuti nga trabaho sa paglikos, ilang gisaka ang 46-metro-gihabogon nga mga paril sa pagkuha sa siyudad sa 332 W.K.P. Linibo ang gipatay, ug daghan pa ang gibaligya sa pagkaulipon. Ingon sa gitagna usab ni Ezequiel, ang Tiro nahimong ‘bato nga hubo ug bularanan sa pukot.’ (26:14) a Sa pikas tampi sa Yutang Saad, ang maluibong mga Edomhanon gihanaw usab, sa katumanan sa tagna ni Ezequiel. (25:12, 13; 35:2-9) b Ug, hinoon, ang mga tagna ni Ezequiel maylabot sa kalaglagan sa Jerusalem ug pagpasig-uli sa Israel namatud-an usab nga husto.—17:12-21; 36:7-14.

5. Unsa ang reaksiyon sa mga Hudiyo sa unang mga tagna ni Ezequiel?

⁵ Sa sayong mga tuig sa iyang matagnaong karera, gimantala ni Ezequiel ang pipila ka hukom sa Diyos batok sa dimatinumanong Jerusalem ug gipasidan-an ang mga distiyero batok sa idolatriya. (14:1-8; 17:12-21) Ang Hudiyong mga bihag wala mopakitag matuod nga ilhanan sa paghinulsol. Gihimo sa ilang responsable nga kalalakin-an ang pagkonsulta kang Ezequiel, apan wala sila motagad sa mensahe gikan kang Jehova nga gihatag kanila ni Ezequiel. Gipadayon nila ang ilang idolatriya ug buhat materyalistiko. Ang pagkawala sa ilang templo, sa ilang balaang siyudad, ug sa ilang dinastiya sa mga hari nahimong ngilngig nga kakugang, apan kini mipukaw lamang sa pipila sa pagpaubos ug paghinulsol.—Sal. 137:1-9.

6. Unsa ang gipasiugda sa ulahing mga tagna ni Ezequiel, ug sa unsang paagi ang pagbalaan sa ngalan ni Jehova gipasiugda?

⁶ Gipasiugda sa mga tagna ni Ezequiel sa ulahing mga tuig ang paglaom sa pagpasig-uli. Gilakip usab nila ang silingang kanasoran sa Juda nga motubag alang sa pagmaya sa iyang kahugnoan. Ang ila mismong kaulawan, uban sa pagpasig-uli sa Israel, mobalaan kang Jehova atubangan sa ilang mga mata. Ingon sumada, ang katuyoan sa pagkabihag ug pagpasig-uli mao: ‘Kamong katawhan, mga Hudiyo ug sa kanasoran, makaila nga ako mao si Jehova.’ (Ezeq. 39:7, 22) Kining pagbalaan sa ngalan ni Jehova gipasiugda sa tibuok basahon, sa kapin sa 60 ka hitabo sa pamolong: “Kamo [o, sila] makaila nga ako mao si Jehova.”—6:7, nota sa ubos.

KAUNDAN SA EZEQUIEL

7. Sa unsang tulo ka seksiyon ang basahon sa Ezequiel natural nga nahulog?

⁷ Ang basahon natural nahulog sa tulo ka seksiyon. Ang una, kapitulo 1 hangtod 24, undan sa mga pasidaan sa pipila ka kalaglagan sa Jerusalem. Ang ikaduhang seksiyon, kapitulo 25 hangtod 32, undan sa mga  tagna sa paghukom sa daghan paganong kanasoran. Ang kataposang seksiyon, kapitulo 33 hangtod 48, gilangkoban sa mga tagna sa pagpasig-uli, misangko sa panan-awon sa bag-ong templo ug balaang siyudad. Alang sa dakong bahin, ang mga tagna gihikay sa kronolohikal ingon man topikal.

8. Unsa ang nakita ni Ezequiel sa iyang unang panan-awon?

⁸ Gikomisyon ni Jehova si Ezequiel ingon magbalantay (1:1–3:27). Sa iyang unang panan-awon, sa 613 W.K.P., nakita ni Ezequiel ang maharusong hangin gikan sa amihanan, uban sa masa sa panganod ug sigang kalayo. Gikan niini migula ang upat ka pak-an buhing binuhat, uban sa nawong sa tawo, liyon, torong baka, ug agila. Duna sila sa panagway sa siga nga baga sa kalayo, ug ang matag usa giduyogan, sa daw sa, ligid sulod sa ligid sa makahahadlok nga gihabogon, uban sa mga yantas nga puno sa mga mata. Milihok sila sa bisan unsang direksiyon sa kanunay nga paghiusa. Ibabaw sa mga ulo sa buhing mga binuhat mao ang kasama sa hawan, ug ibabaw sa hawan ang trono diin “ang panagway sa kasama sa himaya ni Jehova.”—1:28.

9. Unsa ang nalangkit sa komisyon ni Ezequiel?

⁹ Misulti si Jehova sa mihapa nga Ezequiel: “Anak sa tawo, tindog.” Unya iyang gikomisyon siya ingon manalagna sa Israel ug sa rebelyosong kanasoran sa palibot. Dili punto kon maminaw man sila o dili. Hinongdanon sila makaila nga ang manalagna sa Ginoong Jehova diha sa ilang taliwala. Gipakaon ni Jehova si Ezequiel sa rolyo sa basahon, nga nahimong ingon sa dugos sa katam-is sa iyang baba. Iyang gisultihan siya: “Anak sa tawo, gihimo ko ikaw nga magbalantay sa balay sa Israel.” (2:1; 3:17) Kinahanglan ihatag nga matinumanon ni Ezequiel ang pasidaan, o mamatay siya.

10. Unsang ilhanan sa Israel ang gidula ni Ezequiel?

¹⁰ Gidula ang paglikos sa Jerusalem (4:1–7:27). Gisugo ni Jehova si Ezequiel sa pagdibuho sa Jerusalem sa tisa. Iyang ipasundayag ang kunohay pagsulong batok niini ingon ilhanan sa Israel. Sa pagpasiugda sa punto, siya mohigda atubangan sa tisa sa 390 ka adlaw sa iyang wala nga kilid ug 40 ka adlaw sa iyang tuo nga kilid, samtang mabuhi sa diyotay kaayong pagkaon. Nga gidula ni Ezequiel sa aktuwal ang esena gipakita sa iyang masulub-ong pag-apelar kang Jehova sa kausaban sa sugnod sa pagluto.—4:9-15.

11. (a) Giunsa paghulagway ni Ezequiel ang alaot nga kataposan sa paglikos? (b) Nganong walay kahupayan?

¹¹ Gipalarawan ni Jehova si Ezequiel sa malaglagong kataposan sa paglikos pinaagi sa pagpakiskis sa iyang buhok ug sa iyang bungot. Ang ikatulo niini iyang sunogon, ang ikatulo tagudtaguron sa espada, ug ang ikatulo ikatag sa hangin. Sa ingon, sa kataposan sa paglikos, ang uban sa mga pumuluyo sa Jerusalem mamatay sa gutom, peste, ug espada, ug ang uban ikatag taliwala sa mga nasod. Si Jehova molaglag kaniya. Ngano? Tungod sa kalagot sa iyang ngil-ad ug dulumtanang idolatriya. Ang bahandi dimakapalit sa kahupayan. Sa adlaw sa kasuko ni Jehova, ang katawhan molabog sa ilang salapi sa kadalanan, “ug sila makaila nga ako mao si Jehova.”—7:27.

12. Unsang dulumtanang butang ang nakita ni Ezequiel sa iyang panan-awon sa apostatang Jerusalem?

¹² Panan-awon ni Ezequiel sa apostatang Jerusalem (8:1–11:25). Karon 612 W.K.P. na. Sa panan-awon gilalin si Ezequiel sa halayong Jerusalem, diin iyang nakita ang dulumtanang butang gihimo sa templo ni Jehova. Sa hawanan, dunay dulumtanang simbolo nga mihagit kang Jehova sa kasina. Gibuhoan ang paril, nakaplagan ni Ezequiel ang 70 ka tigulang lalaki nga misimba atubangan sa mga kinulit sa paril sa makaluod nga mga mananap ug hugaw nga mga idolo. Mipasumangil sila sa ilang kaugalingon sa pag-ingon: “Si Jehova dimakakita kanamo. Si Jehova mibiya na sa yuta.” (8:12) Sa amihanang ganghaan, ang mga babaye mihilak tungod sa paganong diyos si Tamus. Apan dili lamang kana ang tanan! Diha mismo sa entrada sa templo, dunay 25 ka lalaki, nga mitalikod sa templo, nga misimba sa adlaw. Ilang gipasipad-an si Jehova sa iyang nawong, ug segurado siya molihok sa iyang kasuko!

13. Unsang mga sugo ang gituman sa tawo sa lino ug sa unom ka lalaki uban sa mga hinagiban?

¹³ Karon tan-awa! Mipadayag ang unom ka lalaki uban sa mga hinagiban sa pagdugmok sa ilang kamot. Taliwala kanila ang ikapito nga gisul-oban ug lino, uban sa tintero sa sekretaryo. Gisugo ni Jehova kining tawo sa lino sa paglatas sa siyudad ug sa pagtimaan sa mga agtang sa mga tawo nga mihupaw ug miagulo tungod sa dulumtanang butang gihimo taliwala niini. Sunod, iyang gisugo ang unom ka lalaki sa paglakaw ug pagpatay sa bisan kinsa, “tigulang lalaki, batan-ong lalaki ug birhen ug batang diyotay ug mga babaye,” nga waytimaan. Kini ilang gibuhat, gisugdan uban sa tigulang mga lalaki atubangan sa balay. Mitaho ang tawo sa lino: “Gihimo ko sumala sa imong gisugo kanako.”—9:6, 11.

14. Unsa ang gipakita sa panan-awon sa kaulahian mahitungod sa himaya ni Jehova ug sa iyang hukom?

¹⁴ Makausa pa nakita ni Ezequiel ang himaya ni Jehova, ibabaw sa mga kerubin. Gitunol sa kerubin ang mga baga sa kalayo gikan sa taliwala sa ligid, ug gikuha kini sa tawo sa lino ug gikatag kini ibabaw sa siyudad. Labot sa mga gikatag sa Israel, gisaad ni Jehova ang pagtigom usab kanila ug hatagan sila sa bag-ong espiritu. Apan unsa na man niadtong daotan bakak nga mga magsisimba sa Jerusalem? “Ibabaw sa ilang ulo tinong dad-on ko ang ila mismong dalan,” ingon ni Jehova. (11:21) Ang himaya ni Jehova nakitang misaka gikan sa tibuok siyudad, ug gisugid ni Ezequiel ang panan-awon sa distiyerong katawhan.

15. Pinaagi sa unsang dugang ilustrasyon gipakita ni Ezequiel ang katinoan sa pagkabihag sa mga pumuluyo sa Jerusalem?

¹⁵ Dugang tagna sa Babilonya maylabot sa Jerusalem (12:1–19:14). Si Ezequiel nahimong aktor sa lain simbolikong esena. Inigkaadlaw, iyang dad-on gawas sa iyang balay ang iyang dad-onon sa distiyero, ug unya inigkagabii molusot siya sa buho sa paril sa siyudad uban sa iyang gitabonang nawong. Iyang gitin-aw kini ingon ilhanan: “Ngadto sa pagkadistiyero, ngadto sa pagkabihag sila moadto.” (12:11) Estupidong mga manalagna nga milakaw sa ila mismong  espiritu! Sila misinggit, “Kalinaw!” samtang waykalinaw. (13:10) Bisan pa kon sila Noe, Daniel, ug Job diha sa Jerusalem, dili sila makaluwas ug kalag gawas sa ilang kaugalingon.

16. Sa unsang paagi gihulagway ang kawaypulos sa Jerusalem, apan nganong dunay pagpasig-uli?

¹⁶ Ang siyudad ingon sa waypulos nga bagon. Ang kahoy dili maayo aron himoong tukon, bisan ngani ugsok! Sunog kini sa isigkatumoy ug pagod sa tunga—waypulos. Kawaypagtuo ug kawaypulos na sa Jerusalem! Nahimugso gikan sa yuta sa mga Kanaanhon, gipunit siya ni Jehova ingon abandonado batang masuso. Iyang gipadako siya ug misulod sa tugon sa kaminyoon uban kaniya. Gihimo niya siya nga matahom, “haom alang sa harianong puwesto.” (16:13) Apan siya nahimong puta, miliso sa kanasoran samtang sila moagi. Iyang gisimba ang ilang mga imahen ug gisunog ang iyang mga anak sa kalayo. Ang iyang kataposan mao ang kalaglagan sa mga kamot niining samang kanasoran, sa iyang mga kerido. Mas ngil-ad siya kay sa iyang mga igsoon-babaye nga Sodoma ug Samarya. Bisan pa, si Jehova, ang maluluy-ong Diyos, motabon-sala kaniya ug mopasig-uli kaniya sumala sa iyang tugon.

17. Unsa ang gipakita ni Jehova sa tigmo sa agila ug sa bagon?

¹⁷ Gihatag ni Jehova sa manalagna ang tigmo ug unya gihubit ang interpretasyon. Kini miilustrar sa kakawangan sa pagdagan sa Jerusalem sa Egipto alang sa panabang. Usa ka dakong agila (Nabukodonosor) moanha ug molanit sa kinatumyan (Joakin) sa habog nga sedro, gidala sa Babilonya, ug gitanom sa iyang dapit ang usa ka bagon (Sedekias). Miliso ang bagon sa mga sanga niini ngadto sa laing agila (Egipto), apan milampos ba kini? Giibot kini! Si Jehova mismo mikuha ug linghod nga sanga gikan sa habog nga tumoy sa kahoy nga sedro ug gilalin kini sa taas ug habog nga bukid. Didto kini mitubo sa usa ka harianong sedro ingon puloy-anang dapit alang sa “tanang langgam sa tanang pako.” Ang tanan kinahanglan makaila nga gihimo kini ni Jehova.—17:23, 24.

18. (a) Unsang mga prinsipyo ang gipahayag ni Jehova sa pagbadlong sa Hudiyong mga distiyero? (b) Unsang hukom ang gipaabot sa mga hari sa Juda?

¹⁸ Gibadlong ni Jehova ang Hudiyong mga distiyero alang sa ilang panultihon: “Ang mga amahan mao ang mikaon sa ubas nga dihinog, apan ang mga ngipon sa mga anak mao ang gingilohan.” Dili, “ang kalag nga makasala—kini mismo mamatay.” (18:2, 4) Ang matarong mopadayong buhi. Si Jehova waykalipay sa kamatayon sa daotan. Ang iyang kalipay mao ang pagkakita sa daotan nga mobiya sa iyang pagkadaotan ug mabuhi. Mahitungod sa mga hari sa Juda, ingon sa nating mga liyon sila gilit-agan sa Egipto ug Babilonya. Ang ilang tingog “dili na madunggan pa sa kabukiran sa Israel.”—19:9.

19. (a) Luyo sa kagun-oban, unsang paglaom ang gipahibalo ni Ezequiel? (b) Sa unsang paagi iyang giilustrar ang kadimatinumanon sa Israel ug Juda ug sa resulta niini?

¹⁹ Mga pagsaway batok sa Jerusalem (20:1–23:49). Miaginod ang panahon sa 611 W.K.P. Makausa pa ang mga ansiyano taliwala sa mga distiyero mianha kang Ezequiel sa pagpakisusi kang Jehova. Ang ilang nadunggan mao ang asoy sa taas kasaysayan sa Israel sa rebelyon ug ngil-ad nga idolatriya ug pasidaan nga gitawag ni Jehova ang espada sa pagtuman sa hukom batok kaniya. Iyang himoon ang Jerusalem nga “kagun-oban, kagun-oban, kagun-oban.” Apan, mahimayaong paglaom! Huptan ni Jehova ang pagkahari (“ang korona”) alang sa usa kinsa moabot uban sa “legal nga katungod” ug ihatag kini kaniya. (21:26, 27) Gisubli ni Ezequiel ang dulumtanang butang gihimo sa Jerusalem, “ang sad-an dugo nga siyudad.” Ang balay sa Israel nahimong ingon sa “hugaw nga linugdang” gitigom sa Jerusalem aron tunawon sa hudno. (22:2, 18) Ang kadimatinumanon sa Samarya (Israel) ug sa Juda giilustrar sa duha ka igsoon-babaye. Giputa sa Samarya ang iyang kaugalingon ingon Ohola sa mga Asiryanhon ug gilaglag sa iyang mga hinigugma. Ang Juda ingon Oholiba wala mokat-on ug leksiyon apan mihimo ug mas ngil-ad pa, giputa ang iyang kaugalingon una sa Asirya ug unya sa Babilonya. Siya sa bug-os laglagon, “ug kamong katawhan makaila nga ako mao ang Soberano Ginoong Jehova.”—23:49.

20. Sa unsa gipakasama ang gilikosang Jerusalem, ug unsang gamhanang ilhanan ang gihatag ni Jehova maylabot sa iyang hukom kaniya?

²⁰ Gisugdan ang kataposang paglikos sa Jerusalem (24:1-27). Kini 609 W.K.P. na. Gipahibalo ni Jehova si Ezequiel ang hari sa Babilonya milikos sa Jerusalem niining ikanapulo ka adlaw sa ikanapulo ka bulan. Iyang gikompara ang may paril nga siyudad sa dakog-baba nga kawa, uban sa piniling pumuluyo niini ingon unod nga sulod niini. Inita kini! Lat-i ang tanang kahugawan sa dulumtanang idolatriya sa Jerusalem! Nianang samang adlaw, ang asawa ni Ezequiel namatay, apan sa pagsugot kang Jehova, ang manalagna wala mobangotan. Kini ilhanan ang katawhan kinahanglan dili mobangotan sa kalaglagan sa Jerusalem, kay kini hukom gikan kang Jehova, aron sila makaila kon kinsa siya. Si Jehova mopadala ug eskapo sa pagpahibalo sa kalaglagan sa “matahom nga tumong sa ilang kalipay,” ug hangtod siya moabot, kinahanglan si Ezequiel dili na mosulti pa sa mga distiyero.—24:25.

21. Sa unsang paagi ang kanasoran makaila kang Jehova ug sa iyang panimalos?

²¹ Mga tagna batok sa kanasoran (25:1–32:32). Nakita daan ni Jehova ang kanasoran sa palibot momaya sa pagkahugno sa Jerusalem ug gamiton kini ingon okasyon sa pagtamay sa Diyos sa Juda. Silotan sila! Ang Amon ihatag sa mga Silanganon, ug ang Moab usab. Ang Edom himoon awaaw nga dapit, ug dakong mga akto sa pagpanimalos ang ipakanaog batok sa mga Pilistihanon. Tanan sila, matod ni Jehova, “kinahanglan makaila nga ako mao si Jehova sa dihang ako manimalos kanila.”—25:17.

22. Unsang espesyal nga pagtagad ang nabatonan sa Tiro, ug sa unsang paagi si Jehova balaanon maylabot sa Sidon?

²² Midawat ang Tiro sa espesyal nga pagtagad. Garboso sa iyang malamboong negosyo, siya ingon sa matahom nga sakayan taliwala sa kadagatan, apan sa  dimadugay mabungkag siya sa kahiladman sa katubigan. “Ako mao ang diyos,” hambog sa iyang lider. (28:9) Gipadala ni Jehova pinaagi sa iyang manalagna ang masulub-ong awit mahitungod sa hari sa Tiro: Ingon matahom dinihogang kerubin, didto siya sa Eden, hardin sa Diyos; apan palagpoton siya ni Jehova gikan sa Iyang bukid ingon tampalasan, ug siya lamyon sa kalayo gikan sa sulod. Miingon si Jehova siya usab balaanon pinaagi sa paglaglag sa mabugalbugalong Sidon.

23. Unsa ang maila sa Egipto, ug sa unsang paagi kini mahinabo?

²³ Gisultihan ni Jehova karon si Ezequiel sa pagpunting sa iyang nawong batok sa Egipto ug sa Paraon niini ug sa pagtagna batok kanila: “Ang Suba Nilo ako, ug ako—akong gihimo kini alang sa akong kaugalingon,” pasiatab ni Paraon. (29:3) Si Paraon, ug ang mga Egiptohanon nga mituo kaniya, kinahanglan usab makaila si Jehova mao ang Diyos, ug ang leksiyon ipadapat pinaagi sa 40-tuig nga kalaglagan. Dinhi gisukip ni Ezequiel ang pipila ka impormasyon nga aktuwal gibutyag kaniya sa ulahi, sa 591 W.K.P. Ihatag ni Jehova ang Egipto kang Nabukodonosor ingon suhol alang sa iyang serbisyo sa pagpaluya sa Tiro. (Diyotay ra kaayo ang nailog ni Nabukodonosor sa Tiro, sanglit ang mga Tironhon mieskapo uban sa kadaghanan sa ilang bahandi ngadto sa ilang pulo siyudad.) Sa masulub-ong awit, gipahibalo ni Ezequiel ilogon ni Nabukodonosor ang garbo sa Egipto, ug “sila usab kinahanglan makaila nga ako mao si Jehova.”—32:15.

24. (a) Unsa ang responsabilidad ni Ezequiel ingon magbalantay? (b) Sa balita sa pagkahulog sa Jerusalem, unsang mensahe ang gipahayag ni Ezequiel sa mga distiyero? (c) Unsang saad sa panalangin ang gipasiugda sa kapitulo 34?

²⁴ Magbalantay sa mga distiyero; pagpasig-uli gitagna (33:1–37:28). Gisubli ni Jehova kang Ezequiel ang iyang responsabilidad ingon magbalantay. Miingon ang katawhan, “Ang dalan ni Jehova wala mapasibo sa husto.” Busa kinahanglan klarohon kini ni Ezequiel kanila kon unsa ka sayop sila. (33:17) Apan karon kini 607 W.K.P. na, ikalimang adlaw sa ikanapulo ka bulan. c Usa ka eskapo miabot gikan sa Jerusalem sa pagsulti sa manalagna: “Ang siyudad gihampak na!” (33:21) Si Ezequiel, libre na usab karon sa pagsulti sa mga distiyero, miingon kanila nga ang bisan unsang hunahuna nga nabatonan nila sa pagluwas sa Juda kawang lang. Bisan pa sila mianha kang Ezequiel sa pagpatalinghog sa pulong ni Jehova, siya alang kanila ingon sa mag-aawit sa mga awit sa gugma, ingon sa usa nga nindot ug tingog bagay sa kinuldasang instrumento. Wala sila manumbaling. Bisan pa, kon kini mamatuod, sila makaila nga ang usa ka manalagna diha sa ilang taliwala. Gibadlong ni Ezequiel ang mining mga magbalantay nga mibiya sa panon sa pagtagbaw sa kaugalingon. Si Jehova, ang Hingpit nga Magbalantay, motigom sa katag nga karnero ug dad-on sila sa tambok nga sibsibanan sa kabukiran sa Israel. Didto iyang bangonon ibabaw kanila ang usa ka magbalantay, ‘bisan ang iyang alagad si David.’ (34:23) Si Jehova mismo mahimong ilang Diyos. Iyang himoon ang tugon sa kalinaw ug ibubo kanila ang mga ulan sa panalangin.

25. (a) Ngano ug sa unsang paagi himoon ni Jehova ang yuta ingon sa Eden? (b) Unsa ang giilustrar sa panan-awon sa mga bukog nga uga? sa duha ka sungkod?

²⁵ Makausa pa gitagna ni Ezequiel ang kalaglagan sa Bukid Seir (Edom). Bisan pa, ang gun-ob nga mga dapit sa Israel tukuron usab, kay si Jehova may kaluoy alang sa iyang balaang ngalan, sa pagbalaan niini atubangan sa kanasoran. Iyang hatagan ang iyang katawhan sa bag-ong kasingkasing ug bag-ong espiritu, ug ang ilang yuta makausa pa mahimong “ingon sa hardin sa Eden.” (36:35) Karon nakita ni Ezequiel ang panan-awon sa Israel nga girepresentahan sa walog sa mga bukog nga uga. Gitagna ni Ezequiel ang mahitungod sa mga bukog. Sa milagro sila gitaptan sa unod, miginhawa, ug nabuhi usab. Ingon man si Jehova moabli sa mga dapit lubnganan sa pagkabihag sa Babilonya ug ipasig-uli usab ang Israel sa yuta niini. Mikuha si Ezequiel sa duha ka sungkod nga mirepresentar sa duha ka balay sa Israel, ang Juda ug Epraim. Sa iyang kamot kini nahimong usa ka sungkod. Busa, sa dihang ipasig-uli ni Jehova ang Israel, sila mahiusa sa usa ka tugon sa kalinaw ubos sa iyang alagad si “David.”—37:24.

26. Nganong miataki si Gog sa Magog, ug uban sa unsang resulta?

²⁶ Pag-ataki ni Gog sa Magog sa gipasig-uling Israel (38:1–39:29). Unya dunay pagsulong gikan sa bag-ong direksiyon! Gidani sa makaibog nga kalinaw ug kadagaya sa gipasig-uling katawhan ni Jehova, si Gog sa Magog tarantang moataki. Modali siya sa pagtukob kanila. Niini, si Jehova motindog sa kalayo sa iyang kasuko. Iyang ipahinabo ang espada sa matag usa batok sa iyang igsoon ug dad-on kanila ang peste ug dugo ug lunop sa bunok nga ulan-yelo, kalayo, ug asupre. Mapukan sila nga makaila si Jehova mao “ang Usa nga Balaan sa Israel.” (39:7) Unya ang iyang katawhan mosindi ug mga kalayo uban sa guba nga mga himan sa gubat sa mga kaaway ug ilubong ang mga bukog sa “Walog sa Panon ni Gog.” (39:11) Ang kumakaon unod nga mga langgam ug mga mananap mokaon sa unod niadtong gipatay ug imnon ang ilang dugo. Unya ang Israel mopuyo sa kasigurohan, walay usa ang mopakurog kanila, ug ibubo ni Jehova ang iyang espiritu kanila.

27. Unsa ang nakita ni Ezequiel sa usa ka duaw sa panan-awon sa yuta sa Israel, ug sa unsang paagi gipadayag ang himaya sa Diyos?

²⁷ Panan-awon ni Ezequiel sa templo (40:1–48:35). Midangat kita sa tuig 593 W.K.P. Kini ang ika-14 ka tuig sukad sa kalaglagan sa templo ni Solomon, ug ang mga mahinulsulon taliwala sa mga distiyero nanginahanglan sa pagdasig ug paglaom. Gidala ni Jehova si Ezequiel sa panan-awon sa yuta sa Israel ug gipahaluna siya sa habog kaayong bukid. Dinhi, sa  panan-awon, iyang nakita ang usa ka templo ug “ang katukoran sa usa ka siyudad sa habagatan.” Usa ka manolonda misugo kaniya: “Isulti ang tanang butang imong nakita sa balay sa Israel.” (40:2, 4) Unya iyang gipakita kang Ezequiel ang tanang detalye sa templo ug sa mga sawang niini, gisukod ang mga paril, mga ganghaan, mga lawak sa guwardia, mga lawak kan-anan, ug sa templo mismo, uban sa Balaan ug Labing Balaan niini. Iyang gidala si Ezequiel sa ganghaan sa silangan. “Ug, tan-awa! ang himaya sa Diyos sa Israel miabot gikan sa direksiyon sa silangan, ug ang iyang tingog ingon sa tingog sa daghang katubigan; ug ang yuta mismo misilak tungod sa iyang himaya.” (43:2) Gihatag sa bug-os sa manolonda kang Ezequiel ang instruksiyon maylabot sa Balay (o templo); sa altar ug sa mga halad niini; sa katungod ug katungdanan sa mga saserdote, mga Levita, ug mga pangulo; ug sa pagbahinbahin sa yuta.

28. Unsa ang gipakita sa panan-awon ni Ezequiel mahitungod sa suba nga migula gikan sa Balay, ug unsa ang gibutyag maylabot sa siyudad ug sa ngalan niini?

²⁸ Gidala balik sa manolonda si Ezequiel sa entrada sa Balay, diin nakita sa manalagna ang tubig migula gikan sa tugkaran sa Balay paingon sa silangan, pinaagi sa habagatang kilid sa altar. Misugod kini ug agay-ay apan midako ug midako hangtod nahimong dakong suba. Unya kini midagayday ngadto sa Patay nga Dagat, diin nabuhi ang isda ug mitungha ang industriya sa pagpanagat. Sa isigkatampi sa suba, gitagana sa mga kahoy ang pagkaon ug tambal alang sa katawhan. Unya gihatag sa panan-awon ang panulondon sa 12 ka tribo, nga wasayloi ang dumuluong residente ug pangulo, ug gihubit ang balaang siyudad ngadto sa habagatan, uban sa 12 ka ganghaan niini nga ginganlan sumala sa mga tribo. Ang siyudad tawgon sa labing mahimayaong ngalan: “Si Jehova Mismo Anaa Diha.”—48:35.

NGANONG MAPUSLANON

29. Sa unsang paagi ang Hudiyong mga distiyero mibenepisyo sa tagna ni Ezequiel?

²⁹ Ang tanang pahayag, panan-awon, ug saad nga gihatag ni Jehova kang Ezequiel gisugilon nga matinumanon sa mga Hudiyo nga distiyero. Samtang daghan mitamihid ug mibugalbugal sa manalagna, ang uban mituo. Sila mibenepisyo ug dako. Gilig-on sila sa mga saad sa pagpasig-uli. Disama sa ubang kanasoran nga gibihag, ilang gitipigan ang ilang nasodnong ilhanan, ug gipasig-uli ni Jehova ang nahibilin, ingon sa iyang gitagna, sa 537 W.K.P. (Ezeq. 28:25, 26; 39:21-28; Esd. 2:1; 3:1) Ilang gitukod usab ang balay ni Jehova ug gibalik ang matuod nga pagsimba didto.

30. Unsang mga prinsipyo nga gipahaluna sa Ezequiel ang bililhon kanato karon?

³⁰ Ang mga prinsipyo nga gipahaluna sa Ezequiel hinongdanon usab kanato karon. Ang apostasiya ug idolatriya, inubanan sa rebelyon, motultol lamang sa pagkawala sa pabor ni Jehova. (Ezeq. 6:1-7; 12:2-4, 11-16) Ang matag usa manubag sa iyang kaugalingong sala, apan si Jehova mopasaylo sa mobiya sa iyang sayop nga kurso. Kanang usa hatagan sa kaluoy ug mopadayong buhi. (18:20-22) Ang mga alagad sa Diyos kinahanglan mahimong matinumanong mga magbalantay ingon ni Ezequiel, bisan sa malisod nga mga tulomanon ug ubos sa bugalbugal ug pagtamay. Dili nato tugtan ang daotan nga mamatay nga wala kapasidan-i, uban sa ilang dugo diha sa atong mga ulo. (3:17; 33:1-9) Ang mga magbalantay sa katawhan sa Diyos dunay bug-at nga responsabilidad sa pag-atiman sa panon.—34:2-10.

31. Unsang mga tagna ni Ezequiel mitagna sa pag-abot sa Mesiyas?

³¹ Talagsaon sa basahon sa Ezequiel mao ang mga tagna maylabot sa Mesiyas. Gipunting siya ingon usa “kinsa duna sa legal nga katungod” sa trono ni David ug kang kinsa kini ihatag. Sa duha ka dapit siya giingon “akong alagad si David,” usab ingon “magbalantay,” “hari,” ug “pangulo.” (21:27; 34:23, 24; 37:24, 25) Sanglit si David dugay nang patay, gipasabot ni Ezequiel ang Usa kinsa sa samang panahon mahimong Anak ug Ginoo ni David. (Sal. 110:1; Mat. 22:42-45) Si Ezequiel, ingon ni Isaias, namolong mahitungod sa pagtanom sa linghod nga sanga nga ibutang sa itaas ni Jehova.—Ezeq. 17:22-24; Isa. 11:1-3.

32. Unsa na man kon itandi ang panan-awon sa templo ni Ezequiel uban sa panan-awon sa Pinadayag sa “balaang siyudad”?

³² Makapainteres ang pagtandi sa panan-awon sa templo ni Ezequiel uban sa panan-awon sa Pinadayag sa “balaang siyudad sa Jerusalem.” (Pin. 21:10) Dunay kalahian nga mamatikdan; pananglitan, ang templo ni Ezequiel separado ug ngadto sa amihanan sa siyudad, samtang si Jehova mismo mao ang templo sa siyudad sa Pinadayag. Sa matag kaso, bisan pa, dunay midagayday nga suba sa kinabuhi, dunay mga kahoy nga namunga sa binulang mga abot sa bunga ug mga dahon sa pagtambal, ug naa ang presensiya sa himaya ni Jehova. Ang matag panan-awon miamot sa pagpabili sa pagkahari ni Jehova ug sa iyang tagana sa kaluwasan alang niadtong mohatag kaniya sa sagradong pag-alagad.—Ezeq. 43:4, 5—Pin. 21:11; Ezeq. 47:1, 8, 9, 12—Pin. 22:1-3.

33. Unsa ang gipasiugda sa Ezequiel, ug unsa ang moresulta niadtong kinsa karon mobalaan kang Jehova sa ilang kinabuhi?

³³ Gipasiugda sa basahon sa Ezequiel si Jehova balaan. Gipahibalo niini ang pagbalaan sa ngalan ni Jehova mas importante kay sa bisan unsa. “‘Ako tinong mobalaan sa akong dakong ngalan, . . . ug ang kanasoran makaila nga ako mao si Jehova,’ mao ang gipamolong sa Soberano Ginoong Jehova.” Ingon sa gipakita sa tagna, iyang balaanon ang iyang ngalan pinaagi sa paglaglag sa tanang nanamastamas nianang ngalan, lakip kang Gog sa Magog. Maalamon karon ang tanan nga mobalaan kang Jehova sa ilang kinabuhi pinaagi sa pagkab-ot sa iyang kinahanglanon alang sa madawat nga pagsimba. Sila makakaplag sa kaayohan ug kinabuhing walay kataposan sa suba nga midagayday gikan sa iyang templo. Labaw sa himaya ug hilabihan sa katahom ang siyudad nga gitawag “Si Jehova Mismo Anaa Diha”!—Ezeq. 36:23; 38:16; 48:35.

[Mga footnote]

[Mga Pangutana sa Pagtuon]