Basahon sa Bibliya Numero 29​—Joel

Magsusulat: Joel

Dapit Gisulatan: Juda

Sinulat Nahuman: k. 820 W.K.P. (?)

1. Unsang dramatikong hitabo ang gipasiugda sa tagna ni Joel?

 BALOD sa balod, gilaglag sa hugpa sa mga insekto ang yuta. Gibug-os ang kalaglagan sa kalayo sa unahan nila ug silab sa luyo. Bisan diin ang gutom. Ang adlaw nahimong kangitngit ug ang bulan nahimong dugo, kay ang dako ug makadasig-kahadlok nga adlaw ni Jehova haduol na. Iyang gihatag ang sugo nga isakob ang galab ug tigomon ang kanasoran sa kalaglagan. Bisan pa, ang pipila “maluwas.” (Joel 2:32) Labing makapainteres ug may dakong kaayohan kanato ang pagkonsiderar niining dramatikong hitabo sa tagna ni Joel.

2. Unsa ang atong nahibaloan kang Joel ug sa sirkumstansiya sa iyang pagtagna?

² Ang basahon gipaila ingon “pulong ni Jehova nga gisulti kang Joel nga anak ni Petuel.” Wala nay gitug-an pa ang Bibliya mahitungod kang Joel mismo. Ang matagnaong mensahe gipasiugda ug dili ang magsusulat niini. Ang ngalan “Joel” (Hebreohanon, Yoh·ʼelʹ) gisabot nga nagkahulogan “Si Jehova ang Diyos.” Ang primera-manong kasinatian ni Joel sa Jerusalem, sa templo niini, ug sa detalye sa pag-alagad sa templo mahimong mopasabot siya misulat sa iyang basahon sa Jerusalem o Juda.—Joel 1:1, 9, 13, 14; 2:1, 15, 16, 32.

3. Sa unsang rason gisugyot ang petsa sa mga 820 W.K.P. alang sa tagna ni Joel?

³ Kanus-a gisulat ang basahon sa Joel? Dili kini ikapahayag uban ang katino. Gitudlo sa mga eskolar ang lainlaing petsa gikan sa una pa sa 800 W.K.P. ngadto sa mga 400 W.K.P. Gisugyot sa hubit sa hukom ni Jehova sa kanasoran sa kapatagan sa Josapat nga gisulat ni Joel ang iyang tagna pipila ka panahon tapos sa dakong kadaogan ni Jehova alang kang Haring Josapat sa Juda, ug busa human si Josapat nahimong hari sa 936 W.K.P. (Joel 3:2, 12; 2 Cron. 20:22-26) Mahimong gikutlo sa manalagna Amos ang teksto gikan sa Joel. Kini, nan, nagkahulogan nga ang tagna ni Joel gisulat una pa nianang kang Amos, nga mitagna pipila ka panahon taliwala sa 829 ug 804 W.K.P. (Joel 3:16; Amos 1:2) Ang sayong petsa mahimong gipasabot usab sa puwesto sa basahon sa Hebreohanong kanon taliwala sa Oseas ug Amos. Busa ang petsa sa mga 820 W.K.P. gisugyot alang sa tagna ni Joel.

4. Unsang pruweba ang naa sa pagkakasaligan sa Joel?

⁴ Ang pagkakasaligan sa tagna gimatud-an sa pagkutlo ug reperensiya niini sa Kristohanon Gregong Kasulatan. Sa adlaw sa Pentekostes, namolong si Pedro mahitungod “sa manalagna Joel” ug gipadapat ang usa sa iyang mga tagna. Gikutlo ni Pablo ang samang tagna ug gipakita ang katumanan niini sa Hudiyo ug di-Hudiyo. (Joel 2:28-32; Buh. 2:16-21; Roma 10:13) Ang mga tagna ni Joel batok sa silingang kanasoran tanan natuman. Ang dakong siyudad sa Tiro gilikosan ni Nabukodonosor, ug sa ulahi ang pulo siyudad gidala sa kalaglagan ni Alejandro nga Bantogan. Ang Pilistia nahanaw. Ang Edom nahimong kamingawan. (Joel 3:4, 19) Bisan kanus-a ang mga Hudiyo wala mikwestiyon sa kanonisidad sa Joel, ug ilang gipahaluna ang basahon ikaduha taliwala sa giingon menor nga mga manalagna.

5. Sa unsang paagi ang tagna ni Joel talagsaong mahulagwayon?

⁵ Ang estilo ni Joel buhi ug mahulagwayon. Mosubli siya alang sa pagpasiugda ug gigamit ang kahibudnganang kaagiran. Ang mga dulon gitawag nasod, katawhan, ug kasundalahon. Ang ilang mga ngipon ingon niadtong sa mga liyon, ang ilang dagway ingon sa mga kabayo, ug ang ilang lanog ingon sa mga karo sa kasundalohan nga nangandam sa gubat. Gikutlo sa The Interpreter’s Bible ang usa ka awtoridad sa pagkontrol sa dulon nga miingon: “Ang hubit ni Joel sa pagsulong sa dulon bisan kanus-a wala pa hilabwi alang sa dramatikong kasibu sa detalye.” a Pamati karon samtang si Joel mitagna sa makadasig-kahadlok nga adlaw ni Jehova.

KAUNDAN SA JOEL

6. Unsang makalilisang panan-awon ang unang nakita ni Joel?

⁶ Pagsulong sa insekto mihukas sa yuta; adlaw ni Jehova haduol na (1:1–2:11). Kamakalilisang panan-awon sa kalamidad ang nakita ni Joel! Usa ka malaglagong pagsulong sa dakong ulod, sa dulon, sa nagkamang waypakong dulon, ug sa uk-uk. Gihurot ang mga bagon ug mga kahoy nga igera, ug ang gutom miukoy sa yuta. Wala nay mga halad sa lugas ug ilimnon alang sa balay ni Jehova. Gipasidan-an ni Joel ang mga saserdote ug mga ministro sa Diyos sa paghinulsol. “Alaot ang adlaw,” misinggit siya, “tungod kay ang adlaw ni Jehova haduol na, ug ingon sa paglaglag gikan sa Usa nga Labing Gamhanan moabot kini!” (1:15) Ang mga mananap milaag sa kalibog.  Gipaig sa silab ang pastohan ug kakahoyan, ug ang kamingawan gipagod sa kalayo.

7. Sa unsang paagi gihubit ang misulong puwersa militar ni Jehova?

⁷ Palanoga ang alarma! “Patingoga ang trumpeta sa Sion, O mga tawo, ug patungga ang singgit sa gubat sa akong bukid nga balaan.” (2:1) Ang adlaw ni Jehova haduol na, adlaw sa kangitngit ug mabagang kadulom. Tan-awa! Usa ka katawhan nga daghan ug gamhanan. Gihimo nila ang samag-Eden nga yuta ngadto sa awaaw nga kamingawan. Walay butang nakaikyas. Ingon sa mga kabayo ug uban sa lanog sa mga karo ibabaw sa kabukiran sila midagan. Ingon sa katawhan sa han-ay sa gubat sila midasdas sa siyudad, mikatkat sa paril ug balay ug milatas sa bintana. Mikurog ang yuta ug miuyog ang mga langit. Si Jehova ang kumander niining daghang puwersa militar. “Ang adlaw ni Jehova dako ug makadasig-kahadlok, ug kinsa ang makapabilin niini?”—2:11.

8. (a) Sa unsang paagi lamang ang pagsulong sa insekto mapukgo? (b) Unsang balos ang gisaad ni Jehova?

⁸ Dangop kang Jehova; espiritu ibubo (2:12-32). Apan dunay butang mahimo sa pagpukgo sa pagsulong. Si Jehova mitambag: “Balik kanako uban sa inyong bug-os kasingkasing, . . . gisia ang inyong kasingkasing, ug dili ang inyong bisti; ug balik kang Jehova nga inyong Diyos.” (2:12, 13) Gitawag sa tingog sa trumpeta ang katawhan ngadto sa solemne nga asambliya. Kon sila mobalik kaniya, “si Jehova mahingawa sa iyang yuta ug mopakitag kaluoy sa iyang katawhan.” (2:18) Dunay panalangin ug pagpasaylo, ug pasibogon ang manunulong. Inay kay panahon sa kahadlok, panahon kini nga masadya ug malipay, kay dunay bunga ug lugas ug bag-ong bino ug lana. Si Jehova mobalos alang sa mga tuig nga gikaon sa iyang dakong puwersa militar sa mga dulon. Ang iyang saad mao: “Kamo tinong mokaon, mokaon ug matagbaw, ug kamo modayeg sa ngalan ni Jehova nga inyong Diyos, kinsa mihimo kaninyo sa katingalahan kaayo.” (2:26) Sila mokat-on si Jehova lamang ang ilang Diyos taliwala sa Israel.

9. Unsang makapagimok-kasingkasing tagna ang misunod?

⁹ “Ug human niini kini mahitabo nga akong ibubo ang akong espiritu sa tanang matang sa unod,” matod ni Jehova, “ug ang inyong mga anak-lalaki ug ang inyong mga anak-babaye tinong managna. Ang inyong tigulang lalaki, modamgo sila ug mga damgo. Ang inyong batan-ong lalaki, sa mga panan-awon sila makakita. Ug bisan sa suluguong-lalaki ug suluguong-babaye niadtong mga adlaw akong ibubo ang akong espiritu.” Dunay makalilisang ilhanan sa adlaw ug bulan una pa sa pag-abot sa adlaw ni Jehova. Apan ang pipila maluwas. “Kini mahitabo nga si bisan kinsa nga mosangpit sa ngalan ni Jehova maluwas.”—2:28-32.

10. Unsa ang mahitabo sa ubos nga kapatagan sa Josapat?

¹⁰ Kanasoran hukman sa “kapatagan sa Josapat” (3:1-21). Dad-on balik ni Jehova ang mga bihag sa Juda ug Jerusalem. Ang mga nasod tigomon; mobayad ug mahal ang Tiro, Sidon, ug Pilistia alang sa panamastamas ug pag-ulipon sa katawhan ni Jehova. Pamati kang Jehova samtang siya mihagit sa kanasoran: “Balaana ang gubat! Pukawa ang gamhanang kalalakin-an! Paduola sila! Patungasa sila, kamong tanang kalalakin-an sa gubat!” (3:9) Pasalsala sila sa mga punta sa daro ngadto sa mga espada ug patungasa sa ubos nga kapatagan sa Josapat (nagkahulogan “Si Jehova ang Maghuhukom”). Milanog ang sugo ni Jehova: “Isakob ang galab, kay ang anihon hinog na. . . . Miawas na ang mga kawa; kay ang ilang kadaotan dagaya. Mga panon, mga panon atua sa ubos nga kapatagan sa paghukom, kay ang adlaw ni Jehova haduol na.” (3:13, 14) Ang adlaw ug bulan nahimong kangitngit. Si Jehova midahunog sa Sion, mipahinabo sa pagkurog sa langit ug yuta, apan siya namatud-ang dalangpanan ug kuta alang sa iya mismong katawhan. Kinahanglan sila moila siya si Jehova nga ilang Diyos.

11. Sa unsang paagi gihubit ni Joel ang panalangin ni Jehova nga mosunod?

¹¹ Kadagaya sa paraiso ang makita “nianang adlaw”! (3:18) Ang kabukiran motulo sa bino, ang kabungtoran moagos sa gatas, ug ang kasapaan moagay sa abundang tubig. Motungha ang tuboran gikan sa balay ni Jehova. Ang Egipto ug Edom, nga miula ug inosente nga dugo sa Juda, mahimong awaaw, apan ang Juda ug Jerusalem puy-an hangtod sa panahon nga walay katinoan, “ug si Jehova mopuyo sa Sion.”—3:21.

NGANONG MAPUSLANON

12. Unsang matagnaong importansiya sa Joel ang gipasiugda ni Pedro sa Pentekostes?

¹² Gihubit si Joel sa ubang komentarista ingon manalagna sa kadulom. Bisan pa, sa panlantaw sa mismong katawhan sa Diyos, mipadayag siya ingon tigpahibalo sa mahimayaong balita sa kaluwasan. Gipasiugda ni apostol Pablo kining hunahuna sa Roma 10:13, miingon: “Kay ‘si bisan kinsa nga mosangpit sa ngalan ni Jehova maluwas.’” (Joel 2:32) Dunay talagsaong katumanan ang tagna ni Joel sa adlaw sa Pentekostes 33 K.P. Nianang okasyon si Pedro gidasig sa pagtin-aw sa pagbubo sa espiritu sa Diyos diha sa mga disipolo ni Kristo ingon katumanan sa tagna ni Joel. (Buh. 2:1-21; Joel 2:28, 29, 32) Dakong gipasiugda ni Pedro ang matagnaong importansiya sa mga pulong ni Joel: “Ug si bisan kinsa nga mosangpit sa ngalan ni Jehova maluwas.”—Buh. 2:21, 39, 40.

13. (a) Unsang talagsaong kasusama ang makita taliwala sa Joel ug Pinadayag? (b) Unsang kasusama sa Joel ang makaplagan sa ubang tagna?

¹³ Ang talagsaong kasusama makita taliwala sa hampak sa dulon nga gihubit ni Joel ug sa hampak nga gitagna sa Pinadayag kapitulo 9. Makausa pa ang adlaw mingitngit. Ang mga dulon ingon sa mga kabayo nga andam sa gubat, kay sila milanog ingon sa mga karo, ug sila dunay mga ngipon ingon niadtong sa mga liyon. (Joel 2:4, 5, 10; 1:6; Pin. 9:2, 7-9) Ang  tagna ni Joel sa Joel 2:31, mahitungod sa adlaw nga nahimong kangitngit, susama sa mga pulong sa Isaias 13:9, 10 ug Pinadayag 6:12-17, ug usab sa Mateo 24:29, 30, diin gipakita ni Jesus ang tagna mopadapat sa panahon siya moabot ingon Anak sa tawo uban sa gahom ug dakong himaya. Ang mga pulong sa Joel 2:11, “ang adlaw ni Jehova dako ug makadasig-kahadlok,” dayag mipunting sa Malaquias 4:5. Ang susamang hubit niining ‘adlaw sa kangitngit ug mabagang kadulom’ makaplagan usab sa Joel 2:2 ug Sofonias 1:14, 15.

14. Unsang mga pasahe sa Joel mipadako sa pagkasoberano ni Jehova ug sa iyang mahigugmaong-kalolot?

¹⁴ Gilantaw sa unahan sa tagna sa Pinadayag ang “dakong adlaw” sa langitnong kasuko. (Pin. 6:17) Gitagna usab ni Joel ang maong panahon, gipakita nga sa dihang ang dakong “adlaw ni Jehova” moabot sa kanasoran, kadtong motawag kaniya alang sa proteksiyon ug kaluwasan “maluwas.” “Si Jehova mahimong dalangpanan alang sa iyang katawhan.” Ipasig-uli ang Edenhong kadagaya: “Ug kini mahitabo nianang adlaw nga ang kabukiran motulo sa matam-is nga bino, ug ang mismong kabungtoran moagos uban sa gatas, ug ang mismong kasapaan sa Juda moagay uban sa tubig. Ug gikan sa balay ni Jehova motungha ang usa ka tuboran.” Sa pagtanyag niining madan-agong saad sa pagpasig-uli, gipadako usab ni Joel ang pagkasoberano ni Jehova nga Diyos ug miapelar niadtong sinsero ug kasingkasing sa pasukaranan sa Iyang dakong kaluoy: “Balik kang Jehova nga inyong Diyos, kay siya grasyoso ug maluluy-on, mahinay sa kasuko ug dagaya sa mahigugmaong-kalolot.” Ang tanang mopatalinghog niining dinasig nga pag-apelar moani sa kaayohan nga walay kataposan.—Joel 2:1, 32; 3:16, 18; 2:13.

[Footnote]

[Mga Pangutana sa Pagtuon]