Basahon sa Bibliya Numero 31​—Abdias

Magsusulat: Abdias

Sinulat Nahuman: k. 607 W.K.P.

1. Unsa ang mipakita nga ang mensahe, inay kay sa mensahero, mao ang importante?

 DIHA sa 21 ka bersikulo lamang gipahayag sa Abdias, ang kinamub-ang basahon sa Hebreohanong Kasulatan, ang hukom sa Diyos nga miresulta sa kataposan sa usa ka nasod, samtang gitagna ang kadaogan sa kaulahian sa Gingharian sa Diyos. Ang unang mga pulong yanong mipahayag: “Ang panan-awon ni Abdias.” Kanus-a ug diin siya natawo, sa unsang tribo, ang detalye sa iyang kinabuhi—walay mausa niini ang gitug-an. Tataw, dili butang importante kon kinsa ang manalagna; kondili ang mensahe, ug husto, sanglit ingon sa gipahayag mismo ni Abdias, kini ‘report gikan kang Jehova.’

2. Sa unsang yuta mipunting ang tagna ni Abdias, ug unsa ang mipahinabo sa mga pumuluyo niini nga mobati nga seguro?

² Gipunting sa report ang pangunang pagtagad sa Edom. Mikutay pa habagatan gikan sa Patay nga Dagat subay sa Araba, ang yuta sa Edom, hiilhan usab ingon Bukid Seir, bugdohong yuta sa habog nga kabukiran ug lalom nga lugut. Sa pipila ka punto, ang katay sa kabukiran sa silangan sa Araba moabot sa katas-on 1,700 ka metro. Ang distrito sa Teman nabantog sa kaalam ug kaisog sa katawhan niini. Ang mismong geograpiya sa yuta sa Edom, uban sa mga depensa natural niini, mipahinabo sa mga pumuluyo niini mobati nga seguro ug garboso. a

3. Milihok ba ang mga Edomhanon ingon igsoon sa Israel?

³ Ang mga Edomhanon kaliwat ni Esau, igsoon ni Jacob. Giusab ang ngalan ni Jacob sa Israel, ug busa ang mga Edomhanon suod nga kabanay sa mga Israelita; suod kaayo nga giisip sila ingon ‘mga igsoon.’ (Deut. 23:7) Apan ang gawi sa Edom dili ingon sa igsoon. Sa hapit na mosulod sa Yutang Saad, gipasugoan ni Moises ang hari sa Edom sa pagpangayog permiso sa pag-agi nga malinawon latas sa iyang yuta, apan sa pasundayag sa kamabatukon, ang mga Edomhanon bugnaw nga midumili ug gipaluyohan ang ilang pagdumili sa pasundayag sa puwersa. (Num. 20:14-21) Bisan pa gipildi ni David, sa ulahi sila mikonsabo uban sa Amon ug Moab batok sa Juda sa mga adlaw ni Josapat, mialsa batok sa anak ni Josapat si Haring Joram, midala sa mga bihag Israelita gikan sa Gasa ug Tiro, ug gisulong ang Juda sa mga adlaw ni Haring Ahas sa pagkuha pa sa dugang bihag.—2 Cron. 20:1, 2, 22, 23; 2 Hari 8:20-22; Amos 1:6, 9; 2 Cron. 28:17.

4. (a) Gitagana sa unsang talamayong aksiyon ang basihanan sa pagsaway ni Abdias sa Edom? (b) Unsang ebidensiya misugyot sa 607 W.K.P. ingon lagmit petsa sa pagsulat?

⁴ Kining kamabatukon miabot sa kinapungkayan sa 607 W.K.P. sa dihang ang Jerusalem gilaglag sa Babilonyanhong panon. Wala lamang ang mga Edomhanon mitan-aw nga may pag-uyon apan ilang giawhag ang mga konkistador sa bug-os nga paglaglag. “Gun-oba kini! Gun-oba kini hangtod sa patukoranan niini!” misinggit sila. (Sal. 137:7) Sa dihang ang ripa gihimo sa inagaw, lakip sila niadtong miambit sa inagaw; ug samtang ang mga eskapong Hudiyo misulay sa pagkagiw sa yuta, ilang gialihan ang kadalanan ug gitunol sila sa kaaway. Dayag mao kining kapintas sa panahon sa kalaglagan sa Jerusalem ang basihanan sa pagsaway nga girekord ni Abdias, ug kini sa wayduda gisulat samtang ang talamayong buhat sa Edom lab-as pa sa hunahuna. (Abd. 11, 14) Sanglit ang Edom mismo dayag gibihag ug gilungkab ni Nabukodonosor sulod sa lima ka tuig human sa kalaglagan sa Jerusalem, ang basahon mahimong gisulat una pa niana; gisugyot ang 607 W.K.P. ingon lagmit nga petsa.

5. (a) Unsa ang nagmatuod sa rekord sa Abdias nga kasaligan ug matuod? (b) Sa unsang paagi gituman ni Abdias ang kinahanglanon sa matuod nga manalagna, ug ngano ang iyang ngalan haom?

⁵ Ang tagna ni Abdias batok sa Edom natuman—tanan niini! Sa kinapungkayan niini, mipahayag ang tagna: “Ang balay ni Esau [mahimong] ingon sa dagami; ug kini ilang sunogon ug ut-uton. Ug mapamatud-ang walay maluwas sa balay ni Esau; kay si Jehova mismo namolong niini.” (Ber. 18) Ang Edom nabuhi pinaagi sa espada ug namatay pinaagi sa espada, ug walay anino sa iyang kaliwat ang nabilin. Busa ang rekord namatud-ang kasaligan ug matuod. Si Abdias duna sa tanang kredensiyal sa matuod nga manalagna: Namolong siya sa ngalan ni Jehova, gipasidunggan si Jehova sa iyang tagna, ug kini natuman ingon gimatud-an sa sunod kasaysayan. Ang iyang ngalan haom nagkahulogan “Alagad ni Jehova.”

KAUNDAN SA ABDIAS

6. Giunsa pagsulti ni Jehova ang Edom, ug gikan diin siya mopakanaog kaniya?

⁶ Hukom sa Edom (Ber. 1-16). Sa sugo ni Jehova, gipahibalo ni Abdias ang iyang panan-awon. Gitawag  ang kanasoran sa pagduyog sa gubat batok sa Edom. “Tindog, kamong katawhan, ug tindog kita batok kaniya sa gubat,” sugo sa Diyos. Unya, gipunting ang iyang mga pulong sa Edom mismo, iyang gibanabana ang iyang kahimtang. Ang Edom diyotay lamang taliwala sa kanasoran ug gitamay, apan siya garboso. Gibati niya nga luwas taliwala sa habog nga kabatoan, segurado nga walay mausa ang mopakanaog kaniya. Bisan pa, gipahayag ni Jehova nga bisan pa kon ang iyang puloy-anan ingon kahabog sa iya sa agila, bisan pa kon siya mosalag taliwala sa kabitoonan mismo, gikan diha ang Diyos mopakanaog kaniya. Panahon na sa pagsilot kaniya.—Ber. 1.

7. Sa unsang gilapdon ang Edom lungkabon?

⁷ Unsa ang mahitabo kaniya? Kon ang mga tulisan molungkab sa Edom, kuhaon lamang nila ang gusto nila. Bisan ang mga maninigom sa ubas mobilin ug pipila ka hagdawon. Apan kon unsa ang naa sa unahan alang sa mga anak ni Esau mas ngil-ad pa kay niini. Ang ilang mga bahandi ukadyangon sa bug-os. Ang mismong mga alyado sa Edom mao ang mobalitok kaniya. Kadtong kinsa kanhi iyang suod nga mga higala mosikop kaniya sa pukot ingon waypagsabot. Ang iyang kalalakin-an nga ilado sa kaalam ug ang iyang manggugubat nga ilado sa kaisog waymahimong tabang sa panahon sa iyang kalamidad.

8. Ngano ang silot sa Edom labihan kabangis?

⁸ Ngano kining labihan kabangis nga silot? Tungod kini sa kabangis nga gihimo sa mga anak ni Edom sa mga anak ni Jacob, nga ilang igsoon! Mihugyaw sila sa pagkapukan sa Jerusalem ug ngani miduyog pa sa mga manunulong sa pagbahin sa inagaw. Sa kusganong pagsaway, ingon si Abdias daw saksi sa banyagang buhat, gisultihan ang Edom: Wala ka unta momaya sa kalisdanan sa imong igsoon. Wala ka unta moali sa pagkagiw sa iyang mga eskapo ug gitunol sila sa kaaway. Haduol na ang adlaw sa paghukom ni Jehova, ug tawgon ka alang sa kuwenta. Kon unsa ang imong gihimo mao ang himoon kanimo.

9. Unsang pagpasig-uli ang gitagna?

⁹ Pagpasig-uli sa balay ni Jacob (Ber. 17-21). Sa kasukwahi, panahon na alang sa pagpasig-uli sa balay ni Jacob. Ang mga tawo mobalik sa Bukid Sion. Ilang lamyon ang balay ni Esau ingon sa paglamoy sa kalayo sa dagami. Ilang kuptan ang yuta ngadto sa habagatan, sa Negeb, ingon man sa rehiyong kabukiran sa Esau ug sa Sepela; sa amihanan ilang panag-iyahon ang yuta sa Epraim ug Samarya, ug ang rehiyon hangtod sa Sarepta; ug sa silangan ilang kuhaon ang teritoryo sa Galaad. Ang garbosong Edom mahanaw na, si Jacob ipasig-uli, ug “ang pagkahari maiya ni Jehova.”—Ber. 21.

NGANONG MAPUSLANON

10. Unsang ubang tagna mitagna sa kalaglagan sa Edom, ug nganong mapuslanon ang pagkonsiderar niini uban sa Abdias?

¹⁰ Sa pagmatuod sa kaseguro sa katumanan niining mensahe sa paghukom batok sa Edom, gipalitok ni Jehova ang susamang pahibalo sa uban sa iyang mga manalagna. Talagsaon kanila mao ang girekord sa Joel 3:19; Amos 1:11, 12; Isaias 34:5-7; Jeremias 49:7-22; Ezequiel 25:12-14; 35:2-15. Ang unang mga pahibalo dayag mihimog reperensiya sa mga buhat sa kamabatukon sa miaging panahon, samtang ang sa ulahing petsa dayag mga akusasyon sa Edom alang sa iyang dili mapasaylong gawi, nga gihisgotan ni Abdias, sa panahon gisakmit sa mga Babilonyanhon ang Jerusalem. Kini molig-on sa pagtuo sa gahom sa pagtagna ni Jehova kon susihon nato sa unsang paagi ang gitagnang kalamidad nahitabo sa Edom. Dugang pa, kini molig-on sa kumpiyansa kang Jehova ingon Diyos nga kanunay motuman sa iyang gipahayag nga katuyoan.—Isa. 46:9-11.

11, 12. (a) Sa unsang paagi kadtong “sa kalinaw uban” sa Edom modaog batok kaniya? (b) Sa unsang ang-ang ang Edom “putlon hangtod sa panahon nga walay katinoan”?

¹¹ Gitagna ni Abdias “ang mismong mga tawo sa tugon uban” sa Edom, kadtong “sa kalinaw uban” kaniya, mao ang modaog kaniya. (Abd. 7) Ang kalinaw sa Babilonya uban sa Edom wala molungtad. Sulod sa ikaunom ka siglo W.K.P., gibuntog sa Babilonyanhong puwersa ubos ni Haring Nabonidus ang Edom. b Bisan pa, usa ka siglo tapos sa pagsulong sa yuta ni Nabonidus, gilaoman sa masaligong Edom ang pagbalik, ug mahitungod niini, ang Malaquias 1:4 mitaho: “Tungod kay ang Edom mipadayon sa pag-ingon, ‘Kami nagun-ob na, apan kami mobalik ug tukuron ang nagun-ob nga mga dapit,’ mao kini ang giingon ni Jehova sa kasundalohan, ‘Sila sa ilang bahin, motukod; apan ako, sa akong bahin, molumpag.’” Bisan pa sa paningkamot sa Edom nga maulian, sa ikaupat ka siglo W.K.P. lig-on nang natukod ang mga Nabateano sa yuta. Kay gidis-og pagawas sa ilang yuta, ang mga Edomhanon mipuyo sa habagatang bahin sa Judea, nga gitawag Idumea. Wala sila bisan kanus-a milampos sa pagdaog balik sa yuta sa Seir.

¹² Sumala kang Josephus, sa ikaduhang siglo W.K.P. ang nahibiling mga Edomhanon gisakop sa Hudiyo haring John Hyrcanus I, gipugos sa pagpatuli, ug anam-anam gisuyop sa Hudiyong dominyo ubos sa Hudiyong gobernador. Human sa Romanhong kalaglagan sa Jerusalem sa 70 K.P., ang ilang ngalan nawagtang sa kasaysayan. c Kini sumala sa gitagna ni Abdias: “Ikaw putlon hangtod sa panahon nga walay katinoan. . . . Ug mapamatud-ang walay maluwas sa balay ni Esau.”—Abd. 10, 18.

13. Unsa ang nahitabo sa mga Hudiyo, kasukwahi sa mga Edomhanon?

¹³ Kasukwahi sa kalaglagan sa Edom, ang mga Hudiyo gipasig-uli sa ilang yutang puloy-anan sa 537 W.K.P. ubos ni Gobernador Sorobabel, diin ilang gitukod usab ang templo sa Jerusalem, ug nahimong lig-on sa yuta.

14. (a) Unsang pasidaan ang makaplagan sa gidangatan sa Edom? (b) Unsa ang kinahanglan ilhon sa tanan, ingon ni Abdias, ug ngano?

 ¹⁴ Dayag ang garbo ug kamapangahason motultol sa kalamidad! Pasagdi ang tanang garboso nga mobayaw sa kaugalingon ug pintas mopasiatab sa kalisdanan sa mga alagad sa Diyos mamati sa pasidaan sa gidangatan sa Edom. Pasagdi silang moila, ingon ni Abdias, nga “ang pagkahari maiya ni Jehova.” Kadtong moaway batok kang Jehova ug sa iyang katawhan bug-os putlon hangtod sa panahon nga walay katinoan, apan ang harianong Gingharian ug walay kataposan nga pagkahari ni Jehova mabindikar hangtod sa kahangtoran!—Ber. 21.

[Mga footnote]

[Mga Pangutana sa Pagtuon]