Basahon sa Bibliya Numero 6​—Josue

Magsusulat: Josue

Dapit Gisulatan: Kanaan

Sinulat Nahuman: k. 1450 W.K.P.

Gikobrehang Panahon: 1473–k. 1450 W.K.P.

1. Unsang situasyon miatubang sa Israel sa 1473 W.K.P.?

 TUIG sa 1473 W.K.P. Ang talan-awon dramatiko kaayo ug kulba-hinam. Ang mga Israelita, nga mikampo sa Kapatagan sa Moab, nanukad na sa ilang pagsulod sa Kanaan, ang Yutang Saad. Kanang teritoryo pikas tampi sa Jordan gipuy-an sa daghan gagmay nga gingharian, matag usa uban sa kaugalingon pribadong kasundalohan. Nabahin sila sa ilang kaugalingon ug naluya latas sa katuigan sa dunot nga pagdominar sa Egipto. Apan, sa nasod sa Israel, ang oposisyon lisod buntogon. Ang daghan kinutaan pinaderan nga mga siyudad, sama sa Jerico, Ai, Hasor, ug Lakis, kinahanglan sakopon kon ang yuta dominahon. Kritikal nga panahon ang naa sa unahan. Ang mahukmanong mga gubat awayon ug daogon, uban kang Jehova mismo nga misalmot uban sa gamhanang milagro alang sa iyang katawhan, aron tumanon ang iyang saad sa pagpahaluna kanila sa yuta. Dili ikakwestiyon, kining makapagimok nga mga hitabo, nga pagkatalagsaon sa pagpakiglabot ni Jehova sa iyang katawhan, kinahanglan irekord, ug pinaagi sa saksing nakakita. Kinsa pa ang mas maayong lalaki nga makahimo niini kay kang Josue mismo, ang gitudlo ni Jehova isip puli ni Moises!—Num. 27:15-23.

2. Ngano ang pagpili kang Josue, isip lider ug tigrekord, haom?

² Ang pagpili kang Josue, isip lider ug tigrekord sa mga hitabo, haom kaayo. Siya suod kaayong kauban ni Moises latas sa unang 40 ka tuig sa kamingawan. Siya “ministro ni Moises sukad sa iyang kabatan-on,” mipakita kaniyang kalipikadong lider sa espirituwal ingon man sa militar. (Num. 11:28; Ex. 24:13; 33:11; Jos. 1:1) Sa tuig nga mibiya ang Israel sa Egipto, sa 1513 W.K.P., siya ang kapitan sa kasundalohan sa Israel sa kapildihan sa mga Amalekanhon. (Ex. 17:9-14) Isip maunongong kauban ni Moises ug wayhadlok nga kumander sa kasundalohan, siya ang natural nga gipili sa pagrepresentar sa tribo ni Epraim sa dihang usa ka lalaki pilion matag tribo sa peligrosong misyon sa pag-espiya sa Kanaan. Ang iyang kaisog ug kamatinumanon nianang okasyon miseguro sa iyang pagsulod sa Yutang Saad. (Num. 13:8; 14:6-9, 30, 38) Oo, kining lalaking Josue, anak ni Nun, lalaking “puno sa espiritu sa kaalam.” Dili kahibulongan ang “Israel nagpadayon sa pag-alagad kang Jehova sa tanang adlaw ni Josue.”—Num. 27:18; 32:12; Deut. 34:9; Jos. 24:31.

3. Unsa ang nagmatuod si Josue matuod-kinabuhing alagad ni Jehova, ug magsusulat sa basahong midala sa iyang ngalan?

³ Gikan sa baroganan sa iyang kasinatian, pagbansay, ug sinulayang kalidad isip matuod magsisimba ni Jehova, si Josue pihong naa sa posisyon nga gamiton isip usa sa mga magsusulat sa ‘Kasulatan nga dinasig sa Diyos.’ Si Josue dili pigura sa leyendo apan matuod-kinabuhing alagad ni Jehova. Ginganlan siya sa Kristohanon Gregong Kasulatan. (Buh. 7:45; Heb. 4:8) Lohikal si Moises gigamit sa pagsulat maylabot sa mga hitabo sa iyang kinabuhi, busa ang iyang puli, si Josue, gamiton sa pagsulat sa mga hitabo nga siya mismo saksi. Nga ang basahon gisulat sa saksi sa mga hitabo gipakita sa Josue 6:25. Ang Hudiyong tradisyon mipasidungog kang Josue sa pagsulat, ug ang basahon mismo mipahayag: “Unya si Josue misulat niining mga pulong sa basahon sa kasugoan sa Diyos.”—Jos. 24:26.

4. Sa unsang paagi ang pagkakasaligan sa basahon sa Josue gimatud-an sa katumanan sa tagna ug sa pamatuod sa ulahing mga magsusulat sa Bibliya?

⁴ Sa panahon sa paglaglag sa Jerico, si Josue mipahalunag matagnaong tunglo sa pagtukod-usab sa siyudad, nga nakabaton sa kahibudnganang katumanan sa mga adlaw ni Ahab nga hari sa Israel, mga 500 ka tuig sa ulahi. (Jos. 6:26; 1 Hari 16:33, 34) Ang pagkakasaligan sa basahon sa Josue dugang gilig-on sa daghang reperensiyang gihimo sa ulahing mga magsusulat sa Bibliya sa mga hitabong girekord niini. Sa makadaghan, ang mga salmista mipunting niini (Sal. 44:1-3; 78:54, 55; 105:42-45; 135:10-12; 136:17-22), ingon man sila Nehemias (Neh. 9:22-25), Isaias (Isa. 28:21), apostol Pablo (Buh. 13:19; Heb. 11:30, 31), ug disipolo Santiago (San. 2:25).

5. (a) Unsang hugna sa panahon gikobrehan sa basahon sa Josue? (b) Ngano ang ngalan Josue haom?

⁵ Ang basahon sa Josue mikobre sa hugna sa panahon kapin sa 20 ka tuig, gikan sa pagsulod sa Kanaan sa 1473 W.K.P. ngadto sa kapin-kulang 1450 W.K.P., kanus-a si Josue lagmit namatay. Ang mismong ngalan Josue (Hebreohanon, Yehoh·shuʹaʽ), nagkahulogan “Si Jehova ang Kaluwasan,” haom kaayo labi na sa papel ni Josue isip makitang lider sa Israel sa panahon sa pagsakop sa yuta. Iyang gihatag ang tanang himaya kang Jehova isip Manluluwas. Sa Septuagint ang basahon gitawag I·e·sousʹ (Gregong kasama sa Yehoh·shuʹaʽ), ug gikan niining ngalan gikuha ang Jesus. Sa  iyang nindot nga hiyas sa kaisog, kamasinugtanon, integridad, si Josue matuod matagnaong hulagway sa “atong Ginoong Jesu-Kristo.”—Roma 5:1.

KAUNDAN SA JOSUE

6. Sa unsang natural nga seksiyon nahulog ang basahon sa Josue?

⁶ Ang basahon nahulog sa upat ka natural nga seksiyon: (1) pagtabok sa Yutang Saad, (2) pagsakop sa Kanaan, (3) pagbahin sa yuta, ug (4) panamilit nga tambag ni Josue. Ang tibuok talaan buhing giasoy ug puno sa dramang kulba-hinam.

7. Unsang pagdasig ug tambag ang gihatag ni Jehova kang Josue?

⁷ Pagtabok sa Yutang Saad (1:1–5:12). Nahibalo daan sa pagsulay sa unahan, gihatag ni Jehova kang Josue sa sinugdan ang pasalig ug maayong tambag: “Magmaisogon lamang ug magmakusganon . . . Kining basahon sa kasugoan dili ibulag sa imong baba, ug sa ubos-tono basahon mo kini sa adlaw ug gabii, aron maatiman mo ang pagbuhat sumala sa tanang gisulat niini; kay sa ingon niini magmalamposon ka ug magalihok ka nga maalamon. Wala ba ako misugo kanimo? Magmaisogon ug magmakusganon . . . kay si Jehova nga imong Diyos magauban kanimo bisan asa ka paingon.” (1:7-9) Si Josue mipasidungog kang Jehova isip matuod Lider ug Kumander ug dihadiha miandam sa pagtabok sa Jordan sumala sa sugo. Ang mga Israelita midawat kaniya isip puli ni Moises, ug sila misaad sa kamaunongon. Padayon, nan, sa pagsakop sa Kanaan!

8. (a) Sa unsang paagi gipasundayag ni Rahab ang pagtuo? (b) Sa unsang paagi gipakita ni Jehova siya “usa ka buhi nga Diyos” taliwala sa Israel?

⁸ Duha ka lalaki ang gipadala sa pag-espiya sa Jerico. Gisakmit ni Rahab nga bigaon ang oportunidad sa pagpasundayag sa iyang pagtuo kang Jehova pinaagi sa pagtago sa mga espiya sa risgo sa iyang kinabuhi. Sa kapulihay, ang mga espiya nanumpa nga siya luwason sa dihang laglagon ang Jerico. Gidala sa mga espiya ang report nga ang tanang molupyo sa yuta naluya tungod sa mga Israelita. Kay paborable ang report, si Josue sa gilayon miirog pa Suba Jordan, nga mibaha. Karon gihatag ni Jehova ang makitang ebidensiya siya mipaluyo kang Josue ug nga, ingon sa panahon ni Moises, dunay “usa ka buhing Diyos” taliwala sa Israel. (3:10) Samtang ang mga saserdote nga midala sa arka sa tugon mitunob sa Jordan, ang tubig nga nanaog gikan sa ilaya napundok, mitugot sa mga Israelita sa pagtabok sa mamalang yuta. Si Josue mikuhag 12 ka bato sa tunga sa suba isip handomanan ug gibutang ang laing 12 ka bato sa suba, diin mitindog ang mga saserdote, human niini mitabok ang mga saserdote ug ang tubig mibalik sa pagbaha.

9. Unsa ang sunod nahitabo sa Gilgal?

⁹ Sa nakatabok na, ang katawhan mikampo sa Gilgal, taliwala sa Jordan ug Jerico, ug dinhi gipatindog ni Josue ang handomanang mga bato isip saksi sa umaabot nga kaliwatan ug “aron ang tanang katawhan sa yuta makaila sa kamot ni Jehova, nga kini kusganon; aron kamo sa matuod mahadlok kanunay kang Jehova nga inyong Diyos.” (Jos. 4:24) (Gipasabot sa Josue 10:15 nga human niini ang Gilgal lagmit nahimong base nga kampo sa pipila ka panahon.) Dinhi niini ang mga anak sa Israel gituli, kay walay pagtuli sa panahon sa panaw sa kamingawan. Ang Paskuwa gisaulog, gihunong ang mana, ug sa kaulahian ang mga Israelita mikaon sa abot sa yuta.

10. Giunsa pagtudlo ni Jehova si Josue maylabot sa pagsakop sa Jerico, ug unsang dramatikong aksiyon ang misunod?

¹⁰ Pagsakop sa Kanaan (5:13–12:24). Karon ang unang tumong duol ra. Apan unsaon sa pagkuha niining “sirado kaayo” pinaderang siyudad sa Jerico? (6:1) Karon gidetalye ni Jehova ang paagi, gipadala ang “prinsipe sa kasundalohan ni Jehova” sa pagtudlo kang Josue. (5:14) Makausa kada adlaw sulod sa unom ka adlaw, ang kasundalohan sa Israel momartsa libot sa siyudad, uban sa kalalakin-an sa gubat sa unahan, sundan sa prusisyon sa mga saserdote nga mobudyong ug mga sungay sa laking karnero ug ang uban moalsa sa arka sa tugon. Sa ikapitong adlaw, molibot sila sa pito ka beses. Matinumanong gipadangat ni Josue ang sugo sa katawhan. Eksakto sumala sa gisugo, ang kasundalohan mimartsa libot sa Jerico. Walay pulong gisulti. Walay lanog gawas sa tunob sa mga tiil ug budyong sa mga sungay sa mga saserdote. Unya, sa kataposang adlaw, human sa pito ka libot, si Josue misinyas kanila sa pagsinggit. Misinggit sila, “usa ka dakong singgit sa gubat,” ug ang mga pader sa Jerico gun-ob nga nahapla! (6:20) Sama sa usa ka tawo, midagan sila sa siyudad, mibihag niini, ug mihalad niini sa kalayonhong kalaglagan. Ang matinumanong Rahab lamang ug ang iyang panimalay ang naluwas.

11. Sa unsang paagi ang unang kaparotan sa Ai naremedyohan?

¹¹ Unya pakasadpan sa Ai! Ang kumpiyansa sa sayong kadaogan nahimong kalisang, samtang ang kalalakin-an sa Ai miparot sa 3,000 ka sundalong Israelita nga gipadala sa pagsakop sa siyudad. Unsa ang nahitabo? Gibiyaan ba sila ni Jehova? Si Josue sa mabalak-on misusi kang Jehova. Sa pagtubag gitug-an ni Jehova nga sukwahi sa iyang sugo sa paghalad sa tanang butang sa Jerico sa kalaglagan, may usa sa kampo nga misupak, mikawat ug butang ug gitagoan kini. Kining kahugawan kinahanglan wagtangon sa kampo una pa ang Israel mopadayong malamposon uban sa panalangin ni Jehova. Ubos sa langitnong giya, si Akan, ang mamumuhat-daotan, nadiskobrehan, ug siya ug ang iyang panimalay gibato sa kamatayon. Uban sa pabor ni Jehova nga gipasig-uli, ang mga Israelita karon milihok batok sa Ai. Makausa pa gibutyag ni Jehova ang estratehiyang gamiton. Ang kalalakin-an sa Ai gidani sa paggula sa ilang pinaderang siyudad ug nakaplagan ang ilang kaugalingong nalit-agan sa pagbanhig. Ang siyudad nabihag ug gihalad sa kalaglagan uban sa tanang molupyo niini. (8:26-28) Walay kompromiso uban sa kaaway!

12. Unsang langitnong sugo ang sunod gituman ni Josue?

 ¹² Sa pagsugot sa sugo ni Jehova pinaagi kang Moises, sunod si Josue mitukod ug altar sa Bukid Ebal ug misulat niini sa “usa ka kopya sa kasugoan.” (8:32) Unya iyang gibasa ang mga pulong sa Kasugoan, uban sa panalangin ug tunglo, sa katilingban sa tibuok nasod samtang sila mitindog, katunga atubangan sa Bukid Gerisim ug katunga atubangan sa Bukid Ebal.—Deut. 11:29; 27:1-13.

13. Unsa ang miresulta sa paglihok sa mga Gabaonhon “uban sa kalisto”?

¹³ Naalarma sa tuling progreso sa pagsulong, ang pipila ka gagmay nga gingharian sa Kanaan mihiusa sa pagpaningkamot sa pagpahunong sa pag-abante ni Josue. Bisan pa, sa dihang ‘ang mga Gabaonhon nakadungog sa gihimo ni Josue sa Jerico ug Ai, milihok silang listo.’ (Jos. 9:3, 4) Ubos sa pasumangil nga sila gikan sa yuta nga halayo sa Kanaan, misulod sila sa usa ka tugon uban kang Josue “aron pasagdan silang mabuhi.” Sa dihang ang lansis nadiskobrehan, gipasidunggan sa mga Israelita ang tugon apan mihimo sa mga Gabaonhon nga “mga mangangahoy ug mga magkakalos tubig,” ingon ‘kinaubsang ulipon,’ ug gituman sa bahin ang dinasig nga tunglo ni Noe kang Kanaan, anak ni Ham.—Jos. 9:15, 27; Gen. 9:25.

14. Sa unsang paagi gipasundayag ni Jehova sa Gabaon nga siya nakig-away alang sa Israel?

¹⁴ Kining pagbiya sa mga Gabaonhon dili gamay nga butang, kay “ang Gabaon usa ka dakong siyudad . . . mas dako kay sa Ai, ug ang tanang kalalakin-an niini gamhanan.” (Jos. 10:2) Nakita ni Adonisedek, hari sa Jerusalem, nga kini hulga sa iyang kaugalingon ug sa ubang gingharian sa Kanaan. Ang panig-ingnan himuon aron sa paghunong sa dugang pagtapon sa kaaway. Busa sila Adonisedek ug upat ka ubang hari (sa siyudad gingharian sa Hebron, Harmut, Lakis, ug Eglon) mihikay ug nakiggubat batok sa Gabaon. Gipasidunggan ang iyang tugon uban sa mga Gabaonhon, si Josue mimartsa tibuok gabii sa pagtabang kanila ug sa pagparot sa kasundalohan sa lima ka hari. Makausa pa si Jehova misalmot sa away, ginamit ang labaw-tawhanong gahom ug ilhanan, uban sa malaglagong resulta. Ang gamhanang ulan-yelo nahagsa gikan sa langit, mipatay sa daghan sa kaaway kay sa espada sa kasundalohang Israelita. Ug unya, katingalahan sa katingalahan, ‘ang adlaw mihunong taliwala sa langit ug wala magdali sa pagsalop halos tibuok adlaw.’ (10:13) Busa, natibawas ang kaaway. Ang maalamon-kalibotanon mahimong dimobalibali niining milagrosong hitabo, apan ang mga tawo sa pagtuo midawat sa balaang rekord, nakaamgo sa gahom ni Jehova sa pagkontrolar sa mga puwersa sa uniberso ug mandoan kini sumala sa iyang kabubut-on. Matuod, “si Jehova mismo nakig-away alang sa Israel.”—10:14.

15. Hubita ang kurso sa pagsulong ug sa sangkoanan niini sa Hasor.

¹⁵ Human patya ang lima ka hari, gihalad ni Josue ang Makeda sa kalaglagan. Tulin pa habagatan, bug-os gilaglag niya ang Libna, Lakis, Eglon, Hebron, ug Debir—mga siyudad sa kabungtoran taliwala sa Dagat Asin ug sa Dakong Dagat. Pagkakaron ang balita sa pagsulong mikatap na sa gitas-on sa Kanaan. Sa amihanan, ang alarma gipalanog ni Jabin, hari sa Hasor. Halayo ug halapad, sa duha ka tampi sa Jordan, siya mipadala sa awhag sa pagtigom alang sa hiniusang aksiyon batok sa mga Israelita. Samtang sila mikampo sa mga tubig sa Merom, ubos sa Bukid Hermon, ang gitigom nga puwersa sa kaaway “ingon ka daghan sa balas sa baybayon.” (11:4) Makausa pa gipasaligan ni Jehova si Josue sa kadaogan ug milaraw sa estratehiya sa away. Ug ang resulta? Lain madugmokong kapildihan sa mga kaaway sa katawhan ni Jehova! Ang Hasor gisunog sa kalayo, ug ang alyadong mga siyudad ug mga hari niini gihalad sa kalaglagan. Busa gipaabot ni Josue ang kadak-on sa pagsakop sa Israel ngadto sa gitas-on ug gilapdon sa Kanaan. Katloag-usa ka hari ang napildi.

16. Unsang pagpang-apod-apod sa yuta ang gihimo?

¹⁶ Pagbahin sa yuta (13:1–22:34). Waysapayan niining daghang kadaogan, uban sa kalaglagan sa daghan kinutaang siyudad ug uban sa organisadong pagsukol nga nasumpo sa pagkakaron, “dako pa kaayo ang yuta nga panag-iyahon.” (13:1) Bisan pa, si Josue karon duolan sa panuigon 80 ka tuig, ug naa pa ang lain dakong trabaho nga buhaton—ang pagbahin sa yuta isip panulondon sa siyam ka bug-os tribo ug sa katungang tribo ni Manases. Sila Ruben, Gad, ug katunga sa tribo ni Manases nakadawat na sa ilang panulondon sa yuta silangan sa Jordan, ug ang tribo ni Levi dili makadawat, kay “si Jehova nga Diyos sa Israel” mao ang ilang panulondon. (13:33) Uban sa tabang ni Eleasar nga saserdote, si Josue karon miapod-apod sa kasadpan sa Jordan. Ang nagpanuigon 85 ka tuig nga Caleb, mahinamon sa pagpakig-away sa mga kaaway ni Jehova hangtod sa kataposan, mihangyo ug gitudlo sa gihugpaan-Anakim nga rehiyon sa Hebron. (14:12-15) Human ang mga tribo nakadawat sa ilang panulondon pinaagi sa ripa, gihangyo ni Josue ang siyudad sa Timnat-sera sa kabukiran sa Epraim, ug kini gihatag kaniya “sa sugo ni Jehova.” (19:50) Ang balongbalong sa miting gipatindog sa Silo, nga didto usab sa rehiyon sa kabukiran sa Epraim.

17. Unsang tagana ang gihimo alang sa mga siyudad dalangpanan ug mga siyudad puloy-anan sa mga Levihanon?

¹⁷ Unom ka siyudad dalangpanan alang sa watuyoang mamumuno ang gihiklin, tulo sa matag tampi sa Jordan. Kadtong sa kasadpan sa Jordan mao ang Kedes sa Galilea, Sikem sa Epraim, ug Hebron sa kabungtoran sa Juda. Kadtong sa silangan mao ang Beser sa teritoryo ni Ruben, Ramot sa Galaad, ug Golan sa Basan. Kini gihatagan sa “sagradong kabutang.” (20:7) Kap-atag-walo ka siyudad uban sa ilang natad pastohan gitudlo pinaagi sa ripa gikan sa bahin sa mga tribo isip mga siyudad puloy-anan sa mga Levihanon. Kini milakip sa unom ka siyudad dalangpanan.  Busa ang Israel “mipadayon sa pagpanag-iya [sa yuta] ug sa pagpuyo niini.” Ingon sa gisaad ni Jehova, “kining tanan natuman.”—21:43, 45.

18. Unsang krisis ang naugmad taliwala sa silangan ug kasadpang tribo, apan sa unsang paagi kini nasulbad?

¹⁸ Ang kalalakin-an sa gubat gikan sa mga tribo nila Ruben ug Gad ug gikan sa katunga tribo ni Manases, nga miuban kang Josue hangtod niining panahon, karon mibalik sa ilang panulondon tabok sa Jordan, midala uban kanila sa awhag ni Josue sa kamatinumanon ug sa iyang panalangin. Sa dalan, samtang haduol sa Jordan, gitukod nila ang dakong altar. Kini mipahinabog krisis. Sanglit ang tinudlong dapit sa pagsimba kang Jehova mao ang balongbalong sa miting sa Silo, ang kasadpang tribo nahadlok sa kamaluibon ug kadimaunongon, ug miandam sila sa away batok sa giingong mga rebelde. Bisan pa, ang pag-ulag dugo napugngan sa dihang kini gitin-aw ang altar dili alang sa halad apan alang lamang sa pag-alagad isip “saksi taliwala nato [Israel sa silangan ug sa kasadpan sa Jordan] nga si Jehova mao ang matuod nga Diyos.”—22:34.

19, 20. (a) Unsang panamilit nga tambag ang gihatag ni Josue? (b) Unsang isyu ang iyang gibutang atubangan sa Israel, ug sa unsang paagi iyang gipasiugda ang hustong pagpiling himoon sa Israel?

¹⁹ Panamilit nga tambag ni Josue (23:1–24:33). ‘Ug kini nahitabo daghang mga adlaw tapos si Jehova mihatag sa Israel sa kalinaw gikan sa ilang mga kaaway nga milibot kanila, sa dihang si Josue tigulang ug taas na ang mga adlaw,’ nga siya mitawag sa tibuok Israel alang sa makadasig panamilit nga tambag. (23:1) Mapaubsanon hangtod sa kataposan, gihatag niya kang Jehova ang tanang dungog sa dagkong kadaogan batok sa mga nasod. Pasagdi karon ang tanan mopadayong matinumanon! “Magmaisogon sa pagbantay ug pagtuman sa tanang nahisulat sa basahon sa kasugoan ni Moises pinaagi sa dipagtipas niini sa tuo o sa wala.” (23:6) Likayan nila ang bakak nga mga diyos ug ‘magbantay kanunay sa ilang mga kalag pinaagi sa paghigugma kang Jehova nga ilang Diyos.’ (23:11) Kinahanglan walay kompromiso uban sa nahabiling Kanaanhon, walay alyansa sa kaminyoon o sagol-pagtuo uban kanila, kay kini modala sa nagdilaab nga kasuko ni Jehova.

²⁰ Gitigom ang tanang tribo sa Sikem ug gitawag ang ilang pangulo sa atubangan ni Jehova, giasoy ni Josue karon ang personal nga talaan ni Jehova sa Iyang pagpakiglabot uban sa Iyang katawhan gikan sa panahon nga Iyang gitawag si Abraham ug gidala siya sa Kanaan hangtod sa pagdaog ug pag-okupar sa Yutang Saad. Makausa pa si Josue mipasidaan batok sa bakak nga relihiyon, misangpit sa Israel nga “mahadlok kang Jehova ug mag-alagad kaniya sa kamatinumanon ug kamatuoran.” Oo, “mag-alagad kang Jehova”! Unya iyang gipahayag ang isyu uban sa tumang katin-aw: “Magpili kamo sa inyong kaugalingon karon kon kinsa ang inyong alagaron, kon ang mga diyos ba nga . . . gialagaran sa inyong mga amahan o ang mga diyos ba sa mga Amorehanon kang kansang yuta kamo mipuyo. Apan alang kanako ug sa akong panimalay, kami magaalagad kang Jehova.” Uban sa pagtuo nga makapahinumdom kang Moises, gipahinumdoman niya ang Israel nga si Jehova “balaan nga Diyos; siya Diyos nga nagpangayo sa ekslusibong debosyon.” Busa, palayo sa dumuluong mga diyos! Busa ang katawhan gipalihok sa pagpahayag isip usa ka tawo: “Kang Jehova nga among Diyos kami magaalagad, ug sa iyang tingog kami magapatalinghog!” (24:14, 15, 19, 24) Una pa papahawaa sila, si Josue mihimog tugon uban kanila, misulat niining mga pulong sa basahon sa kasugoan sa Diyos, ug gibutang ang usa ka dakong bato isip saksi. Unya si Josue namatay sa katigulangon 110 ka tuig ug gilubong sa Timnat-sera.

NGANONG MAPUSLANON

21. Unsang maalamong tambag sa basahon sa Josue ang talagsaong mapuslanon karon?

²¹ Samtang nagbasa ka sa panamilit nga tambag ni Josue maylabot sa matinumanong pag-alagad, wala ba kini mopagimok sa imong kasingkasing? Wala ka ba mopalanog sa mga pulong gilitok ni Josue kapin na sa 3,400 ka tuig: “Alang kanako ug sa akong panimalay, kami magaalagad kang Jehova”? O kon nag-alagad ka kang Jehova ubos sa mga kahimtang sa pagsulay o halayo sa ubang matinumanon, wala ka ba makakalos ug kadasig sa mga pulong ni Jehova kang Josue, nga gilitok sa sinugdan sa martsa sa Yutang Saad: “Magmaisogon lamang ug magmakusganon”? Dugang pa, wala ka ba makakaplag ug dili maestimang kaayohan sa pagsunod sa Iyang tambag sa ‘pagbasa [sa Bibliya] sa ubos-tono adlaw ug gabii aron magmalamposon ka’? Dayag, ang tanang mosunod sa maong maalamong tambag makakaplag niini nga talagsaong mapuslanon.—24:15; 1:7-9.

22. Unsang kinahanglanong hiyas sa matuod nga pagsimba ang gipasiugda?

²² Ang mga hitabong buhi kaayong girekord sa basahon ni Josue kapin pa kay sa yano karaang kasaysayan. Gipasiugda niini ang diyosnong mga prinsipyo—labi na ang bug-os pagtuo ug pagsugot kang Jehova hinongdanon sa iyang panalangin. Girekord ni apostol Pablo nga pinaagi sa pagtuo “ang mga pader sa Jerico nahapla human kini gilibotan sa pito ka adlaw,” ug pinaagi sa pagtuo “si Rahab nga bigaon wala malaglag uban niadtong milihok nga dimasinugtanon.” (Heb. 11:30, 31) Gisitar usab ni Santiago si Rahab isip mapuslanong panig-ingnan sa mga Kristohanon sa pagpatungha sa mga buhat sa pagtuo.—San. 2:24-26.

23. Unsang gamhanang pahinumdom ang unod sa Josue?

²³ Ang talagsaon labaw-natural nga mga hitabo nga girekord sa Josue 10:10-14, sa dihang ang adlaw ug bulan mihunong, ingon man sa uban daghang milagro nga gihimo ni Jehova alang sa iyang katawhan, gamhanang pahinumdom sa katakos ni Jehova ug katuyoan sa pagpuo sa tanan daotang magsusupak sa Diyos. Ang Gabaon, ang dapit sa away sa panahon  nila Josue ug David, gilangkit ni Isaias uban sa pagtindog ni Jehova sa kasuko alang niining pagpuo, “aron siya makahimo sa iyang bulohaton—katingalahan ang iyang bulohaton—ug aron siya makapahinabo sa iyang hilimoon—katingalahan ang iyang hilimoon.”—Isa. 28:21, 22.

24. Sa unsang paagi ang basahon sa Josue gitagik uban sa mga saad sa Gingharian, ug unsang pasalig ang gihatag niini nga kining ‘tanan matuman’?

²⁴ Ang mga hitabo ba sa Josue mipunting sa unahan sa Gingharian sa Diyos? Dayag oo! Nga ang pagdaog ug pagpuyo sa Yutang Saad gilangkit uban sa butang mas dako gipasabot ni apostol Pablo: “Kay kon si Josue mitultol pa kanila sa usa ka dapit kapahulayan, ang Diyos sa ulahi wala na unta mohisgot pa ug laing adlaw. Busa nagpabilin ang usa ka kapahulayan alang sa katawhan sa Diyos.” (Heb. 4:1, 8, 9) Mipadayon sila sa pagpaneguro sa ilang “pagsulod sa walay kataposang gingharian sa atong Ginoo ug Manluluwas si Jesu-Kristo.” (2 Ped. 1:10, 11) Ingon sa gipakita sa Mateo 1:5, si Rahab nahimong kagikanan ni Jesu-Kristo. Gitagana sa basahon sa Josue ang lain hinongdanong talikala sa rekord nga mitultol sa pagpatungha sa Binhi sa Gingharian. Gitagana niini ang lig-ong pasalig nga ang mga saad sa Gingharian ni Jehova pihong matuman. Mihisgot maylabot sa saad nga gihimo sa Diyos kang Abraham, Isaac, ug Jacob ug gisubli sa mga Israelita, ang ilang kaliwat, ang rekord mipahayag maylabot sa adlaw ni Josue: “Walay usa ka saad ang napakyas gikan sa tanang maayong saad nga gihimo ni Jehova sa balay sa Israel; tanan kini natuman.” (Jos. 21:45; Gen. 13:14-17) Mao man, uban sa “maayong saad” ni Jehova maylabot sa matarong Gingharian sa langit—tanan kini matuman!

[Mga Pangutana sa Pagtuon]