Basahon sa Bibliya Numero 60​—1 Pedro

Magsusulat: Pedro

Dapit Gisulatan: Babilonya

Sinulat Nahuman: k. 62–64 K.P.

1. Ngano ang mga Kristohanon moagi sa mga pagsulay, ug ngano ang unang sulat ni Pedro tukma sa panahon?

 SAMTANG gipahayag sa halayo sa unang mga Kristohanon ang kahalangdon sa Diyos, milambo ang bulohaton sa Gingharian ug miuswag latas sa Romanhong Imperyo. Bisan pa, pipila ka sayop nga pagsabot mibangon labot niining madasigong grupo. Alang sa usa ka butang, ang ilang relihiyon gikan sa Jerusalem ug gikan sa mga Hudiyo, ug ang uban mipakaingon kanila uban sa politikal hunahuna Hudiyong mga zealot kinsa napungot ubos sa Romanhong yugo ug kanunay tinubdan sa kasamok sa lokal nga mga gobernador. Dugang pa, ang mga Kristohanon lahi sa pagkaagi nga sila midumili sa paghalad sa emperador o sa pagsagol uban sa pagano relihiyosong mga seremonya sa adlaw. Sila gipasipalahan ug miantos sa daghang pagsulay tungod sa pagtuo. Sa hustong panahon, ug uban sa antemanong hunahuna nga mipakita sa langitnong kadinasig, si Pedro misulat sa iyang unang sulat, midasig sa mga Kristohanon sa pagbarog nga malig-on ug sa pagtambag kanila unsaon sa paggawi sa ilang kaugalingon ubos kang Nero, ang Cesar nianang panahon. Kining sulat namatud-an nga labing tukma sa panahon tungod sa unos sa paglutos nga mibuto halos dihadiha gilayon.

2. Unsa ang nagmatuod si Pedro ang magsusulat sa sulat nga midala sa iyang ngalan, ug kang kinsa gisulat ang sulat?

² Ang pagkamagsusulat ni Pedro gilig-on sa unang mga pulong. Dugang pa, sila Irenaeus, Clement sa Alejandria, Origen, ug Tertullian tanan mikutlo sa sulat, nga ginganlan si Pedro ingon magsusulat. a Ang pagkakasaligan sa Unang Pedro maayong gimatuod ingon sa bisan unsang dinasig nga sulat. Si Eusebius mitug-an kanato nga gigamit nga libre sa mga ansiyano sa simbahan ang sulat; waykwestiyon sa pagkakasaligan niini sa iyang panahon ­(k. 260-342 K.P.). Sila Ignatius, Hermas, ug Barnabas, sa sayo ikaduhang siglo, tanan mihimog reperensiya niini. b Ang Unang Pedro bug-os harmonya uban sa dinasig nga Kasulatan ug mipahaluna sa gamhanang mensahe alang sa Hudiyo ug di-Hudiyo nga mga Kristohanon nga mipuyo ingon “temporaryo nga mga pumuluyo nga nakatag libot sa Ponto, Galacia, Capadocia, Asya, ug Bitinia”—mga rehiyon sa Asya Menor.—1 Ped. 1:1.

3. Unsang ebidensiya ang naa mahitungod sa panahon sa pagsulat sa Unang Pedro?

³ Kanus-a gisulat ang sulat? Gipakita sa tono niini nga ang mga Kristohanon sinati sa mga pagsulay, gikan sa mga pagano o gikan sa wamakumbertir nga mga Hudiyo, apan ang kampanya sa paglutos ni Nero, nga gilansad sa 64 K.P., wala pa mosugod. Dayag gisulat ni Pedro ang sulat una niini, lagmit taliwala sa 62 ug 64 K.P. Nga uban pa si Marcos ni Pedro milig-on niining konklusyon. Sulod sa unang pagkabilanggo ni Pablo sa Roma (k. 59-61 K.P.), si Marcos uban ni Pablo apan talipanaw na ngadto sa Asya Menor; ug sa panahon sa ikaduhang pagkabilanggo ni Pablo ­(k. 65 K.P.), si Marcos hapit nang moduyog usab kang Pablo sa Roma. (1 Ped. 5:13; Col. 4:10; 2 Tim. 4:11) Sa sal-ang panahon siya duna sa oportunidad nga mahimong uban ni Pedro sa Babilonya.

4, 5. (a) Unsa ang mihimakak sa pangangkon nga si Pedro misulat sa iyang unang sulat gikan sa Roma? (b) Unsa ang timailhan nga siya misulat gikan sa literal nga Babilonya?

⁴ Diin gisulat ang Unang Pedro? Samtang ang mga komentarista sa Bibliya uyon sa pagkakasaligan, kanonisidad, pagkamagsusulat, ug banabana nga petsa sa pagsulat, nagkalahi sila mahitungod sa dapit gisulatan. Sumala sa mismong testimonyo ni Pedro, iyang gisulat ang iyang unang sulat samtang sa Babilonya. (1 Ped. 5:13) Apan giangkon sa uban nga siya misulat gikan sa Roma, miingon nga ang “Babilonya” sekretong ngalan alang sa Roma. Ang ebidensiya, bisan pa, wala misuporta sa maong panlantaw. Bisan asa dimakita nga gipasabot sa Bibliya ang Babilonya ispisipikong mipunting sa Roma. Sanglit gisulat ni Pedro ang iyang sulat  niadtong literal sa Ponto, Galacia, Capadocia, Asya, ug Bitinia, lohikal ang pagtapos nga ang iyang re­pe­ren­siya sa Babilonya ngadto sa literal nga dapit nianang ngalana. (1:1) Dunay maayong katarongan si Pedro didto sa Babilonya. Siya gipiyalan sa ‘maayong balita alang niadtong kinsa tinuli,’ ug dunay dako Hudiyong populasyon sa Babilonya. (Gal. 2:8, 9) Ang Encyclopaedia Judaica, sa dihang mihisgot sa produksiyon sa Babilonyanhong Talmud, mipunting sa “dakong mga akademya sa Babilonya” sa Judaismo sulod sa Kumong Panahon. c

⁵ Ang dinasig nga Kasulatan, lakip sa duha ka sulat nga gisulat ni Pedro, wala mohisgot sa iyang pag-adto sa Roma. Si Pablo misulti didto siya sa Roma apan wala gayod mohisgot kang Pedro nga didto. Bisan pa si Pablo mihisgot sa 35 ka ngalan sa iyang sulat sa Mga Taga-Roma ug mipadala ug mga timbaya pinaagi sa ngalan sa 26, nganong napakyas siya sa paghisgot kang Pedro? Tungod kay yanong wala si Pedro didto sa maong panahon! (Roma 16:3-15) Ang “Babilonya” diin gikan gisulat ni Pedro ang iyang unang sulat dayag mao ang literal nga Babilonya sa mga tampi sa Suba Euprates sa Mesopotamia.

KAUNDAN SA UNANG PEDRO

6. Sa unsang paglaom si Pedro misulat, ug sa unsang pasukaranan ang “bag-ong pagkatawo” niining paglaom posible?

⁶ Ang bag-ong pagkatawo sa usa ka buhing paglaom pinaagi ni Kristo (1:1-25). Sa sinugdan gipunting ni Pedro ang pagtagad sa iyang mga magbabasa sa “bag-ong pagkatawo ngadto sa usa ka buhing paglaom” ug sa dimalawos nga panulondon nga gireserba kanila sa mga langit. Kini sumala sa kaluoy sa Diyos pinaagi sa pagkabanhaw ni Jesu-Kristo. Busa “ang mga pinili” dako ug kalipay, bisan pa nasubo sa lainlaing pagsulay, sa pagkaagi nga ang sinulayang kalidad sa ilang pagtuo “mahimong makaplagan nga hinongdan alang sa pagdayeg ug himaya ug kadungganan sa pagpadayag ni Jesu-Kristo.” Ang mga manalagna sa karaan, ug bisan ang mga manolonda, misusi niining kaluwasan. Busa, ang mga pinili kinahanglan molig-on sa ilang mga hunahuna alang sa kalihokan ug mopahaluna sa ilang paglaom niining dili takos nga kalolot, mahimong balaan sa tanan nilang paggawi. Dili ba angay kini tungod sa ilang pagkalinuwas, dili uban sa mga butang madunot, apan “uban sa bililhong dugo, ingon nianang sa waybuling ug waymansang kordero, bisan ni Kristo”? Ang ilang “bag-ong pagkatawo” pinaagi sa pulong sa buhi ug malungtarong Diyos, si Jehova, nga molungtad hangtod sa hangtod ug gipahayag ngadto kanila ingon maayong balita.—1:1, 3, 7, 19, 23.

7. (a) Ingon unsa ang mga Kristohanon gitukod, ug alang sa unsang katuyoan? (b) Ingon temporaryong mga residente, sa unsang paagi sila mogawi sa ilang kaugalingon?

⁷ Paghupot sa maayong paggawi taliwala sa kanasoran (2:1–3:22). Ingon buhing mga bato, ang mga Kristohanon gitukod ingon espirituwal nga balay, mohalad sa espirituwal nga mga halad nga madawat sa Diyos pinaagi ni Jesu-Kristo, ang patukoranan batong pamag-ang, kinsa nahimong batong kapangdolan sa dimasinugtanon. Kadtong mituo nahimong ‘usa ka harianong saserdote, usa ka balaang nasod, sa pagpahayag sa halayo sa kahalangdon sa usa nga mitawag kanila gikan sa kangitngit ngadto sa iyang kahibulongang kahayag.’ Ingon temporaryong mga residente taliwala sa kanasoran, pasagdi sila nga molikay sa unodnong kailibgon ug huptan ang maayong paggawi. Pasagdi sila mopasakop sa “tanan tawhanong linalang,” bisan sa hari o sa iyang mga gobernador. Oo, pasagdi sila “mopasidungog sa mga tawo sa tanang matang, mobaton ug gugma alang sa tibuok kapunongan sa mga igsoon, mahadlok sa Diyos, mopasidungog sa hari.” Mao man, pasagdi ang mga suluguon mopasakop sa ilang mga tag-iya, uban sa maayong konsiyensiya, moantos ubos sa dimakataronganong pag-antos. Bisan si Kristo, bisan waysala, miantos sa pagpanamastamas ug pag-antos, mibilin ug “modelo” aron suod sundon ang iyang mga lakang.—2:9, 13, 17, 21.

8. (a) Unsang maayong tambag ang gihatag sa mga asawa ug mga bana? (b) Unsa ang kinahanglanon alang sa usa aron makapanag-iya sa usa ka maayong konsiyensiya atubangan sa Diyos?

⁸ Ang pagpasakop aplikado usab sa mga asawa, kinsa pinaagi sa putli nga paggawi uban sa lalom nga pagtahod mahimong modani sa dimatinoohong mga bana nga waypulong. Ang ilang kabalaka kinahanglan dili ang panggawas nga adorno. Kini kinahanglan ingon sa masinugtanong Sara, “ang sekretong persona sa kasingkasing sa dimadunot nga bisti sa hilom ug maaghop nga espiritu, nga may dakong bili sa mga mata sa Diyos.” Ang mga bana kinahanglan mopasidungog sa ilang mga asawa ingon ‘huyang mga sudlanan’ ug ingon “mga manununod uban kanila sa dili takos nga pabor sa kinabuhi.” Ang tanang Kristohanon kinahanglan mopakita sa inigsoong gugma. “Siya kinsa mahigugma sa kinabuhi . . . , pasagdi siya nga mopahilayo gikan sa daotan ug buhaton ang maayo; pasagdi siya nga mangita sa pakigdait ug sundon kini. Kay ang mga mata ni Jehova anaa sa mga matarong.” Inay kay mahadlok sa mga tawo, kinahanglan sila kanunay andam sa paghimog panalipod alang sa ilang paglaom. Mas maayo ang pag-antos sa pagbuhat sa maayo, kon kini kabubut-on sa Diyos, inay kay sa pagbuhat sa daotan. “Aw, bisan ngani si Kristo namatay makausa alang sa tanang panahon maylabot sa mga sala, usa ka matarong tawo alang sa mga dimatarong, aron nga siya mahimong motultol kaninyo sa Diyos, siya nga gipatay sa unod, apan gibuhi sa espiritu.” Ang pagtuo ni Noe, gipahayag sa pagtukod sa arka, miresulta sa kaluwasan sa iyang kaugalingon ug sa iyang panimalay. Sa samang paagi, kadtong kinsa, sa pasukaranan sa pagtuo sa gibanhaw nga Kristo, midedikar sa ilang kaugalingon sa Diyos, mopabawtismo ingon simbolo nianang pagtuo, ug mopadayon sa pagbuhat sa kabubut-on sa Diyos luwason ug hatagan sa maayong konsiyensiya sa Diyos.—3:4, 7, 10-12, 18.

9. Unsang mental disposisyon ang kinahanglan batonan sa mga Kristohanon? Waysapayan sa unsa?

⁹ Kalipay sa pagbuhat sa kabubut-on sa Diyos ingon Kristohanon, waysapayan sa pag-antos (4:1–5:14). Ang mga Kristohanon kinahanglan mobaton sa samang mental disposisyon ni Kristo, mokinabuhi lamang sa pagbuhat sa kabubut-on sa Diyos ug dili na alang sa kanasoran, bisan pa ang kanasoran mosulti  kanila nga abusado alang sa dipagpadayon sa pagdagan uban kanila “sa samang ubos pagkaunlod nga pagpatuyang.” Sanglit ang kataposan sa tanang butang haduol na, kinahanglan sila maayo ug hunahuna, maampoon, ug may mainit nga gugma alang sa usa ug usa, mobuhat sa tanang butang aron ang Diyos mahimaya. Samtang ang mga pagsulay mosilaob taliwala kanila, kinahanglan dili sila matingala, apan sila magmalipayon ingon mga umalambit sa mga pag-antos ni Kristo. Bisan pa, pasagdi nga walay mausa ang moantos ingon mamumuhat-daotan. Sanglit ang paghukom mosugod sa balay sa Diyos, “pasagdi kadtong kinsa miantos harmonya uban sa kabubut-on sa Diyos mopadayon sa pagtugyan sa ila mismong mga kalag sa matinumanong Maglalalang samtang sila mobuhat sa maayo.”—4:4, 19.

10. Unsang tambag ang gihatag sa tigulang mga lalaki ug batan-ong mga lalaki, ug uban sa unsang gamhanang pasalig gitapos ang Unang Pedro?

¹⁰ Ang mga ansiyano kinahanglan mobantay sa panon sa Diyos nga masinugtanon, oo, mahinamon. Ingon mga panig-ingnan sa panon mopasalig kanila sa dimalawos nga korona sa himaya sa pagpadayag sa Pangulong Magbalantay. Pasagdi ang batan-ong mga lalaki mopasakop sa tigulang mga lalaki, ang tanan mopaubos sa hunahuna, “tungod kay ang Diyos supak sa mga hambogiro, apan mohatag sa dili takos nga kalolot sa mga mapaubsanon.” Pasagdi sila mahimong solido sa pagtuo ug mabinantayon nianang “nagngolub nga liyon,” ang Yawa. Makausa pa, ang gamhanang mga pulong sa pasalig milanog samtang mitiklop si Pedro sa iyang awhag: “Apan, human kamo makaantos sa makadiyot nga panahon, ang Diyos sa tanang dili takos nga kalolot, kinsa mitawag kaninyo sa iyang walay kataposang himaya sa paghiusa uban ni Kristo, mismo motapos sa inyong pagbansay, siya molig-on kaninyo, siya mohimo kaninyo nga kusganon. Ngadto kaniya ang gahom hangtod sa hangtod. Amen.”—5:5, 8, 10, 11.

NGANONG MAPUSLANON

11. Giunsa pagsunod ni Pedro ang tambag nila Jesus ug Pablo sa paghatag tambag sa mga magtatan-aw?

¹¹ Ang unang sulat ni Pedro undan sa maayong tambag alang sa mga magtatan-aw. Misunod sa mismong tambag ni Jesus sa Juan 21:15-17 ug nianang kang Pablo sa Buhat 20:25-35, gipakita ni Pedro sa makausa pa nga ang bulohaton sa magtatan-aw mao ang bulohaton sa pagbantay, nga himoon nga dimahakogon, masinugtanon, ug mahinamon. Ang magtatan-aw luyoluyong magtatan-aw, mialagad ubos sa “pangulong magbalantay,” si Jesu-Kristo, ug may tulobagon kaniya alang sa panon sa Diyos, kansang intereses siya kinahanglan moatiman ingon panig-ingnan ug sa tanang kamapaubsanon.—5:2-4.

12. (a) Unsang relatibo nga pagpasakop ang kinahanglan ihatag sa mga magmamando ug sa mga tag-iya? (b) Unsa ang gitambag ni Pedro mahitungod sa pagpasakop sa asawa ug sa pagkaulo sa bana? (c) Unsang Kristohanong hiyas ang gipasiugda sa tibuok sulat?

¹² Daghan ubang aspeto sa Kristohanong pagpasakop ang gitandog sa unang sulat ni Pedro, ug ekselente nga tambag ang gihatag. Sa 1 Pedro 2:13-17, ang hustong pagpasakop sa mga magmamando, ingon sa hari ug mga gobernador, gitambag. Bisan pa, kini relatibo nga pagpasakop, kay alang sa Ginoo ug inubanan sa “kahadlok sa Diyos,” kang kinsa mga ulipon ang mga Kristohanon. Ang mga suluguon sa balay giawhag nga mopasakop sa ilang mga tag-iya ug moantos kon sila moantos man “tungod sa konsiyensiya ngadto sa Diyos.” Ang mga asawa gihatagan usab ug bililhong tambag maylabot sa pagpasakop sa mga bana, lakip sa mga dimatinoohon, gipakita nga ang ilang putli, matinahorong paggawi “may dakong bili sa mga mata sa Diyos” ug mahimo nganing mokabig sa ilang mga bana sa kamatuoran. Dinhi gigamit ni Pedro ang ilustrasyon sa matinumanong pagpasakop ni Sara kang Abraham sa pagpasiugda sa punto. (1 Ped. 2:17-20; 3:1-6; Gen. 18:12) Ang mga bana, sa baylo, mogamit sa ilang pagkaulo uban sa hustong konsiderasyon alang sa “huyang sudlanan.” Niini gihapon nga topiko, miawhag si Pedro: “Sa samang paagi, kamong batan-ong mga lalaki, mopasakop sa tigulang mga lalaki.” Ug unya iyang gipasiugda ang panginahanglan alang sa pagpaubos sa hunahuna, kamapaubsanon, Kristohanong hiyas nga gipasiugda sa iyang tibuok sulat.—1 Ped. 3:7-9; 5:5-7; 2:21-25.

13. (a) Giunsa ni Pedro sa iyang sulat pagklaro sa katuyoan sa pagtawag sa Diyos sa Kristohanong kongregasyon? (b) Sa unsang masadyaong panulondon mipunting si Pedro sa unahan, ug kinsa ang makakab-ot niini?

¹³ Sa panahon kanus-a ang kalayonhong mga pagsulay ug mga paglutos misugod na sa pag-ulbo usab, gitagana ni Pedro ang makapalig-on nga pagdasig, ug ang iyang sulat sa matuod bililhon sa tanan kinsa miatubang sa maong mga pagsulay karon. Tagda kon giunsa niya pagkalos sa Hebreohanong Kasulatan sa pagkutlo sa mga pulong ni Jehova: “Kinahanglan kamo balaan, tungod kay ako balaan.” (1 Ped. 1:16; Lev. 11:44) Unya, sa makausa pa, usa ka pasahe nga dato sa reperensiya niini sa uban dinasig nga kasulatan, iyang gipakita kon sa unsang paagi ang Kristohanong kongregasyon gitukod ingon espirituwal nga balay sa buhing mga bato sa patukoranan ni Kristo. Ug alang sa unsang katuyoan? Mitubag si Pedro: “Kamo ‘usa ka piniling rasa, usa ka harianong saserdote, usa ka balaang nasod, usa ka katawhan alang sa espesyal nga pagpanag-iya, aron kamo mopahayag sa halayo sa kahalangdon’ sa usa nga mitawag kaninyo gikan sa kangitngit ngadto sa iyang kahibulongang kahayag.” (1 Ped. 2:4-10; Isa. 28:16; Sal. 118:22; Isa. 8:14; Ex. 19:5, 6; Isa. 43:21; Ose. 1:10; 2:23) Niining “harianong pagkasaserdote,” ang heneral pagkasaserdote nga gilangkoban sa tibuok balaang nasod sa Diyos, nga gitanyag ni Pedro ang saad sa Gingharian sa “usa ka dimadunot ug dimabuling ug dimalawos nga panulundon,” “dimalawos nga korona sa himaya,” “walay kataposang himaya sa paghiusa ni Kristo.” Sa ingon, kini sila dakong nadasig sa pagpadayon nga malipayon aron sila “magmaya ug magmasadya usab sulod sa pagpadayag sa iyang himaya.”—1 Ped. 1:4; 5:4, 10; 4:13.

[Mga footnote]

[Mga Pangutana sa Pagtuon]