Basahon sa Bibliya Numero 66​—Pinadayag

Magsusulat: Apostol Juan

Dapit Gisulatan: Patmos

Sinulat Nahuman: k. 96 K.P.

1. (a) Mahitungod sa mga simbolismo sa Pinadayag, uban sa unsa mouyon ang mga alagad sa Diyos? (b) Ngano ang Pinadayag sa husto gibutang sa kataposan sa Bibliya?

 ANG mga simbolismo ba sa Pinadayag gituyo sa paglisang? Halayo niini! Ang katumanan sa tagna mahimong modalag kalisang sa daotan, apan mouyon ang matinumanong mga alagad sa Diyos uban sa dinasig nga introduksiyon ug komento sa manolonda sa kataposan: “Malipayon siya kinsa nagabasa sa makusog ug kadtong kinsa nagapatalinghog sa mga pulong niining tagna.” “Malipayon ang bisan kinsa nga nagatuman sa mga pulong sa tagna niining linukot nga basahon.” (Pin. 1:3; 22:7) Bisan pa gisulat una sa upat uban dinasig nga basahon ni Juan, ang Pinadayag hustong gibutang sa kataposan sa koleksiyon sa 66 ka dinasig nga basahon nga milangkob sa atong Bibliya, kay ang Pinadayag mao ang midala sa mga magbabasa niini halayo ngadto sa umaabot, pinaagi sa pagtagana sa tanan-magaksanong panan-awon sa mga katuyoan sa Diyos alang sa katawhan, ug midala sa dakong tema sa Bibliya, ang pagbalaan sa ngalan ni Jehova ug bindikasyon sa iyang pagkasoberano pinaagi sa Gingharian ubos ni Kristo, ang Gisaad nga Binhi, ngadto sa mahimayaong sangkoanan.

2. Sa unsang paagi miabot ang Pinadayag kang Juan, ug ngano ang titulo sa basahon haom kaayo?

² Sumala sa titulo bersikulo, kini “usa ka pinadayag ni Jesu-Kristo, nga gihatag sa Diyos kaniya . . . Ug siya mipadala sa iyang manolonda ug mitanyag niini sa mga ilhanan pinaagi kaniya ngadto sa iyang ulipon si Juan.” Busa si Juan mao ang yanong magsusulat, dili ang tinubdan, sa materyal. Busa si Juan dili ang tigpadayag, ni ang basahon pinadayag ni Juan. (1:1) Kining pagtukas sa ulipon sa Diyos sa Iyang kahibulongang mga katuyoan alang sa umaabot mihimo sa titulo niini  nga haom kaayo, kay ang Gregong ngalan sa basahon A·po·kaʹly·psis (Apokalipsis) nagkahulogan “Pagpadayag” o “Pagtukas.”

3. Kinsa ang gipasabot mismo sa Pinadayag kon kinsa ang magsusulat nga ginganlan Juan, ug sa unsang paagi ang karaang mga historyador misuporta niini?

³ Kinsa kining Juan nga gipunting ingon magsusulat sa Pinadayag sa unang kapitulo niini? Gisuginlan kita siya ulipon ni Jesu-Kristo, ingon man igsoon ug umalambit sa kalisdanan, ug siya gidistiyero sa isla sa Patmos. Dayag siya ilado kaayo sa iyang unang mga magbabasa, kang kinsa wala nay dugang pagpaila ang kinahanglanon. Siya mao ang apostol Juan. Kining konklusyon gisuportahan sa kadaghanan sa karaang mga historyador. Si Papias, kinsa misulat sa unang bahin sa ikaduhang siglo K.P., giingon mihupot sa basahon ingon may apostolikong sinugdan. Matod ni Justin Martyr, sa ikaduhang siglo, sa iyang “Dialogue With Trypho, a Jew” (LXXXI): “Dunay usa ka tawo uban kanato, kansang ngalan si Juan, usa sa mga apostol ni Kristo, kinsa mitagna, pinaagi sa usa ka pinadayag nga gihatag kaniya.” a Si Irenaeus tataw misulti ni apostol Juan ingon magsusulat, ingon man ni Clement sa Alejandria ug ni Tertullian, sa ulahi ikaduha ug sayo ikatulong siglo. Si Origen, iladong eskolar sa Bibliya sa ikatulong siglo, miingon: “Ako misulti mahitungod kaniya kinsa mipauraray sa dughan ni Jesus, si Juan, kinsa mibilin sa usa ka Ebanghelyo, . . . ug gisulat usab niya ang Apokalipsis.” b

4. (a) Unsa ang mitin-aw sa kalahian sa estilo sa Pinadayag kon itandi uban sa ubang sinulat ni Juan? (b) Unsa ang nagmatuod nga ang Pinadayag kasaligan nga bahin sa dinasig nga Kasulatan?

⁴ Ang kamatuoran nga ang ubang sinulat ni Juan mipahaluna ug dakong pasiugda sa gugma wala magkahulogan siya dili makasulat sa mismong puwersado ug dinamikong Pinadayag. Siya ug ang iyang igsoon si Santiago mao ang napuno sa kasuko batok sa mga Samaryanhon sa usa ka siyudad nga buot nilang pakanaogon ang kalayo gikan sa langit. Mao kana ngano sila ginganlan “Boanerges,” o “Mga Anak sa Dalogdog.” (Mar. 3:17; Luc. 9:54) Kining kalahian sa estilo dili mopahinabo sa kalisdanan kon mahinumdom kita nga sa Pinadayag ang butang gihisgotan lahi. Ang nakita ni Juan niining mga panan-awon disama sa bisan unsang butang sukad iyang nakita sa una. Ang talagsaong harmonya sa basahon uban sa matagnaong Kasulatan waykwestiyon nga mipamatuod niini ingon kasaligang bahin sa dinasig nga Pulong sa Diyos.

5. Kanus-a gisulat ni Juan ang Pinadayag, ug ubos sa unsang sirkumstansiya?

⁵ Sumala sa kinasayohang testimonyo, gisulat ni Juan ang Pinadayag mga 96 K.P., mga 26 ka tuig tapos sa kalaglagan sa Jerusalem. Kini mahimong nganha na sa pagtiklop sa pagmando ni Emperador Domitian. Sa pagpamatuod niini, si Irenaeus sa iyang “Against Heresies” (V, XXX) miingon mahitungod sa Apokalipsis: “Kay kini nakita sa dili pa dugay nga panahon sukad, apan halos sa atong adlaw, nganha sa kataposan sa pagmando ni Domitian.” c Sila Eusebius ug Jerome miuyon uban niining testimonyo. Si Domitian mao ang igsoon ni Tito, kinsa nanguna sa Romanhong kasundalohan sa paglaglag sa Jerusalem. Siya nahimong emperador sa kamatayon ni Tito, 15 ka tuig una pa gisulat ang basahon sa Pinadayag. Iyang gipugos siya simbahon ingon diyos ug giasumir ang titulo Dominus et Deus noster (nagkahulogan “Atong Ginoo ug Diyos”). d Ang pagsimba sa emperador wala motugaw niadtong kinsa misimba sa bakak nga mga diyos, apan dili kini mahimo sa sayong mga Kristohanon, kinsa midumili sa pagkompromiso sa ilang pagtuo niining punto. Busa, nganha na sa pagtiklop sa pagmando ni Domitian (81-96 K.P.), ang pig-ot nga paglutos midangat sa mga Kristohanon. Gihunahuna nga si Juan gidistiyero sa Patmos ni Domitian. Sa dihang si Domitian gipatay sa 96 K.P., siya gipulihan sa mas matugotong emperador si Nerva, kinsa dayag mibuhi kang Juan. Sulod niining pagkabilanggo sa Patmos nga nadawat ni Juan ang mga panan-awon nga iyang gisulat.

6. Ingon unsa atong lantawon ang basahon sa Pinadayag, ug sa unsang paagi kini mahimong bahinon?

⁶ Kinahanglan atong pabilhan nga ang nakita ni Juan ug gisugo kaniya pagsulat sa mga kongregasyon dili lamang serye sa waykalabotan nga mga panan-awon, nga sulagma girekord. Dili, ang tibuok basahon sa Pinadayag, gikan sa sinugdan hangtod kataposan, mihatag kanato sa makataronganong hulagway sa mga butang umaabot, gikan sa usa ka panan-awon ngadto sa lain hangtod ang bug-os pagpahayag sa mga katuyoan sa Gingharian sa Diyos makab-ot sa kataposan sa mga panan-awon. Busa kinahanglan natong tan-awon ang basahon sa Pinadayag ingon tibuok ug gilangkoban sa may kalabotan, harmonyosong mga bahin, nga milalin kanato halayo ngadto sa umaabot gikan sa panahon ni Juan. Human sa introduksiyon niini (Pin. 1:1-9), ang basahon mahimong isipon ingon nabahin ngadto sa 16 ka panan-awon: (1) 1:10–3:22; (2) 4:1–5:14; (3) 6:1-17; (4) 7:1-17; (5) 8:1–9:21; (6) 10:1–11:19; (7) 12:1-17; (8) 13:1-18; (9) 14:1-20; (10) 15:1–16:21; (11) 17:1-18; (12) 18:1–19:10; (13) 19:11-21; (14) 20:1-10; (15) 20:11–21:8; (16) 21:9–22:5. Kining mga panan-awon gisundan sa makapalihok nga konklusyon, diin si Jehova, Jesus, ang manolonda, ug si Juan misulti, mihimo sa ilang pangataposang amot ingon mga prinsipal sa kanal sa komunikasyon.—22:6-21.

KAUNDAN SA PINADAYAG

7. Unsa ang giingon ni Juan mahitungod sa tinubdan sa Pinadayag, ug unsang mga butang iyang giingon siya umalambit sa kumon uban niadtong sa pito ka kongregasyon?

⁷ Ang introduksiyon (1:1-9). Gisaysay ni Juan ang langitnong Tinubdan ug sa bahin sa manolonda sa kanal pinaagi diin ang pinadayag gihatag, ug siya mipadayon sa pagpunting niadtong sa pito ka kongregasyon sa distrito sa Asya. Gihimo sila ni Jesu-Kristo nga “usa ka gingharian, mga saserdote sa iyang Diyos ug Amahan,” si Jehova nga Diyos, ang Labing Gamhanan. Gipahinumdoman sila ni Juan nga siya umalambit  uban kanila “sa kasakitan ug sa gingharian ug sa paglahutay uban kang Jesus,” ingon gidistiyero sa Patmos.—1:6, 9.

8. (a) Unsa ang instruksiyon kang Juan nga buhaton? (b) Kinsa ang iyang nakita taliwala sa mga tangkawan, ug unsa ang gitin-aw niining Usa?

⁸ Ang mga mensahe sa pito ka kongregasyon (1:10–3:22). Sa pagsugod sa unang panan-awon, pinaagi sa pagdasig nakaplagan ni Juan ang iyang kaugalingon sa adlaw sa Ginoo. Usa ka kusganon, samag-trumpeta nga tingog misulti kaniya sa pagsulat sa usa ka linukot sa iyang makita ug ipadala kini sa pito ka kongregasyon, sa Efeso, Smirna, Pergamo, Tiatira, Sardis, Filadelfia, ug Laodicea. Miliso ngadto sa tingog, nakita ni Juan ang “usa nga sama sa anak sa tawo” taliwala sa pito ka tangkawan, nga duna sa pito ka bituon sa iyang tuong kamot. Kining Usa mipaila sa iyang kaugalingon ingon “ang Nahauna ug ang Kataposan,” ang Usa kinsa namatay apan karon buhi hangtod sa kahangtoran ug kinsa duna sa mga yawi sa kamatayon ug Hades. Busa siya mao ang gibanhaw nga Jesu-Kristo. Mitin-aw siya: “Ang pito ka bituon nagkahulogan sa mga manolonda sa pito ka kongregasyon, ug ang pito ka tangkawan nagkahulogan sa pito ka kongregasyon.”—1:13, 17, 20.

9. Unsang pagdayeg ug tambag ang gihatag sa mga kongregasyon sa Efeso, Smirna, Pergamo, ug Tiatira?

⁹ Si Juan gisultihan sa pagsulat sa manolonda sa kongregasyon sa Efeso, nga, waysapayan sa paghago, paglahutay, ug pagdumili sa pagtubay sa daotang mga tawo niini, mibiya sa unang gugma niini ug kinahanglan mohinulsol ug mobuhat sa kanhing mga buhat. Ang kongregasyon sa Smirna gisultihan nga waysapayan sa kalisdanan ug kakabos, kini sa matuod dato ug kinahanglan dimahadlok: “Pamatud-i ang imong kaugalingon nga matinumanon bisan ngadto sa kamatayon, ug ako magahatag kanimo sa purongpurong sa kinabuhi.” Ang kongregasyon sa Pergamo, nga mipuyo “diin ang trono ni Satanas,” padayon sa paghupot nga malig-on sa ngalan ni Kristo apan duna sa mga apostata taliwala niini, ug kini kinahanglan mohinulsol o si Kristo mogubat kanila uban sa taas nga espada sa iyang baba. Sa Tiatira ang kongregasyon duna sa “gugma ug pagtuo ug ministeryo ug paglahutay,” apan mitugot kini “nianang babaye si Jesabel.” Bisan pa, ang mga matinumanon kinsa mihawid nga malig-on makadawat sa “awtoridad ibabaw sa mga nasod.”—2:10, 13, 19, 20, 26.

10. Unsang mga mensahe ang gipadala sa mga kongregasyon sa Sardis, Filadelfia, ug Laodicea?

¹⁰ Ang kongregasyon sa Sardis duna sa dungog nga buhi, apan patay kini tungod sa mga buhat niini nga wala sa bug-os gibuhat atubangan sa Diyos. Kadtong kinsa makadaog, bisan pa, dili mapapas ang ilang mga ngalan sa basahon sa kinabuhi. Ang kongregasyon sa Filadelfia mihupot sa pulong ni Kristo, busa siya misaad sa paghupot sa kongregasyon “gikan sa takna sa pagsulay, nga magaabot sa tibuok gipuy-an nga yuta.” Himoon ni Kristo ang usa kinsa makadaog nga haligi sa templo sa Iyang Diyos. Si Kristo miingon: “Ako magasulat kaniya sa ngalan sa akong Diyos ug sa ngalan sa siyudad sa akong Diyos, ang bag-ong Jerusalem . . . ug nianang akong bag-ong ngalan.” Mipunting sa iyang kaugalingon ingon “sinugdan sa paglalang sa Diyos,” gisultihan ni Kristo ang kongregasyon sa Laodicea nga kini dili init ni bugnaw ug isuka sa iyang baba. Bisan pa mipasigarbo sa mga bahandi, kadtong nianang kongregasyon aktuwal nga pobre, buta, ug hubo. Kinahanglan nila ang puti panggawas nga mga bisti, ug kinahanglan nila ang haplas sa mata aron makakita. Si Kristo mosulod ug mosalo sa pagkaon uban kang bisan kinsa nga mobukas sa ganghaan kaniya. Sa usa nga makadaog, si Kristo motugot sa paglingkod uban kaniya sa iyang trono, bisan siya milingkod uban sa iyang Amahan sa Iyang trono.—3:10, 12, 14.

11. Unsang halangdong panan-awon ang sunod miabot sa pagtagad ni Juan?

¹¹ Ang panan-awon sa kabalaan ug himaya ni Jehova (4:1–5:14). Ang ikaduhang panan-awon midala kanato atubangan sa langitnong trono sa ni Jehova sa katahom. Ang talan-awon masulawon sa katahom niini, ingon sa bililhong mga mutya sa kadan-ag. Libot sa trono milingkod ang 24 ka ansiyano nga misul-ob ug mga korona. Upat ka buhing binuhat midayeg sa kabalaan ni Jehova, ug siya gisimba ingon takos “sa pagdawat sa himaya ug dungog ug gahom” tungod kay Maglalalang sa tanang butang.—4:11.

12. Kinsa lamang ang takos sa pag-abli sa linukot uban sa pito ka timri?

¹² “Ang Usa nga milingkod ibabaw sa trono” mihupot ug linukot uban sa pito ka timri. Apan kinsa ang takos sa pag-abli sa linukot? “Ang Liyon sa tribo ni Juda, ang gamot ni David” lamang ang takos! Kining Usa, kinsa usab “ang Kordero nga giihaw,” mikuha sa linukot gikan kang Jehova.—5:1, 5, 12.

13. Unsang daghan-bahin nga panan-awon ang miduyog sa pag-abli sa unang unom ka timri?

¹³ Ang Kordero miabli sa unom ka timri sa linukot (6:1–7:17). Karon misugod ang ikatulong panan-awon. Ang Kordero mipadayon sa pag-abli sa mga timri. Una, usa ka magkakabayo sa puti nga kabayo migula sa “pagpangdaog ug sa pagtapos sa iyang pagpangdaog.” Unya gikuha sa magkakabayo sa kolor-kalayo nga kabayo ang kalinaw gikan sa yuta, ug ang lain sa itom nga kabayo mirasyon sa pagkaon. Usa ka luspad nga kabayo gisakyan sa Kamatayon, ug ang Hades suod misunod. Gibuksan ang ikalimang timri, ug “kadtong gipamatay tungod sa pulong sa Diyos” nakita nga nangayo sa pagpanimalos sa ilang dugo. (6:2, 9) Sa pagbukas sa ikaunom nga timri, dunay dakong linog, ang adlaw ug bulan mingitngit, ug ang mga gamhanan sa yuta misangpit sa kabukiran sa pagtabon kanila ug sa pagtago kanila gikan kang Jehova ug sa kasuko sa Kordero.

14. Unsa ang sunod nakita labot sa mga ulipon sa Diyos ug sa dimaihap dakong panon?

¹⁴ Human niini, misugod ang ikaupat nga panan-awon. Nakita ang upat ka manolonda nga mipugong sa upat ka hangin sa yuta hangtod ang mga ulipon sa Diyos timrihan sa ilang mga agtang. Ang ilang gidaghanon 144,000. Human niini nakita ni Juan ang dimaihap dakong panon gikan sa tanang kanasoran, nga mibarog atubangan sa Diyos ug sa Kordero, kang kinsa sila nakautang sa kaluwasan, mialagad adlaw ug gabii  sa templo sa Diyos. Ang Kordero mismo ‘mobantay ug migiya kanila sa mga tuboran sa mga tubig sa kinabuhi.’—7:17.

15. Unsa ang misunod sa pag-abli sa ikapitong timri?

¹⁵ Ang ikapitong timri giablihan (8:1–12:17). Dunay kahilom sa langit. Unya ang pito ka trumpeta gitunol sa pito ka manolonda. Ang unang unom ka huyop sa trumpeta milangkob sa ikalimang panan-awon.

16. (a) Unsa ang mitambong sa sunodsunod huyop sa unang lima ka trumpeta, ug unsa ang nahauna sa tulo ka kaalaot? (b) Unsa ang gipahibalo sa ikaunom nga trumpeta?

¹⁶ Samtang ang unang tulo ka trumpeta sunodsunod gihuyop, ang mga kalamidad miulan sa yuta, dagat, ug sa mga suba ingon man sa mga tuboran sa mga tubig. Sa ikaupat nga trumpeta, mingitngit ang ikatulo sa adlaw, bulan, ug mga bituon. Sa lanog sa ikalima, usa ka bituon sa langit miluwat sa usa ka hampak sa mga dulon nga miataki niadtong “kinsa wala sa timri sa Diyos sa ilang mga agtang.” Kini ang “usa ka kaalaot,” ug duha pa ang umaabot. Gipahibalo sa ikaunom nga trumpeta ang pagbuhi sa upat ka manolonda kinsa mianha sa pagpatay. “Duha ka napulo ka libo ka napulo ka libo” sa magkakabayo midala sa dugang kalamidad ug pagpangihaw, apan sa gihapon ang mga tawo wala mohinulsol sa ilang daotang mga buhat.—9:4, 12, 16.

17. Unsang mga hitabo misangko sa pahibalo nga ang ikaduhang kaalaot miagi na?

¹⁷ Sa pagsugod sa ikaunom nga panan-awon, lain kusganong manolonda mikanaog gikan sa langit ug mipahayag nga “sa mga adlaw sa pagpalanog sa ikapito nga manolonda . . . ang sagradong sekreto sa Diyos sumala sa maayong balita” dad-on sa katumanan. Si Juan gihatagan sa diyotay nga linukot aron kaonon. Kini “tam-is sama sa dugos” sa iyang baba, apan kini mihimo sa iyang tiyan nga mapait. (10:7, 9) Duha ka saksi mitagna sa 1,260 ka adlaw sa sako nga bisti; unya sila gipatay sa “mapintas nga mananap nga migimaw gikan sa kahiladman,” ug ang ilang mga patay nga lawas gibiyaan sa tulo ug tunga ka adlaw “sa halapad nga dalan sa dakong siyudad.” Kadtong mipuyo sa yuta nalipay tungod kanila, apan kini nahimong kalisang sa dihang gibangon sila sa Diyos sa kinabuhi. Nianang takna, dunay dakong linog. “Ang ikaduhang kaalaot miagi na.”—11:7, 8, 14.

18. Unsang importante nga pahibalo ang nahitabo sa pagpalanog sa ikapitong trumpeta, ug alang sa unsa kini karon tinudlong panahon?

¹⁸ Karon gihuyop sa ikapitong manolonda ang iyang trumpeta. Ang langitnong mga tingog mipahibalo: “Ang gingharian sa kalibotan nahimong gingharian sa atong Ginoo ug sa iyang Kristo.” Gisimba sa “kawhaan ug upat ka ansiyano” ang Diyos ug mipasalamat, apan ang kanasoran napungot. Kini ang tinudlong panahon sa Diyos sa paghukom sa mga patay ug sa pagganti sa iyang mga balaan ug “sa pagdalag kalaglagan niadtong nagalaglag sa yuta.” Gibuksan ang santuaryo sa iyang templo, ug niini nakita ang arka sa iyang tugon.—11:15, 16, 18.

19. Unsang ilhanan ug gubat ang nakita sa langit, ug unsa ang resulta?

¹⁹ Human sa pahibalo sa pagtukod sa Gingharian, dihadiha gipakita sa ikapitong panan-awon ang “usa ka dakong ilhanan” sa langit. Kini usa ka babaye kinsa nanganak sa “usa ka anak nga lalaki, usa ka lalaki, kinsa magabantay sa tanang nasod uban sa baras nga puthaw.” “Usa ka dako kolor-kalayo nga dragon” mitindog nga andam sa paglamoy sa bata, apan ang bata gisakgaw ngadto sa trono sa Diyos. Si Miguel nakiggubat batok sa dragon, ug kanaog sa yuta iyang gitambog kining “orihinal nga bitin, ang usa nga ginganlan Yawa ug Satanas.” “Alaot ang yuta”! Gilutos sa dragon ang babaye ug mipadayon sa pagpakiggubat batok sa mga nahibilin sa iyang binhi.—12:1, 3, 5, 9, 12; 8:13.

20. Unsang duha ka mapintas nga mananap ang sunod mipakita sa panan-awon, ug sa unsang paagi ilang giimpluwensiyahan ang mga tawo sa yuta?

²⁰ Ang mapintas nga mananap gikan sa dagat (13:1-18). Gipakita karon sa ikawalong panan-awon ang usa ka mapintas nga mananap uban sa pito ka ulo ug napulo ka sungay, nga migimaw gikan sa dagat. Mikuha kini ug gahom gikan sa dragon. Usa sa mga ulo niini daw giihaw sa kamatayon, apan kini naayo, ug ang tanang yuta midayeg sa mananap. Militok kini ug mga pasipala batok sa Diyos ug nakiggubat batok sa mga balaan. Apan, tan-awa! Nakita ni Juan ang laing mapintas nga mananap, kining usa migimaw gikan sa yuta. Kini dunay duha ka sungay ingon sa usa ka kordero, apan kini misugod pagsulti ingon sa usa ka dragon. Kini mipasalaag sa mga pumuluyo sa yuta ug misulti kanila sa paghimog imahen sa nahaunang mapintas nga mananap. Ang tanan gipugos sa pagsimba niining imahen o mamatay. Kon wala ang marka o numero sa mapintas nga mananap, walay mausa ang makapalit o makabaligya. Ang numbero niini 666.

21. Unsa ang nakita ni Juan sa Bukid Sion, unsa ang dala ug gipahayag sa mga manolonda, ug sa unsang paagi ang paras sa yuta gidispatsar?

²¹ Ang “walay kataposan maayong balita” ug maylabot nga mga mensahe (14:1-20). Sa malipayong kalahian, sa ikasiyam nga panan-awon, nakita ni Juan ang Kordero sa Bukid Sion, ug uban kaniya ang 144,000 kinsa duna sa mga ngalan sa Kordero ug sa Amahan sa ilang mga agtang. “Sila miawit sa daw usa ka bag-ong awit sa atubangan sa trono,” kay “gipalit gikan sa katawhan ingon inunahang mga bunga alang sa Diyos ug alang sa Kordero.” Laing manolonda mipadayag sa tungang kalangitan, dala “ang walay kataposan maayong balita nga ipahayag ingon malipayong balita” sa tanang kanasoran ug mipahayag: “Kahadloki ang Diyos ug hatagi siya sa himaya.” Ug lain pa nga manolonda mipahibalo: “Ang Bantogang Babilonya nagun-ob na!” Ang lain pa, ang ikatulo, mipahayag nga kadtong kinsa misimba sa mapintas nga mananap ug sa imahen niini moinom sa kasuko sa Diyos. Usa “sama sa anak sa tawo” milihok sa iyang galab, ug ang laing manolonda usab milihok sa iyang galab ug giani ang paras sa yuta, giitsa kini sa “dakong pug-anan sa bino sa kapungot sa Diyos.” Samtang ang pug-anan sa bino gitamakan gawas sa siyudad, ang dugo mibaha ingon kahabog sangko sa mga bokado sa mga kabayo, “sa gitas-on nga duha ka gatos ug kasiyaman ug unom ka kilometro.”—14:3, 4, 6-8, 14, 19, 20.

22. (a) Kinsa ang sunod nakita sa paghimaya kang Jehova, ug ngano? (b) Diin ang pito ka panaksan sa kasuko sa Diyos gibubo, ug unsang makatay-og-kalibotan nga kaugmaran misunod?

 ²² Ang mga manolonda uban sa pito ka kataposang hampak (15:1–16:21). Ang ikanapulong panan-awon misugod uban sa laing pasiplat sa langitnong korte. Kadtong kinsa nakaangkon sa kadaogan ibabaw sa mapintas nga mananap mihimaya kang Jehova, ang “Hari sa walay kataposan,” alang sa iyang dako ug kahibulongang mga buhat. Pito ka manolonda migula gikan sa santuaryo sa langit ug gihatagan sa pito ka bulawan nga panaksan nga puno sa kaligutgut sa Diyos. Ang unang unom gibubo sa yuta, dagat, ug sa mga suba ug mga tuboran sa mga tubig, ingon man sa adlaw, trono sa mapintas nga mananap, ug sa suba Euprates, nga mihubas sa tubig niini aron maandam ang dalan alang sa “mga hari gikan sa silangan sa adlaw.” Ang demonyohanong mga pahayag mitigom sa ‘mga hari sa tibuok gipuy-an nga yuta sa gubat sa dakong adlaw sa Diyos nga Labing Gamhanan’ sa Har-Magedon. Ang ikapitong panaksan gibubo sa hangin, ug taliwala sa makalilisang katingalahan sa kinaiya, ang dakong siyudad nasiak sa tulo ka bahin, ang mga siyudad sa kanasoran nagun-ob, ug ang Babilonya nakadawat ‘sa kopa sa bino sa kapungot sa Diyos.’—15:3; 16:12, 14, 19.

23. (a) Sa unsang paagi ang hukom sa Diyos gipakanaog sa Bantogang Babilonya? (b) Unsang mga pahibalo ug lamento ang miduyog sa iyang pagkagun-ob, ug unsang masadyaong pagdayeg ang milanog sa tibuok langit?

²³ Hukom sa Diyos sa Babilonya; kasal sa Kordero (17:1–19:10). Ang ika-11 ka panan-awon misugod. Tan-awa! Kini ang hukom sa Diyos sa “Bantogang Babilonya, ang inahan sa mga bigaon,” “uban kang kinsa ang mga hari sa yuta nakighilawas.” Hubog uban sa dugo sa mga balaan, siya mikabayo sa kolor-eskarlata mapintas nga mananap nga dunay pito ka ulo ug napulo ka sungay. Kining mananap “kaniadto, apan dili karon, ug hapit nang mogimaw gikan sa kahiladman.” Ang napulo ka sungay niini nakiggubat batok sa Kordero, apan tungod kay siya “Ginoo sa mga ginoo ug Hari sa mga hari,” siya mipildi kanila. Ang napulo ka sungay miliso ug milamoy sa bigaon, ug uban sa pagsugod sa ika-12 ka panan-awon, laing manolonda, kansang himaya mihayag sa yuta, mipahayag: “Nagun-ob siya! Ang Bantogang Babilonya nagun-ob na!” Ang katawhan sa Diyos gisugo sa paggula kaniya, basin sila makaambit sa iyang mga hampak. Ang mga hari ug uban mga gamhanan sa yuta mihilak kaniya, miingon: “Alaot, alaot, ikaw nga dakong siyudad, Babilonya ikaw nga kusganong siyudad, tungod kay sa usa ka takna ang imong hukom miabot!” Ang iyang dakong bahandi gilaglag. Ingon sa dako galingan nga bato nga itambog sa dagat, mao man ka tulin ang pagtambog sa Babilonya, nga bisan kanus-a dili na makaplagan pa. Sa kaulahian ang dugo sa mga balaan sa Diyos gipanimaslan! Upat ka beses ang langit milanog uban sa tawag: “Dayega si Jah, kamong katawhan!” Dayega si Jah tungod kay iyang gipakanaog ang hukom sa dakong bigaon! Dayega si Jah tungod kay si Jehova misugod na sa pagmando ingon hari! Maglipay ug magsadya tungod kay “ang kasal sa Kordero miabot na ug ang iyang pangasaw-onon nakapangandam na sa iyang kaugalingon”!—17:2, 5, 8, 14; 18:2, 10; 19:1, 3, 4, 6, 7.

24. (a) Unsa ka mahukmanon ang gubat nga giaway sa Kordero? (b) Unsa ang mahitabo sulod sa libo ka tuig, ug unsa ang mosunod sa ilang kataposan?

²⁴ Ang Kordero nakiggubat sa pagkamatarong (19:11–20:10). Sa ika-13 ka panan-awon, ang “Hari sa mga hari ug Ginoo sa mga ginoo” nanguna sa langitnong kasundalohan sa matarong pagpakiggubat. Ang mga hari ug kusganong mga tawo nahimong kalan-on sa mga langgam sa langit, ug ang mapintas nga mananap ug ang bakak nga manalagna gitambog nga buhi sa linaw nga kalayo nga nagdilaab sa asupre. (19:16) Sa pagsugod sa ika-14 ka panan-awon, usa ka manolonda nakita nga “nanaog gikan sa langit uban sa yawi sa kahiladman ug sa usa ka dakong talikala sa iyang kamot.” “Ang dragon, ang orihinal nga bitin, kinsa mao ang Yawa ug Satanas,” gisakmit ug gigapos sulod sa usa ka libo ka tuig. Kadtong kinsa may bahin sa nahaunang pagkabanhaw mahimong ‘mga saserdote sa Diyos ug ni Kristo ug momando ingon mga hari uban kaniya sulod sa libo ka tuig.’ Human niana, si Satanas buhian ug mogula sa pagpasalaag sa kanasoran sa yuta, apan siya itambog, uban niadtong kinsa mosunod kaniya, sa linaw nga kalayo.—20:1, 2, 6.

25. Unsang makapahinam nga panan-awon ang misunod, ug kinsa ang manunod sa mga butang nakita?

²⁵ Adlaw sa Paghukom ug ang himaya sa Bag-ong Jerusalem (20:11–22:5). Ang makapahinam ika-15 ka panan-awon misunod. Ang mga patay, dagko ug gagmay, gihukman atubangan sa dako maputi nga trono sa Diyos. Ang kamatayon ug Hades gitambog sa linaw nga kalayo, nga “nagkahulogan sa ikaduhang kamatayon,” ug uban kanila gitambog si bisan kinsa nga wala makaplagi nga nahisulat sa basahon sa kinabuhi. Ang Bag-ong Jerusalem nanaog gikan sa langit, ug ang Diyos mitolda uban sa katawhan, mipahid sa tanang luha gikan sa ilang mga mata. Wala nay kamatayon, pagbakho, paghilak, o kasakit! Oo, “bag-ohon ang tanang butang” sa Diyos, ug iyang gilig-on ang iyang saad, nga miingon: “Isulat, kay kining mga pulonga kasaligan ug matuod.” Kadtong makadaog makapanunod niining mga butang, apan ang mga talawan, kadtong kulang sa pagtuo, ug kadtong kinsa imoral o mibatasan sa espiritismo o idolatriya dili.—20:14; 21:1, 5.

26. (a) Unsang hubit ang gihatag sa Bag-ong Jerusalem? (b) Unsang makasustenir-kinabuhing mga butang nakita sa siyudad, ug diin gikan ang kahayag niini?

²⁶ Karon si Juan gipakita, sa ika-16 ug pangataposang panan-awon, sa “pangasaw-onon sa Kordero,” ang Bag-ong Jerusalem, uban sa 12 ka ganghaan niini ug 12 ka patukoranang bato nga midala sa mga ngalan sa 12 ka apostol. Kini kuwadrado, ug ang harianong kahalangdon niini girepresentahan sa haspe, bulawan, ug perlas niini. Si Jehova ug ang Kordero mao ang templo niining siyudad, ug sila usab ang kahayag niini. Kadto lamang nahisulat sa linukot sa kinabuhi sa Kordero ang mahimong makasulod niini. (21:9) Usa ka puro nga suba sa tubig sa kinabuhi midagayday gikan sa trono kanaog sa halapad nga dalan sa siyudad, ug sa  matag tampi ang mga kahoy sa kinabuhi, nga mamunga sa bag-ong mga abot sa bunga matag bulan ug dunay mga dahon alang sa pag-ayo. Ang trono sa Diyos ug sa Kordero diha sa siyudad, ug ang mga ulipon sa Diyos makakita sa Iyang nawong. “Si Jehova nga Diyos maoy mohayag kanila, ug sila momando ingon nga mga hari hangtod sa kahangtoran.”—22:5.

27. (a) Unsang pasalig ang gihatag kang Juan labot sa tagna? (b) Uban sa unsang dinaliang imbitasyon ug pasidaan mitiklop ang Pinadayag?

²⁷ Ang konklusyon (22:6-21). Ang pasalig gihatag: “Kining mga pulonga kasaligan ug matuod.” Malipayon, matuod, kadtong tanan kinsa mobantay sa mga pulong sa tagna! Nakadungog ug nakakita niining mga butang, si Juan mihapa sa pagsimba sa manolonda, kinsa mipahinumdom kaniya sa pagsimba sa Diyos lamang. Ang mga pulong sa tagna kinahanglan dili timrihan, “kay ang tinudlong panahon haduol na.” Malipayon kadtong makasulod sa siyudad, kay sa gawas naa ang mahugaw ug ang “tagsatagsa nga nahigugma ug nagpadayon sa bakak.” Gipahayag mismo ni Jesus nga iyang gipadala kining saksi sa mga kongregasyon pinaagi sa iyang manolonda, ug siya “ang gamot ug ang kaliwat ni David, ug ang madan-agong bituon sa kabuntagon.” “Ug ang espiritu ug ang pangasaw-onon padayong nagaingon: ‘Umari ka!’ Ug siya nga nagapatalinghog paingna: ‘Umari ka!’ Ug siya nga giuhaw paaria; ang may tinguha paimna sa tubig sa kinabuhi nga walay bayad.” Ug pasagdi nga walay mausa ang modugang o mokuha gikan sa mga pulong niining tagna, basin ang iyang bahin kuhaon “gikan sa mga kahoy sa kinabuhi ug gikan sa balaang siyudad.”—22:6, 10, 15-17, 19.

NGANONG MAPUSLANON

28. Pinaagi sa unsang mga panig-ingnan makapabili kita nga gitiklopan sa Pinadayag ang rekord nga gisugdan sa unang bahin sa Bibliya?

²⁸ Ka mahimayaon nga konklusyon ang gitagana sa basahon sa Pinadayag alang sa dinasig nga koleksiyon sa 66 ka basahon sa Bibliya! Walay gibiyaan. Walay nagkalamukat. Karon klaro natong makita ang dakong kataposan ingon man sa sinugdan. Ang kataposang bahin sa Bibliya mitiklop sa rekord nga gisugdan sa unang bahin. Ingon ang Genesis 1:1 mihubit sa paglalang sa Diyos sa materyal nga mga langit ug yuta, mao man ang Pinadayag 21:1-4 mihubit sa usa ka bag-ong langit ug bag-ong yuta ug sa daghan kaayong panalangin nga dad-on sa katawhan, ingon sa gitagna usab sa Isaias 65:17, 18; 66:22; ug 2 Pedro 3:13. Ingon ang unang tawo gisultihan nga siya positibong mamatay kon siya dimagmasinugtanon, busa ang Diyos positibong migarantiya nga alang sa mga masinugtanon, “ang kamatayon mawala na.” (Gen. 2:17; Pin. 21:4) Sa dihang unang mipadayag ang Bitin ingon maglilimbong sa katawhan, gitagna sa Diyos ang pagsamad sa iyang ulo, ug gipahayag sa Pinadayag sa unsang paagi “ang orihinal nga bitin, kinsa mao ang Yawa ug Satanas,” sa kaulahian itambog sa kalaglagan. (Gen. 3:1-5, 15; Pin. 20:10) Samtang ang dimasinugtanong tawo gipalayas gikan sa Edenikong kahoy sa kinabuhi, ang simbolikong mga kahoy sa kinabuhi mipadayag “alang sa pag-ayo sa mga nasod” sa masinugtanong katawhan. (Gen. 3:22-24; Pin. 22:2) Ingon ang usa ka suba migula gikan sa Eden sa pagtubig sa tanaman, busa usa ka simbolikong suba, makahatag-kinabuhi ug makasustenir-kinabuhi, gihulagway nga midagayday gikan sa trono sa Diyos. Kini paralelo sa mas unang panan-awon ni Ezequiel, ug gipahinumdom usab niini ang mga pulong ni Jesus mahitungod sa “usa ka tuboran sa tubig nga mobulabula sa paghatag sa walay kataposang kinabuhi.” (Gen. 2:10; Pin. 22:1, 2; Ezeq. 47:1-12; Juan 4:13, 14) Sukwahi sa pagpalayas gikan sa presensiya sa Diyos, ingon sa unang lalaki ug babaye, ang matinumanong mga mananaog makakita sa iyang nawong. (Gen. 3:24; Pin. 22:4) Matuod mapuslanon ang pagkonsiderar niining makapahinam nga mga panan-awon sa Pinadayag!

29. (a) Sa unsang paagi tingob gihukot sa Pinadayag ang mga tagna labot sa Babilonya? (b) Unsang mga paralelo ang mamatikdan taliwala sa mga panan-awon sa Gingharian, ingon man sa mga mananap, sa Daniel ug sa Pinadayag?

²⁹ Tagda, usab, kon sa unsang paagi tingob gihukot sa Pinadayag ang mga tagna labot sa daotang Babilonya. Nakita daan ni Isaias ang pagkahugno sa literal nga Babilonya una pa kini nahitabo, ug iyang gipahayag: “Nagun-ob siya! Ang Babilonya nagun-ob na!” (Isa. 21:9) Si Jeremias mitagna usab batok sa Babilonya. (Jer. 51:6-12) Apan ang Pinadayag misulti sa simbolo sa “Bantogang Babilonya, ang inahan sa mga bigaon ug sa dulumtanang mga butang sa yuta.” Siya usab kinahanglan gun-obon, ug nakita kini ni Juan sa panan-awon, nga mipahayag: “Nagun-ob siya! Ang Bantogang Babilonya nagun-ob na!” (Pin. 17:5; 18:2) Nahinumdom ka ba sa panan-awon ni Daniel sa usa ka gingharian nga gitukod sa Diyos nga modugmok sa ubang mga gingharian ug mobarog “sa mga panahon nga walay katinoan”? Tagda kon sa unsang paagi nabugkot kini uban sa langitnong pahibalo sa Pinadayag: “Ang gingharian sa kalibotan nahimong gingharian sa atong Ginoo ug sa iyang Kristo, ug siya momando ingon hari hangtod sa kahangtoran.” (Dan. 2:44; Pin. 11:15) Ug ingon nga ang panan-awon ni Daniel mihubit sa ‘usa ingon sa anak sa tawo nga moabot uban sa mga panganod sa langit sa pagdawat sa dayong pagkamagmamando ug dignidad ug gingharian,’ mao man gipaila sa Pinadayag si Jesu-Kristo ingon “Ang Magmamando sa mga hari sa yuta” ug ingon “nagaabot uban sa mga panganod,” ug miingon nga ang “tanang mata makakita kaniya.” (Dan. 7:13, 14; Pin. 1:5, 7) Dunay pipila ka paralelo nga mamatikdan, usab, taliwala sa mga mananap sa mga panan-awon ni Daniel ug sa mga mananap sa Pinadayag. (Dan. 7:1-8; Pin. 13:1-3; 17:12) Gitagana sa Pinadayag ang halapad nga nataran, sa matuod, alang sa makalig-on pagtuo nga pagtuon.

30. (a) Unsang kompletong panlantaw ang gihatag sa Pinadayag sa pagbalaan sa ngalan ni Jehova pinaagi sa Gingharian? (b) Unsa ang gipasiugda labot sa pagkabalaan, ug kinsa ang apektado niini?

³⁰ Kahibulongan, daghan-bahin nga panan-awon ang gitagana sa Pinadayag labot sa Gingharian sa Diyos! Kini midala sa dan-ag nga kahayag sa kon unsa ang giingon sa mga manalagna sa karaan ug ni Jesus ug sa iyang mga disipolo labot sa Gingharian. Dinhi duna kita sa kompletong panlantaw sa pagbalaan sa  ngalan ni Jehova pinaagi sa Gingharian: “Balaan, balaan, balaan si Jehova nga Diyos, ang Labing Gamhanan.” Siya takos sa “pagdawat sa himaya ug dungog ug gahom.” Matuod, siya kini nga ‘mikuha sa iyang dakong gahom ug misugod sa pagmando ingon hari’ pinaagi ni Kristo. Ang kamadasigon niining harianong Anak, ang “Hari sa mga hari ug Ginoo sa mga ginoo,” gipakita samtang gibunalan ug giyatakan “ang pug-anan sa bino sa kabangis sa kasuko sa Diyos nga Labing Gamhanan”! Samtang ang dakong tema sa Bibliya sa bindikasyon ni Jehova misulbong sa kulbahinam niini, kini gipasiugda nga ang tagsatagsa ug tanang butang nakig-ambit sa iyang mga katuyoan sa Gingharian kinahanglan balaan. Ang Kordero, si Jesu-Kristo, kinsa “duna sa yawi ni David,” gipamolong ingon balaan, ug mao man ang mga manolonda sa langit. Kadtong may bahin sa nahaunang pagkabanhaw giingon “malipayon ug balaan,” ug kini gipasiugda nga “ang bisan unsang butang dili sagrado ug bisan kinsa nga nagbuhat sa usa ka dulumtanang butang” sa bisan unsang paagi dili makasulod sa “balaang siyudad sa Jerusalem.” Kadtong kinsa gipalit sa dugo sa Kordero aron “mahimong usa ka gingharian ug mga saserdote sa atong Diyos” sa ingon dunay gamhanang pagdasig sa paghupot sa kabalaan sa atubangan ni Jehova. Ang “dakong panon” usab kinahanglan ‘molaba sa ilang mga bisti ug mohimo kanilang puti sa dugo sa Kordero’ aron sila makahatag sa sagradong pag-alagad.—Pin. 4:8, 11; 11:17; 19:15, 16; 3:7; 14:10; 20:6; 21:2, 10, 27; 22:19; 5:9, 10; 7:9, 14, 15.

31. Unsang mga bahin sa Gingharian ang gidapit sa atong pagtagad sa basahon sa Pinadayag lamang?

³¹ Ang panan-awon niining halangdon ug balaan nga Gingharian sa Diyos mikristal sa atong hunahuna samtang atong mamatikdan ang pipila ka bahin nga gidapit sa atong pagtagad sa basahon sa Pinadayag lamang. Dinhi duna kita sa kompletong panan-awon sa mga manununod sa Gingharian sa Bukid Sion uban sa Kordero, nga miawit sa bag-ong awit nga sila lamang ang nahibalo. Pinadayag lamang ang mitug-an kanato sa gidaghanon niadtong gipalit gikan sa yuta sa pagsulod sa Gingharian—144,000—ug kining gidaghanon gitimrihan gikan sa 12 ka simbolikong tribo sa espirituwal nga Israel. Pinadayag lamang ang mipakita kining ‘mga saserdote ug mga hari,’ kinsa moambit uban kang Kristo sa unang pagkabanhaw, momando usab uban kaniya “sulod sa libo ka tuig.” Pinadayag lamang ang mihatag kanato sa kompletong panlantaw sa “balaang siyudad, ang Bag-ong Jerusalem,” nga mipakita sa dan-ag nga kahayag niini, si Jehova ug sa Kordero ingon templo niini, sa 12 ka ganghaan ug sa patukoranang mga bato, ug sa mga hari nga mohari niini hangtod sa kahangtoran pinaagi sa walay kataposan nga kahayag nga gidan-ag ni Jehova kanila.—14:1, 3; 7:4-8; 20:6; 21:2, 10-14, 22; 22:5.

32. (a) Sa unsang paagi ang panan-awon sa “bag-ong langit” ug sa “balaang siyudad, ang Bag-ong Jerusalem,” misuma sa tanan nga gitagna labot sa Binhi sa Gingharian? (b) Unsang panalangin ang gipasalig sa katawhan sa yuta?

³² Matuod kini ikaingon nga kining panan-awon sa “bag-ong langit” ug sa “balaang siyudad, ang Bag-ong Jerusalem,” misuma sa tanan nga gitagna sa Kasulatan gikan sa karaang panahon labot sa Binhi sa Gingharian. Si Abraham milantaw sa unahan sa usa ka binhi pinaagi diin ‘ang tanang kabanayan sa yuta tinong mopanalangin sa ilang kaugalingon’ ug sa “siyudad nga duna sa matuod nga mga patukoranan, ang magtutukod ug magbubuhat niining siyudad mao ang Diyos.” Karon, sa panan-awon sa Pinadayag, kining siyudad sa panalangin klarong giila alang kanato ingon “bag-ong langit”—bag-ong kagamhanan, ang Gingharian sa Diyos, nga gilangkoban sa Bag-ong Jerusalem (ang pangasaw-onon ni Kristo) ug sa iyang Pamanhonon. Silang duha moadministrar sa matarong kagamhanan ibabaw sa tibuok yuta. Misaad si Jehova sa matinumanong katawhan nga sila mahimong “iyang katawhan” sa malipayon, waysala, waykamatayon nga kahimtang ingon sa gipahimudsan sa tawo una pa sa rebelyon sa Eden. Ug ingon pasiugda, makaduha ang Pinadayag mitug-an kanato nga ang Diyos “mopahid sa tanang luha gikan sa ilang mga mata.”—Gen. 12:3; 22:15-18; Heb. 11:10; Pin. 7:17; 21:1-4.

33. (a) Unsang kahibulongan tibuok nga panan-awon ang gihatag sa Pinadayag mahitungod sa natuman nang langitnong katuyoan? (b) Sa unsang paagi ang “tibuok Kasulatan” namatud-an nga “dinasig sa Diyos ug mapuslanon,” ug ngano kini karon ang panahon sa pagtuon ug pagsugot sa Pulong sa Diyos?

³³ Oo, ka hamiling konklusyon sa dinasig nga Kasulatan! Kahibulongan kining “mga butang kinahanglan mahitabo sa dili madugay”! (Pin. 1:1) Ang ngalan ni Jehova, “ang Diyos sa dinasig nga mga pahayag sa mga manalagna,” gibalaan. (22:6) Ang matagnaong mga sinulat sa 16 ka siglo gipakita sa katumanan, ug ang mga buhat sa pagtuo sa mga linibo ka tuig gigantihan! “Ang orihinal nga bitin” patay na, ang iyang panon gilaglag na, ug ang pagkadaotan wala na. (12:9) Ang Gingharian sa Diyos nagmando na ingon “bag-ong langit” sa kadayegan niya. Ang mga panalangin sa gipasig-uli nga yuta, gipuno ug gisakop sumala sa katuyoan ni Jehova nga gipahayag sa unang kapitulo sa Bibliya, molugway sa mahimayaon hangtod sa kahangtoran sa atubangan sa katawhan. (Gen. 1:28) Ang tibuok Kasulatan sa matuod namatud-an nga “dinasig sa Diyos ug mapuslanon alang sa pagtudlo, sa pagbadlong, sa pagtul-id sa mga butang, sa pagdisiplina sa pagkamatarong.” Gigamit kini ni Jehova sa pagtultol sa bug-os takos, bug-os sangkap nga mga tawo sa pagtuo hangtod niining kahibulongang adlaw. Karon, busa, mao ang panahon sa pagtuon niining Kasulatan sa paglig-on sa imong pagtuo. Sugta ang ilang mga sugo aron makadawat sa panalangin sa Diyos. Sunda sila sa tul-id nga dalan nga motultol sa kinabuhing walay kataposan. Pinaagi sa pagbuhat niana, ikaw usab makaingon, sa masaligong kumpiyansa diin ang kataposang basahon sa Bibliya mitiklop: “Amen! Umari ka, Ginoong Jesus.”—2 Tim. 3:16; Pin. 22:20.

34. Sa unsang paagi kita karon makabaton sa diikatanding kasadya, ug ngano?

³⁴ Ka dili matandi nga kasadya ang atong mabatonan karon pinaagi sa pagdayeg sa “gingharian sa atong Ginoo ug sa iyang Kristo,” ang Binhi, samtang kini modala sa dayong pagkabalaan sa waykasamang ngalan ni “Jehova nga Diyos, ang Labing Gamhanan”!—Pin. 11:15, 17.

[Mga footnote]

[Mga Pangutana sa Pagtuon]