Tun-anan Numero 8—Mga Bintaha sa “New World Translation”
Mga Tun-anan sa Dinasig nga Kasulatan ug sa Ilang Luyong Kasayoran
Tun-anan Numero 8—Mga Bintaha sa “New World Translation”
Usa ka hisgot sa modernong pinulongan niini, sa kauniporme niini, sa maampingong mga hubad sa berbo niini, ug sa dinamikong pagpahayag niini sa dinasig nga Pulong sa Diyos.
1. (a) Unsang hilig ang gitul-id sa New World Translation, ug sa unsang paagi? (b) Sa Ingles, ngano gigamit ang Jehovah inay kay sa Yahweh o uban lain nga porma sa ngalan?
NIINING bag-o pang mga tuig ubay-ubay modernong mga hubad sa Bibliya ang gimantala nga mihimog dako sa pagtabang sa mga mahigugmaon sa Pulong sa Diyos sa pagbaton sa diwa sa orihinal nga mga sinulat sa madali. Bisan pa, daghang hubad miwagtang sa paggamit sa balaang ngalan sa sagradong rekord. Sa laing bahin, gihatagan dignidad ug gipasidunggan sa New World Translation ang takos nga ngalan sa Hataas Uyamot nga Diyos pinaagi sa pagpasig-uli niini sa hustong dapit sa teksto. Ang ngalan karon makita sa 6,973 ka dapit sa seksiyon sa Hebreohanong Kasulatan, ingon man sa 237 ka dapit sa seksiyon sa Gregong Kasulatan, sa total 7,210 ka dapit tanan. Ang pormang Yahweh sagad gipalabi sa Hebreohanong mga eskolar, apan ang kapihoan sa paglitok karon dili na mabatonan. Busa, ang Latin nga pormang Jehovah padayong gigamit tungod kay kini gigamit na sa kasiglohan ug mao ang labing kumon gidawat Ingles nga hubad sa Tetragrammaton, o sa upat-letra Hebreohanong ngalan יחוח. Ang Hebreohanong eskolar si R. H. Pfeiffer miobserbar: “Bisan kon unsa man ang giingon mahitungod sa kadudahan nga kagikan niini, ang ‘Jehovah’ mao ug kinahanglan mopabilin nga husto Ingles nga hubad sa Yahweh.” a
2. (a) May paninugdan ba sa pagpasig-uli sa balaang ngalan sa Kristohanon Gregong Kasulatan? (b) Unsang duda ang sa ingon giwagtang?
2 Dili ang New World Translation ang unang bersiyon nga mipasig-uli sa balaang ngalan sa Kristohanon Gregong Kasulatan. Gikan sa dimomenos ika-14 ka siglo padayon, daghang maghuhubad mibati nga gipugos sa pagpasig-uli sa ngalan sa Diyos sa teksto, labi na sa mga dapit diin ang Kristohanon Gregong Kasulatan nga mga magsusulat mikutlo gikan sa mga teksto sa Hebreohanong Kasulatan nga duna sa balaang ngalan. Daghan modernong-pinulongan misyonerong mga bersiyon, lakip sa Aprikanhon, Asyanhon, Amerikanhon, ug mga bersiyon sa Pasipiko-kapuloan sa Gregong Kasulatan, migamit sa liberal sa ngalan Jehova, ingon sa pipila ka Uropanhon-pinulongan nga mga bersiyon. Bisan diin ang balaang ngalan gihubad, wala nay duda kon kinsang “ginoo” ang gipasabot. Mao ang Ginoo sa langit ug yuta, si Jehova, kansang ngalan gibalaan pinaagi sa paghupot niini nga uniko ug lahi sa New World Translation of the Holy Scriptures. b
3. Pinaagi sa unsa ang New World Translation mitabang sa pagpasabot sa puwersa, katahom, ug sentido sa orihinal nga mga sinulat?
3 Gidugangan pa sa New World Translation ang pagbalaan sa ngalan ni Jehova pinaagi sa pagpresentar sa iyang dinasig nga Kasulatan sa klaro, masabtang pinulongan nga mihatag sa gituyo nga kahulogan nga tin-aw sa hunahuna sa magbabasa. Gigamit niini ang simple, modernong pinulongan, uniporme sumala sa maarangan sa mga hubad niini, mihatag sa sibu sa aksiyon o estado nga gipahayag sa mga berbo nga Hebreohanon ug Grego, ug gipalahi ang dinaghan ug pangusahan nga paggamit niini sa pronombre nga “you” ug sa dihang migamit sa imperatibong porma sa berbo sa dihang ang konteksto wala mihimo niining dayag. Niini ug ubang mga paagi, gidala sa kahayag sa New World Translation sa modernong pinulongan, sumala sa maarangan, ang puwersa, katahom, ug sentido sa orihinal nga mga sinulat.
GIHUBAD SA MODERNONG PINULONGAN
4. (a) Unsang dungganong katuyoan ang gipahayag sa usa ka sayo maghuhubad sa Bibliya? (b) Unsa ang nahimong kinahanglanon uban sa paglabay sa panahon?
4 Ang mas karaang mga hubad sa Bibliya duna sa daghan wala na gamitang mga pulong nga iya sa ika-16 ug ika-17 ka siglo. Bisan pa dili na masabtan karon, sayon ra silang sabton kaniadto. Pananglitan, usa ka tawo kinsa dunay dakong bahin sa pagpahaluna kanila sa Ingles nga Bibliya mao si William Tyndale, kinsa gireport nga miingon sa usa sa iyang relihiyosong mga kaatbang: ‘Kon luwason sa Diyos ang akong kinabuhi, sa dili pa ang daghang tuig akong pahinaboon ang bata nga nagdaro nga mas nahibalo sa Kasulatan kay kaninyo.’ Ang hubad ni Tyndale sa Gregong Kasulatan sayon kaayong sabton sa bata nga nagdaro sa iyang panahon. Bisan pa, daghan sa mga pulong iyang gigamit nahimo na karon nga kinaraan, sa pagkaagi nga ‘ang bata nga nagdaro’ dili na klarong makasabot sa kahulogan sa daghang pulong sa King James ug uban mas karaang bersiyon sa Bibliya. Busa nahimong kinahanglanon ang pagwagtang sa tabil sa karaang pinulongan ug sa pagpasig-uli sa Bibliya sa ordinaryong pinulongan sa kumon nga tawo.
5. Sa unsang pinulongan kinahanglan ang Bibliya mabatonan, ug ngano?
5 Mao ang pinulongan sa kumon nga tawo ang gigamit sa pagsulat sa dinasig nga Kasulatan. Ang mga apostol ug uban sayong Kristohanon wala migamit sa klasikal nga Grego sa mga pilosopo ingon ni Plato. Ilang gigamit ang matag adlaw nga Grego, nga mao, ang Koine, o kumon nga Grego. Busa, ang Gregong Kasulatan, ingon sa Hebreohanong Kasulatan una kanila, gisulat sa pinulongan sa katawhan. Busa, importante kaayo, nga ang mga hubad sa orihinal nga Kasulatan kinahanglan usab sa pinulongan sa katawhan, aron sayon sabton. Alang niining rason ang New World Translation migamit, dili sa karaang pinulongan sa tulo o upat ka siglo kanhi, apan sa klaro, makahuloganon modernong pinulongan aron ang mga magbabasa sa matuod makasabot kon unsa ang gipamolong sa Bibliya.
6. Iilustrar ang bintaha sa paggamit sa karong mga pulong puli sa karaang mga pulong.
6 Sa paghatag pipila ka ideya sa gidak-on sa kausaban sa Ingles nga pinulongan gikan sa ika-17 ka siglo ngadto sa ika-20 ka siglo, matikdi ang mosunod nga pagtandi gikan sa King James Version ug sa New World Translation. Ang “suffered” sa King James Version nahimong “allowed” sa New World Translation (Gen. 31:7), “was bolled” nahimong “had flower buds” (Ex. 9:31), “spoilers” nahimong “pillagers” (Maghu. 2:14), “ear his ground” nahimong “do his plowing” (1 Sam. 8:12), “when thou prayest” nahimong “when you pray” (Mat. 6:6), “sick of the palsy” nahimong “paralytic” (Mar. 2:3), “quickeneth” nahimong “makes . . . alive” (Roma 4:17), “shambles” nahimong “meat market” (1 Cor. 10:25), “letteth” nahimong “acting as a restraint” (2 Tes. 2:7), ug padayon. Gikan niini ang bili sa New World Translation sa paggamit sa karon nga mga pulong puli sa karaang mga pulong mahimong mapabilhan ug maayo.
PAGKAUNIPORME SA MGA HUBAD
7. Sa unsang paagi ang New World Translation uniporme sa mga hubad niini?
7 Gihimo sa New World Translation ang tanang paningkamot nga mahimong uniporme sa mga hubad niini. Alang sa usa ka gihatag Hebreohanon o Gregong pulong, dunay gitudlo nga usa ka Ingles nga pulong, ug kini uniporme nga gigamit ingon tugtan sa pinulongan o konteksto sa paghatag sa bug-os Ingles nga pagsabot. Pananglitan, ang Hebreohanong pulong neʹphesh uniporme nga gihubad “soul.” Ang samang Gregong pulong, psy·kheʹ, gihubad “soul” sa matag hitabo.
8. (a) Hatag ug mga panig-ingnan sa mga homograph. (b) Giunsa kini pagtratar sa paghubad?
8 Sa ubang mga dapit mibangon ang suliran sa paghubad sa mga homograph. Kini mga pulong sa orihinal nga pinulongan nga samang mga titik apan duna sa lainlain sukaranang kahulogan. Busa, ang hagit mao ang pagtagana sa pulong uban sa sibu nga kahulogan sa hubad. Sa Ingles dunay mga homograph ingon sa “Polish” ug “polish” ug “lead” (the sheep) ug “lead” (pipe), nga pareho ug titik apan lahi nga mga pulong. Usa ka panig-ingnan sa Bibliya mao ang Hebreohanong rav, nga mirepresentar sa lahi gamut nga mga pulong, ug busa kini gihubad nga lahi sa New World Translation. Ang rav sa labing kumon duna sa kahulogan “many,” ingon sa Exodo 5:5. Bisan pa, ang pulong rav nga gigamit sa mga titulo, ingon sa “Rabshakeh” (Heb., Rav-sha·qehʹ) sa 2 Hari 18:17, nagkahulogan “chief,” ingon sa hubad “his chief court official” sa Daniel 1:3. (Tan-awa usab ang Jeremias 39:3, nota sa ubos.) Ang pulong rav, susama sa porma, nagkahulogan “archer,” nga mao ang hinongdan sa hubad sa Jeremias 50:29. Ang mga eksperto sa pulong, ingon nila L. Koehler ug W. Baumgartner, gidawat ingon mga awtoridad sa mga maghuhubad sa ilang pagpinig niining samag titik nga mga pulong.
9. Giunsa pagtantiya sa usa ka komentarista sa Hebreohanon ug Grego ang New World Translation?
9 Mahitungod sa kinaiya sa kauniporme, matikdi kon unsa ang giingon sa komentarista sa Hebreohanon ug Grego si Alexander Thomson sa iyang repaso sa New World Translation of the Christian Greek Scriptures: “Ang hubad dayag buhat sa batid ug abtik nga mga eskolar, nga naningkamot sa pagpagula sa labing dako nga maarangan sa matuod nga sentido sa Gregong teksto ingon mahimo sa pagpahayag sa Ingles nga pinulongan. Gituyo sa bersiyon ang paghupot sa usa ka Ingles nga kahulogan alang sa matag panguna Gregong pulong, ug mahimong literal taman sa posible. . . . Ang pulong sagad gihubad ‘justify’ sagad gihubad sa husto kaayo ingon ‘declare righteous.’ . . . Ang pulong para sa ‘Cross’ gihubad ‘torture stake’ nga maoy laing uswag. . . . Ang Lucas 23:43 maayo kaayo pagkahubad, ‘Truly I tell you today, You will be with me in Paradise.’ Kini usa ka dakong uswag sa pagbasa sa kadaghanan sa mga bersiyon.” Sa hubad sa Hebreohanong Kasulatan, ang samang magrerepaso mihimo niining komento: “Ang New World Version takos batonan. Kini lagsik ug samag-kinabuhi, ug gipahinabo ang magbabasa sa pagpalandong ug pagtuon. Dili kini trabaho sa Matukiong mga Kritiko, apan sa mga eskolar nga mipasidungog sa Diyos ug sa Iyang Pulong.”—The Differentiator, Abril 1952, panid 52-7, ug Hunyo 1954, panid 136.
10. Iilustrar sa unsang paagi ang pagkauniporme sa New World Translation milaban sa kamatuoran sa Bibliya.
10 Ang pagkauniporme sa New World Translation nakadaog sa daghan teknikal nga diskusyon sa Bibliya sa kanataran. Pananglitan, pipila ka tuig kanhi, usa ka kapunongan sa mga freethinker sa New York mihangyo sa Watch Tower Society sa pagpadala sa duha ka mamomolong sa paghatag pakigpulong sa ilang grupo sa Biblikanhong mga butang, diin ang maong hangyo gihatag. Kining makinaadmanong mga tawo mihupot sa Latin nga sanglitanan, falsum in uno falsum in toto, nagkahulogan nga ang argumento nga mapamatud-ang palso sa usa ka punto sa bug-os palso. Sulod sa diskusyon, usa ka tawo mihagit sa mga Saksi ni Jehova sa pagkakasaligan sa Bibliya. Iyang gihangyo nga ang Genesis 1:3 basahon sa nanambong, ug kini gihimo, gikan sa New World Translation: “And God proceeded to say: ‘Let light come to be.’ Then there came to be light.” Sa masaligon, sunod iyang gitawag ang Genesis 1:14, ug kini usab gibasa gikan sa New World Translation: “And God went on to say: ‘Let luminaries come to be in the expanse of the heavens.’” “Hunong,” matod niya, “unsa ang imong gibasa? Matod sa akong Bibliya gihimo sa Diyos ang kahayag sa unang adlaw, ug usab sa ikaupat ka adlaw, ug kana diuniporme.” Bisan pa siya miangkon nga nahibalo sa Hebreohanon, kini gipunting kaniya nga ang Hebreohanong pulong gihubad “light” sa bersikulo 3 mao ang ʼohr, samtang ang pulong sa bersikulo 14 lahi, nga mao ang ma·ʼohrʹ, nga nagkahulogan “luminary,” o tinubdan sa kahayag. Ang makinaadmanong lalaki milingkod nga pildi. c Ang matinumanong kauniporme sa New World Translation midaog sa punto, milaban sa Bibliya ingon kasaligan ug mapuslanon.
MAAMPINGONG MGA PAGHUBAD SA BERBO
11. Unsang dinamikong kinaiya sa orihinal nga Kasulatan ang gitipigan sa New World Translation? Sa unsang paagi?
11 Ang New World Translation mihatag sa espesyal nga pagtagad sa pagpasabot sa sentido sa aksiyon sa mga berbong Grego ug Hebreohanon. Sa pagbuhat niana, gipaningkamotan sa New World Translation ang pagtipig sa espesyal nga kamadanihon, kayano, kapuwersa, ug paagi sa pagpahayag sa orihinal-pinulongan nga mga sinulat. Busa kinahanglan ang paggamit sa mga berbo nga auxiliary sa Ingles sa pagpasabot nga maampingon sa aktuwal nga mga kahimtang sa mga aksiyon. Tungod sa puwersa sa ilang mga berbo, ang orihinal nga Kasulatan labihan ka dinamiko ug labihan ka makahuloganon sa aksiyon.
12. (a) Unsa ang usa ka paagi nga lahi ang Hebreohanon gikan sa mga pinulongan sa Kasadpan? (b) Isaysay ang duha ka kahimtang sa Hebreohanong berbo.
12 Ang Hebreohanong berbo walay “tenses” o panahon sa paagi nga ang “tense” gipadapat sa kadaghanan sa pinulongan sa Kasadpan. Sa Ingles, ang mga berbo labi na gilantaw gikan sa panan-awan sa tense, o panahon: miagi, karon, ug umaabot. Ang Hebreohanong berbo, sa pikas bahin, sukaranang mipahayag sa kahimtang sa aksiyon, nga mao, ang aksiyon gilantaw ingon kompleto (hingpit nga kahimtang) o dikompleto (dihingpit nga kahimtang). Kining mga kahimtang sa Hebreohanong berbo mahimong gamiton sa pagpasabot sa mga aksiyon sa miagi o sa umaabot, ang konteksto mao ang mitino sa panahon. Pananglitan, ang hingpit, o kompleto, nga kahimtang sa berbo natural nga mirepresentar sa mga aksiyon sa miagi, apan kini usab gigamit sa pagpamolong mahitungod sa umaabot nga hitabo nga daw kini nahitabo na ug miagi na, mipakita sa umaabot nga kapiho niini o sa obligasyon niini nga mahitabo.
13. Ngano ang hustong pagtagad sa kahimtang sa Hebreohanong berbo importante sa pagkab-ot sa hustong pagsabot sa Genesis 2:2, 3?
13 Ang sibu nga pagpasabot sa kahimtang sa Hebreohanong berbo sa Ingles labing importante; kondili, ang kahulogan mahimong matuis ug ang bug-os lahi nga hunahuna ipahayag. Panig-ingnan niini, palandonga ang mga pahayag sa berbo sa Genesis 2:2, 3. Sa daghang hubad, namolong mahitungod sa pagpahulay sa Diyos sa ikapitong adlaw, ang mga pahayag ingon sa “he rested,” “he desisted,” “he had desisted,” “he then rested,” “God rested,” ug “he had rested” gigamit. Gikan niining mga pagbasa ang usa motiklop nga ang pagpahulay sa Diyos sa ikapitong adlaw bug-os sa miagi na. Apan matikdi kon giunsa pagpalugwa sa New World Translation ang sentido sa mga berbo nga gigamit sa pasahe sa Genesis 2:2, 3: “And by the seventh day God came to the completion of his work that he had made, and he proceeded to rest on the seventh day from all his work that he had made. And God proceeded to bless the seventh day and make it sacred, because on it he has been resting from all his work that God has created for the purpose of making.” Ang pamolong sa Gen 2 bersikulo 2 “he proceeded to rest” berbo sa dihingpit nga kahimtang sa Hebreohanon ug busa gipahayag ang ideya sa usa ka dikompleto o padayon nga aksiyon. Ang hubad “he proceeded to rest” harmonya sa kon unsa ang giingon sa Hebreohanon 4:4-7. Sa laing bahin, ang berbo sa Genesis 2:3 naa sa hingpit nga kahimtang, apan aron mahimong harmonya uban sa Gen 2 bersikulo 2 ug Hebreohanon 4:4-7, kini gihubad “he has been resting.”
14. Milikay sa sayop nga panlantaw sa “waw consecutive,” unsa ang gipaningkamotan nga buhaton sa New World Translation labot sa mga berbong Hebreohanon?
14 Usa sa mga rason alang sa ka disibu sa paghubad sa mga porma sa berbo sa Hebreohanon mao ang teoriya sa gramatika karon nga gitawag “waw consecutive.” Ang waw (ו) mao ang Hebreohanong panugtong nga sa sukaranan nagkahulogan “ug.” Bisan kanus-a dili kini mobarog nga nag-inusara apan kanunay gidugtong uban sa pipila ka pulong, sagad uban sa Hebreohanong berbo, aron moporma sa usa ka pulong uban niini. Kini, ug sa gihapon, giangkon sa pipila nga kining relasyon duna sa gahom sa pagkumbertir sa berbo gikan sa usa ka kahimtang ngadto sa lain, nga mao, gikan sa dihingpit ngadto sa hingpit (ingon gihimo sa daghang hubad, lakip sa mga moderno, sa Genesis 2:2, 3) o gikan sa hingpit ngadto sa dihingpit. Kining epekto gihubit usab sa terminong “waw conversive.” Kining dihustong pagpadapat sa porma sa berbo mitultol sa dakong kalibog ug sayop nga hubad sa Hebreohanong teksto. Wala giila sa New World Translation nga ang letrang waw duna sa bisan unsang gahom sa pag-usab sa kahimtang sa berbo. Hinonoa, gihimo ang paningkamot sa pagpalugwa sa sibu ug lahi nga puwersa sa Hebreohanong berbo, sa ingon sibu nga gitipigan ang kahulogan sa orihinal. d
15. (a) Uban sa unsang pag-amping ang mga berbong Grego gihubad? (b) Iilustrar ang bintaha sa pagpresentar sa padayon nga ideya sa husto.
15 Ang susamang pag-amping gihimo sa paghubad sa mga berbong Grego. Sa Grego ang panahon sa berbo mipahayag dili lamang sa panahon sa aksiyon o kahimtang apan usab sa matang sa aksiyon, kon kini kadiyot ra, misugod, padayon, subli, o kompleto na. Ang pagtagad sa maong mga sentido sa mga porma sa berbo sa Grego mitultol sa tukmang hubad uban sa bug-os puwersa sa aksiyon nga gihubit. Ingon panig-ingnan, ang paghatag sa sentido sa padayon nga ideya diin kini nahitabo sa Gregong berbo dili lamang mipalugwa sa matuod kolor sa situasyon apan usab mihimo sa pahimangno ug tambag nga mas puwersado. Pananglitan, ang padayon nga dipagtuo sa mga Pariseo ug mga Saduseo gipasiugda sa mga pulong ni Jesus: “A wicked and adulterous generation keeps on seeking for a sign.” Ug ang panginahanglan alang sa padayong aksiyon sa hustong mga butang maayong pagkapahayag sa mga pulong ni Jesus: “Continue to love your enemies.” “Keep on, then, seeking first the kingdom.” “Keep on asking, and it will be given you; keep on seeking, and you will find; keep on knocking, and it will be opened to you.”—Mat. 16:4; 5:44; 6:33; 7:7.
16. Pinaagi sa pagkonsiderar sa Grego aorist nga tense o panahon, sa unsang paagi ang komento ni Juan sa “sin” sa 1 Juan 2:1 hustong gipahayag?
16 Ang Grego dunay talagsaong tense o panahon nga gitawag aorist, nga mipunting sa aksiyong punctiliar, o makadiyot. Ang mga berbo sa aorist mahimong hubaron sa nagkadaiyang paagi, sumala sa ilang konteksto. Usa ka paagi kini gigamit mao ang pagtimaan sa usa ka buhat sa usa ka matang, bisan pa waylabot sa bisan unsang partikular nga panahon. Ang maong panig-ingnan makita sa 1 Juan 2:1, diin ang daghang bersiyon mihubad sa berbo alang sa “sin” nga motugot sa padayong kurso sa sala, samtang ang New World Translation mabasa, “commit a sin,” nga mao, usa ka buhat sa sala. Gipasabot niini ang hustong kahulogan nga kon ang Kristohanon makahimo ug usa ka buhat sa sala, siya duna ni Jesu-Kristo, kinsa molihok ingon manlalaban, o magtatabang, uban sa langitnong Amahan. Busa, ang 1 Juan 2:1 sa bisan unsang paagi wala misupak apan mitandi lamang uban sa pagkondenar sa ‘practice of sin’ nga makaplagan sa 1 Juan 3:6-8 ug 5:18. e
17. Gawas sa pagpakita sa padayong aksiyon, unsa pa ang mahimong ipahayag sa Grego dihingpit nga tense o panahon? Iilustrar.
17 Ang dihingpit nga tense o panahon sa Grego mahimong mopahayag dili lamang sa usa ka padayong aksiyon apan usab sa aksiyong gisulayan apan wala mahimo. Matikdi kon sa unsang paagi ang Hebreohanon 11:17 sa King James Version mabasa: “By faith Abraham, when he was tried, offered up Isaac: and he that had received the promises offered up his only begotten son.” Ang berbong “offered up” nagkalahi sa porma niining duha ka hitabo sa Grego. Ang unang hitabo naa sa hingpit (kompleto) nga tense o panahon, samtang ang ikaduha naa sa dihingpit (miagi nga padayon) nga porma. Ang New World Translation, mikonsiderar sa nagkalahi nga tense o panahon, mihubad sa bersikulo: “Abraham, when he was tested, as good as offered up Isaac, and the man . . . attempted to offer up his only-begotten son.” Ang kompleto nga sentido sa unang berbo sa ingon giretiner, samtang ang gipasabot sa dihingpit nga tense o panahon sa ikaduhang berbo nga ang aksiyon gituyo o gisulayan apan wala mahimo sa bug-os.—Gen. 22:9-14.
18. Unsa ang miresulta sa maampingong pagtagad sa gamit sa ubang mga bahin sa pagsulti? Hatag panig-ingnan.
18 Ang maampingong pagtagad sa gamit sa ubang bahin sa pagsulti, sama sa kaso sa mga nombre, mitultol sa pagwagtang sa dayag nga kasungian. Pananglitan, sa Buhat 9:7, sa pag-asoy sa talagsaong kasinatian ni Saul sa dalan pa Damasko, ubay-ubay nga mga hubad miingon nga ang iyang mga kauban sa pagpanaw ‘heard the voice’ apan wala makakita kang bisan kinsa. Unya, sa Buhat 22:9, diin si Pablo miasoy niining insidente, ang samang mga hubad mabasa nga bisan pa sila nakakita sa kahayag, ‘they did not hear the voice.’ Bisan pa, sa unang reperensiya, ang Gregong pulong alang sa “voice” naa sa kaso genitive, apan sa ikaduhang hitabo, kini naa sa kaso accusative, ingon sa Buhat 9:4. Ngano ang kalahian? Walay mausa ang gipasabot sa ibabaw nga mga hubad sa Ingles, apan ang Grego, pinaagi sa kausaban sa kaso, mipasabot sa butang lahi. Ang mga tawo literal nga nakadungog “of the voice” apan wala nakadungog niini sa paagi sa pagkadungog ni Pablo, nga mao, nakadungog sa mga pulong ug nakasabot kanila. Busa, ang New World Translation, minotar sa paggamit sa genitive sa Buhat 9:7, mabasa nga ang mga tawo kinsa kauban niya naka “hearing, indeed, the sound of a voice, but not beholding any man.”
DINAGHANG “YOU” GIPAILA
19, 20. (a) Unsa ang gihimo sa New World Translation sa santosong mga porma sa pagsulti, ug ngano? (b) Iilustrar kon sa unsang paagi ang pangusahang “you” maila sa dinaghan.
19 Ang mas karaan Ingles nga mga porma sa ikaduhang persona pangusahan, “thee,” “thou,” ug “thy,” giretenir sa uban modernong mga hubad sa mga kaso diin ang Diyos mao ang gipunting. Bisan pa, sa mga pinulongan diin ang Bibliya gisulat, walay espesyal nga porma sa pronombre personal ang gigamit sa pagpunting sa Diyos, apan ang samang porma gigamit sa dihang mipunting sa isigkatawo sa usa. Busa giwala sa New World Translation kining karon santosong paggamit ug sa paggamit sa normal kokabildong “you” sa tanang kaso. Aron sa pagpalahi sa ikaduhang personal dinaghang “you” ug sa mga berbo kansang dinaghang numero dili dayon dayag sa Ingles, ang mga pulong gipatik sa entiro gagmay kapital nga mga letra. Sagad kini makatabang sa magbabasa sa pag-ila kon ang gihatag nga teksto sa Kasulatan mipunting ba sa “you” ingon indibiduwal, o sa “YOU” ingon grupo sa mga tawo, o sa kongregasyon.
20 Pananglitan, sa Roma 11:13 si Pablo nakigsulti sa daghan: “Now I speak to YOU who are people of the nations.” Apan sa Roma 11 bersikulo 17 ang Grego miusab ngadto sa pangusahang “you,” ug ang pagpadapat tino ngadto sa indibiduwal: “However, if some of the branches were broken off but you . . . were grafted in . . . ”
NEW WORLD TRANSLATION SA UBANG PINULONGAN
21. (a) Sa unsang paagi kini nahimong posible alang sa dugang ug dugang populasyon sa yuta sa pagpahimulos sa mga bintaha sa New World Translation? (b) Unsa ang total nga gidaghanon sa mga kopya sa New World Translation nga gipatik na sa Watch Tower Society sa 1989?
21 Sa 1961 gipahibalo nga ang Watch Tower Society mopadayon sa paghubad sa New World Translation sa unom pa kanat gigamit nga pinulongan, nga mao, Aleman, Espanyol, Italyano, Olandes, Portuguese, ug Pranses. Kining bulohaton sa paghubad gipiyal sa batid ug dedikado nga mga maghuhubad, tanan mibuhat sa tingob sa kuartel-heneral sa Watch Tower Society sa Brooklyn, New York. Mialagad sila ingon dako internasyonal nga komite nga mibuhat ubos sa batid nga direksiyon. Sa Hulyo 1963, sa “Walay Kataposan Maayong Balita” nga Asambliya sa mga Saksi ni Jehova sa Milwaukee, Wisconsin, T.B.A., ang unang mga bunga niining bulohaton sa paghubad nabatonan sa dihang ang New World Translation of the Christian Greek Scriptures dungang giluwatan sa unom ka pinulongan sa itaas. Karon ang mga pumuluyo sa yuta kinsa misulti sa mga pinulongan gawas sa Ingles makasugod na sa pagpahimulos sa mga bintaha niining modernong hubad. Sukad niadto, padayon ang bulohaton sa paghubad, sa pagkaagi nga sa 1989 ang New World Translation of the Holy Scriptures mabatonan na sa 11 ka pinulongan, uban sa kapin 56,000,000 ka kopya ang napatik na. f
PASALAMAT ALANG SA GAMHANANG INSTRUMENTO
22, 23. Sa unsa talagsaong mga paagi kining hubad sa dinasig nga Kasulatan makaayo sa Kristohanon?
22 Ang New World Translation matuod gamhanang instrumento sa pagpasundayag nga “ang tibuok Kasulatan dinasig sa Diyos ug mapuslanon.” Gikan sa mga puntong gihisgotan niining tun-anan, makapabili kita nga kini sibu ug kasaligan ug kini makatagana sa matuod kasadya niadtong naninguha sa pagpatalinghog sa makapadasig nga pagsulti sa Diyos sa tawo sa moderno, buhi nga pinulongan. Ang pinulongan sa New World Translation makapapukaw sa espirituwal, ug dali kining mopahaluna sa magbabasa sa tono uban sa dinamikong pahayag sa orihinal dinasig nga Kasulatan. Wala na kinahanglana nga atong basahon ug basahon-usab ang mga bersikulo aron makasabot sa lubog nga mga prase. Kini misulti uban sa gahom ug katin-aw gikan sa mismo unang pagbasa.
23 Ang New World Translation of the Holy Scriptures usa ka matinumanong hubad sa Pulong sa Diyos, “ang espada sa espiritu.” Ingon niana, kini sa matuod epektibong hinagiban sa espirituwal nga pagpakiggubat sa Kristohanon, tabang sa ‘pagbalit-ad sa lig-on pagkakuta palso nga pagtulon-an ug pangatarongan nga gibangon batok sa kahibalo sa Diyos.’ Kamaayo kini mipahinabo kanato sa pagpahayag uban sa mas maayong pagsabot sa mga butang mapuslanon ug makalig-on, sa mahimayaong mga butang maylabot sa Gingharian sa Diyos sa pagkamatarong—oo, sa “halangdong mga butang sa Diyos”!—Efe. 6:17; 2 Cor. 10:4, 5; Buh. 2:11.
[Mga footnote]
a Introduction to the Old Testament, Robert H. Pfeiffer, 1952, panid 94.
b Kingdom Interlinear Translation, 1985 Edisyon, panid 1133-8.
c Insight on the Scriptures, Tomo 1, panid 528.
d Reference Bible, apendise 3C, “Hebrew Verbs Indicating Continuous or Progressive Action.”
e Insight on the Scriptures, Tomo 1, panid 1008.
f Kompleto nga mga edisyon gimantala sa Aleman, Danes, Espanyol, Hapones, Ingles, Italyano, Olandes, Portuguese, ug Pranses, (usab sa bahin Pinlandes ug Sweko).
Mga Pangutana sa Pagtuon]