Kapitulo 18

Unsaon Nako Pagsagubang sa Tensiyon sa Eskuylahan?

“Tensiyonado kaayo ko sa eskuylahan mao nga lami kaayong ihilak ug isinggit.”—Sharon.

“Ang tensiyon sa eskuylahan dili mawala sa magkahamtong ka—ang mga hinungdan lang niini maoy mausab.”—James.

 NAGTUO ka ba nga ang imong ginikanan wala makasabot nga grabe kaayo ang imong tensiyon sa eskuylahan? Tingali sultihan ka nila nga maayo gani ka kay wala kay mga bayranan, pamilyang pakan-on, o amo nga pahimut-an. Pero tingali para nimo ang imong gibating tensiyon sa eskuylahan parehas ra o kaha mas grabe pa kay nianang sa imong ginikanan.

Ang pagpaingon pa lang sa eskuylahan ug pagpauli makatensiyon na. Si Tara nga taga-United States miingon: “Kanunayng dunay away diha sa school bus ug kaming tanan pakanaogon sa drayber. Malangan mig mga usa ka oras.”

Mawala ba ang tensiyon inig-abot nimo sa eskuylahan? Dili gyod! Tingali kini ang imong maatubang:

● Tensiyon nga gipahinabo sa titser.

“Natensiyon ko kay gusto sa akong mga titser nga makakuha kog tag-as nga grado.”—Sandra.

“Pugson sa titser ang estudyante nga mohawod sa klase, ilabinag makita niyang utokan ang estudyante.”—April.

“Bisag maayo ang imong mga tumong sa kinabuhi, ipabati kanimo sa ubang titser nga wala kay ayo kon dili ka mokuhag kurso nga para nila angay nimo.” *—Naomi.

Unsay epekto kanimo sa tensiyon nga gipahinabo sa titser?

․․․․․

● Tensiyon nga gipahinabo sa ubang batan-on.

“Ang mga batan-on sa hayskul mas daghag kagawasan ug rebelyoso. Kon dili ka moduyog nila, dili sila makig-amigo nimo.”—Kevin.

“Adlaw-adlaw, dunay tentasyon sa pag-inom-inom ug pagpakigsekso. Usahay maglisod kog pugong sa akong kaugalingon.”—Aaron.

 “Karong 12 anyos na ko, natensiyon ko nga makigtrato. Ang akong mga eskolmet mangutana kon nganong wa pa koy trato.”—Alexandria.

“Gipugos ko kaniadto sa pagpakigdeyt. Sa mibalibad ko, ila kong giingnan nga tomboy ko. Ug diyes anyos pa lang ko niadto!”—Christa.

Unsay epekto kanimo sa tensiyon nga gipahinabo sa ubang batan-on?

․․․․․

● Ubang hinungdan sa tensiyon. Butangig ✔ kon unsay nakaapekto pag-ayo nimo—o isulat ang uban pang hinungdan.

□ Mga exam

□ Homwork

□ Pagkab-ot sa taas nga pagdahom sa ginikanan

□ Pagkab-ot sa taas nga pagdahom sa kaugalingon

□ Pagdaog-daog o ginabastos

□ Uban pa ․․․․․

Upat ka Paagi sa Pagpamenos sa Tensiyon

Natural nga matensiyon ka samtang nag-eskuyla ka pa. Apan ang sobrang tensiyon makadaot. Busa ayaw padaog niini. Dunay mga paagi sa pagkontrolar niini.

Ang pagsagubang sa tensiyon samag pag-alsag barbel. Aron molampos, ang barbelista kinahanglang mangandam. Mag-alsa siyag barbel nga igong madaog sa iyang lawas, ug kinahanglang husto ang iyang posisyon dihang  mag-alsa niini. Kon iya kining himoon, ang iyang kaunoran molig-on ug ang iyang lawas dili madaot. Apan kon dili, siya mahimong magisian ug kaunoran o mabaliag bukog.

Sa susama, makontrolar mo ang tensiyon ug matapos mo ang buluhaton nga dili ka madaot. Sa unsang paagi? Himoa kining mosunod:

1. Sayra kon unsa gyoy mga hinungdan. “Kon makabantay ka nga morag magkagubot na, magmaalamon ug ikyas dayon,” nag-ingon ang maalamong panultihon. (Proverbio 22:3, Contemporary English Version) Apan dili mawala ang tensiyon kon dili nimo sayron ang hinungdan niini. Busa tan-awag balik ang imong gibutangag ✔ sa sinugdanan. Unsa gyoy nakapatensiyon nimo?

2. Panukiduki. Pananglitan, kon natensiyon ka sa kadaghan sa homwork, tan-awa ang mga sugyot sa Kapitulo 13 sa Tomo 2. Kon gipit-os ka nga makigsekso sa usa ka klasmet, makakita kag maayong tambag sa  . Kon gipit-os ka nga makigsekso sa usa ka klasmet, makakita kag maayong tambag sa  . Kon gipit-os ka nga makigsekso sa usa ka klasmet, makakita kag maayong tambag sa Kapitulo 2, 5 ug 15 niana nga tomo.

3. Ayaw paglangan-langan. Ang kadaghanang problema dili mawala kon imo kining pasagdan. Kasagaran, kini modako nga makapasamot sa imong tensiyon. Sa dihang makadesisyon ka na kon unsay himoon sa pagsagubang sa tensiyon, ayaw paglangan-langan. Pananglitan,  kon Saksi ni Jehova ka ug naningkamot sa pagsunod sa moral nga mga sukdanan sa Bibliya, ipahibalo dayon nga Saksi ka kay kini makapamenos sa imong tensiyon. Ang 20-anyos nga si Marchet miingon: “Sa pag-abre pa lang sa klase, mangita kog paagi nga makasugod ug estorya bahin sa mga butang nga makahatag nakog higayon sa pagpatin-aw sa akong binase-sa-Bibliya nga baroganan. Akong nakita nga kon dili dayon ko magpaila nga Saksi ko, mas maglisod ko. Natabangan gyod ko dihang gipadayag nako ang akong baroganan ug nagkinabuhi uyon niini.”

4. Pangayog tabang. Bisan ang kinakusgang barbelista dunay mga limitasyon. Mao sab ka. Busa ayawg soloha ang imong problema. (Galacia 6:2) Isulti kini sa imong ginikanan o kaha sa usa ka hamtong nga Kristohanon. Ipakita kanila  ang mga tubag nga imong gisulat sa unang bahin niining kapituloha. Pangayog sugyot kanila.

May Tensiyon Bang Maayo?

Tingali dili ka makatuo niini, apan maayo pod nga mobati kag tensiyon. Ngano? Kay timaan kini nga kugihan ka ug dili kubalag konsensiya. Matikdi kon giunsa paghubit sa Bibliya ang tawo nga daw dili mobatig tensiyon: “Hangtod kanus-a ka maghigda-higda nga walay buhaton? Kanus-a ka man mobangon ug mohunong sa pagsigeg katulog? Katulog ug diyutay. Pagtagpilaw ug diyutay. Pangiyugpos ug pagpopahayahay. Sa kalit lang, ang tanan mawagtang, nga samag gikawat sa tulisan.”—Proverbio 6:9-11, Contemporary English Version.

Maayog komento ang 16-anyos nga si Heidi bahin niini. Siya miingon: “Tingali dili ka ganahan sa situwasyon sa eskuylahan, apan ang tensiyon nga imong maatubang didto, maatubang usab nimo dihang manarbaho ka na.” Tinuod, dili sayon ang pagsagubang sa tensiyon. Apan kon imo kining kontrolahon, kini dili makadaot nimo. Sa pagkatinuod, kini makapalig-on nimo.

SA SUNOD NGA KAPITULO

Ang pag-undang bag eskuyla maoy solusyon sa imong mga problema?

[Footnote]

TEKSTO

‘Itugyan sa Diyos ang tanan nimong mga kabalaka, kay siya may kahingawa kanimo.’—1 Pedro 5:7.

SUGYOT

Bahina sa duha ka kategoriya ang mga problema nga nakapatensiyon nimo—kadtong masulbad ug dili masulbad. Pangitag solusyon sa mga problemang masulbad. Dayon ayaw na pag-usik ug panahon sa mga problemang walay kasulbaran.

NAHIBALO KA BA . . . ?

Ang saktong katulog kada gabii—labing menos walo ka oras—makatabang nimo sa pagsagubang sa tensiyon ug sa pagpauswag sa imong memorya.

ANG AKONG PLANONG HIMOON!

Aron dili kaayo ko matensiyon, kinahanglang matulog ko sa alas ․․․․․

Kon unsay akong gustong ipangutana sa akong ginikanan bahin niini: ․․․․․

UNSAY IMONG HUNAHUNA?

● Nganong ang pagka-perpeksiyonista makapasamot sa imong tensiyon?

● Kang kinsa ka makigsulti kon tensiyonado kaayo ka?

[Blurb sa panid 132]

“Kada adlaw mag-ampo mi ni Papa sa dili pa ko niya ihatod sa eskuylahan. Mogaan gyod ang akong pamati.”—Liz

[Hulagway sa panid 131]

Sama nga ang hustong paagi sa pag-alsag barbel makapalig-on sa lawas, ang pagsagubang sa tensiyon sa hustong paagi makapalig-on sa emosyon