Kapitulo 30

‘Paglaban ug Pagpamatuod sa Legalidad sa Maayong Balita’

ANG hilabihang paglutos nga gipahamtang sa mga Saksi ni Jehova misangpot sa pagtaral kanila sa atubangan sa mga polis, mga huwes, ug mga magmamando sa tibuok yuta. Ang legal nga mga kaso nga naglangkit sa mga Saksi mikabat ug linibo, ug ginatos niana ang giapelar sa hataas nga mga korte. Kini may halalom nga epekto sa pagpadapat sa balaod mismo ug sagad naglig-on sa legal nga mga pasalig sa paninugdang mga kagawasan sa katawhan sa katibuk-an. Apan dili kini ang pangunang tumong sa mga Saksi ni Jehova.

Ang panguna nilang tinguha mao ang pagmantala sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos. Naghimo silag legal nga lakang dili tungod kay sila manggugubot sa katilingban o tigreporma sa mga balaod. Ang ilang tumong mao ang ‘paglaban ug pagpamatuod sa legalidad sa maayong balita,’ ingon sa gihimo ni apostol Pablo. (Filip. 1:7) Ang gihimong mga bista atubangan sa opisyales sa kagamhanan, tungod sa hangyo sa mga Saksi o kaha sila gidakop tungod sa ilang Kristohanong kalihokan, gilantaw usab ingong mga kahigayonan sa pagpamatuod. Si Jesu-Kristo nag-ingon sa iyang mga sumusunod: “Pagataralon kamo sa atubangan sa mga gobernador ug sa mga hari tungod kanako, alang sa pagpamatuod kanila ug sa mga nasod.”​—Mat. 10:18.

Pagbaha sa Legal nga Sumbong sa Daghang Nasod

Sa wala pa ang unang gubat sa kalibotan, ang klero, pinaagi sa paghulhog sa lokal nga opisyales, dugay nang naningkamot nga pugngan ang pag-apod-apod sa literatura sa mga Estudyante sa Bibliya sa ilang mga dapit. Hinuon, human sa Gubat sa Kalibotan I, misamot pa ang pagsupak. Sa usa ka nasod ngadto sa lain, ang tanang mahunahunaang legal nga mga paagi gigamit aron mapugngan kadtong nagtinguha sa pagtuman sa matagnaong sugo ni Kristo nga iwali ang maayong balita sa Gingharian sa Diyos alang sa pagpamatuod.​—Mat. 24:14.

Kay nadasig sa ebidensiya sa katumanan sa tagna sa Bibliya, ang mga Estudyante sa Bibliya mipauli human sa ilang kombensiyon sa Cedar Point, Ohio, niadtong 1922, nga nakahukom nga ipahibalo sa kalibotan nga natapos na ang mga Panahon sa mga Hentil ug nga ang Ginoo nakadawat na sa iyang dakong gahom ug nagamando na gikan sa mga langit ingong Hari. “Imantala, imantala, imantala, ang Hari ug iyang gingharian” mao ang ilang eslogan. Sa maong tuig, ang klero sa Alemanya mihulhog sa mga polis nga dakpon ang pila ka Estudyante sa Bibliya sa dihang sila nag-apod-apod ug literatura sa Bibliya. Kini dili kay nag-inusarang panghitabo. Pagka 1926, dihay 897 sa maong kaso nga naghulat sa hukom  diha sa mga korte sa Alemanya. Daghan kaayong kiha ang nalangkit nga niadtong 1926 ang Watch Tower Society kinahanglang magtukod ug usa ka legal nga departamento sa sangang buhatan niana sa Magdeburg. Sulod sa 1928, sa Alemanya lamang dihay 1,660 ka legal nga demanda batok sa mga Estudyante sa Bibliya, ug padayong nagadaghan ang pagpit-os kada tuig. Ang klero determinado sa pagsumpo sa buluhaton sa mga Estudyante sa Bibliya, ug sila malipay sa dihang ang bisan unsang desisyon sa korte magpasabot nga sila may sukod sa kalamposan.

Sa Tinipong Bansa, ang mga pagpangdakop sa mga Estudyante sa Bibliya tungod sa balay-sa-balay nga pagsangyaw nahitabo niadtong 1928, sa South Amboy, New Jersey. Sulod sa usa ka dekada kapin sa 500 ang nadakpan kada tuig sa Tinipong Bansa may kalabotan sa ilang ministeryo. Sa 1936 ang gidaghanon miuswag ug dako​—ngadto sa 1,149. Aron matagan-an ang gikinahanglang paglaban, ang hedkuwarter sa Sosyedad nagkinahanglan usab ug usa ka legal nga departamento.

Ang kalihokan sa makaylapong pagwali sa Romania sa susama nakasugamak ug grabeng pagsupak gikan sa nagamandong mga awtoridad. Ang mga Saksi ni Jehova nga nag-apod-apod ug literatura sa Bibliya masubsob nga gidakop ug sa walay kukaluoy gikulata. Sukad sa 1933 hangtod sa 1939, ang mga Saksi didto nag-atubang sa 530 ka demanda. Hinuon, ang balaod sa nasod nagpasalig sa kagawasan, busa ang mga pag-apelar ngadto sa Hataas nga Korte sa Romania nakapahinabog daghang paborableng desisyon. Sa dihang naamgohan kini sa mga polis, ilang ilogon ang literatura ug abusohan ang mga Saksi apan dili na itaral sa korte. Human nga ang Sosyedad sa kataposan gitugotan nga marehistro ingong  korporasyon sa Romania, ang mga kaaway naningkamot sa pagsanta sa katuyoan niining legal nga pagparehistro pinaagi sa pagkuhag mando sa korte nga ginadili ang pag-apod-apod sa literatura sa Watch Tower. Kining mandoa gibali sa hataas nga korte, apan unya ang klero naghulhog sa ministro sa mga kulto nga maghimog lakang sa pagsupak nianang desisyona.

Sa Italya ug Hungaria, maingon man sa Romania, ang literatura sa Bibliya nga gigamit sa mga Saksi giilog sa mga polis ilalom sa nagamandong mga kagamhanan kaniadto. Mao usab ang gihimo sa Hapon, Korea, ug sa Gold Coast (karon gitawag Ghana). Ang langyawng mga Saksi ni Jehova gipapahawa sa Pransiya. Sulod sa daghang tuig walay gipasulod nga mga Saksi ni Jehova sa Unyon Sobyet aron mosangyaw mahitungod sa Gingharian sa Diyos.

Samtang ang espiritu sa nasyonalismo milukop sa kalibotan sukad niadtong 1933 hangtod sa katuigang 1940, ang mga kagamhanan sa lainlaing nasod nagpahamtang ug mga pagdili sa mga Saksi ni Jehova. Linibong Saksi ang gitaral sa mga korte sulod niining yugtoa tungod sa ilang matanlagong pagdumili sa pagsaludar sa mga bandera ug tungod sa ilang pagpabilin sa Kristohanong neyutralidad. Niadtong 1950 gitaho nga sa milabayng 15 ka tuig, ang mga Saksi ni Jehova sa Tinipong Bansa lamang nakasinatig kapin sa 10,000 ka pagdakop.

Sa dihang kapin sa 400 ka Saksi ang gitaral sa mga korte sa Gresya sulod sa mubong panahon niadtong 1946, dili kini ang sinugdanan sa maong demanda didto. Kana nahitabo na sa katuigan. Dugang pa sa pagkabilanggo, gipahamtangan pa ug dagkong mga multa, nga nakapalisod sa pinansiyal nga kahimtang sa mga igsoon. Apan samtang ilang gipalandong ang ilang kahimtang, sila nag-ingon: “Ang Ginoo nagbukas sa dalan aron mawalihan ang opisyales sa Gresya, nga nakadungog mahitungod sa pagkatukod sa gingharian sa pagkamatarong; usab ang mga huwes sa mga korte nakadawat ug samang kahigayonan.” Tin-awng gilantaw sa mga Saksi ni Jehova ang butang sa paagi nga matud ni Jesus angayan lang nga himoon sa iyang mga sumusunod.​—Luc. 21:​12, 13.

Usa ka Pakig-away nga Daw Walay Kadaogan

Sa katuigang 1940 ug 1950, ang Canadianhong probinsiya sa Quebec nahimong usa ka tinuod nga natad-awayanan. Dihay mga pagpangdakop didto tungod sa pagwali sa maayong balita sukad niadtong 1924. Sa tingtugnaw sa 1931, ang pila ka indibiduwal nga mga Saksi gidakop sa mga polis kada adlaw, usahay kaduha sa usa ka adlaw. Midako ang legal nga galastohan sa mga Saksi sa Canada. Unya, sayo sa 1947 ang katibuk-ang gidaghanon sa mga kasong naglangkit sa mga Saksi nga naghulat sa korte sa Probinsiya sa Quebec misulbong ngadto sa 1,300; apan, diyutay lamang ang mga Saksi ni Jehova didto.

Panahon kini nga dako ang impluwensiya sa Romano Katolikong Simbahan nga angayng tagdon sa kada politiko ug kada huwes sa probinsiya. Ang klero sa linangkob tinamod pag-ayo sa Quebec, ug tumanon dayon sa uban ang isulti sa lokal nga pari. Ingon sa paghubit sa librong State and Salvation (1989) sa kahimtang: “Ang kardinal sa Quebec may trono sa lawak sa Asembliya sa mga Magbabalaod tapad sa usa nga nareserba alang sa tinudlong gobernador sa probinsiya. Sa usa o laing paagi ang dakong bahin sa Quebec nailalom sa direktang pagdumala sa simbahan . . . Sa pagkatinuod, ang tumong sa simbahan mao, nga ang politikal  nga kahimtang sa Quebec himoong uyon sa panghunahuna sa Romano Katoliko diin ang kamatuoran maoy Katolisismo, sayop ang bisan unsang butang nga dili Katoliko, ug ang kagawasan mao ang kagawasan sa pagsulti ug pagkinabuhi sa Romano Katolikong kamatuoran.”

Sa tawhanong pagkasulti, ang pakig-away sa mga Saksi dili lamang sa Quebec apan sa tibuok-kalibotan daw walay kadaogan.

Tanang Mahunahunaang Matang sa Sumbong

Gitun-an pag-ayo sa mga kaaway sa mga Saksi ang mga basahon sa balaod aron mangitag bisan unsang ikapasangil nga magamit sa pagpahunong sa ilang kalihokan. Kasagaran ilang ikiha sila nga nanuroy-baligya nga walay lisensiya, sa ingon nagburoka nga ang buluhaton maoy negosyo. Kasukwahi niini, sa ubang dapit ang pila ka payunir gikiha nga naglaaglaag tungod kay sila kono walay mga pangita.

Sa mga dekada, ang opisyales sa pila ka estado sa Switzerland padayong nagsulay nga iklasipikar ang pag-apod-apod ug literatura sa Bibliya sa mga Saksi ni Jehova ingong negosyong suroy-pamaligya. Ang abogado sa estado sa nagasultig-Pranses nga Estado sa Vaud, ilabina, nakahukom nga dili tugotang magpabiling balido ang bisan unsang desisyon gikan sa ubos nga mga korte nga dapig sa mga Saksi.

Sa sunodsunod nga dapit, ang mga Saksi ni Jehova giingnan nga kinahanglang mokuha silag mga lisensiya sa pag-apod-apod sa ilang literatura o sa pagtigom alang sa pagtuon sa Bibliya. Apan kinahanglan ba gayod ang lisensiya? Ang mga Saksi mitubag nga “Dili!” Sa unsang pasikaranan?

Sila misaysay: ‘Si Jehova nga Diyos nagsugo sa iyang mga saksi nga isangyaw ang maayong balita sa iyang gingharian, ug ang mga kasugoan sa Diyos maoy labaw ug kinahanglang sugton sa iyang mga saksi. Walay yutan-ong magbabalaod o tigpatuman sa balaod ang makataronganong makahilabot sa balaod ni Jehova. Sanglit walay nagamandong gahom sa kalibotan ang makataronganong makadili sa pagwali sa maayong balita, walay ingong kalibotanong awtoridad o gahom ang makahatag ug lisensiya sa pagwali sa maayong balita. Ang kalibotanong mga gahom walay awtoridad sa maong butang sa usa o laing paagi. Ang paghangyo sa mga tawo ug pagtugot aron himoon ang usa ka butang nga gisugo sa Diyos mahimong insulto sa Diyos.’

Ang mga sumbong nga gipahamtang batok sa mga Saksi sa subsob nagpamatuod gayod sa relihiyosong kasuko. Mao nga, sa dihang ang mga pulyetong Face  the Facts ug Cure giapod-apod, ang magtatan-aw sa sanga sa Sosyedad sa Netherlands gipatawag aron moatubang sa korte sa Haarlem, niadtong 1939, sa pagtubag sa sumbong nga pag-insulto sa usa ka pundok sa molupyong Olandes. Pananglitan, ang tigdemanda nangatarongan nga ang literatura sa Watch Tower nag-ingon nga ang hirarkiya sa Romano Katoliko sa malimbongong paagi nangilkil ug salapi gikan sa mga tawo pinaagi sa pagpatuo nga mapagawas ang patay gikan sa usa ka dapit nga wala sila didto​—gikan sa purgatoryo, nga ang paglungtad niana, matud sa literatura, dili mapamatud-an sa Simbahan.

Sa baroganan sa saksi ang pangunang saksi sa hirarkiya, si “Padre” Henri de Greeve, miagulo: “Ang akong pangunang reklamo mao nga ang usa ka tagagawas makatuo nga kaming mga pari usa lamang ka pundok sa mga tulisan ug mga tikasan.” Sa dihang gitawag sa pagpamatuod, ang magtatan-aw sa sanga sa Sosyedad nagbukas sa Katolikong Bibliya ug gipakita sa korte nga ang gisulti sa pulyeto mahitungod sa mga pagtulon-an sa Katoliko maoy uyon sa ilang kaugalingong Bibliya. Unya sa dihang ang abogado sa Sosyedad nangutana kang de Greeve kon iya bang mapamatud-an ang mga doktrina sa kalayonhong-impiyerno ug purgatoryo, siya mitubag: “Dili nako kana mapamatud-an; gituohan ko lang kana.” Ang huwes nakasabot dayon nga mao kana ang tukmang gisulti sa pulyeto. Ang kaso gitaktak, ug ang pari mipahawa dayon sa korte nga nasuko!

Kay nasamok tungod sa nagauswag nga kalihokan sa mga Saksi ni Jehova sa sidlakang bahin sa kanhi Czechoslovakia, ang klero didto mikiha sa mga Saksi ug pangespiya. Ang kahimtang walay kalainan sa nasinati ni apostol Pablo sa dihang ang Hudiyong klero sa unang-siglo nagsumbong kaniyag pagpanggubot. (Buh. 24:5) Ginatos ka kaso ang gipasaka sa korte niadtong 1933-34, hangtod ang kagamhanan nakombinsir nga walay lig-ong pasikaranan sa kiha. Sa Canadianhong probinsiya sa Quebec, niadtong katuigang 1930 ug 1940, ang mga Saksi gibista usab tungod sa kihang pangunsabo sa sedisyon. Ang klero mismo​—Katoliko ug Protestante, apan ilabina ang Romano Katoliko​—miatubang pa gani sa korte ingong mga saksi batok kanila. Unsa man ang nahimo sa mga Saksi ni Jehova? Ang klero nangatarongan nga ilang gihulga ang nasodnong panaghiusa pinaagi sa pagpublikar ug mga butang nga makapabugnaw sa pagbati sa mga tawo ngadto sa Romano Katolikong Simbahan. Hinuon, ang mga Saksi mitubag nga, sa pagkatinuod, sila nag-apod-apod ug literatura nga nagdalag kahupayan gikan sa Pulong sa Diyos ngadto sa mapaubsanong mga tawo apan kini nakapasuko sa klero tungod kay ang dili-kasulatanhong mga pagtulon-an ug mga batasan giyagyag.

Unsay nakapahimo sa mga Saksi ni Jehova sa pagpadayon bisan pa sa maong mapinadayonong pagsupak? Ang ilang pagtuo sa Diyos ug sa iyang dinasig nga Pulong, ang ilang dili-hakog nga debosyon kang Jehova ug sa iyang Gingharian, ug ang kusog nga misangpot sa paglihok sa espiritu sa Diyos. Sumala sa giingon sa Kasulatan, “ang gahom nga labaw sa kasagaran [maoy] iya sa Diyos ug dili gikan sa atong kaugalingon.”​—2 Cor. 4:7.

Mga Saksi ni Jehova Kusganong Milihok Diha sa Legal nga Natad

Sa mga dekada una pa sa Gubat sa Kalibotan I, ang mga Estudyante sa Bibliya naghimog makaylapon libreng pag-apod-apod sa literatura sa Bibliya diha sa kadalanan  duol sa mga simbahan ug sa balay ngadto sa balay. Apan kaniadto daghang lungsod ug siyudad sa Tinipong Bansa ang naghimog mga ordinansa nga nakapugong kaayo sa maong “boluntaryong buluhaton.” Unsay mahimo?

Ang The Watch Tower sa Disyembre 15, 1919, nagpahayag: “Kay nagtuo nga amo kining kaakohan nga maningkamot kutob sa mahimo aron makapamatuod mahitungod sa gingharian sa Ginoo ug dili magtinaspokan kay nakita namo nga daghag babag, ug tungod kay may sistematikong panlimbasog batok sa boluntaryong buluhaton, ang mga kahikayan gihimo alang sa paggamit sa usa ka magasin, . . . ang THE GOLDEN AGE.” a

Hinuon, samtang miuswag ang gikusgon sa balay-sa-balay nga pagsangyaw, mao man usab ang mga panlimbasog nga putlon o did-an kana. Dili tanang nasod ang may legal nga mga kondisyon diin ang minoriya mahimong makabatog kagawasan dihang may pagsupak sa kagamhanan. Apan ang mga Saksi ni Jehova nahibalo nga ang Batakang-balaod sa T.B. nagapasalig sa kagawasan sa relihiyon, kagawasan sa pagsulti, ug kagawasan sa pagpahayag. Mao nga sa dihang sabton sa mga huwes ang lokal nga mga reglamento sa paagi nga makapugong sa pagwali sa Pulong sa Diyos, ang mga Saksi moapelar sa ilang mga kaso ngadto sa hataas nga mga korte. b

Sa pagrepaso sa nahitabo, si Hayden C. Covington, nga may talagsaong papel sa legal nga mga butang sa Watch Tower Society, sa ulahi misaysay: “Kon ang linibong sentensiya nga girekord sa mga huwes, mga estasyon sa polis ug ubang ubos nga mga korte wala pa giapelar, magsapawsapaw ang daghang panig-ingnan ingong usa ka dakong babag sa natad sa pagsimba. Pinaagi sa pag-apelar napugngan nato ang pagbarog sa maong babag. Ang atong paagi sa pagsimba nalakip diha sa balaod sa nasod sa Tinipong Bansa ug sa ubang mga nasod tungod sa atong padayong pag-apelar gikan sa mabatokong mga desisyon.” Sa Tinipong Bansa, daghang kaso ang nakaabot hangtod sa Korte Suprema.

Pagpalig-on sa mga Pasalig sa Kagawasan

Usa sa unang mga kaso nga may kalabotan ang ministeryo sa mga Saksi ni Jehova nga nakaabot sa Korte Suprema sa Tinipong Bansa nagsugod sa Georgia ug gilantugian atubangan sa Korte niadtong Pebrero 4, 1938. Si Alma Lovell gihukmang sad-an sa korte sa lungsod sa Griffin, Georgia, nga naglapas sa reglamento nga nagdili sa pag-apod-apod sa bisan unsang literatura nga walay lisensiya  gikan sa mayor sa lungsod. Apil sa ubang mga butang, si Sister Lovell nagtanyag sa mga tawo sa magasing The Golden Age. Niadtong Marso 28, 1938, ang Korte Suprema sa Tinipong Bansa mihukom nga ang reglamento dili balido tungod kay gipailalom niana ang kagawasan sa pagpahayag ngadto sa paglisensiya ug sa pagpanuki. c

Sa misunod nga tuig si J. F. Rutherford, ingong manlalaban sa nagpetisyon, mipresentar sa mga pangatarongan ngadto sa Korte Suprema sa kaso ni Clara Schneider v. State of New Jersey. d Kini gisundan niadtong 1940, sa Cantwell v. State of Connecticut, e diin si J. F. Rutherford nagbalay sa sinulat nga pangatarongan ug si Hayden Covington nagpresentar sa binaba nga pangatarongan sa atubangan sa Korte. Ang positibong resulta niining mga kasoha nagpalig-on sa balaodnong mga pasalig sa kagawasan sa relihiyon, kagawasan sa pagsulti, ug kagawasan sa pagpahayag. Apan dihay dili maayong mga resulta.

Grabeng mga Pagdasdas Nasugamakan Gikan sa mga Korte

Ang isyu sa pagsaludar sa bandera may kalabotan sa nag-eskuylang mga anak sa mga Saksi ni Jehova unang nakaabot sa Amerikanhong mga korte niadtong 1935 sa kaso ni Carlton B. Nicholls v. Mayor and School Committee of Lynn (Massachusetts). f Ang kaso gisang-at sa Supremong Hudisyal nga Korte sa Massachusetts. Ang korte mihukom, niadtong 1937, nga walay sapayan sa giingon ni Carleton Nichols, Jr., ug sa iyang mga ginikanan nga ilang gituohan, kinahanglang walay ihatag nga lugway alang sa relihiyosong pagtuo tungod  kay, kana nag-ingon, “ang pagsaludar sa bandera ug panumpa sa pagdapig nga maoy isyu sa bisan unsang kahulogan walay labot sa relihiyon. . . . Kana walay kalabotan sa panglantaw ni bisan kinsa mahitungod sa iyang Maglalalang. Kana walay kalabotan sa iyang relasyon uban sa iyang Magbubuhat.” Sa dihang ang isyu sa pinugos nga pagsaludar sa bandera giapelar sa Korte Suprema sa T.B. sa kaso ni Leoles v. Landers g niadtong 1937, ug sa makausa pa sa Hering v. State Board of Education h niadtong 1938, gitaktak sa Korte kining mga kasoha tungod kay, sa ilang opinyon, dili kana isyu nga naglangkit sa mga katungod nga gipasaligan sa batakang balaod. Niadtong 1939 ang Korte sa makausa pa nagtaktak sa apelasyon mahitungod sa samang isyu, sa kaso ni Gabrielli v. Knickerbocker. i Niadtong samang adlaw, nga wala bistaha ang binaba nga pangatarongan, ilang giuyonan ang sukwahi nga desisyon sa mubong korte sa kaso ni Johnson v. Town of Deerfield. j

Sa kataposan, niadtong 1940, usa ka kompletong pagbista ang gitugot sa Korte sa kaso nga gitawag Minersville School District v. Gobitis. k Daghang de-kampanilyang abogado ang nagpresentar ug sinulat nga pangatarongan sa kaso sa matag kiliran. Si J. F. Rutherford nagpahayag sa binaba nga pangatarongan alang sa kang Walter Gobitas ug sa iyang mga anak. Usa ka membro sa departamento sa abogasiya sa Harvard University ang naghawas sa American Bar Association ug sa Civil Liberties Union sa pagpangatarongan batok sa pinugos nga pagsaludar sa bandera. Ugaling, ang ilang mga pangatarongan wala dawata, ug sa usa lamang ka sukwahing boto, ang Korte Suprema, niadtong Hunyo 3, naghukom nga ang mga batang dili mosaludar sa bandera mahimong palagpoton gikan sa publikong mga tunghaan.

Sa misunod nga tulo ka tuig, ang Korte Suprema mihukom batok sa mga Saksi ni Jehova sa 19 ka kaso. Ang labing hinungdanon mao ang sukwahi nga desisyon, niadtong 1942, sa Jones v. City of Opelika. l Si Rosco Jones gihukmang sad-an sa pag-apod-apod ug literatura sa kadalanan sa Opelika, Alabama, nga wala magbayad ug lisensiya. Ang Korte Suprema miuyon sa hukom nga sad-an ug miingon nga ang mga kagamhanan may katungod sa pagsingil ug makataronganong bayad alang sa pagpamaligya ug ang maong mga balaod dili mahimong supakon bisan pa kon ang lokal nga mga awtoridad tingali mabuotbuotong mobakwi sa lisensiya. Kini usa ka grabeng hampak, tungod kay nianang kahimtanga ang bisan unsang balangay, nga sulsolan sa mga klerigo o ni bisan kinsang supak sa mga Saksi, sa legal nga paagi mahimong magdili kanila ug busa, ang mga magsusupak lagmit mangatarongan nga, undangon ang pagwaling kalihokan sa mga Saksi ni Jehova. Apan usa ka katingad-ang butang ang nahitabo.

 Ang Kahimtang Nausab

Sa Jones v. Opelika, ang desisyon mismo nga usa ka dakong hampak sa publikong ministeryo sa mga Saksi ni Jehova, tulo sa mga huwes miingon nga dili lang kay wala sila mouyon sa mayoriya sa Korte bahin sa kaso apan nga sila usab mibati nga sila nakatabang sa pagpahiluna sa pundasyon alang niana sa kasong Gobitis. “Sanglit kay kauban kami sa opinyon sa kaso ni Gobitis,” dugang nila, “kami nagtuo nga kini ang hustong okasyon sa pagpahayag nga kami karon nagtuo nga kadto usab sayop nga nahukman.” Ang mga Saksi ni Jehova nag-isip niana ingong ilhanan aron ipresentar ang mga isyu pag-usab sa Korte.

Miaplay sila alang sa Pagbista pag-usab sa kaso ni Jones v. Opelika. Sa maong aplikasyon, ang kusganong legal nga mga pangatarongan gipresentar. Kana usab  lig-ong nagpahayag: “Kining maong Korte angayng magtimbangtimbang sa hinungdanong kamatuoran, nga kini hudisyal nga nakiglabot sa mga alagad sa Labing Gamhanang Diyos.” Ang Biblikanhong mga panghitabo nga nagpakita sa mga sangpotanan niini gipahinumdom. Ang pagtagad gipunting ngadto sa tambag nga gihatag sa magtutudlo sa balaod nga si Gamaliel sa unang-siglong Hudiyong korte suprema, nga nag-ingon: “Ayaw ninyog hilabti kining mga tawhana, apan pasagdi ninyo sila; . . . kon dili, tingalig makaplagan kamong nakig-away batok sa Diyos.”​—Buh. 5:​34-39.

Sa kataposan, niadtong Mayo 3, 1943, sa halandumong kaso ni Murdock v. Commonwealth of Pennsylvania, a ang Korte Suprema nagbalit-ad sa kanhing desisyon niini sa Jones v. Opelika. Kini nagpahayag nga ang bisan unsang lisensiya ingong usa ka kinahanglanon aron ang usa makatuman sa iyang kagawasan sa relihiyon pinaagi sa pag-apod-apod ug relihiyosong literatura maoy supak sa batakang-balaod. Kining kasoha mihatag ug bag-ong mga kahigayonan sa mga Saksi ni Jehova sa Tinipong Bansa ug gigamit kini ingong awtoridad sa ginatos ka kaso sukad niadto. Ang Mayo 3, 1943, sa pagkatinuod maoy usa ka halandumong adlaw alang sa mga Saksi ni Jehova kon bahin sa bista atubangan sa Korte Suprema sa Tinipong Bansa. Nianang usa ka adlaw, sa 13 ka kaso (tanantanan gitingob sa pagbista ug paghimog opinyon ug upat ka desisyon), 12 ang gihukman sa Korte nga dapig kanila. b

Dul-an sa usa ka bulan sa ulahi​—sa Hunyo 14, ang tinuig nga saulog sa Adlaw sa Bandera sa nasod​—ang Korte Suprema sa makausa pa nagbalit-ad sa kaugalingon niini, niining higayona sa desisyon niini sa kasong Gobitis, nga naghimo niana sa kaso nga gitawag West Virginia State Board of Education v. Barnette. c Kana naghukom nga “walay opisyal, taas man o ubos, ang makatino kon unsay husto ug tinuod bahin sa politika, nasyonalismo, relihiyon, o ubang mga opinyon o makapugos sa mga lungsoranon nga ipakita ang ilang pagtuo niana sa pulong man o sa buhat.” Ang kadaghanan sa mga pangatarongan nga gigamit  sa maong desisyon human niadto gisagop sa Canada sa Korte sa Apelasyon sa Ontario sa Donald v. Hamilton Board of Education, kansang desisyon wala usba sa Canadianhong Korte Suprema.

Uyon sa desisyon niini sa kasong Barnette, ug sa samang adlaw, sa Taylor v. State of Mississippi, d ang Korte Suprema sa Tinipong Bansa nagdesisyon nga ang mga Saksi ni Jehova dili hustong ikiha sa sumbong nga sedisyon tungod sa pagpahayag sa ilang mga katarongan sa dili pagsaludar sa bandera ug tungod sa pagtudlo nga ang tanang nasod mapildi kay sila supak sa Gingharian sa Diyos. Kining mga desisyona nag-andam usab sa dalan alang sa sunod nga paborableng mga paghukom sa ubang mga korte sa mga kaso nga naglangkit sa mga ginikanang Saksi kansang mga bata midumili sa pagsaludar sa bandera sa tunghaan, ingon man sa mga isyu nga naglangkit sa trabaho ug paghupot sa bata. Ang kahimtang nausab na gayod. e

Pagbukas sa Bag-ong Panahon sa Kagawasan sa Quebec

Ang mga Saksi ni Jehova naningkamot usab nga hatagag kagawasan sa pagsimba sa Canada. Gikan sa 1944 hangtod sa 1946, ginatos ka Saksi ang gidakop sa Quebec sa dihang sila nakig-ambit sa ilang publikong ministeryo. Ang Canadianhong balaod nagahatag ug kagawasan sa pagsimba, apan ang mga manggugubot nagbungkag sa mga tigom diin gihisgotan ang Bibliya. Ang mga polis nagsunod sa mga mando sa Katolikong klero nga pakgangon ang mga Saksi. Ang mga huwes sa lokal nga mga korte sa lungsod nag-abuso sa mga Saksi, bisan walay gihimong lakang batok sa mga membro sa magubtanong panon. Unsay mahimo?

Ang Sosyedad mihikayg usa ka espesyal nga asembliya sa Montreal niadtong Nobyembre 2 ug 3, 1946. Ang mga mamumulong mirepaso sa Kasulatanhong baroganan sa mga Saksi ni Jehova ug gikan sa panglantaw sa balaod sa nasod. Unya, gipahibalo ang mga kahikayan alang sa 16-ka-adlaw tibuok-nasod nga pag-apod-apod​—sa Ingles, Pranses, ug Ukrainian​—sa tract nga Quebec’s Burning Hate for God and Christ and Freedom Is the Shame of All Canada. Kana detalyadong nagtaho sa kapintasan sa magubtanong panon ug ubang daotang mga buhat batok sa mga Saksi ni Jehova sa Quebec. Kini gisundan sa ikaduhang tract, Quebec, You have Failed Your People!

 Ang mga pagdakop sa Quebec misulbong. Aron makasagubang sa kahimtang, ang sanga sa Watch Tower Society sa Canada nagtukod ug legal nga departamento nga may mga hawas sa Toronto ug sa Montreal. Sa dihang ang balita nakaabot sa mantalaan nga si Maurice Duplessis, ang punoan sa Quebec, sa tinuyo nagdaot sa restawran nga negosyo ni Frank Roncarelli, usa sa mga Saksi ni Jehova, tungod lamang kay nagpiyansa siya alang sa mga isigka-Saksi, ang Canadianong publiko kusganong mitutol. Unya, niadtong Marso 2, 1947, ang mga Saksi ni Jehova naglansad ug tibuok-nasod nga kampanya nga nagdapit sa mga tawo sa Canada sa paghangyo sa kagamhanan alang sa Pahayag sa mga Katungod. Kapin sa 500,000 ka pirma ang nakuha​—ang kinadak-ang petisyon nga napresentar sukad masukad ngadto sa Canadianhong Parliamento! Kini gisundan, sa sunod nga tuig, sa mas dako pang petisyon aron paglig-on sa una.

Sa kasamtangan, ang Sosyedad mipilig duha ka kaso ingong pagsulay sa pag-apelar sa Korte Suprema sa Canada. Usa niini, ang Aimé Boucher v. His Majesty The King, naglangkit sa sumbong nga sedisyon nga sa makadaghan gipahamtang batok sa mga Saksi.

Ang Boucher nga kaso gipasikad sa gihimo ni Aimé Boucher, usa ka buotang mag-uuma, nga pag-apod-apod sa tract nga Quebec’s Burning Hate. Sedisyon ba alang kaniya ang pagpahibalo sa kapintasan sa magubtanong panon nga gitumong batok sa mga Saksi sa Quebec, ang dili pagtagad sa balaod sa bahin sa opisyales nga nakiglabot kanila, ug ebidensiya nga ang Katolikong obispo ug ubang Katolikong klero naghulhog niana?

Sa pag-analisar sa tract nga giapod-apod, usa sa mga huwes sa Korte Suprema miingon: “Ang dokumento nag-ulohang ‘Quebec’s Burning Hate for God and Christ and Freedom Is the Shame of All Canada;’ kana naundan una sa awhag sa kalinaw ug katarongan sa pagtimbangtimbang sa mga butang nga pagahisgotan sa pagpaluyo sa ulohan; ikaduha naundan kana sa linangkob nga paghisgot sa mapanimaslong paglutos nga gipahamtang sa mga Saksi sa Quebec ingong mga igsoon ni Kristo; usa ka detalyadong asoy sa espisipikong mga panghitabo sa paglutos; ug panapos nga hangyo sa katawhan sa probinsiya, ingong pagtutol batok sa pagmando sa magubtanong panon ug mga taktika sa gestapo, aron nga, pinaagi sa pagtuon sa Pulong sa Diyos ug sa pagsugot sa mga sugo niana, tingali may maani nga ‘dagayang abot sa maayong mga bunga sa gugma alang Kaniya ug kang Kristo ug sa tawhanong kagawasan.’”

Ang desisyon sa Korte nagpakawalay-sala kang Aimé Boucher, apan tulo sa lima ka huwes nagmando lamang sa usa ka bag-ong pagbista. Kana ba kaha mosangpot sa dili mapihigong desisyon sa ubos nga mga korte? Ang abogado nga naghawas sa mga Saksi ni Jehova miaplay nga ang Korte Suprema mismo ang magbista pag-usab sa kaso. Katingad-an, kana gitugotan. Samtang gihulat pa ang aplikasyon, ang gidaghanon sa mga huwes sa Korte gidugangan, ug usa sa orihinal nga mga huwes nag-usab sa iyang opinyon. Ang sangpotanan niadtong Disyembre 1950 maoy 5/4 nga desisyon nga sa bug-os nagpakawalay-sala kang Brader Buocher.

 Sa sinugdan, kining desisyona wala tuohi sa piskal heneral ug sa punoan (nga mao usab ang abogado sa lungsod) sa probinsiya sa Quebec, apan sa inanay kana napatuman pinaagi sa mga korte. Busa ang sumbong nga sedisyon nga sa makadaghan gibangon batok sa mga Saksi ni Jehova sa Canada nahanaw sa bug-os.

Apan lain pang sulay nga kaso ang giapelar sa Canadianhong Korte Suprema​—Laurier Saumur v. The City of Quebec. Kining usa misukol sa mga reglamento sa lisensiya nga nalangkit sa daghang pagpahamtang ug sala diha sa ubos nga mga korte. Sa Saumur nga kaso, ang Sosyedad naghangyo ug permanenteng mando batok sa siyudad sa Quebec aron mapugngan ang mga awtoridad sa pagpanghilabot sa pag-apod-apod sa relihiyosong literatura sa mga Saksi ni Jehova. Niadtong Oktubre 6, 1953, ang Korte Suprema naghatag sa desisyon niini. Ang tubag maoy “Oo” alang sa mga Saksi ni Jehova, “Dili” alang sa probinsiya sa Quebec. Kanang desisyona usab nagdalag kadaogan sa linibo pang ubang mga kaso diin ang samang prinsipyo sa relihiyosong kagawasan mao ang pasikaranan. Kini nagbukas sa usa ka bag-ong yugto alang sa buluhaton sa mga Saksi ni Jehova sa Quebec.

Edukasyon sa Legal nga mga Katungod ug Pamaagi

Samtang nagkadaghan ang mga kaso sa korte niadtong ulahing bahin sa katuigang 1920 ug human niadto, nahimong kinahanglanon alang sa mga Saksi ni Jehova nga matudloan sa legal nga mga pamaagi. Sanglit si J. F. Rutherford usa ka abogado ug usahay nakaalagad ingong huwes, iyang naapresyar ang panginahanglan alang sa mga Saksi nga makabaton ug pagtultol bahin niining mga butanga. Ilabina sukad niadtong 1926 nga gipasiugda sa mga Saksi ang balay-sa-balay nga pagsangyaw matag Dominggo, nga gigamit ang mga libro nga nagapatin-aw sa Bibliya. Tungod sa pagsupak sa ilang Dominggo nga pag-apod-apod sa literatura sa Bibliya, si Brader Rutherford nag-andam sa pulyetong Liberty to Preach aron matabangan kadtong anaa sa Tinipong Bansa sa pagsabot sa ilang mga katungod ubos sa balaod. Hinuon, sa personal dili siya makahimo sa tanang legal nga buluhaton, busa mihikay siya alang sa ubang mga abogado sa pag-alagad ingong bahin sa kawanihan sa hedkuwarter sa Sosyedad. Dugang pa, ang uban nga nagpuyo sa lainlaing dapit sa Tinipong Bansa, suod nga nakigtambayayong.

Ang mga abogado dili makaatubang sa tanang kaso sa korte nga gikinahanglan sa linibong kaso nga naglangkit sa pagwaling kalihokan sa mga Saksi ni Jehova, apan sila makahatag ug bililhong tambag. Sa maong tuyo, ang mga kahikayan gihimo sa pagbansay sa tanang mga Saksi ni Jehova sa paninugdang legal nga mga pamaagi. Kini gihimo sa espesyal nga mga asembliya sa Tinipong Bansa niadtong 1932 ug, sa ulahi, sa regular nga mga programa sa Tigom sa Pag-alagad diha sa mga kongregasyon. Usa ka detalyadong “Pamaagi sa Pagbista” ang gipatik diha sa 1933 Year Book sa mga Saksi ni Jehova (sa ulahi ingong usa ka separadong  papel). Kining maong mga instruksiyon ipasagnunot kon kinahanglanon. Niadtong Nobyembre 3, 1937, nga isyu sa Consolation, dugang legal nga tambag ang gihatag mahitungod sa espisipikong mga kahimtang nga giatubang.

Ginamit kining mga impormasyona, ang mga Saksi sa kasagaran nakadepensa sa ilang kaugalingon sa lokal nga mga korte, inay sa pagkuha sa mga serbisyo sa usa ka abogado. Ilang nakaplagan nga niining paagiha sila sa subsob makasangyaw sa korte ug makapresentar sa mga isyu nga direkta sa huwes, inay nga ang ilang mga kaso mahukman tungod lamang sa legal nga mga kutikuti. Kon may kaso nga dili paborable ang desisyon, sa kasagaran iapelar, hinuon ang pila ka Saksi nagpabilanggo, inay sa pagkuhag abogado, kansang mga serbisyo gikinahanglan sa korte sa apelasyon.

Samtang mibangon ang bag-ong mga kahimtang ug gitukod ang mga pananglitan pinaagi sa mga desisyon sa mga korte, gidugangan ang impormasyon aron makasagnunot ang mga Saksi. Mao nga, niadtong 1939 ang pulyetong Advice for Kingdom Publishers gipatik aron tabangan ang mga igsoon diha sa mga away sa korte. Duha ka tuig sa ulahi usa ka mas mabug-osong panaghisgot ang gihan-ay sa usa ka pulyetong Jehovah’s Servants Defended. Kana nagkutlo o naghisgot sa 50 ka lainlaing desisyon sa Amerikanhong korte nga naglangkit sa mga Saksi ni Jehova, ingon man sa daghang ubang kaso, ug nagsaysay kon sa unsang paagi kining legal nga mga pananglitan mahimong magamit nga may kaayohan. Unya, niadtong 1943, usa ka kopya sa Freedom of Worship gihimong mabatonan sa matag Saksi ug gitun-an pag-ayo sa mga Tigom sa Pag-alagad diha sa mga kongregasyon. Dugang pa sa pagtaganag bililhong koleksiyon sa legal nga mga kaso, kining pulyetoha detalyadong naghan-ay sa Kasulatanhong mga katarongan sa pagdumala sa mga butang sa linaing mga paagi. Kini gisundan, niadtong 1950, sa nunot-sa-panahon nga pulyetong Defending and Legally Establishing the Good News.

Kining tanan maoy progresibong legal nga edukasyon. Hinuon, ang tumong dili kay himoong mga abogado ang mga Saksi apan sa paghupot nga bukas sa dalan alang sa pagsangyaw sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos sa publiko ug sa balay ngadto sa balay.

Samag Hugop sa Dulon

Diin ang opisyales nag-isip sa ilang kaugalingon nga labaw sa balaod, ang ilang pagtratar sa mga Saksi usahay mapintason. Hinuon, walay sapayan sa mga paagi nga gigamit sa ilang mga kaharong, ang mga Saksi ni Jehova nahibalo sa gitambag sa Pulong sa Diyos: “Mga hinigugma, ayaw ninyo himoa ang panimalos, hinunoa hatagi ninyog higayon ang kapungot sa Diyos; kay nahisulat man kini nga nagaingon: ‘Akoa ang panimalos; ako mao ang magabayad, nagaingon si Jehova.’” (Roma 12:19) Bisan pa, dulot nilang gibati nga kinahanglang mosangyaw  sila. Sa unsang paagi nila kana gihimo sa dihang giatubang sa pagsupak sa kagamhanan?

Bisan tuod ang indibiduwal nga mga kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova sa kasagaran gagmay sa katuigang 1930, sila suod kaayo. Sa dihang may seryosong panghitabo sa bisan asang dapit, ang mga Saksi gikan sa sikbit nga mga dapit andam nga motabang. Niadtong 1933 sa Tinipong Bansa, pananglitan, 12,600 ka Saksi ang giorganisar ngadto sa 78 ka dibisyon. Sa dihang may mapadayonong pagpangdakop sa usa ka dapit, o sa dihang ang mga magsusupak molampos sa pagpit-os sa mga estasyon sa radyo aron kanselahon ang mga kontrata sa pagsibya sa mga programa nga giandam sa mga Saksi ni Jehova, ang buhatan sa Sosyedad sa Brooklyn pahibaloon. Sulod sa usa ka semana, padad-an ug tabang ang maong dapit aron himoon ang makaylapong pagpamatuod.

Depende sa panginahanglan, gikan sa 50 ngadto sa 1,000 ka Saksi ang magtagbo sa tinudlong panahon, kasagaran sa kabanikanhan duol sa dapit nga pagakobrehan. Silang tanan mga boluntaryo; ang uban gikan sa halayo kutob sa 320 ka kilometros. Ang indibiduwal nga mga grupo hatagan ug teritoryo nga makobrehan sulod tingali sa 30 minutos o tingali kutob sa duha ka oras. Samtang ang kada grupo sa kotse magsugod sa pagtrabaho sa giasayn nga seksiyon niana, usa ka komite sa mga igsoon ang moduaw sa mga polis sa pagpahibalo kanila sa buluhaton nga ginahimo ug sa paghatag ug listahan sa tanang mga Saksi nga nagkobre sa komunidad nianang buntaga. Kay nakasabot nga ang ilang kaugalingong kusog diyutay ra kon itandi sa gidaghanon sa mga Saksi, ang opisyales sa kadaghanang dapit motugot sa buluhaton nga magpadayon nga walay babag. Sa pila ka dapit ilang gipuno ang ilang bilanggoan sa mga Saksi apan unya wala na silay kabutangan. Alang kang bisan kinsa nga madakpan, ang mga Saksi may kaubang mga abogado nga magpresentar ug piyansa. Ang epekto maoy sama nianang simbolikong hugop sa mga dulon nga gihisgotan sa Kasulatan sa Joel 2:​7-11 ug sa Pinadayag 9:​1-11. Niining paagiha nahimong posible nga ipadayon ang pagwali sa maayong balita bisan pa sa hilabihang pagsupak.

Pagyagyag sa mga Lihok sa Mabuotbuotong Opisyales Ngadto sa Publiko

Giisip nga makaayo nga ipahibalo sa mga tawo sa pila ka dapit kon unsay ginahimo sa ilang lokal nga opisyales. Sa Quebec, sa dihang ang mga korte nagpailalom sa mga Saksi sa mga pamaagi nga susamag mga hukmanan sa Inkwisisyon, gipadalhan ug sulat ang tanang membro sa magbabalaod sa Quebec nga nagbatbat sa mga panghitabo. Sa dihang kana wala tagda, ang Sosyedad nagpadalag kopya sa sulat ngadto sa 14,000 ka  mga negosyante sa tibuok probinsiya. Unya ang impormasyon gipadala ngadto sa mga editor sa mga mantalaan alang sa publikasyon.

Sa sidlakang bahin sa Tinipong Bansa, ang publiko gipahibalo pinaagi sa sibya sa radyo. Sa Brooklyn Bethel ubay-ubayng nabansay nga mga magdudula, nga maayong mosundog, nagporma sa gitawag nga Ang Teatro sa Hari. Sa dihang gikasohan ang mga Saksi ni Jehova sa malupigong opisyales, naghimo silag kompletong estenograpikong rekord mahitungod sa bista sa korte. Ang mga magdudula manambong sa korte aron masinati sa tingog ug sa paagi sa pagsulti sa mga polis, sa tigdemanda, ug sa huwes. Human sa makaylapong pag-anunsiyo aron maseguro ang daghang mamiminaw sa radyo, Ang Teatro sa Hari magdula-pag-usab sa mga panghitabo sa korte uban ang talagsaong kamatinuoron aron ang publiko mahibalo sa husto kon unsay ginahimo sa ilang opisyales. Ngadtongadto, tungod sa tumang pagyagyag ngadto sa publiko mahitungod kanila, ang pipila niining mga opisyala nahimong mas mabinantayon sa pagdumala nila sa mga kaso nga naglangkit sa mga Saksi.

Nahiusang Lihok Bisan sa Pagdaogdaog sa Nazi

Sa dihang ang kagamhanan sa Nazing Alemanya nangampanya sa pagsumpo sa kalihokan sa mga Saksi ni Jehova sa Alemanya, daghang paningkamot ang gihimo aron paminawan sa Alemang mga awtoridad. Apan walay moabotay nga kahupayan. Sa ting-init sa 1933, gidili ang ilang buluhaton sa kadaghanang estado sa Alemanya. Busa, niadtong Hunyo 25, 1933, sa usa ka asembliya sa Berlin gisagop sa mga Saksi ni Jehova ang deklarasyon mahitungod sa ilang ministeryo ug ang mga tumong niana. Gipadalhan ug kopya ang tanang tag-as nga opisyales sa kagamhanan, ug minilyon pa ang giapod-apod sa publiko. Bisan pa niana, niadtong Hulyo 1933 ang mga korte dili mobista alang sa pagkuha sa hinungdan sa buroka. Sayo sa misunod nga tuig, usa ka personal nga sulat mahitungod sa kahimtang ang gisulat ni J. F. Rutherford kang Adolf Hitler ug gihatod kaniya sa espesyal nga mensahero. Unya ang tibuok-kalibotang panag-igsoonay milihok.

Sa Dominggo sa buntag, Oktubre 7, 1934, sa alas nuybe, ang matag grupo sa mga Saksi sa Alemanya nagtigom. Nag-ampo sila alang sa pagtultol ug panalangin ni Jehova. Unya ang matag grupo nagpadalag sulat sa opisyales sa kagamhanan sa Alemanya nga nagpahayag sa ilang lig-ong determinasyon nga magpadayon sa pag-alagad kang Jehova. Una pa magbulagbulag, duyog nilang gihisgotan ang mga pulong sa ilang Ginoo, si Jesu-Kristo, sa Mateo 10:​16-24. Human niini nanggula sila sa pagsangyaw sa ilang mga silingan mahitungod kang Jehova ug sa iyang Gingharian ubos ni Kristo.

Niadtong maong adlaw, ang mga Saksi ni Jehova sa tibuok yuta nagtigom ug, human sa nahiusang pag-ampo kang Jehova, nagpadalag telegrama nga nagpasidaan sa kagamhanan ni Hitler: “Ang imong dili-maayong pagtratar sa mga Saksi ni Jehova nakapakurat sa tanang maayong tawo sa yuta ug nagpanamastamas sa ngalan sa Diyos. Ayaw nag lutosa ang mga saksi ni Jehova; kay kondili ang Diyos molaglag kanimo ug sa imong nasodnong partido.” Apan wala matapos ang butang didto.

Ang Gestapo nanlimbasog pa gayod sa pagsumpo sa kalihokan sa mga Saksi ni Jehova. Human sa dinaghang pagpangdakop niadtong 1936, sila nagtuo nga  tingali sila milampos. Apan unya, niadtong Disyembre 12, 1936, mga 3,450 ka libre pang mga Saksi sa Alemanya sa madali nag-apod-apod sa resolusyon sa tibuok nasod nga tin-awng nagpahayag sa katuyoan ni Jehova ug nagpahayag sa determinasyon sa mga Saksi ni Jehova sa pagsugot sa Diyos ingong magmamando inay ang mga tawo. Ang mga magsusupak wala makasabot kon sa unsang paagi nahimo ang maong pag-apod-apod. Pila ka bulan sa ulahi, sa dihang ang Gestapo nagpakamenos sa mga sumbong nga gihimo diha sa resolusyon, ang mga Saksi ni Jehova nag-andam ug bukas nga sulat diin walay lipodlipod nga ilang ginganglan ang Nazi nga opisyales nga mabangisong nag-abuso sa mga Saksi ni Jehova. Niadtong 1937, kining sulata usab makaylapong giapod-apod sa Alemanya. Mao nga ang mga buhat sa daotang mga tawo giyagyag aron makita sa tanan. Kini naghatag usab sa publiko ug kahigayonan sa pagpili kon unsang dalana ang ilang sundon sa personal labot niining mga alagad sa Labing Hataas.​—Itandi ang Mateo 25:​31-46.

Ang Tibuok-Yutang Publisidad Nakadalag Pila ka Kahupayan

Ang ubang kagamhanan usab mabangisong nakiglabot sa mga Saksi ni Jehova, nga nagdili sa ilang mga tigom ug publikong pagwali. Sa pila ka kaso kining mga kagamhanana nakapugos sa mga Saksi sa pagpahawa sa ilang sekular nga trabaho ug ang ilang mga anak dili dawaton sa mga tunghaan. Ubay-ubayng kagamhanan ang migamit usab ug pisikal nga kapintasan. Apan, kining maong mga nasod sa kasagaran may mga batakang-balaod nga nagapasalig sa relihiyosong kagawasan. Uban sa tuyo nga makadalag kahupayan sa ilang gilutos nga mga igsoon, ang Watch Tower Society sa kasagaran naghatag ug tibuok-kalibotang publisidad sa mga detalye may labot sa maong pagtratar. Kini gihimo pinaagi sa Bantayanang Torre ug Pagmata! nga mga magasin, ug kining mga tahoa usahay gihisgotan sa publikong palaumagian sa balita. Mga linibong sulat nga naghangyo  alang sa kaayohan sa mga Saksi ang nagbaha ngadto sa mga buhatan sa opisyales sa kagamhanan gikan sa tibuok kalibotan.

Ingong resulta sa maong kampanya niadtong 1937, ang gobernador sa Georgia, sa Tinipong Bansa, nakadawat ug mga 7,000 ka sulat gikan sa upat ka nasod sulod sa duha-ka-adlaw nga yugto, ug ang mayor sa La Grange, Georgia, gibahaan usab sa linibong sulat. Ang samang mga kampanya gihimo usab alang sa kaayohan sa mga Saksi ni Jehova sa Argentina niadtong 1978 ug 1979, Benin niadtong 1976, Burundi niadtong 1989, Cameroon niadtong 1970, Dominican Republic niadtong 1950 ug 1957, Ethiopia niadtong 1957, Gabon niadtong 1971, Gresya niadtong 1963 ug 1966, Jordan niadtong 1959, Malawi niadtong 1968, 1972, 1975, ug sa makausa pa niadtong 1976, Malaya niadtong 1952, Mozambique niadtong 1976, Portugal niadtong 1964 ug 1966, Singapore niadtong 1972, Espanya niadtong 1961 ug usab niadtong 1962, usab sa Swaziland niadtong 1983.

Ingong kinaulahiang pananglitan sa gihimo sa mga Saksi ni Jehova sa tibuok kalibotan aron makadalag kahupayan sa ilang gidaogdaog nga mga igsoon, tagda ang kahimtang sa Gresya. Tungod sa kainit sa paglutos sa mga Saksi ni Jehova gumikan sa paghulhog sa Gregong Ortodoksong klero didto, niadtong 1986 ang Bantayanang Torre ug Pagmata! nga mga magasin (nga may tingob nga sirkulasyon nga kapin sa 22,000,000 ka kopya) nagtaho sa mga detalye sa paglutos. Ang mga Saksi sa ubang nasod gidapit sa pagsulat sa opisyales sa Gregong kagamhanan alang sa kaayohan sa ilang mga igsoon. Ilang gihimo kadto; ug sumala sa gitaho sa mantalaang Vradyni sa Atenas, ang ministro sa hustisya gibahaan sa kapin sa 200,000 ka sulat gikan sa kapin sa 200 ka nasod ug diha sa 106 ka pinulongan.

Sa misunod nga tuig, sa dihang ang kaso nga naglangkit sa mga Saksi gibista sa korte de apelasyon sa Hania, Creta, ang mga hawas sa mga Saksi ni Jehova nanambong gikan sa pito ka ubang kayutaan (Inglaterra, Pransiya, Alemanya, Italya, Hapon, Espanya, ug Tinipong Bansa) ingong mga partido diha sa kaso ug sa pagpaluyo sa ilang Kristohanong mga igsoon. Unya, human sa dili-paborableng desisyon niadtong 1988 diha sa Korte Suprema sa Gresya sa lain pang kaso nga naglangkit sa mga Saksi, ang apelasyon gihimo ngadto sa Uropanhong Komisyon sa Tawhanong Katungod. Didto, niadtong Disyembre 7, 1990, 16 ka hurado gikan sa halos tanang bahin sa Uropa gihatagan ug lista sa 2,000 ka pagpangdakop ug ginatos ka kaso sa korte diin ang mga Saksi ni Jehova sa Gresya gisentensiyahan tungod kay sila nagsulti mahitungod sa Bibliya. (Sa pagkatinuod, adunay 19,147 ka samang pagpangdakop sa Gresya sukad niadtong 1938 hangtod sa 1992.) Ang Komisyon sa katibuk-an nagdesisyon nga ang kaso kinahanglang bistahon sa Uropanhong Korte sa Tawhanong mga Katungod.

Sa pila ka kaso ang maong pagyagyag sa paglapas sa tawhanong mga katungod nagdalag usa ka sukod sa kahupayan. Hinuon, walay sapayan kon unsay aksiyon ang himoon sa mga huwes o mga magmamando, ang mga Saksi ni Jehova padayon nga mosugot sa Diyos ingong ilang Supremong Magmamando.

Pagkuhag Legal nga Pag-ila

Ang awtorisasyon sa pagtuman sa matuod nga pagsimba dayag nga wala magagikan sa bisan kinsang tawo o bisan unsang tawhanong kagamhanan. Kana nagagikan kang Jehova nga Diyos mismo. Ugaling, sa daghang nasod aron makuha  ang panalipod nga gihatag sa sekular nga balaod, napamatud-ang may bentaha alang sa mga Saksi ni Jehova nga marehistro uban sa kagamhanan ingong usa ka relihiyosong asosasyon. Ang mga plano alang sa pagpalit ug propiedad alang sa sangang buhatan o sa paghimog makaylapong pag-imprinta sa literatura sa Bibliya mahimong mapadali pinaagi sa pagpormag lokal legal nga mga korporasyon. Kaharmoniya sa unang mga panghitabo nga gipahayag ni apostol Pablo sa karaang Filipos sa ‘pagpamatuod sa legalidad sa maayong balita,’ ang mga Saksi ni Jehova naghimog tukmang lakang sa pagpalampos niini.​—Filip. 1:7.

Usahay, kini lisod kaayo. Pananglitan, sa Austria, diin ang usa ka kasabotan tali sa Batikano nagpasalig sa pinansiyal nga suportar sa kagamhanan alang sa Katolikong Simbahan, ang mga paningkamot sa mga Saksi ni Jehova sa sinugdan gisupak sa opisyales, nga nag-ingon: ‘Ang inyong tuyo mao ang pagpormag relihiyosong organisasyon, ug ang ingon nianang matang sa organisasyon dili mahimo ubos sa balaod sa Austria.’ Hinuon, niadtong 1930 sila nakaparehistro ingong asosasyon alang sa pag-apod-apod sa mga Bibliya ug literatura sa Bibliya.

Sa Espanya ang ika-20ng siglo nga kalihokan sa mga Saksi ni Jehova misugod balik niadtong panahon sa Gubat sa Kalibotan I. Apan sukad sa sayong katuigan sa Inkwisisyon niadtong ika-15ng siglo, ang Romano Katolikong Simbahan ug ang Estado sa Espanya, gawas sa pipila lamang, suod kaayong naglihok. Ang kausaban sa politikal ug relihiyosong kahimtang mitultol sa paglugway sa mga indibiduwal sa pagtuman sa laing relihiyon, apan gidili ang publikong pagpadayag sa ilang pagtuo. Bisan pa niining mga kahimtanga, niadtong 1956 ug sa makausa pa niadtong 1965, ang mga Saksi ni Jehova naghangyo nga makabaton ug legal nga pag-ila sa Espanya. Apan, kadto maoy sa dihang ang Parliamento sa Espanya mipasa sa Balaod sa Relihiyosong Kagawasan niadtong 1967 nga nahimong posible ang tinuod nga pag-uswag. Sa kataposan, niadtong Hulyo 10, 1970, sa dihang ang mga Saksi mikabat na ug kapin sa 11,000 sa Espanya, ang legal nga pag-ila gihatag.

Ang aplikasyon aron legal nga marehistro ang Watch Tower Society gihimo ngadto sa Pranses nga kolonyal nga gobernador sa Dahomey (karon nailhang Benin) niadtong 1948. Apan walay nahitabo hangtod sa 1966, unom ka tuig human ang nasod nahimong independenteng republika, nga ang maong legal nga pagrehistro gitugot. Sa gihapon, ang legal nga pag-ila gibakwi niadtong 1976 ug unya gibalik niadtong 1990 samtang may nahitabong mga kausaban sa politikal nga kahimtang ug sa tinamdan sa pamunoan ngadto sa relihiyosong kagawasan.

Bisan tuod ang mga Saksi ni Jehova nagpahimulos ug legal nga pag-ila sa Canada sulod sa mga tuig, ang Gubat sa Kalibotan II naghatag ug pasangil alang sa mga magsusupak sa paghaylo sa bag-ong gobernador-heneral sa pagdeklarar sa mga Saksi nga ilegal. Kini gihimo niadtong Hulyo 4, 1940. Duha ka tuig sa ulahi, sa dihang ang mga Saksi gihatagan ug kahigayonan sa pagpadalag mga hawas ngadto sa piniling komite sa House of Commons, kanang maong komite kusganong nagsugyot nga ang pagdili sa mga Saksi ni Jehova ug sa ilang legal nga mga korporasyon pagakuhaon. Bisan pa, human lamang sa daghan ug dugay nga panaglantugi  sa House of Commons ug dakong trabaho sa pagpapirmag daghan sa duha ka tibuok-nasod nga petisyon ayha pa ang ministro sa hustisya, nga usa ka Romano Katoliko, mibating napugos nga kuhaon sa bug-os ang pagdili.

Ang paninugdang nga mga kausaban sa panglantaw sa mga kagamhanan sa Sidlakang Uropa maoy gikinahanglan una pa ang mga Saksi ni Jehova makabaton ug legal nga pag-ila didto. Sa kataposan, tapos sa mga dekadang pag-apelar alang sa relihiyosong kagawasan, ang mga Saksi gihatagan ug legal nga pag-ila sa Polandia ug sa Hungaria niadtong 1989, sa Romania ug Sidlakang Alemanya (una pa sa iyang paghiusa sa Pederal nga Republika sa Alemanya) niadtong 1990, sa Bulgaria ug sa kanhing Unyon Sobyet niadtong 1991, ug sa Albania niadtong 1992.

Ang mga Saksi ni Jehova naningkamot sa pagbuhat nga kaharmoniya sa mga balaod sa bisan unsang nasod. Kusganon nilang gipaluyohan, pinasikad sa Bibliya, ang pagtahod sa opisyales sa kagamhanan. Apan sa dihang ang mga balaod sa mga tawo mosumpaki sa tin-awng gipahayag sa mga kasugoan sa Diyos, sila motubag: “Among sugton ang Diyos ingong magmamando inay ang mga tawo.”​—Buh. 5:29.

Sa Dihang ang Kahadlok Nagpahinabo sa mga Tawo nga Makalimot sa Paninugdang mga Kagawasan

Tungod sa pagdagsang sa pag-abuso sa droga sa bahin sa daghang tawo ug tungod sa implasyon, nga sagad nakapugos sa mga bana ug mga asawa nga manarbahog sekular, ang mga Saksi ni Jehova sa Tinipong Bansa nakakaplag sa ilang mga kaugalingon nga giatubang sa bag-ong mga kahimtang diha sa ilang ministeryo. Daghang kasilinganan ang halos walay tawo sa maadlaw, ug midagsang ang pangawat. Ang mga tawo matahapon. Sa ulahing bahin sa katuigang 1970 ug sayo sa katuigang 1980, usa ka bag-ong hut-ong sa mga ordinansa mahitungod sa lisensiya sa panghangyo ang gihimong balaod aron masundan ang mga estranyo diha sa mga balangay. Ang pila ka lungsod naghulga sa mga Saksi ni Jehova nga dakpon kon dili sila mokuhag mga lisensiya. Apan ang usa ka maayong legal nga pundasyon napahimutang na, busa mahimo na ang mga paningkamot sa pagdumala sa mga suliran gawas sa korte.

Sa dihang motungha ang mga kalisdanan, ang lokal nga mga ansiano makigkita sa opisyales sa lungsod aron hisgotan ang mga sulbad. Ang mga Saksi ni Jehova lig-ong midumili sa pagkuhag lisensiya aron makabuhat sa buluhaton nga gisugo sa Diyos, ug ang Batakang-balaod sa T.B., nga gipalig-on sa mga desisyon sa Korte Suprema, nagapasalig sa kagawasan sa pagsimba ug sa pagpahayag nga dili ilalom sa bisag unsang bayranan ingong unang-kinahanglanon. Apan ang  mga Saksi ni Jehova nakasabot nga ang mga tawo mahadlokon, ug sila lagmit mouyon nga ipahibalo sa kapolisan una pa sila mosugod sa pagsangyaw sa usa ka tinong dapit, kon kinahanglanon. Apan, kon dili maareglo, usa ka abogado gikan sa hedkuwarter sa Sosyedad mosulat sa lokal nga opisyales sa pagpatin-aw sa buluhaton sa mga Saksi ni Jehova, ang batakang-balaod nga nagpaluyo sa ilang katungod sa pagsangyaw, ug ang ilang katakos sa pagpatuman nianang maong katungod pinaagi sa pederal nga mga katungod sibil sa pagkiha batok sa lungsod ug sa opisyales niini alang sa danyos. f

Sa pila ka nasod napamatud-ang kinahanglanon pa nga modagan ngadto sa korte aron mapalig-on pag-usab ang paninugdang mga kagawasan nga dugay nang wala tagda. Mao kanay nahitabo sa Pinlandia niadtong 1976 ug sa makausa pa niadtong 1983. Kunohay aron mapreserbar ang kalinaw alang sa mga tagbalay, ubay-ubay sa lokal nga ordinansa nagdili sa relihiyosong buluhaton nga naglangkit sa balay-sa-balay nga buluhaton. Apan, gipunting ngadto sa korte sa Loviisa ug sa Rauma nga ang balay-sa-balay nga pagwali maoy bahin sa relihiyon sa mga Saksi ni Jehova ug nga ang kagamhanan mitugot niining paagiha sa pag-ebanghelyo sa dihang giaprobahan niana ang karta sa relihiyosong asosasyon sa mga Saksi ni Jehova. Gipakita usab nga daghang tawo ang nahinangop sa mga pagduaw sa mga Saksi ug nga mahimong pagkuto sa kagawasan ang pagdili sa maong kalihokan tungod lamang kay dili tanan ang nag-apresyar niana. Human sa malamposong sangpotanan niadtong mga kasoha, daghang lungsod ug siyudad ang nagsibog sa ilang ordinansa.

Nagaimpluwensiya sa Kaugmaran sa Batakang Pamalaod

Ang kalihokan sa mga Saksi ni Jehova, sa pila ka nasod, nahimong dakong hinungdan sa kaugmaran sa balaod. Ang matag Amerikanong estudyante sa abogasiya nasayod kaayo sa natampo sa mga Saksi ni Jehova sa paglaban sa sibil nga mga katungod diha sa Tinipong Bansa. Ang nagpabanaag sa gidak-on niining natampo mao ang mga artikulo sama sa mosunod: “Ang Utang sa Batakang Pamalaod sa mga Saksi ni Jehova,” nga migula sa Minnesota Law Review, sa Marso 1944, ug, “Usa ka Butang nga Nagpasiugda sa Kaugmaran sa Batakang Pamalaod: Mga Saksi ni Jehova sa Korte Suprema,” nga gipublikar diha sa University of Cincinnati Law Review, niadtong 1987.

Ang ilang mga kaso sa korte naglangkob sa dakong bahin  sa Amerikanhong balaod may labot sa kagawasan sa relihiyon, kagawasan sa pagsulti, ug kagawasan sa pagpahayag. Kining mga kasoha dakog nahimo sa pagpreserbar sa mga kagawasan dili lamang sa mga Saksi ni Jehova apan usab sa tibuok populasyon. Sa usa ka pakigpulong sa Drake University, si Irving Dilliard, usa ka inilang awtor ug editor, miingon: “Sa gusto man ninyo o sa dili, apan kini usa ka kamatuoran, nga ang mga Saksi ni Jehova mas daghang natabang aron mapreserbar ang atong mga kagawasan kay sa bisan unsang ubang relihiyosong pundok.”

Ug mahitungod sa kahimtang sa Canada, ang pasiuna sa librong State and Salvation​—The Jehovahs’ Witnesses and Their Fight for Civil Rights nagpahayag: “Ang mga Saksi ni Jehova nagtudlo sa estado, ug sa Canadianong katawhan, kon unsay angayng praktikal nga kapadapatan sa legal nga panalipod alang sa dili mouyon nga mga grupo. Dugang pa, ang . . . paglutos [sa mga Saksi sa probinsiya sa Quebec] mitultol sa serye sa mga kaso nga, niadtong katuigang 1940 ug 1950, nakaabot ngadto sa Korte Suprema sa Canada. Kini sila nakahimo usab ug hinungdanong tampo sa Canadianhong mga tinamdan mahitungod sa sibil nga mga katungod, ug kini nahimong pundasyon sa pamalaod sa sibil nga kagawasan sa Canada karong adlawa.” “Usa sa mga sangpotanan” sa legal nga bugno sa mga Saksi alang sa kagawasan sa pagsimba, saysay sa libro, “mao ang dugayng mga panaghisgot ug lantugi nga mitultol ngadto sa Karta sa mga Katungod,” nga karon bahin na sa batakang balaod sa Canada.

Pagkalabaw sa Balaod sa Diyos

Hinuon, sa kinadak-an ang legal nga rekord sa mga Saksi ni Jehova nahimong usa ka pamatuod sa ilang pagtuo nga ang langitnong balaod maoy labaw. Sa gamot sa ilang baroganan mao ang ilang apresasyon sa isyu sa unibersohanong soberanya. Ilang giila si Jehova ingong ang bugtong tinuod nga Diyos ug ang may katungod nga Soberano sa uniberso. Busa sila lig-ong mibarog nga ang bisan unsang balaod o mga desisyon sa korte nga magdili sa buluhaton nga gisugo ni Jehova dili-balido ug nga ang tawhanong ahensiya nga nagpahamtang sa maong mga pagdili milapas sa iyang awtoridad. Ang ilang baroganan maoy sama niadtong iya sa apostoles ni Jesu-Kristo, nga nagpahayag: “Kinahanglang unahon namo pagsugot ang Diyos ingong magmamando inay ang mga tawo.”​—Buh. 5:29.

Uban sa tabang sa Diyos ang mga Saksi ni Jehova determinado sa pagsangyaw niining maayong balita sa Gingharian sa Diyos sa tibuok pinuy-anang yuta alang sa pagpamatuod sa tanang nasod una pa moabot ang kataposan.​—Mat. 24:14.

[Mga footnote]

[Blurb sa panid 680]

Ang mga kagamhanan sa lainlaing nasod nagpahamtang ug mga pagdili sa mga Saksi ni Jehova

[Blurb sa panid 682]

Ang kaso gitaktak, ug ang pari mipahawa dayon sa korte nga nasuko!

[Blurb sa panid 693]

Ang pila ka opisyal nahimong mas mabinantayon sa pagdumala nila sa mga kaso nga naglangkit sa mga Saksi

[Kahon sa panid 684]

Usa ka Pamatuod Ngadto sa Korte Suprema sa T.B.

Sa dihang miatubang sa Korte Suprema sa Tinipong Bansa ingong legal nga manlalaban sa kasong “Gobitis,” si Joseph F. Rutherford, usa ka membro sa New York Bar ug presidente sa Watch Tower Society, tin-aw nga nagdala sa pagtagad ngadto sa kahinungdanon sa pagpasakop sa soberanya ni Jehova nga Diyos. Siya nag-ingon:

“Ang mga saksi ni Jehova mao kadtong nagapamatuod sa ngalan sa Labing Gamhanang Diyos, kansang ngalan mao si JEHOVA. . . .

“Buot kong tagdon nato ang kamatuoran nga si Jehova nga Diyos, kapin sa unom ka libo ka tuig sa miagi, misaad nga magatukod pinaagi sa Mesiyas ug usa ka kagamhanan sa pagkamatarong. Iyang tumanon kanang saara sa hustong panahon. Ang mga panghitabo sa presenteng-adlaw diha sa lamdag sa tagna nagpaila nga kana haduol na. . . .

“Ang Diyos, si Jehova, mao lamang ang tinubdan sa kinabuhi. Wala nay laing makahatag ug kinabuhi. Ang Estado sa Pennsylvania dili makahatag ug kinabuhi. Ang Amerikanhong Kagamhanan dili makahatag ug kinabuhi. Ang Diyos naghimo niining balaora [nga nagdili sa pagsimba sa mga larawan], ingon sa pagpahayag ni Pablo bahin niana, aron mapanalipdan ang Iyang katawhan gikan sa idolatriya. Gamay ra na nga butang, matud ninyo. Mao usab ang gihimo ni Adan sa pagkaon sa gidiling bunga. Dili ang mansanas nga gikaon ni Adan, kondili kadtong iyang lihok sa dili pagsugot sa Diyos. Ang pangutana maoy kon kaha ang tawo mosugot sa Diyos o mosugot sa tawhanong institusyon. . . .

“Akong gipahinumdoman kining Korteha (dili gayod kinahanglanon nga akong buhaton) nga sa kasong ‘Church v. United States’ kining Korteha nagtuo nga ang Amerika usa ka Kristohanong nasod; ug kana nagkahulogan nga ang Amerika kinahanglang masinugtanon sa Langitnong balaod. Kana usab nagkahulogan nga kining Korteha mohimog hudisyal nga pagtagad sa kamatuoran nga ang balaod sa Diyos maoy labaw. Ug kon ang usa ka tawo matanlagong nagtuo nga ang balaod sa Diyos maoy labaw ug matanlagong magminatarong sa iyang kaugalingon tungod niana, walay tawhanong awtoridad ang makakontrolar o makahilabot sa iyang tanlag. . . .

“Hinaot nga tugotan ako sa pagdala sa pagtagad niini: nga sa pagbukas sa matag sesyon niining Korteha ang tigpahibalo magapahayag niining mga pulonga: ‘Hinaot ang Diyos magaluwas sa Tinipong Bansa ug niining halangdong Korte.’ Ug karon ako nagaingon, hinaot ang Diyos magaluwas niining halangdong Korte gikan sa paghimog sayop nga motultol niining katawhan sa Tinipong Bansa ngadto sa usa ka diktadorang matang ug magalaglag sa mga kagawasan nga gipasaligan sa Batakang-balaod. Kini maoy usa ka butang nga sagrado sa matag Amerikano nga nahigugma sa Diyos ug sa Iyang Pulong.”

[Kahon sa panid 687]

Nagpaluyong mga Panghitabo nga Mitultol sa Pagbali

Sa dihang ang Amerikanhong Korte Suprema mihukom, niadtong 1940, sa “Minersville School District v. Gobitis,” nga ang mga bata nga nagtungha mahimong baoran nga magsaludar sa bandera, walo sa siyam ka huwes ang miuyon. Si Huwes Stone lamang ang wala mouyon. Apan duha ka tuig sa ulahi, sa dihang nagrekord sa ilang dili-pag-uyon sa kasong “Jones v. Opelika,” tulo pa ka huwes (Black, Douglas, ug Murphy) ang nagpahimulos sa okasyon aron ipahayag ang ilang pagtuo nga ang “Gobitis” nga kaso sayop nga nahukman sayop tungod kay kana nagbutang sa relihiyosong kagawasan sa ubos nga kahimtang. Kana nagkahulogan nga upat sa siyam ka huwes maoy pabor nga balihon ang desisyon sa kasong “Gobitis.” Duha sa laing lima ka huwes nga nagpakamenos sa relihiyosong kagawasan meritero na. Ang duha ka bag-ohan (Rutledge ug Jackson) mao ang mga huwes sa dihang ang sunod nga kaso labot sa pagsaludar sa bandera gipresentar sa Korte Suprema. Niadtong 1943, sa “West Virginia State Board of Education v. Barnette,” silang duha miuyon sa relihiyosong kagawasan inay sa pinugos nga pagsaludar sa bandera. Busa, pinaagi sa boto sa 6 batok sa 3, ang Korte mibali sa baroganan niana sa lima ka unang mga kaso (“Gobitis,” “Leoles,” “Hering,” “Gabrielli,” ug “Johnson”) nga giapelar niining Korteha.

Makaiikag, si Huwes Frankfurter, diha sa iyang dili-pag-uyon sa kasong “Barnette”, miingon: “Ingon sa nahitabo sa nangagi, ang Korte sa matag karon ug unya mobali sa baroganan niana. Apan ako nagtuo nga sa wala pa kining mga kaso sa mga Saksi ni Jehova (gawas sa ginagmayng mga sipyat nga sunod niana nasubay ra) wala gayod kining Korteha magbali sa mga desisyon aron kutohan ang mga gahom sa demokratikanhong kagamhanan.”

[Kahon sa panid 688]

“Usa ka Karaang Matang sa Misyonaryong Ebanghelismo”

Niadtong 1943, sa kaso nga “Murdock v. Pennsylvania,” ang Korte Suprema sa Tinipong Bansa nag-ingon, apil sa ubang mga butang:

“Ang pag-apod-apod sa relihiyosong mga tract maoy usa ka karaang matang sa misyonaryong ebanghelismo​—ingon ka karaan sa kasaysayan sa pag-imprinta. Kini usa ka epektibong kusog sa lainlaing relihiyosong mga kalihokan latas sa mga tuig. Kining pormaha sa ebanghelismo gigamit karong adlawa sa dakong sukod sa nagkalainlaing sekta kansang mga colporteur nagdala sa Maayong Balita ngadto sa linibo ug linibo ka balay ug naningkamot pinaagi sa personal nga mga pagduaw aron makakabig ug mga sumusunod sa ilang pagtuo. Kini labaw pa sa pagsangyaw; kini labaw pa kay sa pag-apod-apod sa relihiyosong literatura. Kini kombinasyon sa duha. Ang katuyoan niini sama ra ka ebanghelikal sa tigom sa pagdasig. Kining matanga sa relihiyosong kalihokan may samang hataas nga kahimtang ubos sa First Amendment susama sa pagsimba diha sa mga simbahan ug pagwali gikan sa mga pulpito. Kini may susamang katungod sa panalipod ingon sa mas ortodokso ug naandang mga kalihokan sa relihiyon. Kini usab may susamang katungod ingon sa uban bahin sa mga pasalig sa kagawasan sa pagsulti ug kagawasan sa pagpahayag.”

[Kahon sa panid 690]

“Susamang Katungod Alang sa Tanan”

Ubos niining ulohan sa ibabaw, niadtong 1953 usa ka Canadianong magsusulat, nga ilado-kaayo niadtong panahona, nagsulat: “Usa ka dakong daob sa Parliament Hill ang angayng igasaulog sa desisyon sa Korte Suprema sa Canada sa kasong Saumur [nga gidala sa Korte sa mga Saksi ni Jehova]; usa ka daob nga takos sa usa ka dakong okasyon. Pipila ka desisyon sa kasaysayan sa Canadianhong hustisya ang mahimong molabaw pa ka importante. Pipila lang ka korte ang nakahimog mas maayong pag-alagad kay sa niining Korte Suprema sa Canada. Walay mausa ang nakapahimo sa mga Canadiano nga nagpabili sa ilang gipanunod nga kagawasan nga labi pang utangan. . . . Ang kagawasan takos sa mas dakong kasaulogan kay sa posibleng mapasundayag.”

[Kahon sa panid 694]

Usa ka Lig-ong Pahayag Ngadto sa Estadong Nazi

Niadtong Oktubre 7, 1934, ang mosunod nga sulat gipadala ngadto sa kagamhanang Aleman sa matag kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova sa Alemanya:

“ALANG SA OPISYALES SA KAGAMHANAN:

“Ang Pulong ni Jehova nga Diyos, ingon sa gipahayag diha sa Balaang Bibliya, mao ang labawng balaod, ug alang kanamo kana mao lamang ang among giya sa katarongan nga among gipahinungod ang among kaugalingon sa Diyos ug maoy tinuod ug sinserong mga sumusunod ni Kristo Jesus.

“Sa milabayng tuig, ug sukwahi sa balaod sa Diyos ug ingong paglapas sa among mga katungod, inyo kaming gidid-an ingong mga saksi ni Jehova sa pagtigom aron magtuon sa Pulong sa Diyos ug sa pagsimba ug sa pag-alagad kaniya. Diha sa iyang Pulong siya nagsugo kanamo nga dili namo biyaan ang panagkatigom. (Hebreohanon 10:25) Kanamo si Jehova nagsugo: ‘Kamo mao ang akong mga saksi nga ako mao ang Diyos. Lakaw ug suginli ang mga tawo sa akong mensahe.’ (Isaias 43:​10, 12; Isaias 6:9; Mateo 24:14) May direktang panagsumpaki tali sa inyong balaod ug sa balaod sa Diyos, ug, sa pagsunod sa panig-ingnan sa matinumanong apostoles, ‘kinahanglang sugton namo ang Diyos inay ang mga tawo,’ ug kini among himoon. (Buhat 5:29) Busa kini maoy pagpahibalo kaninyo nga bisan unsay mahitabo among sugton ang mga kasugoan sa Diyos, nga magtigom alang sa pagtuon sa iyang Pulong, ug magasimba ug magaalagad kaniya sumala sa iyang sugo. Kon ang inyong kagamhanan o opisyales magpahamtang ug kapintasan kanamo tungod kay among gisugot ang Diyos, nan ang among dugo igapatong kaninyo ug kamo manubag sa Labing Gamhanang Diyos.

“Wala kami ing interes sa politikal nga mga kalihokan, apan sa bug-os napahinungod sa gingharian sa Diyos ubos kang Kristo nga iyang Hari. Dili kami mosamad o modaot kang bisan kinsa. Kami malipay sa pagpuyo diha sa kalinaw ug sa pagbuhat ug maayo sa tanang tawo kon kami may kahigayonan, apan, sanglit kay ang inyong kagamhanan ug ang opisyales niana nagpadayon sa inyong pagsulay sa pagpugos kanamo sa paglapas sa kinatas-ang balaod sa uniberso, napugos kami karon sa pagpahibalo kaninyo nga kami, pinaagi sa iyang kaluoy, mosugot kang Jehova nga Diyos ug sa bug-os magasalig Kaniya sa pagluwas kanamo gikan sa tanang pagdaogdaog ug mga tigdaogdaog.”

[Kahon sa panid 697]

Gidiling mga Saksi Tin-aw nga Nagpahayag sa Ilang Baroganan

Ang organisasyon sa mga Saksi ni Jehova maoy gipailalom sa pagdili sa kagamhanan sa Canada niadtong 1940. Dihay kapin sa 500 ka paglutos human niana. Unsang depensa ang mahatag sa mga Saksi? Matinahuron apan malig-on, sila naghimog mga pahayag sa Korte subay sa mosunod nga mga pamulong:

‘Wala ako magbasol sa pagtanyag niining mga libroha. Kini sila nagtudlo sa dalan ngadto sa walay kataposang kinabuhi. Ako nagtuo gayod nga kini sila mosaysay sa katuyoan sa Labing Gamhanan nga Diyos nga magtukod sa usa ka Gingharian sa pagkamatarong dinhi sa yuta. Alang kanako, kini sila mao ang kinadak-ang panalangin sa akong kinabuhi. Sa akong pagtuo mahimong usa ka sala batok sa Labing Gamhanan ang paglaglag niining mga libroha, ug ang mensahe sa Diyos nga unod niini, sa samang paagi nga mahimong usa ka sala ang pagsunog sa Bibliya mismo. Ang matag tawo kinahanglang mopili kon kaha dawaton niya ang dili-pag-uyon sa mga tawo o ang dili-pag-uyon sa Labing Gamhanang Diyos. Alang kanako nagabarog ako dapig sa Ginoo ug sa Iyang Gingharian, ug gitinguha ko ang pagpasidungog sa ngalan sa Labing Hataas, nga si Jehova, ug kon ako man ugaling pagasilotan tungod niana, nan may tulobagon sa atubangan sa Diyos kadtong magapahamtang sa silot.’

[Kahon sa panid 698]

Kon Giunsa Kana Paglantaw sa mga Membro sa Canadianhong Kagamhanan

Ania ang mga pahayag nga gihimo sa pila ka membro sa Canadianhong House of Commons niadtong 1943 sa dihang nagdasig sa ministro sa hustisya nga kuhaon ang pagdili nga gipahamtang sa mga Saksi ni Jehova ug sa ilang legal nga mga korporasyon:

“Walay ebidensiya nga gipresentar sa atubangan sa komite sa departamento sa hustisya nga nagpaila nga sa bisan unsang panahon ang mga Saksi ni Jehova kinahanglang ideklarar nga usa ka ilegal nga organisasyon . . . Usa kini ka kaulawan alang sa Pagmando sa Canada nga ang mga tawo kinahanglang idemanda tungod sa ilang relihiyosong mga pagtuo sa paagi nga kining hinikawan nga mga tawo gidemanda.” “Sa akong opinyon tin-aw nga, pulos relihiyosong pagpihig mao ang nagpatunhay sa pagdili.”​—Gn. Angus MacInnis.

“Ang kasinatian sa kadaghanan kanato mao nga kini sila dili makadaot nga mga tawo, nga wala gayoy bisag unsang tuyo sa paghimog daotan sa estado. . . . Nganong wala kuhaa ang pagdili? Dili tungod sa bisan unsang kahadlok nga kining organisasyona makapameligro sa kaayohan sa estado, o nga ang mga kalihokan niini maoy maalsahon sa pagpakiggubat. Wala gani bisan kinagamyang ebidensiya nga ingon niana ang nahitabo.”​—Gn. John G. Diefenbaker.

“Dili katingalahan nga ang aksiyon batok sa mga Saksi ni Jehova sa kinadak-an maoy tungod sa ilang tinamdan ngadto sa mga Romano Katoliko, inay sa ilang tinamdan nga sa kinaiya subersibo.”​—Gn. Victor Quelch.

[Kahon sa panid 699]

“Pag-alagad sa Kawsa sa Relihiyosong Kagawasan”

“Dili mahimong makataronganon nga taposon kining mubong surbi sa mga kalisdanan sa mga Saksi ni Jehova uban sa Estado nga dili hisgotan ang pag-alagad sa kawsa sa relihiyosong kagawasan ubos sa Batakang-balaod nga gihimo ingong sangpotanan sa ilang pagpamilit. Niining ulahing katuigan mas daghang panahon sa mga korte ang ilang nakuha kay sa bisan unsang ubang relihiyosong pundok, ug sa panan-aw sa publiko sila mga kitid ug hunahuna, apan matinud-anon sila sa ilang matanlagong pagtuo, ug ingong sangpotanan ang Pederal nga mga korte nakahimog serye sa mga desisyon nga nagpaneguro ug nagpalapad sa mga pasalig sa relihiyosong kagawasan sa Amerikanong mga molupyo, ug nakapanalipod ug nakapalugway sa ilang sibil nga mga kagawasan. Mga katloan ug usa ka kaso nga sila nalangkit ang napasaka ngadto sa Korte Suprema sa lima ka tuig gikan sa 1938 hangtod sa 1943, ug ang mga desisyon niini ug sa ulahing mga kaso nakapauswag ug dako sa kawsa sa mga kagawasan mahitungod sa Pahayag sa mga Katungod sa linangkob, ug sa panalipod sa relihiyosong kagawasan sa partikular.”​—“Church and State in the United Staes,” ni Anson Phelps Stokes, Tomo III, 1950, panid 546.

 [Kahon/Mga hulagway sa panid 700, 701]

Nagakalipay sa Ilang Kagawasan sa Pagsimba

Sa daghang kayutaan diin ang mga Saksi ni Jehova wala makabaton ug bug-os relihiyosong kagawasan sa miagi, karon sila nagatigom na sa dayag alang sa pagsimba ug libreng nagapakig-ambit sa uban sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos.

Quebec, Canada

Sa katuigang 1940, ang pipila ka Saksi dinhi sa Châteauguay giatake sa magubtanong panon. Niadtong 1992, kapin sa 21,000 ka Saksi sa probinsiya sa Quebec ang libreng nagatigom sa ilang mga Kingdom Hall

St. Petersburg, Rusya

Niadtong 1992, ang gidaghanon nga 3,256 mitanyag sa ilang kaugalingon alang sa bawtismo sa unang internasyonal nga kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova sa Rusya

Palma, Espanya

Human hatagi ug legal nga pag-ila ang mga Saksi ni Jehova sa Espanya niadtong 1970, ang dagkong mga karatula diha sa mga dapit tigomanan nagbanaag sa ilang kalipay nga mahimo nang magtigom sa dayag

Tartu, Estonia

Ang mga Saksi sa Estonia mapasalamatong makabaton sa literatura sa Bibliya nga walay babag sukad niadtong 1990

 Maputo, Mozambique

Dinhi sulod sa usa ka tuig human nga ang mga Saksi ni Jehova gihatagan sa legal nga pag-ila niadtong 1991, kapin sa 50 ka kongregasyon sa madasigong mga Saksi ang nagabuhat sa ilang ministeryo sa sulod ug sa palibot sa ulohang lungsod

Cotonou, Benin

Sa usa ka tigom niadtong 1990, daghan sa nangabot ang natingala sa pagkakita sa usa ka bandera nga sa dayag nag-abi-abi sa mga Saksi ni Jehova. Dinhi ilang nasayran nga ang pagdili sa ilang pagsimba gikuha na

Prague, Czechoslovakia

Gipakita sa ubos ang pipila kinsa nag-alagad kang Jehova ubos sa pagdili sa kagamhanan sulod sa 40 ka tuig. Niadtong 1991, sila nalipay nga nagkatigom sa usa ka internasyonal nga kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova sa Prague

Luanda, Angola

Dihang ang pagdili gikuha niadtong 1992, kapin sa 50,000 ka indibiduwal ug mga pamilya ang nag-abi-abi sa mga Saksi sa pagdumala ug pagtuon sa Bibliya uban kanila

Kiev, Ukraine

Ang mga tigom niining yutaa (kasagaran diha sa giabangan nga mga tigomanan) gitambongan sa daghan, ilabina sukad nga ang mga Saksi ni Jehova gihatagan ug legal nga pag-ila niadtong 1991

[Mga hulagway sa panid 679]

Sa 138 ka kaso nga naglangkit sa mga Saksi ni Jehova, gipresentar ang mga pag-apelar ug paghangyo ngadto sa Korte Suprema sa T.B. Alang sa 111 niini, gikan sa 1939 hangtod sa 1963, si Hayden Covington (gipakita dinhi) nag-alagad ingong abogado

[Hulagway sa panid 681]

Si Maurice Duplessis, punoan sa Quebec, niadtong ulahing bahin sa katuigang 1930 sa publiko miluhod sa atubangan ni Kardinal Villeneuve ug nagbutang sa singsing sa iyang tudlo ingong pamatuod sa suod nga relasyon tali sa Simbahan ug Estado. Sa Quebec, ang paglutos sa mga Saksi ni Jehova sa linain hilabihan

[Hulagway sa panid 683]

Si W. K. Jackson, nga anaa sa legal nga kawanihan sa hedkuwarter sa Sosyedad, mialagad sulod sa napulo ka tuig ingong membro sa Nagamandong Lawas sa mga Saksi ni Jehova

[Hulagway sa panid 685]

Si Rosco Jones, kansang kaso naglangkit sa ministeryo sa mga Saksi ni Jehova kaduha midangop sa Korte Suprema sa T.B.

[Mga hulagway sa panid 686]

Ang mga huwes sa Korte Suprema sa T.B. kinsa, pinaagi sa 6 ka boto kontra sa 3 sa kaso ni “Barnette”, misalikway sa pinugos nga pagsaludar sa bandera uyon sa kagawasan sa pagsimba. Kini nagbalit-ad sa unang desisyon mismo sa Korte bahin sa kaso ni “Gobitis”

Mga bata nga nalangkit sa mga kaso

Si Lillian ug William Gobitas

Si Marie ug Gathie Barnette

[Hulagway sa panid 689]

Si Aimé Boucher, gipakawalay-sala sa Korte Suprema sa Canada sa usa ka desisyon nga nagsalikway sa mga sumbong nga sedisyon batok sa mga Saksi ni Jehova

[Mga hulagway sa panid 691]

Kining maong tract, sa tulo ka pinulongan, nagpahibalo sa tanang Canadiano sa mga kabangisan nga gihimo batok sa mga Saksi ni Jehova sa Quebec

[Mga hulagway sa panid 692]

Nahimong kinahanglanon nga ang mga Saksi ni Jehova tudloan sa legal nga mga pamaagi aron sila makasagubang sa pagsupak diha sa ilang ministeryo; mao kini ang pipila sa legal nga mga publikasyon nga ilang gigamit