Kapitulo 22

Bahin 5​—Mga Saksi Hangtod sa Kinalay-ang Bahin sa Yuta

Niadtong 1975 gihimo ang hinungdanong mga desisyon may kalabotan sa paagi nga ang kalihokan sa mga Saksi ni Jehova mahimong dumalahon gikan sa ilang hedkuwarter sa tibuok-kalibotan. Kaniadto wala silay kasayoran kon unsang natara ang lagmit nga mabuksan alang sa mabug-osong pagpamatuod una pa matapos ang presenteng sistema sa kalibotan o kon unsa pa ka dako ang pagwali nga pagahimoon sa kayutaan diin sila libre nga makasangyaw sulod sa daghang tuig. Apan gusto nilang pahimuslan ug maayo ang matag higayon. Ang mga panid 502 hangtod sa 520 nagabatbat sa pipila ka makapaukyab nga mga kaugmaran.

DIHAY dakong mga kausaban sa Amerika del Sur. Pipila lang ka tuig ang milabay nga ang mga Saksi ni Jehova sa Ecuador nag-atubang sa magubtanong panon sa Katoliko, ang Katolikong mga pari sa Mexico nagamando nga daw mga hari sa daghang balangay, ug gidili sa kagamhanan ang mga Saksi ni Jehova sa Argentina ug Brazil. Apan dihay dakong kausaban sa mga kahimtang. Niadtong tungora daghan sa gitudloan nga mahadlok o magdumot sa mga Saksi nahimo nang mga Saksi ni Jehova. Ang uban naminaw nga malipayon sa dihang ang mga Saksi miduaw kanila aron ipaambit ang mensahe sa kalinaw sa Bibliya. Ang mga Saksi ni Jehova ilado kaayo ug tinahod bisan diin.

Ang gidak-on sa ilang mga kombensiyon ug ang Kristohanong pamatasan niadtong nanambong nakadanig pagtagad. Duha niadtong mga kombensiyona, nga gidungan paghikay sa São Paulo ug Rio de Janeiro, Brazil, niadtong 1985, dihay kinatas-ang tumatambong nga 249,351. Sa ulahi, 23 ka dugang kombensiyon, nga gihimo aron makapahiluna ang mga interesado sa laing bahin sa Brazil, ang nagpadako sa katibuk-ang tumatambong ngadto sa 389,387. Ang mga resulta sa buluhaton sa mga Saksi ni Jehova sa Brazil ingong mga magtutudlo sa Pulong sa Diyos napadayag sa dihang 4,825 ka tawo ang nagpasimbolo sa ilang dedikasyon kang Jehova pinaagi sa pagpabawtismo sa tubig sa maong serye sa kombensiyon. Lima lamang ka tuig sa ulahi, niadtong 1990, kinahanglan nga maghikay ug 110 ka kombensiyon sa tibuok Brazil aron mapahiluna ang 548,517 nga nanambong. Niadtong tungora 13,448 ang mitanyag sa ilang kaugalingon alang sa bawtismo sa tubig. Sa tibuok nasod gatosan ka libong indibiduwal ug mga pamilya ang malipayong midawat sa pagtudlo sa Pulong sa Diyos sa mga Saksi ni Jehova.

Ug komosta na man ang Argentina? Human sa mga dekada nga pagdili sa kagamhanan, ang mga Saksi ni Jehova libre na usab nga makatigom didto niadtong 1985. Pagkadako sa kalipay sa 97,167 nga mitambong sa unang serye sa mga kombensiyon! Ubos sa ulohang “Usa ka Gingharian nga Nagatubo​—Kanang Iya sa mga Saksi ni Jehova,” ang lokal nga mantalaang Ahora nahingangha sa kahapsay sa mga tumatambong sa kombensiyon sa Buenos Aires, ang ilang pagkawalay pinalabi sa rasanhon ug sa sosyal nga kahimtang, ang ilang kamadaiton, ug ang gugma nga ilang gipasundayag. Unya kana nakahinapos: “Nagtuo man kita o wala sa ilang mga panghunahuna ug mga doktrina, kining tibuok panon takos gayod sa atong pagtahod.” Hinuon, daghang taga-Argentina ang mihimog  labaw pa niana. Sila misugod sa pagtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi ni Jehova, ug sila mitambong sa mga tigom sa Kingdom Hall aron maniid kon sa unsang paagi ang mga Saksi nagapadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya diha sa ilang kinabuhi. Unya kining mga tigpaniid midesisyon. Sa misunod nga pito ka tuig, tinagpulo ka libo kanila ang nagpahinungod sa ilang kinabuhi kang Jehova, ug ang gidaghanon sa mga Saksi sa Argentina mitubo ug 71 porsiento!

Ang sanong sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos mas talagsaon pa sa Mexico. Sa nangaging mga tuig, ang mga Saksi ni Jehova didto kasagarang atakehon sa magubtanong mga panon nga gisulsolan sa mga pari. Apan ang kamatuoran nga ang mga Saksi wala manimalos o magtinguhang manimalos nakapadani gayod sa matinud-anon ug kasingkasing nga mga tawo. (Roma 12:​17-19) Ila usab nga namatikdan nga ang mga Saksi nagpasikad sa ilang mga tinuohan sa Bibliya, ang dinasig nga Pulong sa Diyos, inay sa tawhanong mga tradisyon. (Mat. 15:​7-9; 2 Tim. 3:​16, 17) Ilang makita nga ang mga Saksi may pagtuo nga makapalahutay kanila bisan pa sa kalisdanan. Dugang ug dugang nga mga pamilya ang midawat sa mga Saksi ni Jehova sa dihang sila motanyag ug libreng pagtuon sa Bibliya uban kanila. Sa pagkatinuod, niadtong 1992, 12 porsiento sa mga pagtuon sa Bibliya nga gidumala sa mga Saksi sa tibuok kalibotan anaa sa Mexico, ug daghan kanila may dagkong mga pamilya. Ingong sangpotanan, ang gidaghanon sa mga Saksi ni Jehova sa Mexico​—dili lang kadtong nagatambong sa ilang mga tigom apan kadtong aktibong mga magmamantala sa publiko mahitungod sa Gingharian sa Diyos—​misulbong gikan sa 80,481 niadtong 1975 ngadto sa 354,023 niadtong 1992!

Sa Uropa usab, ang talagsaong mga panghitabo nakatabang sa pagpakaylap sa mensahe sa Gingharian.

Kahibulongang mga Kaugmaran sa Polandia

Bisan pag ang buluhaton sa mga Saksi ni Jehova gidili sa Polandia sukad niadtong 1939 hangtod sa 1945 (sa panahon sa pagmando sa Nazi ug sa Sobyet) ug sa makausa pa sugod niadtong Hulyo 1950 (ilalom sa kontrol sa Sobyet), ang mga Saksi ni Jehova wala moundang sa pagwali didto. Bisan pag sila 1,039 lamang niadtong 1939, niadtong 1950 dihay 18,116 ka magmamantala sa Gingharian, ug kini sila nagpadayon nga masiboton (apan maalamon) nga mga ebanghelista. (Mat. 10:16) Hinuon, kon bahin sa mga asembliya kini gihimo nga dili dayag sa publiko​—didto sa kabanikanhan, sa mga kamalig sa uma, sa mga lasang. Apan, sukad niadtong 1982,  ang Polakong kagamhanan mitugot kanila sa paghimog usa-ka-adlaw nga mga asembliya sa kasarangan nga gidaghanon diha sa giabangan nga mga pasilidad.

Unya, niadtong 1985 ang kinadak-ang estadyum sa Polandia gipaabangan sa mga Saksi ni Jehova alang sa upat ka dagkong mga kombensiyon sa bulan sa Agosto. Sa dihang usa ka delegado sa Austria miabot sakayg ayroplano, siya natingala nga nadunggan ang pahibalo sa trompa nga nagaabiabi sa mga Saksi ni Jehova sa Polandia alang sa ilang kombensiyon. Kay nakaamgo sa kausaban sa tinamdan sa kagamhanan nga gipaila niini, usa ka edarang Polako nga Saksi nga atua didto aron moabiabi sa bisita wala makapugong sa paghilak sa kalipay. Ang tumatambong niining mga kombensiyon maoy 94,134 ka delegado, lakip sa mga grupo gikan sa 16 ka kayutaan. Ang publiko ba sa linangkob nasayod sa nagakahitabo? Oo, sa pagkamatuod! Sa panahon ug pagkatapos niining mga kombensiyona, sila nakabasag mga taho diha sa ilang pangunang mga mantalaan, nakakita sa mga tumatambong sa kombensiyon sa telebisyon, ug nakadungog sa mga bahin sa programa sa nasodnong radyo. Daghan kanila ang nakauyon sa ilang nakita ug nadungog.

Ang mga plano alang sa mas dagkong mga kombensiyon sa Polandia ginahimo pa sa dihang, niadtong Mayo 12, 1989, ang kagamhanan naghatag ug legal nga pag-ila sa mga Saksi ni Jehova ingong usa ka relihiyosong asosasyon. Sulod sa tulo ka bulan, tulo ka internasyonal nga mga kombensiyon ang nagsesyon​—sa Chorzów, Poznan, ug Warsaw—​nga may katibuk-ang tumatambong nga 166,518. Kahibulongan, linibong mga Saksi nga gikan sa kanhing Unyon Sobyet (U.S.S.R.) ug Czechoslovakia ang nakaarang sa pagkuhag permiso aron makabiyahe ug nakatambong. Ang paghimog-tinun-an nga buluhaton sa mga Saksi  ni Jehova namunga ba niining mga yutaa diin ang ateyismo maoy kusganong gipaluyohan sa Estado sulod sa mga dekada? Ang tubag tataw sa dihang 6,093, lakip sa daghang batan-on, ang mitanyag sa ilang kaugalingon alang sa bawtismo sa tubig niadtong mga kombensiyona.

Dayag kaayo sa publiko nga ang mga Saksi lahi​—sa kinamaayohang paagi. Sa mga mantalaan, sila makabasag mga pahayag sama sa mosunod: “Kadtong nagsimba kang Jehova nga Diyos​—ingon mismo sa ilang gipanulti—​nagpabili gayod sa ilang mga tigom, nga sa pagkatinuod usa ka kapahayagan sa panaghiusa taliwala kanila. . . . Kon bahin sa kahapsay, kalinaw, ug kahinlo, ang mga kombensiyonista maoy mga panig-ingnan nga pagaawaton.” (Życie Warszawy) Ang pipila ka Polako nakahukom sa paghimog labaw pa kay sa maniid lamang sa mga kombensiyonista. Gusto nilang ang mga Saksi ni Jehova motuon sa Bibliya uban kanila. Ingong sangpotanan niining instruksiyon sa Pulong sa Diyos, ang gidaghanon sa mga Saksi ni Jehova sa Polandia mitubo gikan sa 72,887 niadtong 1985 hangtod 107,876 niadtong 1992; ug sulod nianang ulahing tuig, sila nakagugol ug kapin sa 16,800,000 ka oras sa pagsulti sa uban pa mahitungod sa kahibulongang paglaom nga mabasa diha sa Kasulatan.

Hinuon, dili lamang sa Polandia nagakahitabo ang makalilipayng mga kausaban.

Daghan pa sa Sidlakang Uropa ang Mibukas sa Ilang mga Ganghaan

Ang Hungaria mihatag ug legal nga pag-ila sa mga Saksi ni Jehova niadtong 1989. Ang kanhi Demokratikanhong Republika sa Alemanya (GDR) nagkuha sa iyang 40 ka tuig nga pagdili sa mga Saksi niadtong 1990, upat lamang ka bulan human sugdi ang pagbungkag sa Paril sa Berlin. Sa misunod nga bulan ang Kristohanong Asosasyon sa mga Saksi ni Jehova sa Romania opisyal nga giila sa bag-ong kagamhanan sa Romania. Niadtong 1991 ang Ministri sa Hustisya sa Moscow mipahayag nga ang Karta sa “Relihiyosong Organisasyon sa mga Saksi ni Jehova sa U.S.S.R.” opisyal nga girehistro. Nianang samang tuig gihatag ang legal nga pag-ila sa buluhaton sa mga Saksi ni Jehova sa Bulgaria. Sulod sa 1992, ang mga Saksi ni Jehova sa Albania gihatagan ug legal nga pag-ila.

Unsay gihimo sa mga Saksi ni Jehova sa kagawasan nga gihatag kanila? Usa ka magsusulat misukna kang Helmut Martin, tighiusa sa buluhaton sa mga Saksi ni Jehova sa GDR: “Moapil-apil ba kamo sa politika?” Total, mao man kana ang ginahimo sa daghang klero sa Kakristiyanohan. “Dili,” tubag ni Brader Martin, “si Jesus naghatag sa iyang mga sumusunod ug Kasulatanhong asaynment, ug giisip namo kana nga among pangunang buluhaton.”​—Mat. 24:14; 28:​19, 20.

Ang mga Saksi ni Jehova sa tino dili maingon nga nagsugod pa lamang sa pag-atiman nianang responsabilidara niining bahina sa kalibotan. Bisan pag kinahanglan nilang buhaton ang ilang kalihokan ubos sa lisod kaayong mga kahimtang sa daghang tuig, sa kadaghanan niining mga yutaa ang mga kongregasyon (nga nagtigom sa ginagmayng grupo) nagalihok, ug ang pagpanaksi gihimo. Apan karon usa ka bag-ong kahigayonan ang nabuksan. Sila makatigom na nga niana sila libreng makadapit sa publiko. Sila libre nang makasangyaw gikan sa balay ngadto sa balay, nga dili mahadlok nga mabilanggo. Ania ang kayutaan  nga may tingob nga populasyon nga kapin sa 390,000,000, nga niana dako pa ang buluhaton. Tungod sa tin-aw nga kasayoran nga kita nagkinabuhi sa kataposang mga adlaw niining presenteng sistema sa mga butang sa kalibotan, ang mga Saksi ni Jehova milihok dayon.

Gani sa wala pa ihatag ang legal nga pag-ila, ang mga membro sa Nagamandong Lawas nakaduaw na sa ubay-ubay nga kayutaan aron pagsuta kon unsay mahimo nga makatabang sa ilang Kristohanong mga igsoon. Human kuhaa ang mga pagdili, sila mibiyahe ngadto sa dugang pa niining mga dapita aron motabang sa pag-organisar sa buluhaton. Sulod sa pipila ka tuig, sila sa personal nakapakigkita ug nakapakigsulti sa mga Saksi sa Polandia, Hungaria, Romania, Czechoslovakia, Rusya, Ukraine, Estonia, ug Belarus.

Ang mga kombensiyon gihikay alang sa pagpalig-on sa mga Saksi nga nagpuyo niining mga yutaa ug sa kusganon dad-on ang pagtagad sa publiko ngadto sa  mensahe sa Gingharian sa Diyos. Wala pay lima ka bulan human kuhaa ang pagdili sa kanhi GDR, ang maong kombensiyon gihimo sa Olympia Stadium sa Berlin. Ang mga Saksi sa 64 ka ubang kayutaan andam nga misanong sa pagdapit nga motambong. Ilang giisip nga usa ka pribilehiyo ang pagpahimulos sa okasyon uban sa Kristohanong mga igsoong lalaki ug babaye nga sa mga dekada nagpasundayag ug kamaunongon kang Jehova bisan pa sa hilabihang paglutos.

Niadtong 1990 ug niadtong 1991, ang ubang kombensiyon gihimo sa tibuok Sidlakang Uropa. Pagkahuman sa upat ka lokal nga asembliya sa Hungaria niadtong 1990, ang mga kahikayan gihimo alang sa internasyonal nga panagtigom sa Népstadion sa Budapest niadtong 1991. Ang mitambong maoy 40,601 gikan sa 35 ka nasod. Sa unang higayon sa kapin 40 ka tuig, ang mga Saksi ni Jehova nakahimog publikong mga kombensiyon sa Romania niadtong 1990. Usa ka serye sa mga asembliya sa tibuok nasod, ug sa ulahi duha ka dagkong kombensiyon, ang gihimo nianang tuiga. Dihay walo pa ka kombensiyon niadtong 1991, nga dihay nanambong nga 34,808. Niadtong 1990, sa kanhi Yugoslavia, ang mga kombensiyon gihimo sa matag usa sa mga republika nga naglangkob sa nasod. Sa misunod nga tuig, bisan pag ang nasod gihulga sa gubat sibil, 14,684 ka Saksi ni Jehova ang nagpahimulos sa usa ka internasyonal nga kombensiyon sa Zagreb, ang kabisera sa Croatia. Ang kapolisan nahingangha samtang sila nakakitag mga Croato, Montenegrino, Serbiano, Sloveniano, ug uban pa nga nagtigom nga makigdaiton sa pagpaminaw sa programa.

Usab sa kanhi Czechoslovakia, ang mga kombensiyon gihikay dayon. Usa ka nasyonal nga kombensiyon sa Prague niadtong 1990 ang gitambongan sa 23,876. Kadtong nagdumala sa estadyum nahimuot gayod tungod sa ilang nakita nga ilang gipaabangan sa mga Saksi ang kinadak-ang mga pasilidad diha sa nasod alang sa ilang sunod nga kombensiyon. Sa maong makasaysayanhong okasyon, niadtong 1991, dihay 74,587 ka malipayong mga kombensiyonista nga nagpuno sa Strahov Stadium sa Prague. Ang Czech ug Slovak nga mga delegado nalipay ug madasigong namalakpak sa dihang gipahibalo ang pagluwat sa kompletong New World Translation of the Holy Scriptures sa ilang kaugalingong pinulongan, aron magamit diha sa publikong ministeryo ingon man diha sa personal ug kongregasyonal nga pagtuon.

Niadtong 1991 usab, sa unang higayon sa kasaysayan, nga ang mga Saksi ni Jehova nakahimog dayag nga mga kombensiyon sa mga dapit nga kanhi sakop sa Unyon Sobyet. Human sa kombensiyon sa Tallinn, Estonia, dihay usa sa Siberia. Upat ang gihimo sa dagkong siyudad sa Ukraine, ug usa sa Kazakhstan. Ang mitambong mikabat ug 74,252. Ug ingong kinabag-ohang bunga sa buluhaton nga paghimog-tinun-an sa mga Saksi ni Jehova niining mga dapita, 7,820 ang mitanyag sa ilang kaugalingon alang sa bawtismo sa tubig. Kini maoy dili emosyonal nga desisyon tungod lang kay naukyab sila sa kombensiyon. Ang mga kandidato sa bawtismo maampingong giandam sa abante latas sa mga bulan​—ug sa pipila ka kaso, mga tuig.

Asa gikan kining tanang tawo? Dayag nga ang buluhaton sa mga Saksi ni Jehova dili kay bag-o lang magsugod niining dapit sa yuta. Ang mga publikasyon sa Watch Tower napadala ngadto sa usa ka interesado sa Rusya dugay na niadtong  1887. Ang unang presidente sa Watch Tower Society nakaduaw mismo sa Kishinev (karon sa Moldova) niadtong 1891. Ang pipila ka Estudyante sa Bibliya nakaadto sa Rusya aron mosangyaw sa mga tuig 1920; apan dihay kusganong pagsupak sa kagamhanan, ug ang pipila ka grupo nga mipakitag interes sa mensahe sa Bibliya diyutay ra. Hinuon, ang kahimtang nausab sa panahon ug human sa Gubat sa Kalibotan II. Ang nasodnong mga utlanan giusab, ug ang dakong mga bahin sa populasyon nabalhin. Ingong sangpotanan, kapin sa usa ka libong nagasultig-Ukrainiano nga mga Saksi gikan sa kanhi sidlakang Polandia nahasulod sa Unyon Sobyet. Ang ubang mga Saksi nga nagpuyo sa Romania ug Czechoslovakia nakakaplag nga ang mga dapit nga ilang gipuy-an nahimong bahin na sa Unyon Sobyet. Dugang pa, ang mga Ruso nga nahimong mga Saksi ni Jehova samtang binilanggo sa mga kampo konsentrasyon sa Aleman namauli sa ilang yutang natawhan, ug gidala nila ang maayong balita sa Gingharian sa Diyos. Sa pagka 1946, dihay 4,797 ka Saksi nga aktibo diha sa Unyon Sobyet. Daghan kanila ang gibalhinbalhin sa kagamhanan sa nagkalainlaing dapit latas sa katuigan. Ang pipila gibalhog sa mga bilanggoan. Bisan diin sila moadto sila mosangyaw. Ang ilang gidaghanon mitubo. Gani sa wala pa sila hatagig legal nga pag-ila sa kagamhanan, ang mga grupo nila maoy aktibo gikan gayod sa Lviv sa kasadpan ngadto sa Vladivostok sa sidlakang utlanan sa Unyon Sobyet, tabok sa dagat gikan sa Hapon.

Daghan Karon ang Andam nga Maminaw

Sa dihang ang mga Saksi nagkombensiyon diha sa kanhi U.S.S.R. niadtong 1991, ang publiko nakahigayon sa pagtan-aw ug maayo kanila. Sa unsang paagi sila misanong? Sa Lviv, Ukraine, usa ka opisyal sa polis miingon sa usa ka kombensiyonista: “Milabaw kamo sa pagtudlo sa uban kon unsay maayo, kamo naghisgot mahitungod sa Diyos, ug wala kamo mag-apil-apil sa kapintasan. Kami nagahisgot nganong gilutos namo kamo, ug kami nakahinapos nga wala kami maminaw kaninyo ug wala gayod ing kasayoran mahitungod kaninyo.” Apan karon daghan ang naminaw, ug ang mga Saksi ni Jehova gustong motabang kanila.

Aron mahimo nga mas epektibo ang ilang buluhaton niining mga yutaa, gikinahanglan ang literatura sa Bibliya. Dakong paningkamot ang gihimo aron matagana kana sa madali. Sa Selters/Taunus, Alemanya, hapit gidoble sa mga Saksi ni Jehova ang ilang mga pasilidad sa pag-imprinta. Bisan pag kining pagpalapad wala pa mahuman, mga duha ka semana human kuhaa ang pagdili sa kanhi Sidlakang Alemanya, 22,826 kilo nga literatura ang gipadala niining dapita gikan sa imprintahanan nga planta sa Selters. Sukad niadtong pagkuha sa mga pagdili sa kayutaan sa Sidlakang Uropa hangtod sa 1992, hapit 9,100,000 kilo nga literatura sa 14 ka pangunang pinulongan ang gipadala sa nagkalainlaing nasod gikan sa Alemanya, laing 633,000 kilo gikan sa Italya, ug dugang pa gikan sa Pinlandia.

Kay walay kontak sa daghang tuig, ang mga Saksi sa pipila ka nasod nagkinahanglan usab ug tabang labot sa pagtan-aw sa kongregasyon ug sa pagdumala sa organisasyon. Aron matagan-an kining dinaliang panginahanglan, ang eksperyensiyadong  mga ansiano​—kadtong makasulti sa pinulongan sa nasod, diin posible—​gikontak sa Alemanya, Tinipong Bansa, Canada, ug sa ubang dapit. Sila ba kaha andam nga mobalhin sa usa niining mga yutaa sa Sidlakang Uropa aron motabang sa pagtagana sa panginahanglan? Ang sanong makalilipay gayod! Kon gikinahanglan, ang mga ansiano nga nabansay sa Tunghaan sa Gilead o sa Tunghaan sa Ministeryal nga Pag-alagad gipadala usab.

Unya, niadtong 1992 usa ka talagsaong internasyonal nga kombensiyon ang gihimo sa St. Petersburg, ang ikaduhang-kinadak-ang siyudad sa Rusya. Mga 17,000 ka delegado ang gikan sa 27 ka kayutaan sa gawas sa Rusya. Usa ka mabug-osong anunsiyo mahitungod sa kombensiyon ang gihimo. Apil niadtong nangabot maoy mga tawo nga wala pa sukad makadungog mahitungod sa mga Saksi ni Jehova. Ang tumatambong mikabat sa kinatas-ang ihap nga 46,214. Dihay mga delegado nga naggikan sa tanang bahin sa Rusya, ang pipila gikan sa halayong sidlakan sama sa Sakhalin Island, nga duol sa Hapon. Dagkong grupo ang gikan sa Ukraine, Moldova, ug ubang mga nasod nga kanhi bahin sa U.S.S.R. Nagdala silag maayong balita. Ang mga taho nagpakita nga ang indibiduwal nga mga kongregasyon sa mga siyudad sama sa Kiev, Moscow, ug St. Petersburg dihay aberids nga tumatambong sa ilang mga tigom nga doble o kapin pa sa gidaghanon sa mga Saksi. Daghang tawo nga gustong motuon ug Bibliya uban sa mga Saksi ni Jehova ang kinahanglang mohulat. Gikan sa Latvia, mga 600 ka delegado ang nangabot ug mas daghan pa ang gikan sa Estonia. Ang usa ka kongregasyon sa St. Petersburg may kapin sa usa ka gatos nga andam alang sa bawtismo sa kombensiyon. Daghan niadtong nagpakitag interes maoy mga batan-on o mga indibiduwal nga edukado. Sa pagkatinuod, usa ka dakong buluhaton sa espirituwal nga pagpangani ang ginahimo na niining halapad nga teritoryo nga dugay nang gilantaw sa kalibotan ingong teritoryo sa ateyismo!

Ang Umahan Anihonon Na

Samtang nausab ang mga tinamdam mahitungod sa relihiyosong kagawasan, ang ubang nasod, usab, mikuha sa mga limitasyon sa mga Saksi ni Jehova o mihatag kanila sa legal nga pag-ila nga dugay nang gihikaw. Sa daghan niining dapita, ang dagayang espirituwal nga anihon andam na nga pagatigomon. Ang mga kahimtang maoy kaamgid niadtong gihubit ni Jesus sa iyang mga tinun-an sa dihang siya miingon: “Iyahat ang inyong mga mata ug tan-awa ang umahan, nga kana hinog na aron anihon.” (Juan 4:35) Tagda ang pipila lang ka dapit diin tinuod kini sa Aprika.

Gipahamtang ang pagdili sa balay-sa-balay nga ministeryo sa mga Saksi ni Jehova sa Zambia niadtong 1969. Ingong sangpotanan, ang mga Saksi didto migugol ug daghang panahon sa pagdumalag mga pagtuon sa Bibliya sa balay uban sa mga interesado. Ang uban usab nangita sa mga Saksi aron sila makadawat ug instruksiyon. Sa inanay ang mga pagdili sa kagamhanan miluag, ug mitubo ang tumatambong sa tigom. Niadtong 1992, dihay 365,828 nga mitambong sa Panihapon sa Ginoo sa Zambia, 1 sa matag 23 nga molupyo!

Sa amihanan sa Zambia, sa Zaire, linibo pa ang gustong makakat-on sa ginatudlo sa mga Saksi ni Jehova mahitungod sa Kristohanong pagkinabuhi ug  mahitungod sa katuyoan sa Diyos alang sa katawhan. Niadtong 1990 sa dihang ang mga kahimtang mitugot sa mga Saksi aron buksan pag-usab ang ilang mga Kingdom Hall, sa pipila ka dapit kutob sa 500 ka tawo ang naghugop sa ilang mga tigom. Sulod sa duha ka tuig ang 67,917 ka Saksi sa Zaire nagadumalag 141,859 ka pagtuon sa Bibliya sa balay uban sa maong mga tawo.

Ang gidaghanon sa mga yuta nga nangabuksan maoy makapahingangha. Niadtong 1990, ang mga misyonaryo sa Watch Tower nga gipalagpot gikan sa Benin 14 ka tuig sa miagi sa pagkakaron opisyal na nga gihatagan ug kahigayonan sa pagbalik, ug ang pultahan nabuksan alang sa uban sa pag-adto. Nianang samang tuig ang Ministro sa Hustisya sa Republika sa Cape Verde mihimog lagda nga nagtugot sa mga kalihokan sa lokal nga Asosasyon sa mga Saksi ni Jehova, sa ingon mihatag kanila ug legal nga pag-ila. Unya, niadtong 1991 gikuha ang pagdili sa mga Saksi ni Jehova sa Mozambique (diin ang kanhing mga magmamando grabeng naglutos kanila), sa Ghana (diin ang ilang kalihokan opisyal nga gidili), ug sa Ethiopia (diin imposible ang pagsangyaw sa dayag o sa paghimog mga asembliya sulod sa 34 ka tuig). Sa wala pa matapos ang tuig 1991, ang Niger ug Congo usab mihatag kanila ug legal nga pag-ila. Sayo sa 1992, ang mga pagdili gikuha o gihatag ang legal nga pag-ila sa mga Saksi ni Jehova sa Chad, Kenya, Rwanda, Togo, ug Angola.

Ania ang mga natad nga andam alang sa espirituwal nga pagpangani. Sa Angola, pananglitan, ang mga Saksi nakasinati dayon ug 31-porsiento nga pagtubo; dugang pa, ang hapit sa 19,000 ka magmamantala sa Gingharian didto nagadumala ug hapit 53,000 ka pagtuon sa Bibliya sa balay. Aron sa pagtagana ug gikinahanglang tabang sa pagdumala niining dakong programa sa edukasyon sa Bibliya sa Angola ingon man sa Mozambique (diin daghan ang nagasultig Portuges), ang kuwalipikadong mga ansiano gikan sa Portugal ug Brazil gidapit sa pagbalhin ngadto sa Aprika aron ipadayon ang ilang ministeryo. Ang nagasultig-Portuges nga mga misyonaryo giasayn sa bag-ong nabuksan nga teritoryo sa Guinea-Bissau. Ug ang takos nga mga Saksi sa Pransiya ug sa ubang kayutaan gidapit aron motabang sa pagtuman sa dinaliang buluhaton sa pagwali ug paghimog tinun-an sa Benin, Chad, ug Togo, diin ang Pranses maoy pinulongan sa daghang tawo.

Apil niadtong mga dapit nga namungag daghang mga magdadayeg ni Jehova maoy kanhi mga teritoryo sa Romano Katoliko. Dugang pa sa Latin Amerika, kini nahitabo usab sa Pransiya (diin ang 1992 nga taho nagpakitag 119,674 ka Saksing ebanghelista), sa Espanya (diin dihay 92,282), sa Pilipinas (nga dihay 114,335), sa Irlandia (nga ang mga Saksi mitubo ug 8 ngadto sa 10 porsiento kada tuig), ug sa Portugal.

Sa dihang 37,567 ang mitambong sa usa ka kombensiyon sa Saksi sa Lisbon, Portugal, niadtong 1978, ang magasing Opção miingon: “Alang kang bisan kinsa nga nakaadto sa Fátima sa pagpangadto sa mga pilgrim, kini sa pagkatinuod lahi kaayo. . . . Dinhi [sa kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova] walay mistisismo, nga gipulihan sa usa ka tigom diin ang mga magtutuo nga may samang tumong mihisgot sa ilang mga suliran, ilang pagtuo ug ilang espirituwal nga panglantaw. Ang ilang paggawi ngadto sa usag usa mihatag ug linaing timailhan sa usa ka matinagdanong  relasyon.” Sa misunod nga dekada, ang gidaghanon sa mga Saksi sa Portugal mitubo ug hapit sa 70 porsiento.

Ug komosta na man ang Italya? Ang hilabihang kakulang sa mga kandidato sa Katolikong kaparian mipugos sa pipila ka seminaryo sa pagsirado sa ilang mga tunghaan. Ubay-ubayng simbahan ang wala nay kura-paroko. Sa daghang kaso ang kanhing mga tinukod sa simbahan sa pagkakaron nahimong mga tindahan o mga opisina. Bisan pa niining tanan, ang simbahan naningkamot pag-ayo sa pagpugong sa mga Saksi ni Jehova. Sa katuigang nangagi ilang gipit-os ang opisyales aron palagpoton ang mga misyonaryong Saksi ug gigamit ang kapolisan sa pagpaundang sa ilang mga tigom. Sa pipila ka dapit sa mga tuig 1980, ang mga kura-paroko nagpaskin sa mga pultahan sa tanan (lakip sa pila ka mga Saksi ni Jehova), nga nagaingon: “Ayawg Panuktok. Katoliko Kami.” Ang mga mantalaan nagdalag mga ulohang: “Singgit sa Kabalaka sa Simbahan Batok sa mga Saksi ni Jehova” ug “‘Balaang Gubat’ Batok sa mga Saksi ni Jehova.”

Sa dihang ang unang-siglong Hudiyonhong pagkasaserdote misulay sa pagpahilom sa mga apostol, si Gamaliel, usa ka magtutudlo sa Balaod, maalamong mitambag: “Kon kining buluhatona iyaha sa tawo, kini malaglag ra; apan kon kini gikan sa Diyos, dili kamo makalaglag kanila.” (Buh. 5:​38, 39) Unsay sangpotanan sa dihang ang ika-20ng siglo nga kaparian sa Romano Katoliko misulay sa pagpahilom sa mga Saksi ni Jehova? Ang buluhaton sa 120 ka Saksi sa Italya niadtong 1946 wala malaglag. Hinunoa, pagka 1992, dihay 194,013 ka aktibong Saksi nga nakig-uban sa 2,462 ka kongregasyon sa tibuok nasod. Sa pagkatinuod ilang gipuno ang Italya sa ilang pagtulon-an mahitungod sa Pulong sa Diyos. Sukad niadtong 1946 sila nakagugol ug kapin sa 550 ka milyong oras sa pagpakigsulti sa ilang isigka-Italyano mahitungod sa Gingharian sa Diyos. Samtang ginahimo kini, sila nakapahimutang sa ilang mga kamot ug minilyong kopya sa Bibliya mismo ingon man sa kapin sa 400 ka milyong libro, pulyeto, ug magasin nga nagapatin-aw sa Kasulatan. Gusto nilang tinoon nga ang mga tawo sa Italya makabaton ug bug-os nga kahigayonan nga mobarog sa kiliran ni Jehova una pa moabot ang Armageddon. Samtang nagahimo niini, ilang gihuptan sa hunahuna ang gisulat ni apostol Pablo sa 2 Corinto 10:​4, 5, nga nag-ingon: “Ang mga hinagiban sa among pakiggubat dili man unodnon, apan gamhanan tungod sa Diyos alang sa paglumpag sa mga kota. Ginalumpag namo ang mga pangatarongan ug ang tanang mapahitas-ong butang nga gipatindog batok sa kahibalo sa Diyos.”

Dili lang sa kanhing mga teritoryo sa Katoliko nga ang mga Saksi ni Jehova nagtagad. Sila nasayod nga si Jesu-Kristo miingon: “Sa tanang mga nasod ang maayong balita kinahanglang igawali.” (Mar. 13:10) Ug mao kini ang buluhaton nga ginahimo sa mga Saksi. Sa pagka 1992, dihay 12,168 kanila nga puliking nakigsulti sa mga tawo sa India mahitungod sa Gingharian sa Diyos. Laing 71,428 kanila ang nagawali sa Republika sa  Korea. Sa Hapon, dihay 171,438, ug sila nagakadaghan kada bulan. Sila usab padayon nga nagaabot sa mga yuta diin kadiyot ra o wala pa masangyawi.

Sa ingon, sa panahon sa ulahing bahin sa mga tuig 1970, sila nakaarang, sa unang higayon, sa pagdala sa mensahe sa Gingharian ngadto sa mga tawo nga nagpuyo sa Marquesas Islands ug sa Kosrae​—nga parehong anaa sa Dagat Pasipiko. Sila usab nakaabot sa Bhutan, nga sikbit sa habagatang utlanan sa Tsina, ug sa Comoros, sa sidlakang baybayon sa Aprika. Sa katuigang 1980 ang unang pagwaling buluhaton sa mga Saksi ni Jehova gitaho gikan sa Wallis ug Futuna Islands, ingon man gikan sa mga isla sa Nauru ug Rota, tanan sa habagatan-kasadpang Pasipiko. Ang pipila niini maoy gamay kaayong mga dapit; apan may mga tawong nagpuyo didto, ug ang mga kinabuhi bililhon. Ang mga Saksi ni Jehova nasayod pag-ayo sa tagna ni Jesus nga una pa moabot ang kataposan, ang mensahe sa Gingharian igawali sa “tibuok pinuy-anang yuta.”​—Mat. 24:14.

Pagkontak sa mga Tawo Bisag Diin ug Bisag Unsang Higayon nga Posible

Samtang ang balay-sa-balay nga pagwali mao gihapon ang pangunang paagi nga gigamit sa mga Saksi ni Jehova aron maabot ang mga tawo, ilang nasabtan nga bisan niining sistematikong paagi dili nila makontak ang tanan. Uban sa pagbati sa kadinalian, sila padayon nga nangita sa mga tawo bisag asa sila hikaplagan.​—Itandi ang Juan 4:​5-42; Buhat 16:​13, 14.

Sa dihang ang mga barko modunggo sa mga pantalan sa Alemanya ug sa Netherlands, bisan sa makadiyot nga pag-eskala, ang mga Saksi ni Jehova naningkamot sa pagduaw kanila, nga mosangyaw pag-una sa kapitan ug unya sa tripulante. Sila nagdalag literatura sa Bibliya sa daghang pinulongan alang sa mga tawo. Sa lumad nga mga taboanan sa Chad, sa sentral Aprika, kasagaran nang makita ang usa ka grupo sa 15 o 20 ka tawo nga nag-alirong sa usa ka Saksi ni Jehova nga nakigsulti kanila mahitungod sa paglaom sa Gingharian sa Diyos. Nga nag-ulhosay, ang mga Saksi nakigsulti sa mga tigtinda ug ang linibo nga mamalitay sa Sabado sa buntag sa  mga taboanan sa Auckland, New Zealand. Ang mga tawo nga moagi sa mga terminal sa bus sa Guayaquil, Ecuador​—daghan kanila gikan sa halayong bahin sa nasod—​duolon didto sa mga Saksi nga motanyag kanila sa tukma sa panahon nga brosyur o La Atalaya ug ¡Despertad!. Kadtong nagtrabaho sa panggabii nga relyebo diha sa bayente-kuwatro-oras nga mga kan-anan sa Siyudad sa New York giduaw diha sa trabahoan sa mga Saksi aron usab sila makahigayon sa pagpaminaw sa maayong balita.

Sa dihang nagabiyaheg mga ayroplano, tren, bus, ug ilalom sa yuta nga mga tren, daghan sa mga Saksi ni Jehova ang nakig-ambit sa bililhong mga kamatuoran sa Bibliya uban sa isigka-pasahero. Sa tingpaniudto sa ilang sekular nga trabaho ug sa eskuylahan, usab sa dihang ang mga tawo moadto sa ilang balay alang sa negosyo, ilang pahimuslan ang mga kahigayonan sa pagpamatuod. Sila nasayod nga daghan niining mga tawhana lagmit wala sa balay sa dihang ang mga Saksi mohimo sa ilang regular nga pagduaw.

Samtang nagapamatuod ngadto sa uban, wala nila kalimti ang suod nga mga membro sa pamilya o mga paryente. Apan sa dihang si Maria Caamano, usa ka Saksi sa Argentina, misulay sa pagpakigsulti sa iyang pamilya kon unsa ka lalom ang iyang pagbati mahitungod sa iyang nakat-onan sa Bibliya, sila nagyagayaga kaniya o wala magtagad. Wala siya mohunong apan mibiyaheg 1,900 ka kilometro aron sangyawan ang uban niyang paryente. Ang pipila misanong nga mauyonon. Sa hinayhinay, ang uban naminaw. Ingong sangpotanan, karon taliwala sa iyang mga paryente dihay kapin na sa 80 ka hamtong ug kapin sa 40 ka bata ang midawat sa mga kamatuoran sa Bibliya ug nakig-ambit niini sa uban.

Aron matabangan ang iyang mga paryente, si Michael Regan mipauli sa iyang lungsod, sa Boyle, Estado sa Roscommon, sa Irlandia. Gisangyawan niya silang tanan. Ang iyang pag-umangkon nakadayeg sa malipayong espiritu ug sa maayong paagi sa pagkinabuhi sa mga anak ni Michael. Sa wala madugay siya ug ang iyang bana miuyon sa usa ka pagtuon sa Bibliya. Sa dihang sila nabawtismohan, ang iyang amahan midili kaniya sa pag-adto sa balay sa pamilya. Hinuon, sa inanay ang iyang tinamdam nalukmay ra, ug siya midawat ug pipila ka literatura​—sa tuyo nga iyagyag ang “sayop” sa mga Saksi. Apan siya sa wala madugay nakaila nga ang iyang ginabasa mao ang kamatuoran, ug sa ulahi siya nabawtismohan. Kapin sa 20 ka membro sa pamilya ang karon nakig-uban sa kongregasyon, nga kadaghanan kanila nabawtismohan na.

Komosta na man ang mga tawo sa bilanggoan? Sila ba makadawat sa kaayohan gikan sa mensahe sa Gingharian sa Diyos? Wala sila pasagdi sa mga Saksi ni Jehova. Sa usa ka bilanggoan sa Amerika del Norte, ang mga kahikayan alang sa  personal nga mga pagtuon sa Bibliya uban sa mga binilanggo, inubanan sa pagtambong sa regular nga mga tigom nga gidumala diha sa bilanggoan sa mga Saksi ni Jehova, nakapatunghag maayong mga sangpotanan nga ang administrasyon sa bilanggoan mitugot nga maghimog asembliya didto. Kini gitambongan dili lang sa mga binilanggo apan usab sa linibong mga Saksi gikan sa gawas. Sa ubang kayutaan usab, gipaningkamotan gayod nga masangyawan ang mga lalaki ug babaye sa bilanggoan.

Ang mga Saksi ni Jehova wala magtuo nga ang pagtuon sa Bibliya makapausab sa tanang binilanggo. Apan sila nasayod sumala sa kasinatian nga ang pipila matabangan, ug gusto nilang hatagan sila ug kahigayonan sa pagdawat sa paglaom sa Gingharian sa Diyos.

Pagbalikbalik Aron Maabot ang mga Kasingkasing

Sa balikbalik ang mga Saksi ni Jehova nagduaw sa mga tawo. Sama sa gihimo sa unang mga tinun-an ni Jesus, sila “padayong miduaw” sa mga tawo sa ilang naasayn nga mga teritoryo sa paningkamot nga pukawon ang ilang interes sa Gingharian sa Diyos. (Mat. 10:​6, 7) Sa pipila ka dapit sila nakaduaw sa tanang tagbalay sa ilang lugar sa makausa lamang sa usa ka tuig; sa ubang dapit, sila moduaw kada pipila ka bulan. Sa Portugal, sa siyudad sa Lisbon, diin dihay proporsiyon nga 1 ka Saksi sa matag 160 ka molupyo, ang mga tawo giduaw sa mga Saksi kada semana o wala pay semana. Sa Venezuela, dihay mga siyudad diin ang mga teritoryo sa regular gikobrehan sa kapin kas-a sa usa ka semana.

Sa dihang ang mga Saksi ni Jehova nagbalikbalik ug duaw, sila wala magsulay nga ipugos ang mensahe ngadto sa mga tawo. Sila sa yano nagtinguha sa paghatag kanilag kahigayonan aron makahimog intelihenteng desisyon. Karong adlawa, ang pipila ka tawo lagmit moingon nga sila dili interesado; apan ang dakong mga kausaban sa ilang kinabuhi o sa mga kahimtang sa kalibotan tingali makahimo kanilang mas madinawaton sa laing panahon. Tungod sa pagpihig o tungod sa yanong puliki ra aron maminaw, daghang tawo ang wala gayod makadungog sa ginatudlo sa mga Saksi. Apan ang balikbalik mahigalaong pagduaw basin makapukaw kanila. Ang mga tawo sa subsob makadayeg sa kamatinud-anon ug sa moral nga integridad sa mga Saksi nga nagpuyo sa ilang kasilinganan o kaha sa ilang mga kauban sa trabaho. Ingong sangpotanan, sa paglabay sa panahon, ang pipila nainteres nga susihon kon unsay unod ug katuyoan sa ilang mensahe. Matud sa usa niadtong bayhana sa Venezuela, human niya dawata nga malipayon ang literatura ug ang tanyag sa libreng pagtuon sa Bibliya sa balay: “Walay mausa sukad masukad ang nakapatin-aw niining mga butanga kanako.”

 Sa maayohong paagi, ang mga Saksi naningkamot nga maabot ang mga kasingkasing niadtong ilang nakaestorya. Sa Guadeloupe, diin may 1 ka Saksi sa matag 57 ka tawo sa populasyon niadtong 1992, kasagaran na nga ang mga tagbalay moingon, “Dili ako interesado.” Niana, si Eric Dodote motubag: “Nasabtan tika, ug ibutang ko ang akong kaugalingon sa imong dapit.” Unya siya modugang: “Apan mangutana lang ko nimo, Gusto ba nimong mopuyo sa mas maayong mga kahimtang kay sa nagalungtad karon?” Human maminaw sa gisulti sa tagbalay, iyang gamiton ang Bibliya aron ipakita kon sa unsang paagi ang maong mga kahimtang dad-on sa Diyos sa Iyang bag-ong kalibotan.

Pagkobre sa Teritoryo nga Mas Mabug-oson

Niining ulahing katuigan lisod na kaayong maabtan ang mga tawo sa balay sa pipila ka kayutaan. Sa kasagaran, ang bana ug asawa nagtrabaho sa sekular, ug sa hinapos sa semana lagmit sila maglingawlingaw layo sa balay. Aron maremedyohan kining kahimtanga, sa daghang yuta ang mga Saksi ni Jehova nagapauswag sa ilang pultahan-sa-pultahan nga pagsangyaw sa gabii. Sa Britanya, ang pipila ka Saksi moduaw tali sa alas-sayes ug alas-otso sa gabii sa mga tawo nga dili maabtan sa balay sa ilang unang mga pagduaw ug ang uban, sa tinguha nga makontak ang mga tawo sa dili pa sila motungha sa trabaho, mohimog maong mga pagduaw sa wala pay alas-otso sa buntag.

Bisan pag may tawo sa balay, mahimong lisod silang makontak kon walay pasiunang imbitasyon, tungod sa mga panagana alang sa seguridad tungod sa kasubsob sa krimen. Apan sa Brazil sa dihang ang pipila nga lisod makontak mogawas aron molakawlakaw sa Baybayon sa Copacabana sayo sa buntag, sila mahimong duolon sa usa ka masibotong Saksi nga sayo usab didto nga nakig-estorya sa uban kon unsaon pagsulbad sa Gingharian sa Diyos ang suliran sa katawhan. Sa Paris, Pransiya, sa dihang ang mga tawo mopauli sa ilang mga apartment inigkasawumsom na, sila mahimong makakaplag ug duha ka mahigalaong Saksi duol sa pultahan sa tinukod, nga naghulat aron makig-estorya sa indibiduwal nga mga nagpuyo nga makahatag ug pipila ka minutos aron maminaw mahitungod sa pamaagi nga gamiton sa Diyos sa pagpatunghag tinuod nga seguridad. Sa Honolulu, sa Siyudad sa New York, ug daghang ubang dapit, gipaningkamotan usab nga makontak ang mga nagapuyo sa taas ug seguridad nga mga tinukod pinaagig telepono.

Kon sila may makontak sa matag panimalay, ang mga Saksi sa gihapon dili mobati nga ang ilang buluhaton natuman na. Ang ilang tinguha mao ang pag-abot sa daghang indibiduwal kutob sa mahimo sa kada balay. Usahay kini matuman pinaagi sa pagduaw sa lainlaing adlaw o sa lainlaing oras. Sa Puerto Rico sa dihang ang tagbalay miingon nga dili siya interesado, usa ka Saksi nangutana kon may lain pa diha sa balay nga iyang makaestorya. Kini mitultol ngadto sa panagkabildo uban sa ulo sa panimalay, nga nagkasakit sulod sa 14 ka tuig ug halos kanunay nga naghigda sa iyang kama. Ang iyang kasingkasing nadasig sa paglaom nga mabasa diha sa Pulong sa Diyos. Uban sa nabag-ong interes sa kinabuhi, sa wala madugay siya nakabangon na sa iyang higdaan, nagatambong sa mga tigom sa Kingdom Hall, ug nakig-ambit sa iyang bag-ong kaplag nga paglaom sa uban.

 Pagpakusog sa Pagpamatuod Samtang Nagkaduol ang Kataposan

May laing hinungdan nga nakatabang ug dako sa pagpakusog sa pamatuod ning ulahing katuigan. Kini mao ang pagdaghan sa mga Saksing nag-alagad ingong mga payunir. Dulot nga nagatinguha sa paggugol ug dako sa ilang panahon kutob sa mahimo alang sa pag-alagad sa Diyos, ug tungod sa mahigugmaong kahangawa alang sa ilang isigka-tawo, ilang gihikay ang ilang mga kalihokan aron makagugol ug 60, 90, 140 o kapin pang oras kada bulan diha sa ministeryo sa kanataran. Ingon sa nahitabo kang apostol Pablo sa dihang nagwali sa Corinto, Gresya, kadtong misulod sa payunir nga pag-alagad nahimong “bug-os okupado sa pulong,” nga nagatinguha sa pagpamatuod sa daghang tawo kutob gayod sa mahimo mahitungod sa Mesiyanikong Gingharian.​—Buh. 18:5.

Niadtong 1975 dihay 130,225 ka payunir sa tibuok kalibotan. Pagka 1992 dihay 605,610 sa aberids kada bulan (apil sa regular, oksilyare, ug espesyal nga mga payunir). Busa, sulod sa usa ka yugto sa dihang ang gidaghanon sa mga Saksi sa tibuok kalibotan mitubo ug 105 porsiento, kadtong mihatag ug luna aron makapakig-ambit diha sa bug-os panahong ministeryo mitubo ug 365 porsiento! Ingong sangpotanan, ang aktuwal nga panahon nga gigugol sa pagwali misulbong gikan sa mga 382 milyon ngadto sa kapin sa usa ka bilyong oras kada tuig!

‘Ang Diyutay Nahimong Usa ka Libo’

Si Jesu-Kristo nagsugo sa iyang mga sumusunod nga mahimong mga saksi niya hangtod sa kinalay-ang bahin sa yuta. (Buh. 1:8) Pinaagi kang propetang Isaias, si Jehova mitagna: “Ang usa nga diyutay mahimong usa ka libo, ug ang usa nga gamay usa ka kusganong nasod. Ako mismo, si Jehova, magapadali niana sa iyang kaugalingong panahon.” (Isa. 60:22) Ang rekord tin-awng nagpakita nga ang mga Saksi ni Jehova nagbuhat sa buluhaton nga gitagna ni Jesus, ug sila nakasinati sa matang sa pagtubo nga gisaad mismo sa Diyos.

Human sa Gubat sa Kalibotan II, sila sa kinadak-an makaplagan sa Amerika del Norte ug sa Uropa; dihay pipila sa Aprika; ug ang uban, sa ginagmayng mga grupo, nakatag sa tibuok-yuta. Wala gayod nila maabot ang matag nasod sa mensahe sa Gingharian, ni maabot nila ang matag bahin niadtong mga yutaa diin sila nagwali. Hinuon, uban sa kahibulongang katulinon kanang hulagwaya nagkausab.

Tagda ang Amerika del Norte. Ang dakong yuta motadlas gikan sa Canada sa amihan ngadto sa Panama, nga may siyam ka kayutaan sa tunga. Sa pagka 1945 dihay 81,410 ka Saksi niining halapad nga dapit. Ang upat nianang mga yutaa nagtaho ug wala pay 20 ka Saksi sa kada usa, ug sa usa ka nasod walay organisadong pagwali. Sukad niadto, usa ka makaylapon ug malahutayong pagpamatuod ang gihatag sa tanan niining kayutaan. Sa pagka 1992, dihay 1,440,165 ka Saksi ni Jehova niining bahina sa yuta. Sa kadaghanan niining mga nasora, ang kada Saksi, sa aberids, karon may pipila na lamang ka gatos ka tawo nga pagasangyawan. Ang dakong proporsiyon sa populasyon giduaw sa mga Saksi kada pipila ka bulan; daghan ang giduaw kada semana. Kapin sa 1,240,000 ka pagtuon sa Bibliya sa balay ang gidumala sa regular uban sa interesadong mga indibiduwal ug mga grupo.

 Komosta na man ang Uropa? Kining bahina sa yuta mitadlas gikan sa Scandinavia sa habagatan ngadto sa Mediteranyo. Gawas sa kadaghanang dapit sa kanhi nailhang Unyon Sobyet, usa ka makaylapong pagpamatuod ang nahatag na sa Uropa sa wala pa ang Gubat sa Kalibotan II. Sukad niadto, ang bag-ong kaliwatan nahamtong na, ug sila usab gipakitaan gikan sa Kasulatan nga ang Gingharian sa Diyos sa dili madugay mopuli sa tanang tawhanong mga kagamhanan. (Dan. 2:44) Gikan sa pipila ka libong Saksi nga mipadayon sa ilang pagwaling kalihokan ilalom sa grabeng mga pagdili sa panahon sa gubat, ang gidaghanon sa mga magmamantala sa Gingharian diha sa 47 ka kayutaan diin ang mga taho napatik niadtong 1992 mitubo ngadto sa 1,176,259, lakip niadtong mga dapit nga kanhi bahin sa U.S.S.R., diha sa Uropa ug sa Asia. Sa kada usa sa lima ka nasod​—Britanya, Pransiya, Alemanya, Italya, ug Polandia—​dihay kapin sa 100,000 ka masibotong mga Saksi. Ug unsa ang ginabuhat niining tanang mga Saksi? Ang ilang taho sa 1992 nagpakita nga sulod niadtong tuiga, sila migugol ug kapin sa 230,000,000 ka oras sa pagsangyaw sa publiko, pagduaw sa balay ngadto sa balay, ug pagdumalag mga pagtuon sa Bibliya sa balay. Sa ilang pag-ebanghelyo, kining mga Saksiha wala molaktaw bisan gani sa gamayng republika sa San Marino, mga teritoryo sama sa Andorra ug Liechtenstein, o Gibraltar. Sa pagkatinuod, ang gitagnang pagpamatuod gihatag.

Ang Aprika usab nakadawat ug makaylapong pamatuod. Ang mga rekord nagpakita nga hangtod sa 1945, ang maayong balita nakaabot ngadto sa 28 ka nasod nianang maong kontinente, apan diyutay ra kaayo ang nahimong aktuwal nga pagwali sa kadaghanan niining mga nasora. Hinuon, sukad niadto dako ang nalampos didto. Sa tuig 1992, dihay 545,044 ka masibotong mga Saksi sa kontinente sa Aprika, nga nagwali sa maayong balita sa 45 ka nasod. Sa pagsaulog sa Panihapon sa Ginoo nianang tuiga, dihay 1,834,863 nga presente. Busa, dili lang ang pagtubo ang kahibulongan apan ang posibilidad sa dugang pagpalapad maoy talagsaon!

Ang taho sa Amerika del Sur talagsaon usab. Bisan tuod ang tanan gawas sa usa sa 13 ka nasod naabtan na sa mensahe sa Bibliya sa wala pa ang Gubat sa Kalibotan II, niadtong panahona dihay 29 lamang ka kongregasyon sa tibuok kontinente, ug wala pay organisadong kalihokan sa pagwali sa pipila ka nasod. Ang kadaghanan sa buluhatong pagwali sa Gingharian sa umaabot pa. Sukad niadto ang mga Saksi didto nanglimbasog sa pagtrabaho. Kadtong napalagsik sa tubig sa kinabuhi malipayong midapit sa uban, nga nagaingon: ‘Umari, ug uminom sa tubig sa kinabuhi nga walay bayad.’ (Pin. 22:17) Niadtong 1992, dihay 683,782 ka alagad ni Jehova sa 10,399 ka kongregasyon sa Amerika del Sur nga malipayong nakigbahin niining buluhatona. Ang pipila kanila maoy nakaabot sa mga dapit nga wala pa masangyawi sa bug-os. Ang uban balikbalik nga miduaw sa mga nasangyawan na, aron dasigon ang mga tawo sa “pagsulay ug pagtan-aw nga si Jehova maayo.” (Sal. 34:8) Sa regular sila nagadumalag 905,132 ka pagtuon sa Bibliya sa balay aron tabangan ang mga interesado nga himoon ang mga dalan ni Jehova nga ilang kaugalingong dalan sa kinabuhi.

Tagda usab ang Asia ug ang daghang isla ug kaislahan sa tibuok kalibotan. Unsa man ang nalampos didto? Hangtod sa liwas sa gubat, daghan niining mga  dapita ang panagsa rang nasangyawan mahitungod sa Gingharian. Apan si Jesu-Kristo mitagna nga kining maayong balita sa Gingharian igawali “sa tanang pinuy-anang yuta alang sa pagpamatuod sa tanang nasod.” (Mat. 24:14) Kaharmoniya niana, sa mga dekada sukad sa Gubat sa Kalibotan II, ang pagwali sa maayong balita nga kanhi nakaabot sa 76 niining mga nasora, mga isla, ug kaislahan mikaylap ngadto sa laing 40 ug gipakusgan pa diha sa mga dapit nga naabot ug sayo. Niining halapad nga teritoryo, niadtong 1992 dihay 627,537 ka debotadong mga Saksi nga nalipay kaayo sa pagpahibalo sa “dagkong mga buhat ug sa himaya ug katahom sa pagkahari” ni Jehova. (Sal. 145:​11, 12) Ang ilang ministeryo dili sayon. Sa pipila ka dapit sila kinahanglang mobiyaheg daghang oras pinaagig barko o ayroplano aron maabot ang hilit nga mga isla sa ilang teritoryo. Apan niadtong 1992 sila nakagugol ug kapin sa 200,000,000 ka oras sa buluhatong pag-ebanghelyo ug midumalag 685,211 ka regular nga pagtuon sa Bibliya sa balay.

Ang katumanan sa saad nga ‘ang usa nga diyutay mahimong usa ka libo’ sa tino nahitabo, ug pagkamabungahon gayod! Sa kada usa sa kapin sa 50 ka kayutaan nga wala gani ing ‘usa ka diyutay’​—nga walay Saksi ni Jehova balik niadtong 1919, diin wala gayod sila makasangyaw—​karong adlawa dihay kapin sa usa ka libong magdadayeg ni Jehova. Sa pipila niining mga yutaa, karon adun tinagpulo ka libo, oo, gani kapin sa usa ka gatos ka libo, ka mga Saksi ni Jehova nga masibotong mga magmamantala sa Gingharian sa Diyos! Sa tibuok kalibotan, ang mga Saksi ni Jehova nahimong “usa ka kusganong nasod”​—mas daghan pa ingong usa ka nahiusang tibuok-yutang kongregasyon kay sa indibiduwal nga populasyon sa bisan hain sa labing menos 80 ka nagmando sa kaugalingong mga nasod sa kalibotan.

Unsa ka Dako ang Pamatuod sa “Ubang mga Nasod”?

Nalakip sa tanang nahisgotan sa ibabaw, sa pagka 1992, may 24 pa ka “ubang mga nasod”​—kadtong diin ang mga Saksi ni Jehova nailalom sa grabeng mga pagdili sa kagamhanan ug alang niana walay detalyadong mga taho ang gipublikar. Dakong pamatuod ang nahimo sa pipila niining mga nasora. Bisan pa, sa pipila ka kayutaan ang gidaghanon sa mga Saksi morag limitado. May mga tawo pa nga wala makadungog sa mensahe sa Gingharian. Apan ang mga Saksi ni Jehova masaligon nga ang gikinahanglang pagpamatuod igahatag. Ngano?

Tungod kay ang Kasulatan nagpakita nga si Jesu-Kristo, gikan sa iyang langitnong trono, ang nagadumala mismo sa buluhaton. (Mat. 25:​31-33) Ilalom sa iyang pagtultol ang “manulonda nga naglupad sa kahanginan” gisaligan sa kaakohan sa pagmantala sa walay kataposang maayong balita ug sa pag-aghat sa “matag nasod ug tribo ug pinulongan ug katawhan” sa “pagkahadlok sa Diyos ug paghatag kaniyag himaya.” (Pin. 14:​6, 7) Walay gahom sa langit o sa yuta nga makapugong kang Jehova gikan sa pagdala ngadto kaniya niadtong “nahiangay alang sa walay kataposang kinabuhi.”​—Buh. 13:48; Juan 6:44.

Walay bahin sa yuta ang nahilit pag-ayo nga dili maabot sa mensahe sa Gingharian. Ang mga paryente moduaw. Ang mga telepono ug koreo nagadala sa mga balita. Ang mga negosyante, mga mamumuo, mga estudyante, ug mga  turista makakontak sa mga tawo sa ubang mga nasod. Sama sa nangagi, mao usab karon, ang hinungdanong balita nga si Jehova nag-entrono na sa iyang langitnong Hari nga may kagahom ibabaw sa kanasoran padayon nga igamantala pinaagi niining mga pamaagiha. Ang mga manulonda makatino nga kadtong ginagutom ug ginauhaw sa kamatuoran ug pagkamatarong maabot.

Kon kabubut-on sa Ginoo nga dugang pang direktang pagwali sa mensahe sa Gingharian ang mahimo sa pipila ka dapit diin ang mga kagamhanan nakabalda hangtod karon, ang Diyos makapatunghag mga kahimtang nga magpahinabo nianang mga kagamhanana sa pag-usab sa ilang mga polisa. (Prov. 21:1) Ug diin ang mga pultahan sa kahigayonan mahimong maablihan pa, ang mga Saksi ni Jehova malipay sa pagtanyag sa ilang kaugalingon aron tinoon nga ang mga tawo niadtong mga yutaa makadawat ug igong tabang nga mahimo aron makakat-on sa mahigugmaong katuyoan ni Jehova. Sila determinado sa pagpadayon sa pag-alagad nga walay hunong hangtod nga si Jehova pinaagi ni Jesu-Kristo moingon nga ang buluhaton natapos na!

Niadtong 1992, ang mga Saksi ni Jehova puliki nga nagwali sa 229 ka kayutaan. Pag-abot sa maong tuig ang maayong balita sa Gingharian sa Diyos sa lainlaing paagi nakaabot na sa 235 ka kayutaan. Napulo niini unang naabot human sa 1975.

Unsa ka kusog ang nahimong pamatuod? Aw, sulod sa unang 30 ka tuig human sa Gubat sa Kalibotan II, ang mga Saksi ni Jehova migugol ug 4,635,265,939 ka oras sa pagwali ug pagpanudlo mahitungod sa ngalan ug Gingharian ni Jehova. Hinuon, kay daghang Saksi ug usa ka dako-dakong bahin nila ang anaa sa bug-os panahong pag-alagad, sulod sa misunod nga 15 ka tuig (katunga ra sa gidaghanon sa mga tuig), 7,858,677,940 ka oras ang gigugol sa publikong pagwali ug sa pamalaybalay ingon man sa pagdumala ug mga pagtuon sa Bibliya sa balay. Ug ang gikusgon sa buluhaton padayon nga nagauswag, samtang sila nagtaho ug laing 951,870,021 ka oras niining kalihokana sulod sa 1990/91 ug kapin sa usa ka bilyong oras sa misunod nga tuig.

Ang gidaghanon sa literatura sa Bibliya nga giapod-apod sa mga Saksi aron sa pagmantala sa Gingharian, uban sa nagkalainlaing pinulongan nga kana mabatonan, walay kasama sa bisan unsang natad sa tawhanong paningkamot. Ang mga talaan dili kompleto; apan ang mga taho nga mabatonan pa nagpakita nga sa 294 ka pinulongan, 10,107,565,269 ka libro, mga pulyeto, mga brosyur, ug mga magasin, ingon man sa dili maihap nga binilyong tract, ang napahimutang sa interesadong mga tawo tali sa mga tuig 1920 ug 1992.

Sa panahon sa pagsulat niini, ang tibuok-yutang pagwali wala pa matapos. Apan ang buluhaton nga nalampos ug ang mga kahimtang nga ilalom niana kana gihimo naghatag ug makapakombinsir nga pamatuod sa paglihok sa espiritu sa Diyos.

[Blurb sa panid 502]

Ang dagkong mga kombensiyon ug Kristohanong panggawi sa mga delegado nakadanig pagtagad

[Blurb sa panid 505]

“Kon bahin sa kahapsay, kalinaw, ug kahinlo, ang mga kombensiyonista maoy mga panig-ingnan nga pagaawaton”

[Blurb sa panid 507]

Makasaysayanhong mga kombensiyon gihimo diha sa mga dapit diin ang mga Saksi gidili sa mga dekada

[Blurb sa panid 508]

Linibo ka kilo nga literatura sa Bibliya ang gipadala ngadto sa kayutaan sa Sidlakang Uropa

[Blurb sa panid 509]

Ang kuwalipikadong mga ansiano miboluntaryo nga mobalhin ngadto sa kayutaan diin may linaing panginahanglan

[Blurb sa panid 516]

Ang ilang tinguha mao ang pag-abot sa daghang indibiduwal kutob sa mahimo sa kada balay

[Blurb sa panid 518]

Kahibulongan nga pagtubo ug ang posibilidad sa dugang pagpalapad

[Mga graph/Mga hulagway sa panid 513]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

Uswag sa mga Magmamantala sa Gingharian sa Oriente

India

10,000

5,000

10,000

5,000

1950 1960 1970 1980 1992

Republika sa Korea

60,000

30,000

1950 1960 1970 1980 1992

Hapon

150,000

100,000

50,000

1950 1960 1970 1980 1992

[Hulagway sa panid 503]

Ang Morumbi Stadium, sa São Paulo, Brazil (gipakita sa ubos), ug ang Maracanã Stadium, sa Rio de Janeiro, dungan nga gikinahanglan niadtong 1985 aron mapahiluna ang mga panon alang sa kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova

[Mga hulagway sa panid 504]

Ang pipila ka kandidato sa bawtismo sa Chorzów, Polandia, niadtong 1989

[Mga hulagway sa panid 506]

Ang Pipila ka Makasaysayanhong mga Kombensiyon Niadtong 1991

Prague, Czechoslovakia

Tallinn, Estonia (tuo)

Zagreb, Croatia (tuo)

Budapest, Hungaria (ibabaw)

Baia-Mare, Romania (tuo)

Usolye-Sibirskoye, Rusya (ubos)

Alma-Ata, Kazakhstan (ibabaw)

Kiev, Ukraine (wala)

 [Mga hulagway sa panid 511]

Internasyonal nga kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova, sa St. Petersburg, Rusya, niadtong 1992

Usa ka mainitong internasyonal nga espiritu

Gikan sa Rusya

Gikan sa Moldova

Gikan sa Ukraine

Daghang batan-on ang nanambong

Si M. G. Henschel (wala) nagahisgot sa programa uban kang Stepan Kozhemba (tunga), uban sa tabang sa tighubad

Langyaw nga mga delegado nagdalag mga Bibliya sa pinulongang Ruso aron magamit sa mga Saksi sa tibuok Rusya

[Mga hulagway sa panid 512]

Niadtong katuigang 1980 ang Katolikong Simbahan mideklarar ug gubat sa mga Saksi, sumala niining mga kliping sa Italyanhong mga mantalaan

[Hulagway sa panid 514]

Sa dihang modunggo ang mga barko sa Rotterdam, Netherlands, ang mga Saksi atua didto aron makigsulti sa mga tawo mahitungod sa Gingharian sa Diyos

[Hulagway sa panid 515]

Bisan sa teritoryo nga subsob kobrehan, sama dinhi sa Guadeloupe, ang mga Saksi padayon nga naningkamot sa pag-abot sa mga kasingkasing sa ilang mga silingan uban sa maayong balita