ANG UNANG mga Kristohanon ilabinang maisogon. Panahon sa grabeng mga paglutos niadtong unang tulo ka siglo, daghan kanila ang gipatay sa paganong mga Romano tungod kay dili sila mosimba sa emperador. Usahay, gitukod ang halaran sa usa ka arena. Aron makabaton sa ilang kagawasan, ang mga Kristohanon mosunog lamang ug usa ka pudyot nga insenso ingong pag-ila sa pagkabalaan sa  emperador. Bisan pa, dili daghan ang mikompromiso. Ang kadaghanan mipalabing mamatay inay mosalikway sa ilang pagtuo.

Sa modernong kapanahonan, ang Kristohanong mga Saksi ni Jehova nagbaton sa samang baroganan labot sa politikal nga neyutralidad. Pananglitan, ang ilang malig-ong baroganan bisan pa sa pagsupak sa Nazismo maoy usa ka butang sa kasaysayan. Sa wala pa ug sa panahon sa ikaduhang gubat sa kalibotan, gibanabana nga un-kuwarto sa Alemang mga Saksi ang nakalasan sa ilang mga kinabuhi, kadaghanan sa mga kampong konsentrasyon, tungod kay sila nagpabiling neyutral ug midumili sa pag-ingong “Heil Hitler.” Ang gagmayng mga bata pinuwersang gibulag gikan sa ilang Saksing mga ginikanan. Bisan pa sa pagpit-os, ang mga bata nagpabiling lig-on ug midumili nga mahugawan sa dili-kasulatanhong mga pagtulon-an nga gisulayan sa uban nga ipugos kanila.

Sa kinatibuk-an ang mga Saksi ni Jehova karon dili na puntariya sa grabeng paglutos. Bisan pa, usahay mobangon ang dili pagsinabtanay ingong resulta sa matanlagong desisyon sa batan-ong mga Saksi nga dili makig-ambit sa patriotikanhong mga seremonyas, sama sa pagsaludar sa bandera.

Ang mga anak sa mga Saksi ni Jehova gitudloan nga dili nila bugnawon ang uban sa pagsaludar sa bandera; kana maoy butang nga pagadesisyonan sa matag indibiduwal. Hinunoa, ang baroganan sa mga Saksi mismo, malig-on: Dili sila mosaludar sa bandera sa bisan unsang nasod. Sa bisan unsang paagi kini wala himoa aron ipakita ang kawalay-pagtahod. Sila sa pagkatinuod nagatahod sa bandera sa bisan unsang nasod nga ilang gipuy-an, ug  ilang gipakita kining maong pagtahod pinaagi sa pagsunod sa mga balaod sa maong nasod. Dili gayod sila moapil sa bisan unsang matang sa batok-kagamhanang kalihokan. Sa pagkatinuod, ang mga Saksi nagtuo nga ang presenteng tawhanong mga kagamhanan nahisulod sa “kahikayan sa Diyos” nga iyang gitugotan nga molungtad. Busa ilang giisip ang ilang kaugalingon nga ubos sa balaang mando nga mobayad ug mga buhis ug motahod sa “superyor nga mga awtoridad.” (Roma 13:​1-7) Kini maoy kaharmoniya sa iladong pahayag ni Kristo: “Ihatag ug balik kang Cesar kon unsay iya ni Cesar​—ug sa Diyos kon unsay iya sa Diyos.”​—Mateo 22:​21, Katolikong Jerusalem Bible.

‘Apan ngano man,’ hayan ang pipila mangutana, ‘nga ang mga Saksi ni Jehova dili mopasidungog sa bandera pinaagi sa pagsaludar niana?’ Kini maoy tungod kay ilang gilantaw ang pagsaludar sa bandera ingong usa ka buhat sa pagsimba, ug ang pagsimba alang lamang sa Diyos; uyon sa ilang tanlag dili nila ikahatag ang maong pagsimba kang bisan kinsa o sa bisan unsang butang gawas sa Diyos. (Mateo 4:10; Buhat 5:29) Busa, sila mapasalamaton sa dihang tahoron sa mga edukador kining maong pagtuo ug tugotan ang mga anak sa mga Saksi nga magpabilin sa ilang mga tinuhoan.

Dili ikatingala, ang mga Saksi ni Jehova wala mag-inusara sa pagtuo nga ang pagsaludar sa bandera may kalangkitan sa pagsimba, sumala sa gipakita sa mosunod nga mga komento:

“Ang unang mga bandera maoy halos pulos relihiyoso ang kinaiya. . . . Ang ayuda sa relihiyon dayag nga kanunay gipangita aron pakabalaanon ang nasodnong mga bandera.” (Italiko amoa.)​—Encyclopædia Britannica.

“Ang bandera, sama sa krus, sagrado. . . . Ang mga lagda ug mga regulasyon may kalabotan sa tawhanong tinamdan sa nasodnong mga bandera nagagamit ug kusganon, mapadayganong mga pulong, sama sa, ‘Serbisyo sa Bandera,’ . . . ‘Paghatag katahoran sa Bandera,’ ‘Debosyon sa Bandera.’” (Italiko amoa.)​—The Encyclopedia Americana.

“Ang mga Kristohanon midumili sa . . . paghalad ngadto sa espiritu sa [Romanong] emperador​—halos ekibale sa ato karong pagdumili sa pagsaludar sa bandera o pagsumay sa panumpa sa pag-unong.”​—Those About to Die (1958), ni Daniel P. Mannix, panid 135.

Sa makausa pa, dili tuyo sa mga Saksi ni Jehova nga dili motahod sa bisan unsang kagamhanan o mga magmamando niini pinaagi sa dili pagsaludar sa bandera. Mao lamang nga sila dili, sa usa ka masimbahong buhat, moyukbo o mosaludar sa usa ka larawan nga naghawas sa Estado. Ila kining gilantaw ingong sama sa baroganan nga gihimo niadtong kapanahonan sa Bibliya sa tulo ka batan-ong Hebreohanong mga lalaki kinsa midumili sa pagyukbo sa atubangan sa estatuwa nga gitukod sa patag sa Dura sa Babilonyanhong hari nga si  Nabukodonosor. (Daniel, kapitulo 3) Busa, samtang ang uban nagsaludar ug nanumpa sa pag-unong, ang mga anak sa mga Saksi ni Jehova gitudloan sa pagsunod sa ilang mga tanlag nga gibansay sa Bibliya. Mao nga, sila sa hilom ug sa matinahurong paagi modumili sa pagsalmot. Sa susamang mga katarongan, ang mga bata nga Saksi dili moapil sa dihang ang nasodnong mga awit ginaawit o ginapatugtog.

Karong mga adlawa, kadaghanan sa mga nasod nagtahod sa katungod sa mga ginikanan nga mohatag sa ilang mga anak ug relihiyosong instruksiyon uyon sa ilang mga tinuhoan. Ang tanang relihiyon nagpaluyo niining maong katungod, ingong gipakita sa balaod sa simbahan nga ginapatuman gihapon sa Katolikong Simbahan: “Kay nakahatag ug kinabuhi sa ilang mga anak, ang mga ginikanan nailalom sa estrikto kaayong obligasyon nga tudloan sila, ug nakabaton ug katungod sa paghimo niana; mao kanay katarongan kon nganong kinahanglang ang mga ginikanan ilabinang motagana sa ilang mga anak ug Kristohanong edukasyon sumala sa doktrina sa Simbahan.”​—Canon 226.

Ang mga Saksi ni Jehova dili na mohangyog labaw pa. Ingong nagmahal nga mga ginikanan, naningkamot sila nga isilsil ang tinuod Kristohanong mga sukdanan diha sa ilang mga anak ug itanom kanila ang gugma sa silingan ug pagtahod sa kabtangan sa ubang tawo. Ilang gipaningkamotan nga masunod ang tambag ni apostol Pablo sa mga Kristohanon sa Efeso: “Mga ginikanan, ayaw pagsuk-a ang inyong mga anak. Hinunoa, amumaha sila sa Kristohanong disiplina ug maayong pagtulon-an.”​—Efeso 6:​4, Today’s English Version.

Sa pila ka pamilya, usa lamang ka ginikanan ang Saksi ni Jehova. Sa maong situwasyon, ang Saksi nga ginikanan ginadasig nga ilhon usab ang katungod sa dili-Saksing ginikanan nga tudloan ang mga bata uyon sa iyang relihiyosong mga  tinuhoan. Ang mga bata nga naladlad sa lainlaing relihiyosong mga panglantaw talagsa rang makasinatig dili maayong epekto, kon aduna man ugaling. * Sa pagkatinuod, ang tanang bata kinahanglang magdesisyon kon unsang relihiyon ang ilang sundon. Natural, dili tanang bata mosunod sa relihiyosong mga prinsipyo sa ilang mga ginikanan, mga Saksi ni Jehova man o dili.

Angay usab nimong mahibaloan nga ang mga Saksi ni Jehova nagahatag ug dakong importansiya sa tanlag sa indibiduwal nga Kristohanon. (Roma, kapitulo 14) Ang Kombensiyon Bahin sa mga Katungod sa Bata, nga gisagop sa Asembliya Heneral sa Hiniusang Kanasoran niadtong 1989, miila sa katungod sa bata sa “kagawasan sa paghunahuna, tanlag ug relihiyon” ug sa katungod “sa walay babag nga pagpahayag sa iyang opinyon ug aron kanang maong opinyon pagahatagan ug konsiderasyon sa bisan unsang butang o pamaagi nga nagaapektar sa bata.”

Walay duha ka bata nga sa tukma pareho. Busa, makataronganon lamang nga imong dahomon nga dunay pipila ka kalainan sa mga desisyon nga himoon sa mga bata nga Saksi o sa ubang mga estudyante may kalabotan sa pila ka kalihokan ug mga asaynment sa tunghaan. Masaligon kami nga uyon usab kamo sa prinsipyo sa kagawasan sa tanlag.