Kapitulo 9

Gahom sa Paglaom sa Pagkabanhaw

1. Unsang kahibulongang kalaoman ang gihimong posible pinaagig pagkabanhaw?

 KON walay pagkabanhaw, walay paglaom sa bisan unsang umaabot nga kinabuhi alang sa tawhanong mga patay. Apan si Jehova, tungod sa di-takos nga kalulot, nagbukas alang sa mga benilyon nga nangamatay ug talagsaong kahigayonan sa pagpahimulos sa kinabuhing dayon. Ingong resulta, kita usab aduna ing makadasig-kasingkasing nga paglaom nga mahiusa pag-usab uban sa mga hinigugma kinsa nangatulog diha sa kamatayon.​—Itanding Marcos 5:35, 41, 42; Buhat 9:36-41.

2. (a) Diha sa unsang mga paagi nga ang pagkabanhaw napamatud-an nga importante sa pagtuman sa katuyoan ni Jehova? (b) Kanus-a ilabina nga ang paglaom sa pagkabanhaw usa ka hinungdanong tinubdan sa kalig-on alang kanato?

² Tungod sa pagkabanhaw si Jehova makahimo, nga walay dumalayong kadaot ngadto sa iyang matinumanong mga alagad, sa pagtugot kang Satanas hangtod sa kinutbanan sa pagsulay nga pamatud-an ang iyang daotang pasangil, “Ang tanan nga iya sa usa ka tawo iyang ihatag tungod sa iyang kalag.” (Job 2:4) Tungod kay si Jesus gibanhaw man gikan sa mga patay siya nakaarang sa pagpresentar sa bili sa iyang tawhanong halad atubangan sa langitnong trono sa iyang Amahan, uban sa nagaluwas-kinabuhing benepisyo alang kanato. Pinaagi sa pagkabanhaw silang mga isigkamanununod uban ni Kristo mahiusa uban kaniya didto sa langitnong Gingharian. Ug alang kanatong tanan nga adunay pagtuo, ang pagkabanhaw usa ka tinubdan sa kalig-on nga labaw sa naandan sa dihang masugamak ta ang mga pagsulay nga nagaatubang sa kamatayon.

 Kon Nganong Kinahanglanon sa Kristohanong Pagtuo

3. (a) Diha sa unsang kahulogan nga ang pagkabanhaw usa ka “nahauna nga doktrina”? (b) Unsa ang kahulogan sa pagkabanhaw ngadto sa kalibotan sa katibuk-an?

³ Ang pagkabanhaw maoy, ingon sa gisulti sa Hebreohanon 6:1, 2, usa ka “nahauna nga doktrina,” nga bahin sa pundasyon sa pagtuo nga kon wala kana kita dili gayod mahimong hamtong nga mga Kristohanon. Pero kana halayo kaayo sa panghunahuna sa kalibotan sa katibuk-an. Kay wala ing espirituwalidad, dugang ug dugang mga tawo nagakinabuhi sa pangagpas sa kalingawan. Kini rang kinabuhia ang ilang nakita nga tinuod. (1 Cor. 15:32) Silang nagatapot sa naandang mga relihiyon, sa sulod man o sa gawas sa Kakristiyanohan, nagahunahuna nga aduna silay dili mamatay nga kalag, nga ang pagkabanhaw dili na kinahanglanon. Ang bisan kinsa nga mosulay sa pagpatakdo niining duha ka pagtulon-an makakaplag nga mas makapalibog inay kay magpabuhi sa paglaom. Unsaon ta man sa pagtabang kadtong mahinangop sa pagpatalinghog?​—Buh. 17:32.

4. (a) Sa dili pa ang usa ka tawo makapabili sa pagkabanhaw, unsa ang hayan gikinahanglan tang hisgotan uban kaniya? (b) Unsang mga teksto ang gamiton mo sa pagpatin-aw kon unsay kalag? Ang kahimtang sa mga patay? (c) Pero unsa na man kon adunay mogamit sa hubad sa Bibliya nga daw nagapalubog sa mga kamatuoran nga anaa sa maong mga teksto?

⁴ Sa dili pa ang maong mga tawo makapabili kon unsa ka kahibulongang tagana ang pagkabanhaw, kinahanglang ilang masabtan kon unsa ang kalag ug ang kahimtang sa mga patay. Sagad, pipila ra ka kasulatan ang gikinahanglan aron sa pagpatin-aw niining mga butanga ngadto sa tawo nga gigutom sa kamatuoran. (Gen. 2:7; Ezek. 18:4; Sal. 146:3, 4) Pero ang pipila ka modernong mga hubad ug mga edisyon sa Bibliya nga gibatbat sa dinaghang mga pulong nagpalubog niining mga kamatuorana. Busa gikinahanglang pagatagdon ang mga pulong nga gigamit diha sa orihinal nga mga linguwahe sa Bibliya.

5. Unsaon mo man sa pagtabang sa maong tawo aron makasabot kon unsa ang kalag?

⁵ Ang New World Translation ilabinang hinungdanon sa  paghimo niini, kay kana masubayong naghubad sa Hebreohanong termino nga neʹphesh ug sa katakdong Gregong pulong nga psy·kheʹ ingong “kalag,” ug diha sa apendise niini gitala ang daghang teksto kon diin kining mga terminoha makita. Ang ubang modernong mga bersiyon mahimong maghubad sa samang orihinal nga mga pulong dili lang ingong “kalag” kondili ingong “linalang,” “tawo,” “persona” ug “kinabuhi”; “akong neʹphesh” hayan hubaron nga “Ako,” ug “imong neʹphesh” ingong “ikaw.” Ang pagtandi niining mga Bibliyaha uban sa pipila mas daang mga hubad o sa New World Translation makatabang sa sinserong estudyante sa pag-ila nga ang orihinal-pinulongang mga termino nga gihubad nga “kalag” nagpasabot ug (1) mga tawo, (2) mga mananap ug (3) ang kinabuhi nga ilang ginatagamtam. Pero kana wala gayod magpasabot ug ideya nga ang usa ka kalag dili makita, dili mahikap nga mogula gikan sa lawas sa pagkamatay ug magpadayon sa buhing paglungtad sa ubang dapit.

6. (a) Ngano ang pipila ka modernong mga hubad nagapalibog sa mga magbabasa maylabot sa kahulogan sa Sheol, Hades ug Gehenna? (b) Unsaon mo man sa pagpatin-aw gikan sa Bibliya ang kahimtang sa mga tawo nga anaa sa Sheol, o Hades? Sa Gehenna?

⁶ Mao man usab, ang New World Translation maoy masubayon diha sa paggamit niini ug Sheol aron isulat ang samang mga titik sa Hebreohanong terminong sh^eōlʹ ug sa paggamit sa Hades para sa Gregong terminong haʹdes ug Gehenna alang sa geʹen·na. Pero ang pipila ubang modernong mga hubad ug mga binatbat sa dinaghang mga pulong nagpalibog sa magbabasa pinaagig paghubad sa DUHANG haʹdes ug geʹen·na ingong “impiyerno,” nga dugang pa sa paggamit sa “ang lubnganan” ug “ang kalibotan sa mga patay” ingong laing mga hubad sa sh^eōlʹ ug haʹdes. Pinaagig pagtandi sa mga hubad, diin gikinahanglan, mahimong ikapadayag nga ang Sheol mao ang katakdo sa Hades. (Sal. 16:10; Buh. 2:27) Nagpatin-aw ang Bibliya nga ang Sheol, o Hades, ang kumong lubnganan sa katawhan, duyog sa kamatayon, dili sa kinabuhi. (Sal. 89:48; Pin. 20:13) Kana usab nagapunting ngadto sa kalaoman nga mahibalik gikan didto pinaagig pagkabanhaw. (Job 14:13; Buh. 2:31) Sa kasukwahi, wala ing kalaoman sa umaabot nga kinabuhi  alang kanilang mahamutang sa Gehenna, ug, siyempre, ang kalag wala hisgoti nga adunay buhing paglungtad didto.​—Mat. 18:9; 10:28.

7. Tungod kay hustong nasabtan, sa unsang paagi ang pagkabanhaw mag-impluwensiya sa tinamdan ug mga buhat sa usa ka tawo?

⁷ Tungod sa pagkatin-aw na sa maong mga butang, ang kamatayon ug pagkabanhaw ni Kristo aduna na ing tinuod nga kahulogan. Ang usa ka tawo karon matabangan na sa pagsabot sa kahulogan sa pagkabanhaw alang kaniya ug makasugod sa pagpabili sa gugma ni Jehova sa pagtagana sa maong kahibulongang tagana. Ang kaguol nga gibati niadtong namatyan ug mga hinigugma mahimo na karong mapulihan ug malipayong kalaoman sa balik nga panag-usa didto sa Bag-ong Kahikayan sa Diyos. Ang una-siglong mga Kristohanon nakaamgo nga ang pagkabanhaw ni Jesu-Kristo maoy usa ka sukaranan sa Kristohanong pagtuo. Sa kasibot sila nagpamatuod ngadto sa uban bahin niana ug ang paglaom nga gipasalig niana. Mao man, usab, silang nagapabili niana karon maikagong nagapaambit niining bililhong kamatuoran ngadto sa uban.​—Buh. 5:30-32; 10:40-43; 13:32-39; 17:31.

Paggamit sa ‘Yawi sa Hades’

8. Unsay kahulogan sa paggamit ni Jesus sa “mga yawi sa kamatayon ug sa Hades” alang sa iyang dinihogan-espiritung mga sumusunod?

⁸ Ang tanan nga mahiuban ni Kristo didto sa iyang langitnong Gingharian kinahanglang mamatay gayod. Pero hibalo sila kaayo sa pasalig nga iyang gihatag sa miingon siya ngadto sa apostol nga si Juan: “Ako namatay, apan tan-awa! ako buhi hangtod sa kahangtoran, ug ania kanako ang mga yawi sa kamatayon ug sa Hades.” (Pin. 1:18) Unsay iyang gipasabot? Siya mipatagad sa iyang kaugalingong kasinatian. Siya, usab, namatay. Pero wala siya biyai sa Diyos didto sa Hades. Sa ikatulong adlaw si Jehova mismo mibanhaw kaniya ngadto sa espiritung kinabuhi ug mihatag kaniyag imortalidad. Dili lang kana ra, kondili ang Diyos mihatag kaniya sa “mga yawi sa kamatayon ug sa Hades” aron gamiton sa pagpagawas sa uban gikan sa kumong lubnganan sa katawhan ug gikan sa mga epekto sa Adanhong sala. Tungod kay maoy naggunit sa  maong mga yawi, si Jesus makaarang sa pagbanhaw sa iyang matinumanong mga sumusunod gikan sa mga patay. Sa dihang iyang buhaton na kana, siya mohatag ug bililhong gasa sa dili mamatay langitnong kinabuhi ngadto sa dinihogan-espiritung mga membro sa iyang kongregasyon, sama ra gayod sa gihimo sa iyang Amahan alang kaniya.​—Roma 6:5; Filip. 3:20, 21.

9. Kanus-a man mahitabo ang pagkabanhaw sa matinumanon dinihogang mga Kristohanon?

⁹ Kanus-a man nga ang matinumanon dinihogang mga Kristohanon makatagamtam nianang maong pagkabanhaw? Kana nagsugod na. Nagpatin-aw ang apostol nga si Pablo nga sila banhawon ‘sulod sa presensiya ni Kristo,’ nga ang maong presensiya nagsugod sa 1914 K.P. (1 Cor. 15:23) Karon, sa dihang matapos na nila ang ilang yutan-ong kurso, dili na kinahanglan silang maghulat pa diha sa kamatayon sa pagbalik sa ilang Ginoo. Sa pagkamatay nila sila bangonon diha sa espiritu, nga “mailisan, sa kalit, diha sa usa ka pagpamilok.” Pagkadakong kalipay nga ilang maangkon, sanglit kay “ang ilang binuhatan mokuyog man gayod kanila”!​—1 Cor. 15:51, 52; Pin. 14:13.

10. Adunay unsang lain nga pagkabanhaw, ug kanus-a man kana mosugod?

¹⁰ Pero ang pagkabanhaw dili kay alang kanila lamang. Ang punto nga kana gitawag nga ang “unang pagkabanhaw” nagbutyag nga adunay lain nga kinahanglang mosunod. (Pin. 20:6) Kadtong makabenepisyo gikan ning ulahing pagkabanhaw makabaton ug malipayong kalaoman sa kinabuhing walay kataposan sa usa ka Paraisong yuta. Kanus-a man kana mahitabo? Ang basahon sa Pinadayag nagapakita nga mahitabo kana human mawagtang “ang yuta ug ang langit” sa karong daotang sistema sa mga butang. Ang maong kataposan sa daang sistema haduol na kaayo. Human niana, sa tinudlong panahon sa Diyos, ang yutan-ong pagkabanhaw mosugod.​—Pin. 20:11, 12.

11. Kinsa man ang maapil taliwala sa mga matinumanon nga banhawon ngadto sa kinabuhi ibabaw sa yuta, ug ngano kanang kulba-hinam nga kalaoman?

¹¹ Kinsa man ang mahalakip? Ang matinumanong mga alagad ni Jehova gikan pa sa karaang kapanahonan. Taliwala  kanila mao ang mga tawo kinsa, tungod sa ilang malig-ong pagtuo diha sa pagkabanhaw, “nagsalikway sa kagawasan pinaagig pipila ka lukat”​—ang pipila mikompromiso sa ilang integridad ngadto sa Diyos aron makaikyas sa mabangis nga kamatayon. (Heb. 11:35) Usa ka kalipay gayod sa paghimamat kanila sa personal ug sa pagpaminaw gikan kanila, nga sila mismo ang magsugid, sa mga detalye maylabot sa mga hitabo nga gitaho lamang sa minubo diha sa Bibliya! Apil sa uban pa, anaa si Abel, ang unang matinumanong saksi ni Jehova. Sila si Enoc ug Noe, maisogong mga magwawali sa mensahe sa Diyos sa pasidaan sa wala pa ang Lunop. Si Abraham, nga nag-abiabi ug mga manulonda. Si Moises, nga pinaagi kaniya gihatag ang Kasugoan didto sa Bukid Sinai. Ang maisogong mga propeta sama kang Jeremias, kinsa nakasaksi sa kalaglagan sa Jerusalem sa 607 W.K.P. Ug si Juan nga Bautista, kinsa nakadungog mismo sa Diyos nga nagpaila kang Jesus ingong Iyang Anak. Anaa usab ang mga maunongon nga nangamatay sulod sa kataposang mga adlaw sa presenteng sistema.​—Heb. 11:4-38; Mat. 11:11.

12. (a) Pila ang pagabanhawon nga mga patay sa Hades? (b) Busa kinsa man ang malakip, ug ngano?

¹² Sa kapulihay, ang uban, usab, pagabanhawon. Ang gidak-on sa paggamit ni Jesus sa ‘mga yawi sa Hades’ alang sa katawhan gipakita diha sa panan-awon nga gihatag ngadto kang apostol nga si Juan nga niana iyang nakita ang Hades nga “gitambog ngadto sa linaw nga kalayo.” Unsa man ang kahulogan niana? Nga kana gilaglag; nga dili na maglungtad tungod sa kompletong pagkahabwa. Busa, nga dugang pa sa pagbanhaw sa matinumanong mga magsisimba ni Jehova, si Jesus sa kamaluloy-on magbanhaw gikan sa Hades, o Sheol, bisan sa mga tawong dili matarong. Kini sila banhawon dili aron lamang hukman kon angay ba sa kamatayon pag-usab. Diha sa matarong nga kahimtang ubos sa Gingharian sa Diyos sila tabangan nga makapahiuyon sa ilang mga kinabuhi sa mga paagi ni Jehova. Ang panan-awon nagpakita sa “linukot nga basahon” nga gibuksan, ug sila makabaton ug kahigayonan nga ikasulat ang ilang mga ngalan diha niana. Sila “pagahukman sa tinagsatagsa  sumala sa ilang binuhatan” nga nahimo human sa ilang pagkabanhaw. (Pin. 20:12-14; Buh. 24:15) Busa, nga pagasabton pinasukad sa punto de bista sa ultimang resulta, ang ilaha mahimong “usa ka pagkabanhaw sa kinabuhi” ug dili kay di-kalikayang “usa ka pagkabanhaw sa [malaglagong] hukom.”​—Juan 5:28, 29.

13. (a) Kinsa ang dili banhawon? (b) Sa unsang paagi gayod ang kahibalo maylabot sa kamatuoran sa pagkabanhaw mag-apektar sa atong mga kinabuhi?

¹³ Siyempre, dili tanan nga kanhiay nagkinabuhi pagabanhawon. Ang pipila nagpakasala nga dili na posible ang pagkabanhaw. Silang pagapatyon sa “dakong kasakitan,” nga karon haduol na, mahiapil kanilang kinsa makaagom sa walay kataposang kalaglagan. (Mat. 12:31, 32; 23:33; 24:21, 22; 25:41, 46; 2 Tes. 1:6-9) Mao nga, samtang ang talagsaon uyamot nga kaluoy ginapakita pinaagig pagbanhaw sa tanan nga anaa sa Hades, ang pagkabanhaw dili basihanan sa atong pagkadimatinagdanon maylabot sa atong pagkinabuhi karon. Hinunoa, kinahanglang magpalihok kana kanato sa pagpakita sa atong dulot nga pagpabili dapig ning maong tinuod nga di-takos nga kalulot sa Diyos.

Napalig-on Pinaagig Paglaom sa Pagkabanhaw

14. Sa unsang paagi ang pagkabanhaw mahimong tinubdan ug dakong kalig-on alang sa tawo nga hapit nang mamatay?

¹⁴ Kadtong kinsa naghupot gayod ug paglaom sa pagkabanhaw makakuhag dakong kalig-on gikan niana. Sa dihang hapit na matapos ang ilang kinabuhi, hibalo sila nga dili nila mahimong iuswag ang kamatayon sa dumalayong panahon, bisan unsa pang mga paaging medikal ang gamiton. (Eccl. 8:8) Kon sila nagpabiling puliki diha sa buluhaton sa Ginoo nga nag-alagad nga maunongon uban sa iyang organisasyon, sila makatutok sa umaabot uban ang bug-os nga pagsalig. Sila nasayod nga pinaagig pagkabanhaw diha sa tinudlong panahon sa Diyos ilang tagamtamon pag-usab ang kinabuhi. Ug pagkaanindot nga kinabuhi kana unya! “Ang tinuod nga kinabuhi,” ingon sa pagtawag ni apostol Pablo niana.​—1 Tim. 6:19; 1 Cor. 15:58; Heb. 6:10-12.

15. Kon kita hulgaon pinaagig mabangisong mga maglulutos, unsa ang moabag kanato sa paghupot kanunay sa pagkamatinumanon ngadto kang Jehova?

 ¹⁵ Dili lang igo ra sa pagkahibalo nga adunay pagkabanhaw, kondili ang pag-ila sa Usa nga mao ang Tinubdan sa maong tagana mao ang magpahimo natong malig-on. Kini magpalig-on kanatong magmaunongon sa Diyos bisan pa kon hulgaon sa kamatayon diha sa mga kamot sa mabangisong mga maglulutos. Dugay nang gigamit ni Satanas ang kahadlok sa dili pa panahong kamatayon ingong paagi sa paggalong sa katawhan diha sa kaulipnan. Pero si Jesus wala mosurender sa maong kahadlok; siya nagpamatuod nga matinumanon ngadto kang Jehova hangtod gayod sa kamatayon. Ang nalampos sa iyang kamatayon iyang gitagana ang paagi sa pagluwas sa uban gikan sa maong kahadlok. (Heb. 2:14, 15) Ingong resulta sa ilang pagtuo sa maong tagana, ang iyang matuod nga mga sumusunod nagpatunghag talagsaong rekord ingong mga tighupot ug integridad. Sa dihang gibutang sa pagpit-os, sila nagpamatuod nga ‘wala nila higugmaa ang ilang kaugalingong mga kalag’ nga labaw kay sa ilang paghigugma kang Jehova. (Pin. 12:11) Sa pagkamaalamon, dili nila sulayang luwason ang ilang presenteng kinabuhi pinaagig pagsalindot sa Kristohanong mga prinsipyo, nga mawad-an lamang sa kalaoman sa kinabuhing dayon. (Luc. 9:24, 25) Nahuptan mo ba ang maong matang sa pagtuo? Imong mahuptan kana kon tinuod mong gihigugma si Jehova ug gitisok sa kasingkasing kon unsa ang kahulogan sa pagkabanhaw alang kanimo.

Repasong Panaghisgot

● Nganong gikinahanglan sa usa ka tawo nga masabtan kon unsa ang kalag ug ang kahimtang sa mga patay sa dili pa siya makapabili sa pagkabanhaw?

● Kinsa ang banhawon gikan sa mga patay? Sa unsang paagi kining kahibaloa mag-apektar kanato?

● Sa unsang paagi ang paglaom sa pagkabanhaw magpalig-on kanato?

[Mga Pangutana sa Pagtuon]