Kapitulo 5

Kagawasan nga Natagamtam sa mga Magsisimba ni Jehova

1, 2. (a) Unsang matang sa kagawasan nga gihatag sa Diyos sa unang tawhanong paris? (b) Nganli ang pipila sa mga balaod nga nagbuot sa ilang kalihokan.

 SA DIHANG gilalang ni Jehova ang unang tawhanong paris, sila nagpahimulos sa kagawasan nga mas labaw kay sa bisan unsa nga nabatonan sa mga tawo karon. Ang ilang puloy-anan mao ang Paraiso. Walay sakit nga nagdaot sa ilang pagpahimulos sa kinabuhi. Ang kamatayon wala maghulat kanila. Apan ang pagtahod sa mga balaod sa Diyos mao ang importanteng bahin diha sa ilang pagpadayon sa pagbaton sa maong kagawasan.

² Ang pipila sa ubang mga balaod hayan wala na ikabungat sa pulong, pero sila si Adan ug Eva gibuhat aron mahimong maandan na lamang alang kanila sa pagsunod niana. Mao nga ang gana sa pagkaon timailhan sa panginahanglan nga mokaon; kauhaw, ang panginahanglan nga moinom. Ang pagsalop sa adlaw nagdasig kanila sa pagbaton ug gikinahanglang pahulay ug katulog. Si Jehova usab misulti kanila ug mihatag kanilag asaynment sa trabaho. Sa tinuoray ang maong asaynment usa ka sugo, sanglit kay kana magbuot man sa ilang paagi sa panglihok. Pero pagkamaluloton, pagkamakapaayo kadto nga sugo! Naghatag kadto nila ug buluhaton nga sa bug-os matagbawon, aron sa bug-os gamiton ang ilang mga katakos diha sa mapuslanong mga paagi. Sila magpatunghag mga anak, magbuot ibabaw sa kamananapan sa yuta ug sa inanay padakoon ang mga utlanan sa Paraiso hangtod nga kana molukop sa globo. (Gen. 1:28; 2:15) Wala sila pabug-ati sa Diyos sa wala kinahanglanang mga detalye. Ang igong kagawasan gitugot kanila aron sa paghimog mga desisyon. Unsa pa may dugang hangyoon ni bisan kinsa?

3. Sa unsang paagi si Adan natabangan unta sa paggamit nga maalamon sa iyang kagawasan sa paghimog mga desisyon?

 ³ Siyempre, sa dihang gihatagan si Adan sa pribilehiyo sa paghimog mga desisyon, wala kadto magkahulogan nga bisan unsa lang nga desisyon mahimong himoon niya, bisan unsa kana, nga magpatunghag maayong mga resulta. Ang iyang kagawasan sa paghimog mga desisyon nagpasabot ug kaakohan. Makakat-on siya pinaagig pagpatalinghog sa iyang langitnong Amahan ug sa pagpaniid sa Iyang mga buhat, ug ang Diyos mihatag kang Adan ug intelihensiya nga magpaarang niya sa pagpadapat sa iyang nakat-onan. Sanglit si Adan gilalang “diha sa dagway sa Diyos,” ang kinaiyang hilig mao ang pagsumbaliksilaw sa diyosnong mga hiyas sa dihang maghimog mga desisyon. Siya gayod magmabinantayon sa pagbuhat niana kon siya sa tinuoray nagpabili sa gibuhat sa Diyos alang kaniya ug buot pahimut-an ang Diyos.​—Gen. 1:26, 27; itanding Juan 8:29.

4. (a) Ang mapugnganon bang sugo nga gihatag kang Adan naghikaw kaniya ug kagawasan? (b) Ngano nga kana usa ka tukma nga kinahanglanon?

⁴ Ingong pahinumdom sa pagsalig sa tawo diha sa iyang Maglalalang ug Maghahatag-Kinabuhi, si Jehova mipahimutang niining sugoa kaniya: “Gikan sa tanang kahoy sa tanaman ikaw mahimong mokaon sa katagbawan. Apan sa kahoy sa pag-ila sa maayo ug daotan dili ka gayod mokaon gikan niana, kay sa adlaw nga ikaw mokaon gikan niana ikaw gayod mamatay.” (Gen. 2:16, 17) Ang mao bang sugo naghikaw sa tawo ug kagawasan? Wala gayod. Si Adan libre man sa pagsunod o pagsupil. Ang gipahamtang nga pagdili dili suliran. Dihay daghan nga iyang makaon nga dili mohikap sa maong usa ka kahoy. Apan, haom lamang nga iyang ilhon ang yuta nga iyang gipuy-an iya sa Diyos ug nga, ingong Maglalalang, ang Diyos mao ang may katungod nga Magmamando sa iyang linalang.​—Sal. 24:​1, 10.

5. (a) Giunsa nila ni Adan ug Eva pagwagtang sa mahimayaong kagawasan nga ilang nahuptan? (b) Unsa ang mipuli niana, ug sa unsang paagi kita naapektahan?

⁵ Pero unsa ang nahitabo? Gipalihok sa hakog nga ambisyon, usa ka anghel naglimbong kang Eva pinaagig pagtakoban  ingong matuod nga giya, nga may gipasalig kaniya nga supak sa kabubut-on sa Diyos. Inay kay sundon ang iyang Amahan, si Adan miduyog kang Eva sa pagpakasala. Pinaagig pagkapyot sa butang nga dili ila, si Adan ug Eva nawad-an sa mahimayaong kagawasan nga ilang nahuptan. Ang sala mao na ang ilang agalon ug, ingon sa gipasidaan sa Diyos, ang kamatayon naghulat na kanila. Ingong sangpotanan, unsang panulondon ang napasa ngadto sa ilang mga anak? Kasal-anan, nga dayag diha sa dala-pagkatawong hilig ngadto sa pagkadaotan, diha sa mga kahuyangan nga magpahimo sa usa nga daling madutlan ug sakit ug sa ultimang pagkakulkol tungod sa pagkatigulang. Ang kamatayon usab. Ang napanunod nga hilig ngadto sa pagkadaotan, nga gipasamot pinaagig Satanasnong impluwensiya, nagpatunghag katilingban nga ang kinabuhi nahimong talandogon o peligroso alang sa tanan. Pagkasukwahi kaayo sa kagawasan nga gihatag sa Diyos sa katawhan sa sinugdanan!​—Roma 5:12; Job 14:1; Pin. 12:9.

Kon Diin Makaplagan ang Kagawasan

6. (a) Diin man makaplagan ang tinuod nga kagawasan? (b) Bahin sa unsang matang sa kagawasan ang gihisgotan ni Jesus sa Juan 8:31, 32?

⁶ Tungod sa mga kahimtang karon, dili ikatingala nga ang katawhan nagapangandoy ug mas dakong kagawasan kay sa ilang nabatonan na. Pero diin man makaplagan ang tinuod nga kagawasan? Si Jesu-Kristo miingon: “Kon kamo magpabilin sa akong pulong, kamo tinuod gayod nga akong mga tinun-an, ug kamo makaila sa kamatuoran, ug ang kamatuoran magpahigawas kaninyo.” (Juan 8:31, 32) Kining maong kagawasan dili ang matang nga limitado nga ginalaoman sa katawhan sa dihang ilang isalikway ang usa ka politikal nga magmamando o porma sa gobyerno sa pagdapig sa lain. Hinunoa, kini nagapunting sa gamot gayod sa tawhanong mga problema. Ang gihisgotan ni Jesus mao ang kagawasan gikan sa sala, sa maulipnong pagkabilanggo sa kasal-anan. (Tan-awang Juan 8:24, 34-36.) Busa kon ang usa ka tawo mahimong tinuod nga tinun-an ni Jesu-Kristo, kini moresultag dayag nga kausaban diha sa iyang kinabuhi, usa ka kagawasan.

7. (a) Sa unsang kahulogan, diay, nga kita mahigawas gikan sa sala karon? (b) Sa pagbaton sa maong kagawasan, unsa ang kinahanglang buhaton ta?

 ⁷ Wala kana magkahulogan nga sa pagkakaron ang matuod nga mga Kristohanon dili na mobati sa mga epekto sa napanunod nga hilig sa masalaypong kagawian. Sa kasukwahi, sila aduna ing pagpakigbugno tungod niana. (Roma 7:21-25) Pero kon ang usa ka tawo nagakinabuhi gayod sumala sa mga pagtulon-an ni Jesus, siya dili na makaluluoy nga ulipon sa sala. Alang kaniya ang sala dili na sama ug hari nga nagahatag ug mga mando nga pagasundon niya. Dili na siya binilanggo diha sa paagi sa kinabuhi nga kulang ug katuyoan ug nagabiya kaniya uban ang nahasol nga tanlag. Iyang matagamtam ang mahinlong konsensiya atubangan sa Diyos tungod kay ang miaging mga sala gipasaylo na man pinasukad sa iyang pagtuo diha sa halad ni Kristo. Ang masalaypong mga hilig mahimong mosulay sa pagyudyod, pero kon siya dili magpadaldal tungod sa iyang paghinumdom sa mahinlong mga pagtulon-an ni Kristo iyang igapakita nga ang sala dili na iyang agalon.​—Roma 6:12-17.

8. (a) Unsang dugang kagawasan nga gihatag kanato sa matuod nga Kristiyanidad? (b) Sa unsang paagi mag-apektar kini sa atong tinamdan ngadto sa kalibotanong mga magmamando?

⁸ Ingong mga Kristohanon ginatagamtam ta ang dakong kagawasan. Kita nakalingkawas na sa mga epekto sa bakak nga mga pagtulon-an, gikan sa pagkabilanggo sa pagkamatuotuohon ug pagkaulipon sa sala. Ang dagkong mga kamatuoran bahin sa kahimtang sa mga patay ug sa pagkabanhaw nagpagawas kanato gikan sa dili makataronganong kahadlok sa mabangis nga kamatayon nga nagapahinabo sa mga tawo sa pagpiit sa ilang tanlag. Ang kahibalo nga ang dili hingpit tawhanong mga gobyerno pagapulihan sa matarong nga Gingharian sa Diyos nagapagawas kanato gikan sa pagkawalay paglaom. Apan ang maong kagawasan dili magpahimong matarong nga isalikway ang balaod o sa dili pagtahod sa gobyernohanong mga opisyal diha sa pangatarongan nga sa dili madugay ang daang sistema wagtangon na.​—1 Ped. 2:16, 17; Tito 3:1, 2.

9. (a) Giunsa ni Jehova sa mahigugmaong pagtabang kanato aron tagamtamon ang mas dakong bahin sa kagawasan karon nga posible alang sa mga tawo? (b) Sa paghimog mga desisyon, unsaon ta man sa pagpakita nga matin-awng nasabtan ta ang gisangpotan sa pag-abusar ni Adan sa iyang kagawasan?

 ⁹ Wala kita pasagdi ni Jehova nga maoy mangita sa tera-pasagad o pasulagma nga paagi kon unsa ang labing maayo sa pagkinabuhi. Hibalo man siya sa atong pagkagama, kon unsa ang mohatag kanato ug dalisay nga katagbawan ug usa ka pagbati sa personal nga dignidad, ug kon unsa ang labing makaayo nga dumalayon alang kanato. Nahibalo usab siya sa iyang kaugalingong eskedyol sa panahon sa pagtuman sa iyang katuyoan ug, busa, nagapabuhat kanato sa labing mapuslanon nga mga kalihokan. Sayod man usab siya sa panghunahuna ug kagawian nga makapaunlod sa usa ka tawo o makadaot sa iyang relasyon sa uban, nga magpahikaw gani kaniya gikan sa mga panalangin sa Gingharian sa Diyos. Sa mahigugmaon siya nagabutyag kanato niining mga butanga pinaagi sa Bibliya ug pinaagi sa iyang makitang kapunongan. (Gal. 5:19-23; Mar. 13:10; itanding 1 Timoteo 1:12, 13.) Unya anaa ra kanato, nga nagagamit sa atong hatag-Diyos nga kabubut-ong gawas (free will), sa paghukom kon unsaon ta sa pagsanong. Kon gitisok ta sa kasingkasing ang gisulti sa Bibliya kanato kon giunsa ni Adan sa pagwagtang sa kagawasan nga sa sinugdan gihatag sa katawhan, kita maghimo sa maong mga desisyon nga maalamon. Atong igapakita nga ang atong maayong relasyon uban kang Jehova mao ang atong lintunganay nga kabalaka sa kinabuhi.

Nagapangandoy ug Laing Matang sa Kagawasan

10. Unsang matang sa kagawasan ang ginakab-ot sa pipila nga nag-angkong mga Kristohanon?

¹⁰ May mga panahon nga ang pipila ka kabatan-onan nga namatuto ingong mga Saksi ni Jehova, maingon man sa uban nga may kahamtongon na, mobati nga gusto nila ang laing matang sa kagawasan. Ang kalibotan mabihagong tan-awon, ug sa sige nilang paghunahuna niana nahimong mas kusganon ang ilang tinguha sa pagbuhat sa mga butang nga ginabuhat sa kalibotanong mga tawo. Hayan  wala silay plano nga mapalagsik sa mga droga, sa pag-inom nga hinobra o sa pagpakighilawas. Pero mosugod sila sa paggugol ug panahon human sa eskuwela o human sa mga takna sa trabaho uban sa kalibotanong mga barkada. Siyempre, gusto nilang madawat sa ilang bag-ong mga kaubanan, mao nga mosugod sila sa pagsundog sa ilang sinultihan ug sa ilang pamatasan.​—3 Juan 11.

11. Usahay diin gikan ang panghaylo sa pagbuhat niini?

¹¹ Usahay ang panghaylo nga mosalga diha sa kalibotanong kagawian nagagikan sa laing tawo kinsa nagaangkon nga nagaalagad ni Jehova. Mao kana ang nahitabo didto sa Eden sa dihang gitental ni Satanas si Eva, ug dayon sa dihang giawhag ni Eva si Adan sa pagduyog kaniya. Tinuod usab kana taliwala sa unang mga Kristohanon, ug ang samang butang nagakahitabo sa atong adlaw. Ang maong mga tawo sagad nahigugma sa paukyab ug nagapangandoy sa mga butang sa tumang kagana. Ilang danihon ang uban nga “maglingawlingaw diyutay.” Sila ‘nagasaad ug kagawasan, samtang sila mismo maoy mga ulipon sa pagkadunot.’​—2 Ped. 2:18, 19.

12. (a) Unsa ang makapasubo nga mga resulta sa kalibotanong kagawian? (b) Kon silang nalangkit nahibalo sa sangpotanan, nganong sila nagapadayon sa pagbuhat sa maong mga butang?

¹² Ang bunga dili maayo. Ang ginadili nga sekso mosangpot sa emosyonal nga kasamok. Modangat usab kana ngadto sa sakit, dili gustong pagkamabdos ug posibleng pagkagusbat sa kaminyoon. (Prov. 6:32-35; 1 Cor. 6:18; 1 Tes. 4:3-8) Ang abuso sa droga magpatunghag pagkamasuk-anon, pagkayungit, hanap nga panan-aw, pagkalipong, maglisod sa pagginhawa, milamila (pagmatamata) ug kamatayon. (Itanding Proverbio 23:29-35.) Mosangpot kana sa pagkagiyan, nga mohatod sa salaod aron sa pagsuportar sa bisyo. Silang nalambigit sa maong gawi sagad nahibalo sa mahimong dangatan. Pero ang ilang pangandoy sa paukyab ug sa unodnong kalalim magpahinabo kanilang sirhan ang ilang hunahuna sa maong mga sangpotanan. Sultihan nila ang ilang kaugalingon nga kini maoy kagawasan, pero ilang makaplagan ra sa kapulihay nga, ulahi na kaayo, nga sila mga ulipon sa sala, ug pagkabangis diay nga agalon ang kasal-anan! Ang pagpangatarongan sa maong butang karon  makaabag sa pagpanalipod kanato batok sa maong katalagman.​—Gal. 6:7, 8.

Kon Diin Magsugod ang mga Suliran

13. (a) Sa unsang paagi ang mga kailibgon nga mohatod niining mga problemaha sagad napalihok? (b) Aron masabtan kon unsa ang “daotang mga panag-uban,” kang kinsang panghunahuna nga atong gikinahanglan? (c) Samtang tubagon mo ang mga pangutana sa kataposan ning maong parapo, ipasiugda ang panghunahuna ni Jehova. Ang kada sukna tagsatagsaa lang pagkomento.

¹³ Hunong ug pamalandong kon diin sagad magsugod ang maong mga suliran. Ang Bibliya nagpatin-aw: “Ang matag tawo matental pinaagig pagkadaldal ug pagkahaylo sa iyang kaugalingong pangibog. Unya ang pangibog, sa dihang matugob na, magpatungha ug sala; sa baylo, ang sala, inigkatuman na, mohatod sa kamatayon.” (Sant. 1:14, 15) Pero sa unsang paagi kining mga kailibgona napalihok? Pinaagi nianang mosulod sa hunahuna, ug sagad kini ingong resulta sa pakighugoy sa mga tawo nga wala magapadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya. Natural, kitang tanan nasayod pag-ayo nga kinahanglang likayan ta ang “daotang mga panag-uban.” Pero ang sukna mao, Haing mga panag-uban ang daotan? Unsa man ang pagtamod ni Jehova sa maong butang? Ang pagpangatarongan sa mosunod nga mga pangutana ug mga kasulatan kinahanglang magtabang kanato sa pagdangat sa hustong mga konklusiyon.

 Ang punto ba nga ang pipila ka tawo daw dungganon man nagakahulogan nga sila mahimong maayong mga kauban? (Itanding Genesis 34:1, 2, 18, 19.)

 Ang ila bang sinultihan, tingali ang ilang mga komedya, nagapakita kon kita ba nahimo na nilang suod nga kaubanan? (Efe. 5:3, 4)

 Aduna bay bisan unsang rason alang kanato nga mabalaka kon sila dili ugaling motuo sa samang mga butang maylabot sa katuyoan sa Diyos nga atong gituohan? (Itanding 1 Corinto 15:12, 32, 33.)

 Unsa man ang bation ni Jehova kon ang gipili ta mao ang pakighugoy sa mga tawo nga wala mahigugma kaniya? (Ikomparar ang 2 Cronicas 19:1, 2.)

 Bisan tuod kita hayan magatrabaho uban sa mga dili magtutuo o moeskuwela uban kanila, unsaon ta man sa pagpakita nga dili sila ang ginapili ta ingong mga kasandurot? (1 Ped. 4:3, 4)

  Ang pagtan-aw ug telebisyon ug pagbasag mga basahon, mga magasin ug mga mantalaan mga paagi usab sa pagpakig-uban sa uban. Batok sa unsang tipo sa materyal gikan ning maong mga tinubdan nga adunay espesyal nga panginahanglan nga magmabinantayon niining mga adlawa? (Prov. 3:31; Isa. 8:19; Efe. 4:17-19)

 Ang atong pagpili ug mga kaubanan magbutyag ngadto kang Jehova kon unsang matanga kita sa mga tawo? (Sal. 26:1, 4, 5; 97:10)

14. Unsang dakong kagawasan ang anaa sa unahan alang niadtong matinumanong nagapadapat sa talambagan sa Pulong sa Diyos karon?

¹⁴ Ang Bag-ong Kahikayan sa Diyos haduol na kaayo kanato. Pinaagi sa Iyang Gingharian ang katawhan pagaluwason sa maulipnong impluwensiya ni Satanas ug sa iyang interong daotang sistema sa mga butang. Sa inanay ang mga epekto sa sala pagawagtangon gikan sa katawhan. Sa ilang atubangan mao ang kinabuhing dayon diha sa Paraiso. Ang kagawasan nga bug-os nahauyon sa “espiritu ni Jehova” sa kataposan tagamtamon sa tanang linalang. (2 Cor. 3:17) May kahulogan ba nga ibutang sa peligro ang pagkahanaw nianang tanan tungod sa taphaw nga pagtagad sa talambagan sa Pulong sa Diyos karon? Ang paagi sa atong paggamit sa atong Kristohanong kagawasan karon hinaot sa dayag ikapakita natong tanan nga ang atong tinuod nga gusto mao “ang mahimayaong kagawasan sa mga anak sa Diyos.”​—Roma 8:21.

Repasong Panaghisgot

● Unsang matang sa kagawasan nga gipahimuslan sa unang tawhanong paris? Sa unsang paagi ikatandi kana sa nasinatian karon sa katawhan?

● Sa kasukwahi sa kalibotan, unsang kagawasan nga natagamtam sa mga Kristohanon? Sa unsang paagi nahimong posible kini?

● Unsang bili ang gibayran niadtong nagapangita sa matang sa kagawasan nga iya sa kalibotan?

● Nganong hinungdanon kaayo nga likayan ang “daotang mga panag-uban”? Dili manundog kang Adan, kang kansang mga desisyon kon unsay daotan ang atong pagadawaton?

[Mga Pangutana sa Pagtuon]