Kapitulo 21

“Sila Dili Bahin sa Kalibotan”

1. (a) Unsa ang giampo ni Jesus alang sa iyang mga tinun-an sa gabii antes siya mamatay? (b) Nganong importante kaayo ang pagka “dili bahin sa kalibotan”?

 SA GABII antes siya gilansang, si Jesus malugotong miampo alang sa iyang mga tinun-an. Tungod kay nasayod nga sila mapailalom sa dakong kapit-osan pinaagi ni Satanas, siya miingon ngadto sa iyang Amahan: “Ako mangamuyo kanimo, dili nga kuhaon sila gikan sa kalibotan, kondili bantayan sila tungod sa usa nga daotan. Sila dili bahin sa kalibotan, maingon gayod nga ako dili bahin sa kalibotan.” (Juan 17:15, 16) Ngano mang importante kaayo ang pagkanahimulag gikan sa kalibotan? Tungod kay si Satanas mao ang magmamando niana. Silang bahin sa kalibotan napailalom sa iyang pagbuot. (Juan 14:30; 1 Juan 5:19) Tungod niini, maoy hinungdanon alang sa matag Kristohanon sa pagsabot kon unsa gayod ang kahulogan sa pagka “dili bahin sa kalibotan.” Sa unsang paagi tinuod kini sa kahimtang ni Jesus?

2. Diha sa unsang mga paagi nga si Jesus “dili bahin sa kalibotan”?

² Tino nga si Jesus wala magpalayo sa iyang kaugalingon gikan sa ubang katawhan. Ang iyang pagka “dili bahin sa kalibotan” wala magkahulogan sa pagkakulang ug gugma alang sa uban. Sa kasukwahi, siya miadto sa kasiyudaran nga nagtug-an kanila sa maayong balita bahin sa Gingharian sa Diyos. Iyang giayo ang mga masakiton, gipasig-uli ang panan-aw sa mga buta, gibanhaw ang mga patay, ug mihatag pa gani sa iyang kaugalingong kinabuhi alang sa katawhan. Pero wala niya higugmaa ang di-diyosnong mga tinamdan ug daotang mga buhat sa katawhan kinsa napuno sa espiritu sa kalibotan. Siya mipasidaan batok sa daotang mga tinguha, usa ka materyalistikanhong paagi sa kinabuhi ug ang hinakog nga pagbaton ug personal nga kabantog. (Mat. 5:27, 28; 6:19-21; Luc. 12:15-21; 20:46, 47) Inay kay mosundog  sa paagi sa kinabuhi sa katawhan nga nahilayo sa Diyos, si Jesus misubay sa mga dalan ni Jehova. (Juan 8:28, 29) Mahitungod sa politikanhong mga kasungian nga naglangkit sa Roma ug sa mga Hudiyo, si Jesus, bisan tuod Hudiyo, walay gidapigan.

“Akong Gingharian Dili Bahin Niining Kalibotana”

3. (a) Unsang sumbong bahin kang Jesus ang gihimo sa Hudiyong relihiyosong mga pangulo ngadto kang Pilato, ug ngano? (b) Unsay nagpakita nga si Jesus dili interesado sa pagkahimong tawhanong hari?

³ Ang relihiyosong mga pangulo sa mga Hudiyo, bisan pa niana, nagsumbong nga si Jesus naglumpag sa nasodnong mga kaayohan. Ila siyang gipadakop ug gidala ngadto kang Poncio Pilato, ang Romanong gobernador. Ang nagpabalaka gayod nila mao nga ang pagtulon-an ni Jesus nagyagyag sa ilang pagkasalingkapaw. Pero aron molihok ang gobernador, sila mipasakag sumbong: “Kining tawhana among nakita nga nagpahisalaag sa atong nasod ug nagdili sa pagbayad ug buhis ngadto kang Cesar ug nag-ingon nga siya mismo ang Kristo nga usa ka hari.” (Luc. 23:2) Ang kamatuoran mao nga sa usa ka tuig nga milabay sa dihang gusto sa katawhan nga siya himoong hari, si Jesus midumili. (Juan 6:15) Siya nahibalo nga siya mahimong langitnong Hari ug nga ang panahon alang kaniya sa pagkahimong Hari wala pa moabot, ug siya palingkoron sa trono, dili pinaagig demokratikanhon o iladong kalihokan, kondili pinaagi ni Jehova nga Diyos.

4. Unsa ang gibutyag sa mga kamatuoran bahin sa tinamdan ni Jesus sa “pagbayad ug buhis ngadto kang Cesar”?

⁴ Mahitungod sa pagbayad ug buluhisan, tulo ka adlaw lang sa wala pa dakpa si Jesus ang mga Pariseo misulay sa paglit-ag kaniya sa pagbungat ug pulong makadaot o mapasanginlon bahin niining butanga. Pero sa pagtubag sa ilang suwitik nga pangutana, si Jesus misanong: “Pakitai akog denario [usa ka Romanong salapi]. Kang kinsa man kining dagway ug ang nahisulat niini?” Sa mitubag sila, “Kang Cesar,” siya miingon: “Nan, kinahanglang bayri ninyo si Cesar sa mga butang nga iya ni Cesar, pero ang mga butang sa Diyos ngadto sa Diyos.”​—Luc. 20:20-25.

5. (a) Unsang leksiyon ang gitudlo ni Jesus sa iyang mga tinun-an sa panahon sa iyang pagdakop? (b) Giunsa ni Jesus pagpatin-aw ngadto kang Pilato ang katarongan sa iyang gibuhat?

 ⁵ Kon unsa ang nahitabo sa panahon gayong gidakop si Jesus nagpasundayag nga siya wala mag-aghat ug rebelyon batok sa Roma, ug dili niya gusto nga buhaton kana sa iyang mga tinun-an. Ang Romanong mga sundalo uban sa mga Hudiyo nga nagdalag mga hinagiban ug mga pospos miabot sa pagdakop kang Jesus. (Juan 18:3, 12; Mar. 14:43) Kay nakakita niini, ang apostol nga si Pedro milanit ug espada ug gitigbas ang usa sa mga lalaki, nga nagputol sa iyang tuong dalunggan. Pero si Jesus mibadlong kang Pedro, nga nag-ingon: “Iuli sa sakoban ang imong espada, kay ang tanan kanilang magagamit ug espada mamatay sa espada.” (Mat. 26:51, 52) Sa sunod nga buntag, sa atubangan ni Pilato, si Jesus mipatin-aw sa katarongan sa iyang gibuhat, nga nag-ingon: “Ang akong gingharian dili bahin niining kalibotana. Kon ang akong gingharian bahin pa niining kalibotana, ang akong mga alagad makig-away na unta aron ako dili gayod ikatugyan ngadto sa mga Hudiyo. Apan, sumala niana, ang akong gingharian dili gikan niini nga tinubdan.”​—Juan 18:36.

6. Unsa ang sangpotanan sa maong husay?

⁶ Human masuta ang ebidensiya, si Pilato mipahayag nga “walay pasukaranan sa mga sumbong” nga gisang-at batok kang Jesus. Bisan pa niana, siya minunot sa gipangayo sa panong manggugubot ug gipalansang si Jesus.​—Luc. 23:13-15; Juan 19:12-16.

Mga Tinun-an Nagsunod sa Panguna sa Agalon

7. Giunsa sa pagpakita sa unang mga Kristohanon nga sila naglikay sa espiritu sa kalibotan pero ilang gihigugma ang mga tawo?

⁷ Ang rekord sa unang Kristiyanidad, diha man sa Bibliya ug sa ubang kasaysayanhong mga basahon, nagpakita nga ang mga tinun-an ni Jesus nakasabot kon unsa ang gikinahanglan alang kanila sa pagka “dili bahin sa kalibotan.” Sila nanlimbasog sa paglikay sa espiritu sa kalibotan. Tungod kay sila naglikay man sa mabangis ug malaw-ayng lulinghayaw sa Romanong sirko ug teyatro, sila giyubit ingong mga tigdumot sa tawhanong kaliwatan. Apan, kay wala man  gayod magdumot sa ilang mga isigkatawo, sila naghago sa ilang kaugalingon sa pagtabang sa uban aron makabenepisyo gikan sa mahigugmaong mga tagana sa Diyos alang sa kaluwasan.

8. (a) Tungod kay “dili bahin sa kalibotan,” unsa ang naagoman sa maong unang mga tinun-an? (b) Pero unsa ang ilang pagtamod sa politikanhong mga magmamando ug ang pagbayad ug buhis, ug ngano?

⁸ Sama sa ilang Agalon, sila usab ang tumong sa hilabihang paglutos, nga sagad diha sa mga kamot sa sayop-kasayoran nga mga opisyal sa gobyerno. (Juan 15:18-20) Apan sa mga 56 K.P. ang apostol nga si Pablo misulat ngadto sa kaubanang mga Kristohanon sa Roma nga nagdugang-lig-on sa tambag nga gihatag ni Jesus. Si Pablo miawhag kanila nga “magpasakop sa labawng mga awtoridad,” ang politikanhong mga magmamando, “kay walay pagbulot-an gawas nga pinaagig Diyos.” Dili kay si Jehova ang nagtukod sa kalibotanong mga gobyerno, pero sila nagamando uban sa iyang pagtugot. Si Pablo nagpatin-aw nga sila “napahimutang diha sa ilang may kalabotan nga mga kahimtang pinaagi sa Diyos,” kay nakitang daan ug gitagna sa Diyos ang han-ay nga kini sila makadangat sa gahom. Ang “labawng mga awtoridad” diay nalangkob sa “kahikayan sa Diyos” sa presenteng panahon, hangtod ang kaugalingong Gingharian sa Diyos diha sa mga kamot ni Jesu-Kristo mahimong ang bugtong kagamhanan nga magmando sa yuta. Mao nga si Pablo nagtambag sa mga Kristohanon sa pagpakitag hustong dungog ngadto sa kalibotanong mga opisyal ug sa pagbayad ug buhis nga ilang ginapatuman.​—Roma 13:1-7; Tito 3:1, 2.

9. (a) Unsa ang dili sayloan sa pagtagad sa dihang magpasakop sa “labawng mga awtoridad”? (b) Giunsa sa pagpakita sa kasaysayan nga ang unang mga Kristohanon nagsunod gayod sa panig-ingnan ni Jesus?

⁹ Hinuon, wala sila sultihi ni Pablo nga sa bug-os magpasakop nga dili na tagdon ang Diyos, Pulong sa Diyos ug ilang Kristohanong tanlag. Sila nasayod nga si Jesus nagsimba lang kang Jehova, nga si Jesus midumili sa pagtugot sa katawhan nga himoon siyang hari ug nga siya misulti kang Pedro nga isakob ang iyang espada. Sila matanlagong mitapot  sa panguna sa ilang Agalon. Ang basahong On the Road to Civilization​—A World History (ni Heckel ug Sigman, mga panid 237, 238) mitaho: “Ang mga Kristohanon midumili sa pag-ambit sa tinong mga katungdanan sa Romanong lungsoranon. Ang mga Kristohanon . . . mibati nga usa ka paglapas sa ilang pagtuo sa pagsulod sa pagkasundalo. Dili sila mangatungdanan nga politikanhon. Dili sila mosimba sa emperador.”

10. (a) Ngano ang mga Kristohanon sa Jerusalem milihok sumala sa ilang gibuhat sa 66 K.P.? (b) Diha sa unsang paagi nga kana nagtagana ug bililhong panig-ingnan?

¹⁰ Mahitungod sa politikanhon ug militaryong mga kagubot sa ilang adlaw, ang mga tinun-an ni Jesus naghupot kanunay sa hugot nga neyutralidad. Sa tuig 66 K.P. ang mga Hudiyo sa Romanong lalawigan sa Judea mialsa batok kang Cesar. Ang Jerusalem gilibotan dayon sa Romanong kasundalohan. Unsa may gibuhat sa mga Kristohanon diha sa siyudad? Ilang gihinumdoman ang tambag ni Jesus sa pagpabiling neyutral ug sa paghawa gikan sa taliwala sa naggubat nga kasundalohan. Sa dihang sa temporaryo miatras ang Romanong mga sundalo, gipahimuslan sa mga Kristohanon ang higayon ug mikalagiw tabok sa Subang Jordan ngadto sa bukidnong dapit sa Pella. (Luc. 21:20-24) Sa ilang neyutralidad sila nag-alagad ingong matinumanong panig-ingnan sa ulahing mga Kristohanon.

Kristohanong mga Neyutral sa Panahon sa Kataposan

11. (a) Diha sa unsang buluhaton nga ang mga Saksi ni Jehova padayong puliki, ug ngano? (b) Bahin sa unsa nga sila neyutral?

¹¹ Ang kasaysayanhon bang talaan nagpakita nga adunay unsa mang grupo niining “panahon sa kataposan,” sukad sa 1914 K.P., nga padayong nagsubay sa dalan sa Kristohanong neyutralidad diha sa pagsundog niadtong unang mga Kristohanon? Aduna, ang mga Saksi ni Jehova nagbuhat niana. Sa tibuok nga yuta sila padayong puliki sa pagsangyaw nga ang Gingharian sa Diyos mao ang bugtong paagi nga ang kalinaw, kauswagan ug dumalayong kalipay mabatonan alang sa mga mahigugmaon sa pagkamatarong sa tibuok nga yuta. (Mat. 24:14) Pero mahitungod sa mga  away-away taliwala sa mga nasod, sila naghupot kanunay sa ilang hugot nga neyutralidad.

12. (a) Sa unsang paagi ang neyutralidad sa mga Saksi lahi sa mga buhat sa kaklerohan? (b) Alang sa mga Saksi ni Jehova unsay apil sa neyutralidad bahin sa politika?

¹² Sa untop nga kalainan, ang kaklerohan sa Kakristiyanohan nalambigit kaayo sa politikanhong mga kalihokan sa kalibotan. Sa pipila ka nasod sila aktibo sa pagkampanya dapig o batok sa mga kandidato. Ang pipila sa mga klero mismo sa politikanhon nangatungdanan. Ang uban naghimog dakong pagpit-os sa mga politiko aron paboran ang mga programa nga giuyonan sa klero. Sa ubang dapit ang “konserbatibong” kaklerohan nahimong suod nga mga alyado sa mga tawo nga anaa sa gahom samtang ang “progresibong” kaparian ug mga ministro tingali nagapaluyo sa gerilya nga mga kalihokan nga nanlimbasog sa ilang pagkapukan. Apan, ang mga Saksi ni Jehova dili mag-apil-apil diha sa politika, sa bisan unsang nasod sila nagapuyo. Dili sila manghilabot sa ginabuhat sa uban bahin sa pagduyog sa usa ka politikanhong partido, sa pangatungdanan o sa pagbotar diha sa mga piliay. Pero, kay si Jesus nag-ingon nga ang iyang mga tinun-an “dili bahin sa kalibotan,” ang mga Saksi ni Jehova dili moapil bisan kon unsa man kana diha sa politikanhong mga kalihokan.

13. Mahitungod sa ilang pag-ambit diha sa gubat, unsay gipakita sa mga kamatuoran nga ang baroganan sa mga Saksi ni Jehova wala mausab?

¹³ Ingon sa gitagna ni Jesus, sulod niining “panahon sa kataposan” ang mga nasod padayong nagpakiggubat, ug bisan ang mga grupo nga diha ra sa maong mga nasod naggubatay batok sa usag usa. (Mat. 24:3, 6, 7) Pero sa atubangan niining tanan, unsang baroganan nga gihuptan sa mga Saksi ni Jehova? Ang ilang neyutralidad bahin sa maong mga panagbangi ilado kaayo sa tibuok kalibotan. Nga masubayon niining maong baroganan nga gihuptan ni Jesu-Kristo ug sa ulahi gipasundayag sa iyang unang mga tinun-an, ang The Watchtower, sa gula niana sa Nobyembre 1, 1939, nag-ingon: “Ang tanan nga dapig sa kiliran sa Ginoo mahimong neyutral mahitungod sa nagsambunotay nga mga nasod, ug sa bug-os ug sa lubos dapig sa dakong  Teokrata [si Jehova] ug sa iyang Hari [si Jesu-Kristo].” Ang mga kamatuoran nagbutyag nga ang mga Saksi ni Jehova diha sa tanang kanasoran ug ubos sa tanang kahimtang nagapadayon sa pagsunod niining baroganana. Wala nila tugoti ang mabahinong politika sa kalibotan ug mga gubat sa pagbungkag sa ilang internasyonal nga panag-igsoonay ingong mga magsisimba ni Jehova.​—Isa. 2:3, 4; itanding 2 Corinto 10:3, 4.

14. (a) Tungod sa ilang neyutral nga baroganan, unsa pa ang gidumilian sa mga Saksi sa pagbuhat? (b) Unsaon nila sa pagpatin-aw ang katarongan alang niini?

¹⁴ Ang usa ka pagsusi sa kasaysayanhong mga kamatuoran nagpakita nga dili lang ang mga Saksi ni Jehova midumili sa pagsul-ob ug mga uniporme ug sa pagpas-an ug mga pusil kondili, sulod sa miaging katungang siglo ug mas pa, sila usab mibalibad sa pag-alagad sa di-sambunot nga pagserbisyo o sa pagdawat sa ubang mga asaynment ingong kapuli sa pagkasundalo. Ngano? Tungod kay sila nakatuon sa mga tulomanon sa Diyos ug unya naghimog personal, matanlagong desisyon. Walay tawo nga nagsulti kanila kon unsay kinahanglang buhaton. Ni sila manghilabot sa ginapili sa uban nga pagabuhaton. Pero sa dihang sila gikinahanglang mopatin-aw sa ilang baroganan, ang mga Saksi ni Jehova nagpatugbaw nga, ingong mga tawo nga nagpresentar sa ilang kaugalingon ngadto sa Diyos diha sa pahinungod, sila obligado sa paggamit sa ilang mga lawas diha sa iyang pag-alagad ug dili karon ikatugyan kana ngadto sa yutan-ong mga agalon kinsa nagagawi nga supak sa katuyoan sa Diyos.​—Roma 6:12-14; 12:1, 2; Miq. 4:3.

15. (a) Tungod sa paghupot kanunay nga bulag gikan sa kalibotan, unsa man ang naagoman sa mga Saksi ni Jehova? (b) Bisan sa panahong sila gibilanggo, sa unsang paagi gigiyahan sila sa Kristohanong mga prinsipyo?

¹⁵ Ang sangpotanan mao ang sama sa giingon ni Jesus: “Tungod kay dili kamo bahin sa kalibotan . . . ang kalibotan nagadumot kaninyo.” (Juan 15:19) Daghan sa mga Saksi ni Jehova ang nabilanggo gumikan kay sila dili molapas sa ilang Kristohanong neyutralidad. Ang pipila sa linuog gidagmalan, ngadto na gani sa pag-ungaw sa kamatayon. Ang uban nagpadayon sa pagpasundayag sa ilang neyutralidad  sulod sa mga tuig sa ilang pagkatanggong. Ang basahong Values and Violence in Auschwitz (ni Anna Pawelczynska, panid 89) nagtaho: “Ang tanan nasayod nga walay Saksi ni Jehova [diha sa kampo konsentrasyon] nga mosunod ug sugo nga supak sa iyang relihiyosong pagtulon-an ug hugot nga mga pagtuo o unsa mang buhat nga gitumong batok sa laing tawo, bisan pa kon ang maong tawo usa ka mamumuno ug usa ka SS nga opisyal. Sa laing bahin, siya mosugod sa pagbuhat sa bisan unsang laing trabaho, bisan pa ang labing salawayon, kutob sa maabot sa iya gayong katakos, kon kana walay gidapigan sa ikaayo kaniya.”

16. (a) Ngadto sa unsa nga ang tanang kanasoran nagamartsa, ug busa unsa ang mabinantayong likayan sa mga Saksi ni Jehova? (b) Nan, ngano ang pagkanahimulag gikan sa kalibotan mabug-at nga butang?

¹⁶ Nakaamgo ang mga Saksi ni Jehova nga ang tanang kanasoran nagamartsa na paingon sa “gubat sa dakong adlaw sa Diyos nga Labing Gamhanan” sa Armageddon. Ingong nahiusang katawhan, ang mga alagad mihupot sa ilang baroganan nga dapig sa Iyang Mesiyanikong Gingharian. Busa sila mabinantayon nga dili magtugot sa ilang kaugalingon nga mabitik ngadto sa baroganan nga supak nianang Ginghariana. (Pin. 16:14, 16; 19:11-21) Ilang giila ang kaligdong sa mga pulong ni Jesus nga ang iyang matuod nga mga tinun-an “dili bahin sa kalibotan.” Nasayod sila nga kining daang kalibotan sa dili madugay mahanaw, ug sila lamang nga dalisayng nagabuhat sa kabubut-on sa Diyos mao ang magapabilin sa walay kataposan.​—1 Juan 2:15-17.

Repasong Panaghisgot

● Giunsa ni Jesus pagpakita kon unsay nalangkit sa pagka “dili bahin sa kalibotan”?

● Unsay gibutyag sa tinamdan sa unang mga Kristohanon maylabot sa (1) espiritu sa kalibotan? (2) kalibotanong mga magmamando ug ang pagbayad ug buhis? (3) pagsundalo?

● Diha sa unsang mga paagi nga gipamatud-an sa mga Saksi ni Jehova sa modernong kapanahonan ang ilang Kristohanong neyutralidad?

[Mga Pangutana sa Pagtuon]