Adlawng Piyesta Opisyal

Kahubitan: Mga adlaw nga sagad gitiman-ang walay sekular nga trabaho ug eskuwela alang sa pagsaulog sa usa ka hitabo. Ang maong mga adlaw mahimo usab nga mga okasyon alang sa pamilya o mga pangilin sa komunidad. Ang mga tig-ambit mahimong mag-isip niana ingong relihiyoso o sosyal lamang gayod o kalibotanong mga kalihokan.

Ang Pasko ba usa ka selebrasyon nga gipasukad sa Bibliya?

Petsa sa maong selebrasyon

Nagaingon ang M’Clintock ug Strong’s Cyclopædia: “Ang pagsaulog sa Pasko dili balaang gimbut-an, ni kana nagagikan sa B[ag-ong] T[estamento]. Ang adlaw sa pagkatawo ni Kristo dili mapiho gikan sa B[ag-ong] T[estamento], o, sa tinuoray, gikan sa bisan unsang tinubdan.”—(New York, 1871), Tomo II, p. 276.

Ang Lucas 2:8-11 nagapakita nga ang mga magbalantay sa karnero didto sa kaumahan sa gabii sa panahong pagkahimugso ni Jesus. Ang basahong Daily Life in the Time of Jesus nag-ingon: “Ang mga panon sa karnero . . . nagpalabay sa tingtugnaw nga nagpasalipod; ug gikan niini lamang mahimong masabtan nga ang tradisyonal nga petsa sa Pasko, diha sa tingtugnaw, lagmit dili husto, tungod kay ang Ebanghelyo nag-ingon man nga didto sa kaumahan ang mga magbalantay sa karnero.”—(New York, 1962), ni Henri Daniel-Rops, p. 228.

Nagpahibalo kanato ang The Encyclopedia Americana: “Ang katarongan sa paghimo sa Disyembre 25 ingong Pasko daw malubog, apan sagad giisip nga ang maong adlaw gipili aron ipatakdo sa paganong mga piyesta nga gihimo nga hapit na ang panahong winter solstice, sa dihang ang mga adlaw mosugod nga mataastaas, aron sa pagsaulog sa ‘pagtungha pag-usab sa adlaw.’ . . . Ang Romanong Saturnalia (usa ka pangiling gipahinungod kang Saturno, ang diyos sa agrikultura, ug ngadto sa napauswag nga gahom sa adlaw), gihimo usab niining higayona, ug ang pipila ka kustombre sa Pasko gihunahuna nga naggamot niining karaang paganong selebrasyon.”—(1977), Tomo 6, p. 666.

Nagaila ang New Catholic Encyclopedia: “Ang petsa sa pagkatawo ni Kristo dili mahibaloan. Ang mga Ebanghelyo wala magbutyag sa adlaw ni sa bulan . . . Sumala sa panaghap nga gisugyot ni H. Usener . . . ug gidawat sa kadaghanan sa mga eskolar karon, ang pagkatawo ni Kristo gihatagan ug petsa sa winter solstice (Disyembre 25 diha sa Julianong kalendaryo, Enero 6 sa Ehiptohanon),  sanglit kay niining adlawa, samtang ang adlaw misugod sa pagbalik ngadto sa amihanang kalangitan niini, ang paganong mga debotado ni Mithra nanagsaulog sa dies natalis Solis Invicti (adlawng natawhan sa di-mabangbang nga adlaw). Niadtong Dis. 25, 274, giproklamar ni Aurelian ang adlaw-diyos pangulong patrono sa maong imperyo ug nagpahinungod ug usa ka templo ngadto kaniya didto sa Campus Martius. Ang Pasko nagsugod sa usa ka panahon sa dihang ang pagsimba sa adlaw hilabihang kusoga didto sa Roma.”—(1967), Tomo III, p. 656.

Maalamong mga lalaki, o mga Mago, gitultolan pinaagig bituon

Kadtong maong mga Mago kon maohon mga astrologo gikan sa sidlakan. (Mat. 2:1, 2, NW; NE) Bisan tuod ang astrolohiya ilado kaayo taliwala sa daghang katawhan karon, ang maong buhat wala gayod uyoni diha sa Bibliya. (Tan-awa ang panid 408, ubos sa lintunganayng ulohang “Suwerte.”) Tultolan ba gayod sa Diyos ngadto sa bag-ong nahimugsong si Jesus ang mga tawo kansang mga buhat Iyang gitunglo?

Ang Mateo 2:1-16 nagapakita nga ang bituon mitultol sa mga astrologo una ngadto kang Haring Herodes ug dayon ngadto kang Jesus ug unya si Herodes naninguha sa pagpatay kang Jesus. Wala hisgoti nga aduna pay lain nga nakakita sa “bituon” gawas sa mga astrologo. Human sila mibiya, ang anghel ni Jehova nagpasidaan kang Jose sa pagkalagiw ngadto sa Ehipto aron sa pagpanalipod sa bata. Ang mao bang “bituon” usa ka ilhanan gikan sa Diyos o gikan ba sa lain nga nanlimbasog sa pagpatay sa Anak sa Diyos?

Matikdi nga ang kasaysayan sa Bibliya wala mag-ingon nga ilang nakaplagan ang batang si Jesus didto sa pasungan, ingong naandang gihulagway diha sa dibuho sa Pasko. Sa dihang miabot ang mga astrologo, si Jesus ug iyang mga ginikanan didto nagpuyo sa usa ka balay. Mahitungod sa edad ni Jesus sa maong panahon, hinumdomi nga, pinasukad sa nahibaloan ni Herodes gikan sa mga astrologo, siya nagsugo nga ang tanang batang lalaki sa distrito sa Bethlehem nga duha ka tuig ang panuigon ug ubos niana pagapatyon.—Mat. 2:1, 11, 16.

Paghatag ug gasa ingong bahin sa selebrasyon; mga estorya maylabot kang Santa Claus, Padre Krismas, ubp.

Ang batasan sa paghatag ug gasa sa Pasko wala ipasukad sa gibuhat sa mga Mago. Ingon sa gipakita sa itaas, wala sila makaabot didto sa panahon sa pagkahimugso ni Jesus. Dugang pa, sila mihatag ug mga gasa, dili ngadto sa usag usa, kondili ngadto sa  batang si Jesus, sumala sa naandan niadtong panahona sa dihang moduaw ug dungganong mga tawo.

Nag-ingon ang The Encyclopedia Americana: “Sa panahon sa Saturnalia . . . ang kumbite nangibabaw, ug nagbayloanay ug mga gasa.” (1977, Tomo 24, p. 299) Sa daghang hitabo kana nagrepresentar sa diwa sa paghatag sa Pasko—usa ka pagbayloanay ug mga pinaskohan. Ang diwa nga gibanaag sa maong paghatag ug pinaskohan dili makapatungha ug tinuod nga kalipay, sanglit kay kana nagasupak sa Kristohanong mga prinsipyo sama nianang makaplagan sa Mateo 6:3, 4 ug 2 Corinto 9:7. Ang Kristohanon makahatag man gayod ug mga gasa ngadto sa uban ingong pasundayag sa gugma sa laing mga panahon sulod sa maong tuig, nga nagabuhat niana kanunay segon sa gusto niya.

Nagadepende kon diin sila nagapuyo, ang mga bata ginasultihan nga ang mga pinaskohan gidala ni Santa Claus, San Nicolas, Padre Krismas, Père Noël, Knecht Ruprecht, sa mga Mago, sa duwindeng Jultomten (o Julenissen), o usa ka wakwak nailhang ingong La Befana. (The World Book Encyclopedia, 1984, Tomo 3, p. 414) Siyempre, wala man gayoy tinuod niining mga estoryaha. Ang pagsugilon ba sa maong mga estorya nagalig-on sa kabataan sa pagtahod sa kamatuoran, ug ang mao bang batasan nagapasidungog kang Jesu-Kristo, kinsa nagtudlo nga ang Diyos kinahanglang pagasimbahon sa kamatuoran?—Juan 4:23, 24.

Aduna bay kasupakan sa pagpakig-ambit sa mga saulog nga adunay di-kristohanong sinugdanan basta dili kana alang sa relihiyosong mga katarongan?

Efe. 5:10, 11: “Padayong tinoa ninyo kon unsa ang madawaton sa Ginoo; ug ayaw pag-ambit uban kanila sa dili mabungahong mga buhat nga iya sa kangitngit, kondili, hinunoa, pagabadlongon pa gani sila.”

2 Cor. 6:14-18: “Kay unsa may kalabotan sa pagkamatarong ug sa pagkadaotan? O unsa may pakig-ambitan sa kahayag uban sa kangitngit? Dugang pa, adunay unsang panag-uyon tali kang Kristo ug kang Belyal? O unsa mang bahina nga nabatonan sa tawong matinumanon uban sa dili magtutuo? Ug unsa may pakig-uyonan sa templo sa Diyos uban sa mga idolo? . . . ‘“Busa panggula kamo gikan kanila, ug magpalain sa inyong kaugalingon,” nagaingon si Jehova, “ug ayaw na paghikap sa mahugaw nga butang”’; ‘“ug pagadawaton ko kamo, . . . ug kamo mahimong akong mga anak nga lalaki ug mga anak nga babaye,” nagaingon si Jehova nga Labing Gamhanan.’” (Ang dalisay nga gugma alang kang Jehova ug usa ka kusganong tinguha sa pagpahimuot kaniya  motabang sa usa ka tawo sa pagsalikway sa di-kristohanong mga buhat nga hayan adunay emosyonal nga panghaylo. Ang usa ka tawo nga nakaila gayod ug nahigugma kang Jehova dili mobati nga sa paglikay sa mga buhat nga nagapasidungog sa bakak nga mga diyos o nagapalambo sa kabakakan nga siya nahikawan gayod sa kalipay. Ang tinuod nga gugma magpangaya kaniya, dili tungod sa daotan, kondili uban sa kamatuoran. Tan-awang 1 Corinto 13:6.)

Itandi ang Exodo 32:4-10. Matikdi nga gisagop sa mga Israelita ang usa ka Ehiptohanong relihiyosong batasan apan ginganlan kana ug bag-ong ngalan, “usa ka piyesta ni Jehova.” Pero si Jehova grabeng misilot kanila tungod niini. Karong mga adlawa atong makita lamang ang ika-20 nga siglong mga buhat nga gilambigit sa mga adlawng piyesta opisyal. Ang pipila maorag dili makadaot tan-awon. Apan si Jehova una gayong nakamatikod sa pagano relihiyosong mga buhat nga gigikanan niini. Dili ba ang iyang panghunahuna mao ang importante nganhi kanato?

Ilustrasyon: Pananglitan ang usa ka grupo moanha sa balay sa usa ka buotang lalaki nga mag-ingon nga sila mianha aron sa pagsaulog sa iyang adlawng natawhan. Siya dili man uyon sa kasaulogan sa mga adlawng natawhan. Dili niya gustong makita ang mga tawo nga magpahutak sa pagkaon o maghubog o mobuhat sa malaw-ayng panggawi. Pero ang pipila kanila nagabuhat nianang tanang mga butanga, ug sila nagadalag mga regalo alang sa tagsatagsa gawas kaniya! Labaw nianang tanan, sila mipilig ‘birthday’ sa usa nga usa sa mga kaaway sa tawo ingon nga mao ang petsa sa maong selebrasyon. Unsa man ang pagbati sa maong lalaki? Buot ba nimo nga malambigit niana? Kini mao gayod ang ginabuhat pinaagig mga pagsaulog sa Pasko.

Unsa ang sinugdanan sa Pasko sa Pagkabanhaw (Easter) ug ang mga kustombre nga nalambigit niana?

Nagakomento ang The Encyclopædia Britannica: “Walay ginabutyag maylabot sa kasaulogan sa pangilin sa Pasko sa Pagkabanhaw diha sa Bag-ong Testamento, o sa mga sinulat sa apostolikanhong mga Amahan. Ang pagkabalaan sa espesyal nga mga panahon maoy ideya nga wala sa mga hunahuna sa unang mga Kristohanon.”—(1910), Tomo VIII, p. 828.

Nagtug-an kanato ang The Catholic Encyclopedia: “Ang daghan uyamot paganong mga kustombre, nga nagasaulog sa pag-abot sa panahong tingpamulak, nabutad ngadto sa Pasko sa Pagkabanhaw. Ang itlog mao ang emblema sa nagatubong kinabuhi sa sayo nga tingpamulak. . . . Ang koneho maoy usa ka paganong  simbolo ug kanunay mao ang emblema sa pagkamaanakon.”—(1913), Tomo V, p. 227.

Diha sa basahong The Two Babylons, pinaagi ni Alexander Hislop, atong mabasa: “Unsay kahulogan sa terminong Easter mismo? Dili kana usa ka Kristohanong ngalan. Dala niana ang Kaldeanong sinugdanan diha gayod sa agtang niana. Ang Easter dili kay lain kang Astarte, usa sa mga titulo ni Beltis, ang rayna sa langit, kansang ngalan, . . . ingon sa nakaplagan ni Layard sa Asiryanong mga monumento, mao si Ishtar. . . . Mao kana ang kasaysayan sa Easter. Ang bantog nga mga kasaulogan nga dayag gihapon sa panahon sa pagsaulog niana igong nagalig-on sa pamatuod sa kasaysayan bahin sa Babilonyanhong kahimtang niana. Ang mainit gi-krus nga mga tinapay sa Biyernes Santo, ug ang pinulog nga mga itlog sa Pangilin sa Pagkabanhaw o Domingo sa Pagkabanhaw, gihulagway diha sa Kaldeanong mga rito nga pareho ra sa ilang paghulagway karon.”—(New York, 1943), pp. 103, 107, 108; itandi ang Jeremias 7:18.

Ang mga pagsaulog ba sa Bag-ong Tuig supak alang sa mga Kristohanon?

Sumala pa sa The World Book Encyclopedia, “Ang Romanong magmamando nga si Julius Caesar nagtukod sa Enero 1 ingong Adlaw sa Bag-ong Tuig niadtong 46 B.C. Ang mga Romano nagpahinungod niining adlawa ngadto kang Janus, ang diyos sa mga ganghaan, sa mga pultahan, ug mga sinugdanan. Ang bulan sa Enero ginganlan gikan kang Janus, kinsa duha ing nawong—ang usa nagatan-aw nga nagaatubang ug ang lain nagatan-aw nga patalikod.”—(1984), Tomo 14, p. 237.

Ang petsa ug mga kustombre nga nalambigit sa mga pagsaulog sa Bag-ong Tuig magkalain sa lainlaing mga lugar. Sa daghang dapit ang hudyaka ug pag-inomay maoy mga bahin sa maong mga pangilin. Apan, ang Roma 13:13 nagatambag: “Maingon sa maadlaw magkinabuhi kita nga maligdong, dili sa paghudyaka-bahakhak ug sa mga paghuboghubog, dili sa pakighilawas ug kalaw-ayan, dili sa pakig-away ug pangabugho.” (Tan-awa usab ang 1 Pedro 4:3, 4; Galacia 5:19-21.)

Unsay nagasangga sa mga adlawng piyesta opisyal sa paghandom sa “mga espiritu sa mga patay”?

Ang 1910 nga edisyon sa The Encyclopedia Britannica nag-ingon: “Ang Adlaw sa mga Kalag . . . ang adlaw nga gigahin sa Romano Katolikong Iglesya sa paghinumdom sa mga matinuohon nga mipanaw na. Ang selebrasyon gibase sa doktrina nga ang mga kalag sa mga matinuohon nga sa kamatayon wala mahinloi gikan  sa benyal (diyutay) nga mga sala, o wala makahalad alang sa miaging mga kalapasan, dili makakab-ot sa Beyatong Bisyon, ug sila mahimong tabangan sa pagkab-ot niana pinaagig pag-ampo ug pinaagig sakripisyo sa misa. . . . Pipila bantog nga mga pagtuo nga nalambigit sa Adlaw sa mga Kalag maoy sa pagano nga kagikan ug sa dugay na kaayong panahon sa kakaraanan. Busa ang mga minatay gituohan sa mga mag-uuma sa daghang Katolikong kanasoran nga mobalik sa ilang kanhing mga balay sa gabii sa Adlaw sa mga Patay ug mosalo sa pagkaon sa mga buhi.”—Tomo I, p. 709.

Nagpahayag ang The Encyclopedia Americana: “Ang mga bahin sa mga kustombreng nalangkit sa Halowin (Kalagkalag) masubay sa usa ka Druid o Celt saserdotenhong seremonya sa antes-Kristohanong mga panahon. Ang Celts adunay mga piyesta alang sa duha ka dagkong diyos—usa ka diyos sa adlaw ug usa ka diyos sa mga patay (gitawag nga Samhain), kansang pangilin gihimo sa Nobyembre 1, ang sinugdanan sa Celtikong Bag-ong Tuig. Ang piyesta sa mga patay sa inanay gitipon nganha sa Kristohanong rituwal.”—(1977), Tomo 13, p. 725.

Ang basahong The Worship of the Dead nagpunting ning maong sinugdanan: “Ang mga mitolohiya (sugilambong) sa tanang karaang kanasoran gilangkob uban sa mga hitabo sa Lunop . . . Ang puwersa niining argumentoha giilustrar sa kamatuoran sa pagsaulog sa usa ka dakong piyesta sa mga patay sa paghinumdom sa maong hitabo, dili lamang pinaagig mga nasod nga mas o kulang sa komunikasyon sa usag usa, kondili pinaagi sa uban nga dakong pagkaseparar, pinaagig oseano ug kasiglohan sa panahon. Kining piyestaha, dugang pa, nga gihimo sa tanan sa panahon o hapit na sa adlaw mismo nga, sumala pa sa Moisesnong kasaysayan, ang Lunop nahitabo, nga mao, sa ikanapulog-pito ka adlaw sa ikaduhang bulan—ang bulan nga hapit katumbas sa atong Nobyembre.” (London, 1904, ni Colonel P. Garnier, p. 4) Busa kining maong mga saulog kon maohon nagsugod uban sa pagpasidungog sa mga tawo kinsa gilaglag sa Diyos tungod sa ilang pagkadaotan sa adlaw ni Noe.—Gen. 6:5-7; 7:11.

Ang maong mga adlawng piyesta opisyal nga nagapasidungog sa “espiritu sa mga patay” nga maorag sila buhi didto sa laing dapit maoy kasukwahi sa kahubitan sa Bibliya sa kamatayon ingong kahimtang sa kompletong pagka walay panghunahuna o nabatian.—Eccl. 9:5, 10; Sal. 146:4.

Mahitungod sa sinugdanan sa pagtuo diha sa pagka dili mamatay sa tawhanong kalag, tan-awa ang mga panid, 106, 107, ubos sa lintunganayng ulohang “Kamatayon,” ug panid 93, ubos sa “Kalag.”

 Unsa ang sinugdanan sa Valentine’s Day?

Nagtug-an kanato ang The World Book Encyclopedia: “Ang Adlaw ni Balentayin mahitabo sa piyestang adlaw na mismo sa duha ka lainlaing Kristohanong martir nga ginganlag Balentayin. Apan ang mga kustombre nga nalangkit sa maong adlaw . . . lagmit nagsumikad sa karaang Romanong pangiling gitawag Lupercalia nga gisaulog sa matag Pebrero 15. Ang maong pangilin nagpasidungog kang Juno, ang Romanong diyosa sa mga babaye ug sa kaminyoon, ug kang Pan, ang diyos sa kinaiyahan.”—(1973), Tomo 20, p. 204.

Unsa man ang sinugdanan sa batasang paggahin ug usa ka adlaw aron pasidunggan ang mga inahan?

Nag-ingon ang Encyclopedia Britannica: “Ang usa ka pangilin nagsumikad sa kustombre sa pagsimba sa inahan didto sa karaang Gresya. Ang pormal nga pagsimba sa inahan, uban sa mga seremonyas ngadto kang Cybele, o Rhea, ang Dakong Inahan sa mga Diyos, gihimo sa Ika-15 nga adlaw sa Marso sa tibuok Asya Minor.”—(1959), Tomo 15, p. 849.

Unsang mga prinsipyo sa Bibliya ang nagapatin-aw sa panghunahuna sa mga Kristohanon maylabot sa mga seremonyas nga nagasaulog sa mga hitabo sa politikanhong kasaysayan sa usa ka nasod?

Juan 18:36: “Si Jesus mitubag [sa Romanong gobernador]: ‘Ang akong gingharian dili bahin niining kalibotana.’”

Juan 15:19: “Kon kamo [mga sumusunod ni Jesus] bahin pa sa kalibotan, ang kalibotan mahigugma sa mga iya. Karon kay kamo dili man bahin sa kalibotan, kondili gipili ko kamo gikan sa kalibotan, tungod niini ang kalibotan nagadumot kaninyo.”

1 Juan 5:19: “Ang tibuok kalibotan anaa sa gahom sa daotan.” (Itanding ang Juan 14:30; Pinadayag 13:1, 2; Daniel 2:44.)

Ubang lokal ug nasodnong mga piyesta opisyal

Dunay daghan. Dili ang tanan mahisgotan dinhi. Apan ang kasaysayanhong impormasyon nga gitagana sa itaas nagahatag ug mga timailhan kon unsa ang sutaon may kalabotan sa bisan unsang adlawng piyesta opisyal, ug ang mga prinsipyo sa Bibliya nga nahisgotan na nagahatag ug bastanteng giya alang niadtong kang kansang unang tinguha mao ang pagbuhat nianang makapahimuot ngadto kang Jehova nga Diyos.