Apostolikong Paghalili

Kahubitan: Ang doktrina nga ang 12 ka apostol adunay mga kahalili nga ngadto kanila ang awtoridad gipasa pinaagig balaang pagkatinudlo. Sa Romanong Katolikong Iglesya, ang mga obispo ingong usa ka grupo gikaingon nga mao ang mga kahalili sa mga apostol, ug ang papa gipangangkon nga mao ang kahalili ni Pedro. Gipangangkon nga ang Romanong mga santo papa mao gayod ang kasunod, nagahupot sa posisyon ug nagatuman sa mga buluhaton ni Pedro, nga ngadto kaniya gikaingon nga si Kristo mihatag sa pagkalabaw sa gahom ibabaw sa tibuok Iglesya. Dili pagtulon-an sa Bibliya.

Si Pedro ba mao ang “bato” nga diha niana gitukod ang iglesya?

Mat. 16:18, JB: “Sultihan ko ikaw karon: Ikaw mao si Pedro ug sa ibabaw niining bato pagatukoron ko ang akong Iglesya. Ug ang mga ganghaan sa kailaloman dili gayod makabuntog batok niana.” (Matikdi diha sa konteksto [mga Mat 16 ber. 13, 20] nga ang panaghisgot gisentro kon kinsa gayod si Jesus.)

Kinsa ang nasabtan sa mga apostol nga si Pedro ug Pablo nga mao ang “bato,” ang “batong pamag-ang”?

Buh. 4:8-11, JB: “Si Pedro, nga napuno sa Balaang Espiritu, mipahayag kanila, ‘Mga magmamando sa katawhan, ug mga ansiyano! . . . pinaagi sa ngalan ni Jesu-Kristo nga Nazaretnon, nga inyong gilansang, kinsa gibanhaw sa Diyos gikan sa mga patay, pinaagi niining ngalana ug dili pinaagi sa uban nga kining tawhana nakaarang sa pagtindog gayod nga mahimsog, dinhi sa inyong atubangan, karon. Mao kini ang bato nga gisalikway ninyong mga magtutukod, apan napamatud-an nga mao ang sukaranan [“batong pamag-ang,” NAB].’”

1 Ped. 2:4-8, JB: “Dumuol kamo kaniya [ang Ginoong Jesu-Kristo] aron kamo usab . . . mahimong buhing mga bato nga nagalangkob sa espirituhanong balay. Sumala sa giingon sa kasulatan: Tan-awa kon giunsa ko sa pagpahiluna sa Sion ang bililhong bato sa pamag-ang nga akong gipili ug ang tawo nga nagabutang sa iyang pagsalig diha niana dili maulawan. Kana nagakahulogan alang kaninyo nga mga magtutuo, nga kana bililhon; apan alang kanila nga mga dimagtutuo, ang bato nga gisalikway sa mga magtutukod nahimong sukaranan, usa ka bato sa kapangdolan, dakong bato sa pagpukan sa mga tawo.”

Efe. 2:20, JB: “Kamo bahin sa usa ka tinukod nga ang mga patukoranan niana mao ang mga apostol ug mga manalagna, ug  si Kristo Jesus mismo mao ang lintunganayng batong pamag-ang.”

Unsa ang pagtuo ni Augustine (kinsa giisip ingong usa ka santos sa Katolikong Iglesya)?

“Niining maong yugto sa akong pagkapari, ako nagsulat usab ug usa ka basahon nga batok sa sulat ni Donatus . . . Diha sa mubong pahayag niining libroha, ako naghisgot bahin sa Apostol nga si Pedro: ‘Diha kaniya ingong usa ka bato nga ang Iglesya gitukod.’ . . . Apan ako nakasabot kaayo niana sa ulahing panahon, mao nga akong gipatin-aw ang giingon sa Ginoo: ‘Ikaw mao si Pedro, ug ibabaw niining bato pagatukoron ko ang akong Iglesya,’ nga kana sabton ingong gitukod ibabaw Kaniya kang kinsa si Pedro misugid sa pag-ingon: ‘Ikaw mao si Kristo, ang Anak sa buhing Diyos,’ ug busa si Pedro, nga gitawag sumala niining batoha, nagrepresentar sa persona sa maong Iglesya nga gitukod ibabaw niining bato, ug nakadawat sa ‘mga yawi sa gingharian sa langit.’ Kay, ‘Ikaw mao si Pedro’ ug dili ‘Ikaw mao ang bato’ ang gisulti ngadto kaniya. Apan ‘ang bato mao si Kristo,’ diha sa pagsugid kaniya ingon nga mao usab ang ginasugid sa tibuok Iglesya, si Simon gitawag nga Pedro.”—The Fathers of the Church—Saint Augustine, the Retractations (Washington, D.C.; 1968), gihubad ni Mary I. Bogan, Book I, p. 90.

Giisip ba sa ubang mga apostol nga si Pedro nakahupot sa pagkapangulo taliwala kanila?

Luc. 22:24-26, JB: “Nahitabo usab ang usa ka paglalisay sa taliwala kanila [ang mga apostol] kon kinsa gayod kanila ang isipon nga labing dako, apan siya miingon kanila, ‘Taliwala sa mga pagano ang mga hari ang nagapakaagalon ibabaw kanila, ug sila nga adunay kagahom ibabaw kanila ginahatagan ug titulong Maghahatag. Kini gayod dili mahitabo kaninyo.’” (Kon si Pedro mao pa ang “bato,” aduna kahay bisan unsang pagduhaduha kon kinsa kanila “ang isipon nga labing dako”?)

Sanglit kay si Jesu-Kristo, ang ulo sa kongregasyon, buhi man, siya ba nagakinahanglan ug mga kahalili?

Heb. 7:23-25, JB: “Unya adunay daghan kanilang ubang mga saserdote [sa Israel], tungod kay ang kamatayon nagtapos man sa matag usa kanila; apan kini siya [Jesu-Kristo], kay siya molungtad man hangtod sa kahangtoran, ang iyang pagkasaserdote dili gayod mawagtang. Nan, diay, ang iyang gahom sa pagluwas maoy sa bug-os tino, sanglit siya buhi man sa kanunay aron sa pagpangamuyo alang sa tanan nga moduol sa Diyos pinaagi kaniya.”

 Roma 6:9, JB: “Si Kristo, ingon sa atong nahibaloan, nga nabanhaw gikan sa mga patay dili na gayod mamatay.”

Efe. 5:23, JB: “Si Kristo mao ang ulo sa Iglesya.”

Unsa man “ang mga yawi” nga gisalig ngadto kang Pedro?

Mat. 16:19, JB: “Hatagan ko ikaw sa mga yawi sa gingharian sa langit: bisan unsay imong pagabugkoson sa yuta didto sa langit kini pagailhon nga binugkos; bisan unsay imong pagaluagan sa yuta didto sa langit pagailhon kini nga linuagan.”

Sa Pinadayag, si Jesus mitumong sa usa ka simbolikong yawi nga gigamit niya mismo sa pagbukas ug mga pribilehiyo ug mga kahigayonan ngadto sa mga tawo

Pin. 3:7, 8, JB: “Mao kini ang mensahe sa usa nga balaan ug matinumanon kinsa nagbaton sa yawi ni David, aron kon siya magaabli, walay si bisan kinsa nga makasira, ug kon siya magasira, walay si bisan kinsa nga makaabli: . . . Akong giablihan sa imong atubangan ang usa ka pultahan nga walay si bisan kinsa nga makasira.”

Gigamit ni Pedro ang “mga yawi” nga gisalig kaniya aron buksan (ngadto sa mga Hudiyo, mga Samaritano, mga Hentil) ang kahigayonan sa pagdawat sa espiritu sa Diyos uban sa panglantaw sa ilang pagsulod sa langitnong Gingharian

Buh. 2:14-39, JB: “Si Pedro mitindog uban sa Napulog-usa ug misulti kanila sa makusog nga tingog: ‘Mga tawo sa Judaea, ug tanan kamo nga nagpuyo sa Jerusalem . . . Ang Diyos naghimo niining Jesus nga inyong gilansang sa krus nga Ginoo ug Kristo.’ Sa ilang pagkadungog niini, gisakitan sila sa kasingkasing ug miingon ngadto kang Pedro ug sa mga apostol, ‘Mga igsoon, unsa may among pagabuhaton?’ ‘Paghinulsol gayod kamo,’ mitubag si Pedro ‘ug ang matag usa kaninyo kinahanglang magpabawtismo sa ngalan ni Jesu-Kristo alang sa kapasayloan sa inyong mga sala, ug kamo makadawat sa gasa sa Balaang Espiritu. Ang saad nga gihimo maoy alang kaninyo ug sa inyong mga anak, ug alang sa tanan niadtong atua sa halayo, alang sa tanan niadtong pagatawgon sa Ginoo nga atong Diyos ngadto kaniya mismo.’”

Buh. 8:14-17, JB: “Sa dihang nadungog sa mga apostol sa Jerusalem nga ang Samaria midawat sa pulong sa Diyos, ilang gipadala si Pedro ug Juan ngadto kanila, ug sila milugsong didto, ug nag-ampo alang sa mga Samaritano aron makadawat sa Balaang  Espiritu, kay wala pa man kanilay iyang hikunsaran: sila nabawtismohan man lamang sa ngalan sa Ginoong Jesus. Unya ilang gipandungan silag mga kamot, ug nakadawat sila sa Balaang Espiritu.” (Ang Buh 8 bersikulo 20 nagpakita nga si Pedro mao ang nanguna niining maong okasyon.)

Buh. 10:24-48, JB: “Sa sunod adlaw sila nahiabot sa Caesarea, ug si Cornelio [dili tinuli nga Hentil] nagpaabot kanila. . . . Si Pedro mipahayag kanila . . . Samtang si Pedro nagsulti pa ang Balaang Espiritu mikunsad sa tanan nga naminaw.”

Ang langit ba nag-agad kang Pedro sa paghimog mga desisyon ug unya misunod sa iyang pagpanguna?

Buh. 2:4, 14, JB: “Silang tanan napuno sa Balaang Espiritu, ug misugod sa pagsulti sa langyawng mga linguwahe ingon nga ang Espiritu mihatag kanilag gasa sa pinulongan. . . . Unya [human si Kristo, ang ulo sa kongregasyon, nagpasibot kanila pinaagig balaang espiritu] si Pedro mitindog uban sa Napulog-usa ug misulti kanila.” (Tan-awang Buh 2 bersikulo 33.)

Buh. 10:19, 20, JB: “Ang Espiritu miingon kaniya [Pedro], ‘Mianhi ang pipila ka tawo sa pagpakigkita kanimo. Kanaog dayon, ug ayaw pag-ukon-ukon sa pagkuyog kanila [ngadto sa panimalay sa Hentil nga si Cornelio]; kay ako ang nagpaanhi kanila.’”

Itanding Mateo 18:18, 19.

Si Pedro ba ang maghuhukom kon kinsa ang takos sa pagsulod sa Gingharian?

2 Tim. 4:1, JB: “Si Kristo Jesus . . . mao ang maghuhukom sa mga buhi ug sa mga patay.”

2 Tim. 4:8, JB: “Ang paaboton gayod karon mao ang purongpurong sa pagkamatarong nga gitagana alang kanako, nga ang Ginoo [Jesu-Kristo], ang matarong nga maghuhukom, magaganti kanako sa maong Adlaw; ug dili kanako lamang kondili sa tanan nga nangandoy sa iyang Pagpadayag.”

Nakaabot ba si Pedro sa Roma?

Ang Roma gihisgotan diha sa siyam ka bersikulo sa Balaang Kasulatan; walay nag-ingon niini nga si Pedro nakaabot didto. Ang 1 Pedro 5:13 nagpakita nga siya nakaabot sa Babilonya. Kini ba maoy tinago nga pagtumong sa Roma? Ang iyang pagkadangat sa Babilonya maoy uyon sa iyang asaynment sa pagwali ngadto sa mga Hudiyo (ingon sa gibutyag sa Galacia 2:9), sanglit kay daghan man ang pumoluyong mga Hudiyo sa Babilonya. Ang  Encyclopaedia Judaica (Jerusalem, 1971, Tomo 15, laray 755), sa naghisgot sa kahimoan sa Babilonyanhong Talmud, nagtumong sa “dagkong mga akademya sa Babilonya” nga iya sa Judaismo sulod sa Komung Panahon.

Nasubay ba ang walay bugto nga kutay sa mga kahalili gikan kang Pedro ngadto sa moderno-adlaw nga mga papa?

Ang Heswitang si John McKenzie, sa dihang propesor sa teolohiya sa Notre Dame, misulat: “Walay kasaysayanhong ebidensiya alang sa interong han-ay sa paghalili sa awtoridad sa iglesya.”—The Roman Catholic Church (New York, 1969), p. 4.

Ang New Catholic Encyclopedia miadmeter: “ . . . ang kakulang sa mga dokumento nagpaduhaduha gayod bahin sa unang kaugmaran sa kaobispohan . . . ”—(1967), Tomo I, p. 696.

Ang mga pangangkon sa balaang pagkatinudlo walay kapuslanan kon kadtong nangangkon niana dili masinundanon sa Diyos ug kang Kristo

Mat. 7:21-23, JB: “Dili kadto silang nagaingon kanako, ‘Ginoo, Ginoo’, ang makasulod sa gingharian sa langit, kondili ang tawo nga nagabuhat sa kabubut-on sa akong Amahan sa langit. Sa dihang moabot ang adlaw daghan ang moingon kanako, ‘Ginoo, Ginoo, dili ba nanagna man kami sa imong ngalan, naghingilin ug mga demonyo sa imong ngalan, naghimog daghang milagro sa imong ngalan?’ Unya ako mag-ingon kanila sa ilang mga nawong: Ako wala gayod makaila kaninyo; palayo gikan kanako, kamong mga tawong daotan!”

Tan-awa usab ang Jeremias 7:9-15.

Ang nag-angkon bang mga kahalili sa mga apostol mitapot sa mga pagtulon-an ug mga buhat ni Jesu-Kristo ug sa iyang mga apostol?

Nag-ingon ang A Catholic Dictionary: “Ang Romanong Iglesya maoy Apostoliko, tungod kay ang iyang doktrina mao ang pagtuo nga makausa gibutyag ngadto sa mga Apostol, nga ang maong pagtuo iyang ginabantayan ug ginapatin-aw, nga wala kana dugangi o kuhai.” (London, 1957, ni W. E. Addis ug T. Arnold, p. 176) Nagauyon ba ang mga kamatuoran?

Pagkamao sa Diyos

“Ang Trinidad mao ang termino nga gigamit sa pagpaila sa  sukaranang doktrina sa Kristohanong relihiyon.”—The Catholic Encyclopedia (1912), Tomo XV, p. 47.

“Walay pulong Trinidad, ni tino nga doktrina sama niana, ang makita diha sa Bag-ong Testamento . . . Inanay nga natukod ang maong doktrina sa miaging pipila ka kasiglohan ug nakaagig daghang kasungian.”—The New Encyclopædia Britannica (1976), Micropædia, Tomo X, p. 126.

“Adunay pag-ila sa bahin sa mga tigpatin-aw ug sa Biblikal nga mga teologo, apil na ang padayon gayong nagauswag nga gidaghanon sa Romanong mga Katoliko, nga ang usa dili gayod maghisgot sa Trinitaryanismo diha sa Bag-ong Testamento kon walay tinuod nga kalipikasyon. Aduna usab ing pupareho nga pag-ila bahin sa mga historyano sa doktrina ug sistematikong mga teologo sa dihang ang usa mosulti maylabot sa bug-os nga Trinitaryanismo, ang usa miirog gikan sa yugtong Kristohanong mga sinugdanan, nga mao, ang kataposang ikaupat nga bahin sa ika-4 nga siglo.”—New Catholic Encyclopedia (1967), Tomo XIV, p. 295.

Gidili ang pagminyo (selibasiya) sa mga klero

Si Papa Paulo VI, diha sa iyang ensiklikal Sacerdotalis Caelibatus (Priestly Celibacy, 1967), miendosar sa dili pagminyo ingong kinahanglanon sa mga klero, pero siya miadmeter nga “ang Bag-ong Testamento nga nagpreserbar sa pagtulon-an ni Kristo ug sa mga Apostol . . . wala sa tino mopatuman sa dili pagminyo sa balaang mga ministro . . . si Jesus Mismo wala maghimo niana nga unang kinahanglanon sa Iyang pagpili sa Dose, ni ang mga Apostol alang niadtong nagdumala sa unang Kristohanong mga katilingban.”—The Papal Encyclicals 1958-1981 (Falls Church, Va.; 1981), p. 204.

1 Cor. 9:5, NAB: “Wala ba kamiy katungod sa pagminyo sa matinuohong babaye sama sa ubang mga apostol ug sa mga igsoon sa Ginoo ug ni Cepas?” (“Cephas” maoy Aramikong ngalang gihatag kang Pedro; tan-awang Juan 1:42. Tan-awa usab ang Marcos 1:29-31, diin ang pagtumong gihimo ngadto sa ugangan-babaye ni Simon, o Pedro.)

1 Tim. 3:2, Dy: “Nan, gikinahanglan nga ang usa ka obispo mahimong . . . bana sa usa ka asawa [“naminyo kausa lamang,” NAB].”

Sa wala pa ang Kristohanong panahon, ang dili pagminyo gipatuman sa Budhismo ngadto sa mga pari ug mga monghe niini. (History of Sacerdotal Celibacy in the Christian Church, London, 1932, ikaupat nga ed., rebisado, ni Henry C. Lea, p. 6) Nga una pa gani, ang kadagkoan sa Babilonyanhong pagkasaserdote  gimbut-an sa pagtuman sa dili pagminyo, sumala pa sa The Two Babylons pinaagi ni A. Hislop.—(New York, 1943), p. 219.

1 Tim. 4:1-3, JB: “Ang Espiritu sa tin-aw nag-ingon nga sa kaulahiang mga panahon adunay pipila nga mamiya sa pagtuo ug mopalabi sa pagpatalinghog sa malimbongong mga espiritu ug mga doktrina nga gikan sa mga yawa; . . . sila moingon nga ginadili ang pagminyo.”

Pagkabulag gikan sa kalibotan

Si Papa Paulo VI, sa mipakigpulong sa Nahiusang Kanasoran sa 1965, miingon: “Ang mga katawhan sa yuta nagaliso ngadto sa Nahiusang Kanasoran ingong mao ang kataposang paglaom sa kahiusa ug kalinaw; Among gidahom sa pagtanyag dinhi, uban sa Among kaugalingon, sa ilang amot sa dungog ug sa paglaom.”—The Pope’s Visit (New York, 1965), Time-Life Special Report, p. 26.

Juan 15:19, JB: “[Si Jesu-Kristo miingon:] Kon kamo iya pa sa kalibotan, ang kalibotan mahigugma kaninyo ingon nga mga iya; apan kay kamo dili man iya sa kalibotan, sanglit kay ang akong pagpili nagapabulag kaninyo gikan sa kalibotan, mao nga ang kalibotan nagadumot kaninyo.”

Sant. 4:4, JB: “Wala ba kamo makaamgo nga ang paghimo sa kalibotan nga inyong higala maoy paghimo sa Diyos nga inyong kaaway?”

Paggamit sa mga armas sa gubat

Misulat ang Katolikong historyanong si E. I. Watkin: “Masakit man sama sa pag-admeter gayod, kita diha sa interes sa mini nga pagpalig-on o bakak nga pagkamaunongon dili makanegar o makasalikway sa kasaysayanhong kamatuoran nga ang mga Obispo masubayong nagsuportar sa tanang gubat nga gisagubang sa gobyerno sa ilang nasod. Wala gayoy akong nasayran bisan usa ka hitabo nga ang nasodnong herarkiya nagtunglo sa bisan unsang gubat ingong dili matarong . . . Unsa man ugaling ang opisyal nga teoriya, diha sa buhat ang ‘akong nasod husto kanunay’ mao ang panultihon nga gisunod sa panahon sa gubat sa Katolikong mga Obispo.”—Morals and Missiles (London, 1959), giedit ni Charles S. Thompson, pp. 57, 58.

Mat. 26:52, JB: “Unya si Jesus miingon, ‘Isakob pagbalik ang imong espada, kay ang tanang magagamit sa espada mamatay sa espada.’”

1 Juan 3:10-12, JB: “Niining paagiha atong maila ang mga anak sa Diyos gikan sa mga anak sa yawa: ang bisan kinsa . . . nga dili mahigugma sa iyang igsoon dili anak sa Diyos. . . . Kita  maghigugmaay sa usag usa; dili manig-ingon kang Cain, nga iya sa Daotan ug gipunggotan ang iyang igsoon.”

Sumala sa nahisgotan na, sila ba nga nag-angkon nga mga kahalili sa mga apostol nagtudlo ug nagbuhat gayod sa gibuhat ni Kristo ug sa iyang mga apostol?