Larawan

Kahubitan: Kasagaran, makitang mga hulagway sa mga tawo o mga butang. Ang usa ka larawan (imahen) nga ginatumong sa pagsimba maoy usa ka diyosdiyos. Kadtong nagahimog mga pagsimba atubangan sa mga larawan sagad nagaingon nga ang ilang pagsimba sa aktuwal gipunting ngadto sa espiritu nga girepresentahan sa maong larawan. Ang maong paggamit sa mga imahen nabatasan diha sa daghan di-Kristohanong mga relihiyon. Mahitungod sa Romano Katolikong naandan, ang New Catholic Encyclopedia (1967, Tomo VII, p. 372) nagaingon: “Sanglit kay ang pagsimba nga gitumong sa usa ka larawan makaabot ug matapos diha sa persona nga girepresentahan, ang samang tipo sa pagsimba nga iya sa maong persona nga mahimong ikahatag ngadto sa imahen ingong girepresentahan sa maong persona.” Dili pagtulon-an sa Bibliya.

Unsa ang ginaingon sa Pulong sa Diyos maylabot sa paggama ug mga larawan nga gamiton ingong mga butang sa pagsimba?

Ex. 20:4, 5, JB: “Dili ka magbuhat alang sa imong kaugalingon ug linilok nga larawan o sa bisan unsang dagwaya sa bisan unsang butang sa langit o sa ilalom sa yuta o sa tubig sa ilalom sa yuta; dili ka moyukbo kanila o mag-alagad kanila [“moyukbo sa atubangan kanila o mosimba kanila,” NAB]. Kay ako, si Yahweh nga imong Diyos, maoy Diyos nga abughoan.” (Italiko gidugang.) (Matikdi nga ang pagdili maoy batok sa paghimog mga larawan ug sa pagyukbo sa ilang atubangan.)

Lev. 26:1, JB: “Dili gayod kamo maghimog mga idolo; ni magpatindog kamog larawan nga linilok ni giugbok-bato [“sagradong haligi,” NW], ni bato nga sinilsilan diha sa inyong yuta, aron sa pagyukbo sa inyong kaugalingon atubangan niana; kay ako, si Yahweh, mao ang inyong Diyos.” (Walay larawan nga ginapatindog nga sa atubangan niana ang mga tawo mahimong moyukbo sa pagsimba.)

2 Cor. 6:16, JB: “Ang templo sa Diyos walay pakig-uyon sa mga idolo, ug nga kita ingon niana—ang templo sa buhing Diyos.”

1 Juan 5:21, NAB: “Akong gagmayng mga anak, magbantay batok sa mga diyosdiyos [“mga idolo,” Dy, CC; “bakak nga mga diyos,” JB].”

Ang mga larawan ba mahimong gamiton ingong mga tabang lamang sa pagsimba sa matuod nga Diyos?

Juan 4:23, 24, JB: “Ang matuod nga mga magsisimba magasimba  sa Amahan sa espiritu ug kamatuoran: mao kana ang matang sa mga magsisimba nga gusto sa Amahan. Ang Diyos espiritu, ug kadtong magasimba kinahanglang magasimba sa espiritu ug kamatuoran.” (Sila nga nagasalig sa mga imahen ingong mga tabang sa debosyon wala magasimba sa Diyos “sa espiritu” apan sila nagadepende sa ilang makita pinaagig ilang lawasnong mga mata.)

2 Cor. 5:7, NAB: “Kita nagalakaw pinaagig pagtuo, dili sa panan-aw.”

Isa. 40:18, JB: “Ngadto kang kinsa nga inyong ipakasama ang Diyos? Unsang dagwaya nga inyong mamugna kaniya?”

Buh. 17:29, JB: “Tungod kay kita mga anak sa Diyos, kita dili makapangulipas sa paghunahuna nga ang pagkadiyos maorag bulawan, salapi o bato nga gililok ug gimugna sa usa ka tawo.”

Isa. 42:8, JB: “Ang akong ngalan maoy Yahweh, dili ko itugyan ang akong himaya ngadto sa lain, ni ang akong dungog ngadto sa mga idolo [“linilok nga mga butang,” Dy].”

Kinahanglang bang atong dayegon ang “mga santos” ingong mga tigpataliwala uban sa Diyos, hayan gamiton ang ilang mga larawan ingong mga tabang sa atong pagsimba?

Buh. 10:25, 26, JB: “Sa nahiabot si Pedro sa balay si Cornelio migawas sa pagtagbo kaniya, miluhod sa iyang mga tiil ug nagtikubo sa iyang kaugalingon. Apan si Pedro mitabang kaniya sa pagpatindog. ‘Tindog,’ siya miingon, ‘ako usab tawo lamang!’” (Sanglit si Pedro wala mouyon sa maong pagsimba sa dihang siya sa personal presente, dasigon ba niya kita sa pagluhod atubangan sa iyang larawan? Tan-awa usab ang Pinadayag 19:10.)

Juan 14:6, 14, JB: “Si Jesus miingon: ‘Ako mao ang Dalan, ang Kamatuoran ug ang Kinabuhi. Walay makaabot sa Amahan gawas nga pinaagi kanako. Kon mangayo kamo ug bisan unsang butang sa akong ngalan, ako kanang buhaton.’” (Matin-aw nga gihisgotan ni Jesus dinhi nga ang atong pagduol sa Amahan mahimo lamang pinaagi kaniya ug ang atong mga hangyo pagahimoon diha sa ngalan ni Jesus.)

1 Tim. 2:5, JB: “Aduna lamang ing usa ka Diyos, ug aduna lamang ing usa ka tigpataliwala tali sa Diyos ug sa katawhan, sa iyang kaugalingon usa ka tawo, si Kristo Jesus.” (Wala itugot dinhi alang sa uban sa pag-alagad sa papel sa usa ka tigpataliwala alang sa mga membro sa kongregasyon ni Kristo.)

Tan-awa usab ang mga panid 388, 389, ubos sa ulohang “Mga Santos.”

 Unsa bang anaa sa hunahuna sa mga magsisimba ang persona nga girepresentahan sa usa ka larawan, o ang pipila ba sa mga larawan giisip nga mas labaw sa uban?

Ang tinamdan sa mga magsisimba usa ka importanteng bahin nga pagatagdon. Ngano? Tungod kay ang dakong kalainan tali sa “imahen” ug “idolo” mao ang pagtagad kon hain nahimutang ang larawan.

Diha sa hunahuna sa magsisimba, ang usa ba ka larawan sa usa ka tawo adunay mas dakong bili o importansiya kay sa laing larawan sa samang tawo? Kon mao, ang larawan mismo, dili ang tawo, ang una diha sa hunahuna sa maong magsisimba. Ngano ang mga tawo maghimog lagyong mga pagduaw sa balaang mga dapit aron sa pagsimba sa tinong mga ampoanan? Dili ba ang imahen mismo ang giisip nga adunay “milagrosong” mga gahom? Pananglitan, sa basahong Les Trois Notre-Dame dela Cathédrale de Chartres, pinaagig kanonigo Yves Delaporte, kita giingnan bahin sa mga larawan ni Maria didto sa katedral sa Chartres, Pransiya: “Kining mga larawana, nga sinilsil, gipintalan o nakita diha sa mga bintanang bildong binugkan, dili parehong bantogan. . . . Tulo lamang ang tumong sa tinuod nga pagsimba: Our Lady of the Crypt, Our Lady of the Pillar, ug Our Lady of the ‘Belle Verriere.’” Apan kon sa hunahuna sa mga magsisimba una pa ang maong tawo, dili ang larawan, ang usa ka larawan pagatagdon unta nga sama ra ka maayo sa uban, di ba mao?

Unsa man ang pag-isip sa Diyos sa mga imahen nga maoy tumong sa pagsimba?

Jer. 10: 14, 15, JB: “Ang tagsatagsa ka magsasalsal sa bulawan gipakaulawan tungod sa idolo nga iyang gihimo, kay ang iyang mga imahen kabakakan man lamang, nga walay gininhawa diha kanila. Sila Kakawangan, kataw-anan nga binuhat.”

Isa. 44:13-19, JB: “Ang panday sa kahoy nagakuha sa iyang sukdanan, nagalaraw sa imahen pinaagig tisas, nagalilok niana pinaagig mga tigib, nagasunod sa laraw pinaagig mga igbabahin. Iyang hitsuraan kini samag tawo, ug himoan ug tawhanong dagway, aron kana mopuyo sulod sa usa ka templo. Siya nagputol ug sedro, o nagkuhag ensina o kornoque nga iyang gipili gikan sa mga kahoy sa lasang, o tingali siya mitanom ug sedro ug ang ulan nagpatubo niini. Alang sa komun nga tawo kini daghang sugnod; iyang gamiton kini sa pagdangka sa iyang kaugalingon, siya usab magasugnod niini sa pagluto sa iyang tinapay. Apan kining tawhana magahimog usa ka diyos niini ug magasimba  niini; siya maghimog idolo ug magayukbo atubangan niana. Katunga niana iyang sunogon sa kalayo, ibabaw sa mga baga siya mag-asal ug karne, magakaon niana ug mabusog. Siya magadangka usab sa iyang kaugalingon. ‘Aha!’ moingon siya ‘ako nainitan na; aduna akoy kalayo dinhi!’ Sa salin niini siya magahimo sa iyang diyos, iyang idolo; siya magayukbo sa atubangan niini ug magasimba niini ug magaampo niini. ‘Luwasa ako,’ siya moingon ‘kay ikaw mao ang akong diyos.’ Sila walay nailhan, walay nasabtan. Ang ilang mga mata gitaptapan nga dili gayod makakita, ilang kasingkasing dili makasabot. Sila wala gayoy hunahuna, sila walay kahibalo ug alamag sa pagsulti, ‘gisunog ko ang katunga niana sa kalayo, ako naglutog tinapay ibabaw sa mga baga, ako nakaasal ug karne ug nakakaon niana, ug himoon ko ba ang salin niini nga pila ka dulumtanan? Moyukbo ba ako atubangan sa usa ka palid sa kahoy?’”

Ezek. 14:6, JB: “Ang Ginoong Yahweh nagaingon niini: Bumalik, biyai ang inyong mga idolo [“binilanggong mga idolo,” NW] ug isalikway ang inyong mahugaw nga mga buhat.”

Ezek. 7:20, JB: “Sila naanad sa pagpagarbo sa ilang kaugalingon sa katahom sa ilang alahas, nga gikan niana ilang gihimo ang dulumtanang mga larawan ug mga idolo. Maoy hinungdan ako gayong gihimo kanang butang nga makalilisang [“mahugaw,” Dy; “basura,” NAB] ngadto kanila.”

Unsa man gayod ang atong pagbati maylabot sa bisan unsang mga imahen nga tingali sa miagi atong gidayeg?

Deut. 7:25, 26, JB: “Sunogon mo gayod ang tanang linilok nga mga larawan sa ilang mga diyos, dili kaibgan ang bulawan ug salapi nga nagatabon kanila; kuhaa kana ug ikaw malit-agan: kini dulumtanan ngadto kang Yahweh nga imong Diyos. Dili ka gayod magapasulod ug bisan unsang dulumtanang butang sa imong balay o ikaw, sama niana, mahimong sinalikway usab. Kinahanglang isipon mo sila ingong mahugaw ug makaluod [“bug-os nga pagadumtan kana ug pagaayran gayod,” NW].” (Samtang ang katawhan ni Jehova wala awtorisahi sa paglaglag sa mga imahen nga gipanag-iya sa ubang mga tawo, kining sugoa ngadto sa Israel nagataganag panig-ingnan kon unsa ang ila gayong pag-isip sa bisan unsang mga imahen nga ilang gipanag-iya nga hayan ila nang napasidunggan. Itandi ang Buhat 19:19.)

1 Juan 5:21, Dy: “Gagmayng kabataan, magpahilayo sa inyong kaugalingon gikan sa mga idolo [“bakak nga mga diyos,” JB].”

 Ezek. 37:23, JB: “Dili na sila maghugaw pa sa ilang kaugalingon uban sa ilang mga idolo . . . Sila mahimong akong katawhan ug ako mahimong ilang Diyos.”

Adunay unsang epekto ang paggamit sa mga larawan sa pagsimba maylabot sa ato mismong kaugmaon?

Deut. 4:25, 26, JB: “Kamo nagalihok nga daotan, nagabuhat ug linilok nga larawan sa lainlaing dagway [“pipila ka idolo,” Kx; “pagkaamgid-amgid,” Dy], nga nagabuhat nianang makapayugot kang Yahweh ug makapasuko kaniya, sa maong adlaw tawgon ko ang langit ug ang yuta sa pagsaksi batok kaninyo; . . . kamo gayod mangalaglag.” (Ang panghunahuna sa Diyos wala mausab. Tan-awang Malaquias 3:5, 6.)

1 Cor. 10:14, 20, JB: “Mao kini ang rason, akong hinigugmang mga igsoon, kon ngano nga kamo kinahanglang maglikay sa pagsimba sa diyosdiyos. . . . Ang mga halad nga ilang ginahalad ilang gihalad ngadto sa mga demonyo nga dili ang Diyos. Dili ko tinguha nga makita kamong magpakig-ambit uban sa mga demonyo.”

Pin. 21:8, JB: “Ang kabilin alang sa mga talawan, alang kanilang nagabungkag sa ilang pulong, o nagasimba sa mga kalaw-ayan, sa mga mamumuno ug mga makighilawason, ug sa mga mananagna-kapalaran, mga tigsimba ug diyosdiyos o sa bisan unsang matang sa mga bakakon, mao ang ikaduhang kamatayon [ftn., “walay kataposang kamatayon”] diha sa nagadilaab nga linaw sa asupre.”

Sal. 115:4-8, JB (113:4-8, ikaduhang hugpong sa mga numero, Dy): “Ang ilang mga idolo, sa salapi ug bulawan, mga ginama sa tawhanong kahanas, adunay mga baba, apan dili gayod makasulti, mga mata, apan dili gayod makakita, mga dalunggan, apan dili gayod makadungog, mga ilong, apan dili gayod makapanimaho, mga kamot, apan dili gayod makahikap, mga tiil, apan dili gayod makalakaw, ug walay tingog gikan sa ilang mga tutonlan. Ang nagabuhat kanila matapos sama kanila, ug mao man ang tagsatagsa nga mosalig kanila.”