Misa

Kahubitan: Ingon sa gipahayag sa Sagradong Kongregasyon sa mga Rituwal sa Romano Katolikong Iglesya, ang Misa maoy “—Usa ka sakripisyo nga ang Sakripisyo sa Krus gipatunhay; —Usa ka paghandom sa kamatayon ug pagkabanhaw sa Ginoo, kinsa miingon ‘buhata kini sa paghandom kanako’ (Lucas 22:19); —Usa ka sagradong bangkete nga, pinaagi sa kaambitan sa Lawas ug Dugo sa Ginoo, ang Katawhan sa Diyos nagapakig-ambit sa mga benepisyo sa Sakripisyo sa Pasko sa Pagkabanhaw, nagalig-on sa Bag-ong Tugon nga gihimo sa Diyos uban sa tawo makausa sa tanang panahon pinaagi sa Dugo ni Kristo, ug sa pagtuo ug paglaom nagalandong ug nagaandam daan sa pagkatapos sa kalibotan nga kombite didto sa gingharian sa Amahan, nga nagamantala sa kamatayon sa Ginoo ‘hangtod sa Iyang pag-abot.’” (Eucharisticum Mysterium, Mayo 25, 1967) Kini maoy paagi sa Iglesya Katolika sa pagbuhat sa ilang nasabtan sa gibuhat ni Jesu-Kristo sa Kataposang Panihapon.

Ang tinapay ug bino aktuwal ba nga giusab ngadto sa lawas ug dugo ni Kristo?

Diha sa “Solemn Profession of Faith” sa Hunyo 30, 1968, si Papa Paulo VI mipahayag: “Kita nagatuo nga samtang ang tinapay ug bino nga gibalaan sa Ginoo sa Kataposang Panihapon giusab ngadto sa Iyang Lawas ug Iyang Dugo nga gihalad alang kanato didto sa krus, mao man usab ang tinapay ug bino nga gibalaan sa pari giusab ngadto sa Lawas ug Dugo ni Kristo nga naentronong mahimayaon sa langit, ug Kita nagatuo nga ang misteryosong presensiya sa Ginoo, nga ubos sa dagway nianang mga elementoha nga sa atong pagsabot sama ra sa pagkahuman ingon sa wala pa ang pagkonsagrar, maoy tinuod, dalisay ug dakong presensiya. . . . Kining kahibulongang kausaban maoy tukma kaayong pagatawgon sa Iglesya nga transubstantiation.” (Official Catholic Teachings—Christ Our Lord, Wilmington, N.C.; 1978, ni Amanda G. Watlington, p. 411) Nagauyon ba ang Balaang Kasulatan sa maong pagtulon-an?

Unsa ang gipasabot ni Jesus sa miingon siya, “Kini mao ang akong lawas,” “Kini mao ang akong dugo”?

Mat. 26:26-29, JB: “Samtang nangaon sila, si Jesus mikuhag  pila ka tinapay, ug sa nakapanalangin na siya kini iyang gipikaspikas ug gihatag kini ngadto sa mga tinun-an. ‘Komuha ug komaon;’ siya miingon ‘kini mao ang akong lawas.’ Dayon siya mikuhag kopa, ug sa nakapasalamat na siya iyang gihatag kini kanila. ‘Uminom kamong tanan gikan niini,’ siya miingon ‘kay kini mao ang akong dugo, ang dugo sa tugon, nga igaula alang sa daghan sa kapasayloan sa mga sala. Gikan karon, sultihan ko kamo, ako dili na moinom ug bino hangtod sa adlaw nga ako magainom ug bag-ong bino uban kaninyo sa gingharian sa akong Amahan.’”

Mahitungod sa mga pulong “kini mao ang akong lawas” ug “kini mao ang akong dugo,” ang mosunod tagdononon gayod: Ang Mo mabasa, “kini nagakahulogan sa akong lawas,” “kini nagakahulogan sa akong dugo.” (Italiko gidugang.) Susamang mabasa ang NW. Ang LEF naghubad sa maong pulong, “kini nagarepresentar sa akong lawas,” “kini nagarepresentar sa akong dugo.” (Italiko gidugang.) Kining mga hubara nagauyon sa gihisgotan diha sa konteksto, sa Mat 26 bersikulo 29, diha sa lainlain Katolikong mga hubad. Mabasa ang Kx: “Ako dili magainom pag-usab niining bunga sa parras, hangtod ako magainom niini uban kaninyo, ang bag-ong bino, sa gingharian sa akong Amahan.” (Italiko gidugang.) Ang CC, NAB, Dy nagapakita usab sa gipasabot ni Jesus kon unsa ang anaa sa sulod sa kopa ingong “kining bunga sa parras,” ug kadto sa panahon human si Jesus nakasulti, “Kini mao ang akong dugo.”

Tagda ang mga pulong “kini mao ang akong lawas” ug “kini mao ang akong dugo” sumala sa kahayag sa ubang tin-awng pinulongan nga gigamit diha sa Kasulatan. Si Jesus usab miingon, “Ako mao ang kahayag sa kalibotan,” “Ako mao ang ganghaan sa toril sa mga karnero,” “Ako mao ang tinuod nga parras.” (Juan 8:12; 10:7; 15:1, JB) Niining mga pulonga walay gipasabot nga milagrosong transpormasyon (pagbalhin sa dagway), di ba mao?

Sa 1 Corinto 11:25 (JB), ang apostol nga si Pablo misulat bahin sa Kataposang Panihapon ug nagbutyag ug samang mga ideya diha sa may pagkalahi diyutay nga mga pulong. Inay kay kutloon si Jesus ingong nagsulti bahin sa kopa, “Uminom kamong tanan gikan niini . . . kay kini ang akong dugo, ang dugo sa tugon,” iyang gitagik kana niining paagiha: “Kining kopaha mao ang bag-ong tugon sa akong dugo.” Dayag gayod nga kana wala magkahulogan nga ang kopa sa laing paagi milagrosong nausab o nabalhin ang dagway ngadto sa bag-ong tugon. Dili ba mas makataronganon sa pagkanayon nga ang sulod sa kopa nagrepresentar sa dugo ni Jesus nga pinaagi niana ang bag-ong tugon nahimong balido?

Unsa ang gipasabot ni Jesus sa iyang pahayag sa Juan 6:53-57?

“Si Jesus mitubag: ‘Sultihan ko kamo sa hilabihang kaugdang,  kon kamo dili mokaon sa unod sa Anak sa Tawo ug moinom sa iyang dugo, wala kamoy kinabuhi diha kaninyo. Ang bisan kinsa nga mokaon sa akong unod ug moinom sa akong dugo adunay kinabuhing dayon, ug akong pagabanhawon siya sa kataposang adlaw. Kay ang akong unod mao ang tinuod nga kalan-on ug ang akong dugo maoy tinuod nga ilimnon. Siya nga mokaon sa akong unod ug moinom sa akong dugo magapuyo uban kanako ug ako magapuyo uban kaniya. Ingon nga ako, kinsa gipadala sa buhing Amahan, sa akong kaugalingon nakabaton ug kinabuhi gikan sa Amahan, bisan kinsa nga mokaon kanako makabaton ug kinabuhi gikan kanako.’”—Juan 6:53-57, JB.

Kini ba pagasabton ingong nagkahulogan nga sila sa literal mokaon sa unod ni Jesus ug moinom sa iyang dugo? Kon mao, si Jesus nagpaluyo diay sa paglapas sa Kasugoan nga gihatag sa Diyos sa Israel pinaagi ni Moises. Ang maong Sugo nagdili sa pagkaon sa bisan unsang matang sa dugo. (Lev. 17:10-12) Nga sukwahi sa pagpaluyo sa maong butang, si Jesus kusganong misulti batok sa pagbungkag sa bisan unsang mga tulomanon sa Kasugoan. (Mat. 5:17-19) Busa ang diha sa hunahuna ni Jesus mao ang pagkaon ug pag-inom sa diwa nga mahulagwayon, pinaagi sa pagbaton ug pagtuo sa bili sa iyang hingpit tawhanong halad.—Itandi ang Juan 3:16; 4:14; 6:35, 40.

Si Jesus ba nagsugo sa iyang mga tinun-an nga himoon dili lang ang pagsaulog sa iyang kamatayon kondili ang usa ka rituwal nga sa aktuwal nagasubli sa iyang sakripisyo?

Sumala pa sa The Documents of Vatican II: “Sa Kataposang Panihapon, sa gabii nga siya gibudhian, ang atong Manluluwas nagtukod sa Yukaristikong Sakripisyo sa Iyang Lawas ug Dugo. Iyang gibuhat kini aron patunhayon ang sakripisyo sa krus . . . ”—(New York, 1966), giedit ni W. M. Abbott, S.J., p. 154; italiko gidugang.

Nag-ingon ang The Catholic Encyclopedia: “Ang Iglesya nagatinguha sa Misa nga isipon ingong ‘matuod ug hustong sakripisyo’ . . . Ang dakong tinubdan sa atong doktrina, bisan pa niana, mao ang tradisyon, nga gikan sa karaang kapanahonan nagapahayag sa mapangaliyupoong bili sa Sakripisyo sa Misa.”—(1913), Tomo X, pp. 6, 17.

Si Jesus mismo miingon: “Buhata kini ingong handomanan kanako.” (Luc. 22:19; 1 Cor. 11:24, JB) Sa Lucas 22:19, ang Kx ug Dy mabasa: “Buhata kini sa paghinumdom kanako.” Ang NAB mabasa: “Buhata kini sa paghandom kanako.” Si Jesus wala mag-ingon nga ang iyang gibuhat didto sa Kataposang Panihapon maoy usa ka sakripisyo sa iyang kaugalingon o ang iyang mga tinun-an magsubli sa iyang sakripisyo.

 Heb. 9:25-28, JB: “Dili kinahanglang sublisubli nga ihalad ang iyang kaugalingon, sama sa [Hudiyong] hataas nga saserdote nga nagasulod sa sangtuwaryo sa matag tuig uban sa dugo nga dili iyang kaugalingon, o kon mao pa siya kinahanglang magsublisubli sa pag-antos sukad sa pagsugod sa kalibotan. Inay kay ingon niana, siya naghimo sa pagpadayag sa makausa lamang . . . sa pagwagtang sa sala pinaagig paghalad sa iyang kaugalingon, mao man, usab, si Kristo naghalad sa iyang kaugalingon makausa ra.” (Italiko gidugang.)

Kana ba yano o basta “dili matukib nga misteryo”?

Ang Bibliya nagapunting man ug sagradong mga misteryo, o balaang mga tinago. Pero niini wala ing nahisupak sa matin-awng pagkabutyag nga mga kamatuoran sa Kasulatan. Bahin kanilang nagauna sa ilang mga tradisyon inay kay sa Kasulatan, si Jesus miingon: “Mga salingkapaw! Kamo ang gipasabot ni Isaias sa dihang sa husto siya mitagna: Kining mga tawhana nagapasidungog kanako pinaagi sa ilang ngabil lamang, samtang ang ilang mga kasingkasing halayo gikan kanako. Ang pagsimba nga ilang gitanyag kanako maoy kawang; ang mga doktrina nga ilang ginatudlo maoy mga lagda lamang sa tawo.”—Mat. 15:7-9, JB.

Gipasabot ba ni Jesus nga kining maong paghandom tingali pagahimoon sa matag adlaw o matag semana?

Ang Basic Catechism nag-ingon: “Ang Espesyal nga mga Katungdanan sa Katolikong mga Kristiyano” nagalakip sa “pagpakig-ambit sa Misa sa kada Domingo ug balaang adlaw sa obligasyon.” (Boston, 1980, p. 21) “Ang mga matinuohon ginadasig gayod sa pagpakig-ambit sa Misa ug sa Pagkalawat nga makanunayon, bisan sa adlaw-adlaw.”—The Teaching of Christ—A Catholic Catechism for Adults, Pinamubong Edisyon (Huntington, Ind.; 1979), p. 281.

Ang tanan bang Kasulatanhong reperensiya maylabot sa “pagpikaspikas sa tinapay” nagapakita nga gisaulog ang kamatayon ni Kristo? (Buh. 2:42, 46; 20:7, JB) Si Jesus ‘mipikaspikas sa tinapay’ sa gipakig-ambitan ang usa ka pagkaon bisan sa wala pa ang Kataposang Panihapon. (Mar. 6:41; 8:6) Ang tinapay nga gigamit sa mga Hudiyo niadtong panahona dili mao ang naandan karon sa daghang katawhan. Sa dihang kaonon kana, sila sagad motibhang o motipak ug usa ka pahat.

Wala sa tino isulti ni Jesus kon unsa ka subsob ang Memoryal sa iyang kamatayon pagahimoon. Apan, iyang gitukod kana sa petsa sa Hudiyong Paskuwa, nga gipulihan taliwala sa iyang mga  tinun-an pinaagig Memoryal sa kamatayon ni Kristo. Ang Paskuwa maoy tinuig nga kasaulogan, nga gisaulog sa Nisan 14. Sa susama, ang Hudiyong Piyesta sa Walay Lebadurang mga Tinapay, ang Piyesta sa mga Semana (Pentekostes), ang Piyesta sa mga Balongbalong, o Pagpangani, ug ang Adlaw sa Pagtabon-sa-sala kining tanan gihimo makausa sa kada tuig.

Ang Misa ba makapahupay sa mga kalag sa purgatoryo?

Nag-ingon ang The Teaching of Christ—A Catholic Catechism for Adults: “Ang pulong ‘purgatoryo’ wala diha sa Bibliya, ni ang doktrina sa purgatoryo tin-awng gitudlo dinha. . . . Ang mga basahon sa mga Amahan adunay daghang reperensiya dili lamang sa paglungtad sa purgatoryo, kondili usab ang punto nga ang mga matinuohon nga mipanaw matabangan sa mga pag-ampo sa mga buhi, ilabina pinaagig Sakripisyo sa Misa.”—Pp. 347, 348.

Mahitungod sa kahimtang sa mga patay, ang Balaang Kasulatan nag-ingon: “Ang mga buhi nahibalo sa labing menos nga sila mamatay, ang mga minatay walay kahibalo.” (Eccl. 9:5, JB) “Ang kalag [“kalag,” Kx; “tawo,” JB] nga nagapakasala, siya mismo mamatay.” (Ezek. 18:4, Dy) (Tan-awa usab ang mga panid 103-105, ubos sa ulohang “Kamatayon.”)