New World Translation

Kahubitan: Usa ka hubad sa Balaang Kasulatan nga gihimong diretso gikan sa Hebreo, Aramaiko, ug Grego ngadto sa moderno-adlawng Ingles pinaagig komite sa dinihogang mga saksi ni Jehova. Kini sila nagpahayag sa ilang kaugalingon bahin sa ilang buluhaton niining mosunod: “Ang mga maghuhubad niining basahona, kinsa nahadlok ug nahigugma sa Balaang Awtor sa Balaang Kasulatan, nagabati ngadto Kaniya ug usa ka linaing kaakohan sa pagsibya sa iyang mga hunahuna ug mga kapahayagan nga tukma kutob sa maarangan. Sila usab nagabati ug responsabilidad ngadto sa mausisaong mga magbabasa kinsa nagadepende sa usa ka hubad sa dinasig nga Pulong sa Labing Hataas nga Diyos alang sa ilang walay kataposang kaluwasan.” Kining hubara sa sinugdan giluwatan sa hugponghugpong, gikan sa 1950 ngadto sa 1960. Ang mga edisyon sa ubang mga linguwahe gipasukad sa maong hubad sa Ingles.

Gipasukad sa unsa ang “New World Translation”?

Ingong basihanan sa paghubad sa Hebreohanong Kasulatan,  ang teksto nga iya ni Rudolf Kittel nga Biblia Hebraica, mga edisyong 1951-1955, mao ang gigamit. Ang 1984 nga rebisyon sa New World Translation nakabenepisyo gikan sa pagnunot-panahon uyon sa Biblia Hebraica Stuttgartensia sa 1977. Dugang pa, ang Patayng Dagat nga mga Linukot nga Basahon ug ubay-ubay unang mga hubad ngadto sa laing mga pinulongan gikonsulta. Alang sa Kristohanon Gregong Kasulatan, ang master [punoan] Gregong teksto sa 1881 nga giandam ni Westcott ug Hort mao ang dakong gigamit, apan ang pipila ubang punoang mga teksto gikonsulta ingon man sa ubay-ubay unang mga hubad sa ubang mga linguwahe.

Kinsa ang mga taghubad?

Sa dihang gipresentar ingong gasa ang mga katungod sa pagpatik sa ilang hubad, ang ‘New World Bible Translation Committee’ mihangyo nga dili magpaila. Ang Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania mitugot sa ilang hangyo. Ang mga taghubad wala magtinguha ug pagkailado sa ilang kaugalingon kondili ang pagpasidungog lamang sa Balaang Awtor sa Balaang Kasulatan.

Latas sa katuigan ang ubang hubad nga mga komite naghupot sa susamang panghunahuna. Pananglitan, ang tabon sa ‘Reference Edition’ (1971) sa New American Standard Bible nagaingon: “Wala namo gamita ang bisan kinsang ngalan sa eskolar alang sa reperensiya o mga rekomendasyon tungod kay maoy among pagtuo nga ang Pulong sa Diyos kinahanglang magabarog sa katakos niana.”

Kini ba gayod usa ka hubad nga binatid o makinaadmanon?

Sanglit kay ang mga taghubad nagpiling dili magpaila, ang maong sukna dili matubag dinhi pinaagig ilang edukasyonal nga kasinatian. Ang maong hubad kinahanglang tasalan o hatagag bili sumala sa kaugalingong katakos niini.

Unsang matanga kini sa hubad? Sa usa ka butang, kini maoy tukma, may pagkadako literal nga hubad gikan sa orihinal nga mga pinulongan. Dili kini matugtanong pagbatbat sa dinaghang mga pulong, nga malabyan sa mga maghuhubad ang mga detalye nga giisip nilang dili importante ug modugang ug mga ideya nga gituohan nilang makatabang. Ingong tabang sa mga estudyante, ang ubay-ubayng mga edisyon nagataganag daghang footnotes nga nagapakita sa magkalahing mga pagbasa diin ang mga pulong sa husto mahubad diha sa labaw sa usa ka paagi, usab ang pagtala  sa tino karaang mga manuskrito nga ang tino nga mga paghubad gipasukad.

Ang pipila ka bersikulo mahimong dili pareho sa mabasa sa naandan sa usa ka tawo. Hain ang hustong hubad? Ang mga magbabasa gidapit sa pagsusi sa suportar nga manuskrito nga gisitar diha sa footnotes sa ‘Reference edition’ sa New World Translation, nga nagabasa sa mga pagpatin-aw nga anaa sa appendix, ug itandi ang hubad uban sa lainlaing ubang mga hubad. Sa kasagaran ilang makita nga ang pipila ubang mga taghubad nakakita usab sa panginahanglan nga ibutyag ang maong butang diha sa susamang paagi.

Nganong ang ngalang Jehovah gigamit diha sa Kristohanon Gregong Kasulatan?

Kinahanglang pagamatikdan nga dili ra ang New World Translation nga Bibliya ang nagabuhat niini. Ang balaang ngalan anaa man sa mga hubad sa Kristohanon Gregong Kasulatan ngadto sa Hebreo, sa mga luna nga ang mga pangutlo diretsong gihimo gikan sa dinasig Hebreohanong Kasulatan. Ang The Emphatic Diaglott (1864) adunay ngalang Jehovah sa 18 ka besis. Ang mga hubad sa Kristohanon Gregong Kasulatan sa labing menos 38 ubang mga linguwahe naggamit usab sa pormang pinulongang lumad sa maong balaang ngalan.

Ang pasiugda nga gihimo ni Jesu-Kristo maylabot sa ngalan sa iyang Amahan nagabutyag nga siya sa personal madagayaong naggamit niana. (Mat. 6:9; Juan 17:6, 26) Sumala pa ni Jerome sa ikaupat nga siglo K.P., ang apostol nga si Mateo misulat sa iyang Ebanghelyo una sa Hebreo, ug ang maong Ebanghelyo naghimog daghang mga pangutlo sa mga pulong gikan sa Hebreohanong Kasulatan nga nasudlan sa balaang ngalan. Ang uban sa Kristohanon Gregong Kasulatang mga tagsulat mikutlo gikan sa Gregong Septuagint (usa ka hubad sa Hebreohanong Kasulatan ngadto sa Grego, nga gisugdan sa mga 280 W.K.P.), nga ang unang mga kopya niana adunay balaang ngalan diha sa Hebreong pagkasulat, ingon sa gipakita sa aktuwal nga mga tipak nga napreserbar.

Si propesor George Howard sa Unibersidad sa Georgia misulat: “Sanglit ang Tetragram [upat ka Hebreong letra sa balaang ngalan] sa gihapon nasulat sa mga kopya sa Gregong Bibliya nga naglangkob sa Kasulatan sa unang iglesya, maoy makataronganon sa pagtuo nga ang B[ag-ong] T[estamento] nga mga tagsulat, sa dihang nagkutlo gikan sa Kasulatan, nagpreserbar sa Tetragram sulod sa biblikal nga teksto.”—Journal of Biblical Literature, Marso 1977, p. 77.

 Nganong ang pipila ka bersikulo maorag kulang?

Kanang mga bersikuloha, nga makaplagan sa ubang mga hubad, dili makita sa labing karaan mabatonang mga manuskrito sa Bibliya. Ang pagtandi uban sa ubang modernong mga hubad, sama sa The New English Bible ug ang Catholic Jerusalem Bible, nagapakita nga ang ubang mga taghubad nag-ila usab nga ang maong mga bersikulo nga gikaduhaduhaan dili iya sa Bibliya. Sa pipila ka hitabo, kini gikuha gikan sa laing parte sa Bibliya ug gidugang nganha sa teksto nga gikopya sa usa ka eskribyente.

Kon Adunay Moingon—

‘Aduna kamoy inyong kaugalingong Bibliya’

Mahimong tubagon mo: ‘Aduna ka ing unsang hubad sa Bibliya? Kana bay . . . (itala ang pipila sa imong linguwahe)? Sayod ka, adunay daghang hubad.’ Dayon tingali modugang: ‘Malipay akong mogamit ug bisan unsang hubad nga imong gipalabi. Apan ikaw hayan interesado sa pagkahibalo kon nganong gusto ko gayod ang New World Translation. Kini tungod kay ang pinulongan niini maoy moderno, masabtan, tungod usab kay ang mga maghuhubad suod nga misunod kon unsa ang anaa sa orihinal nga mga linguwahe sa Bibliya.’

O ikaw makaingon: ‘Ang imong gisulti nagapabati kanako nga ikaw aduna gayoy Bibliya sa imong panimalay. Unsa mang hubad sa Bibliya ang imong gigamit? . . . Mahinangop ka bang kuhaon kana?’ Dayon tingali modugang: ‘Alang kanatong tanan, walay sapayan kon unsang hubara ang atong gamiton, sa Juan 17:3 si Jesus nagpasiugda sa importanteng butang nga pagahinumdoman, ingon sa imong makita dinhi sa imong kaugalingong Bibliya. . . . ’

Laing posibilidad: ‘Adunay daghang hubad sa Bibliya. Ang among Sosyedad nagadasig sa paggamit sa lainlain niini aron makahimog mga pagtandi ug sa pag-abag sa mga estudyante nga masabtan ang tinuod nga kahulogan sa Kasulatan. Ingon sa imong tingaling nasayran, ang Bibliya sa sinugdan gisulat sa Hebreo, Aramaiko, ug Grego. Busa atong ginapabilhan ang gibuhat sa mga maghuhubad nga isulat kana sa atong pinulongan. Unsang hubara man sa Bibliya ang ginagamit mo?’

Dugang sugyot: ‘Dayag nga ikaw tawong nahigugma sa Pulong sa Diyos. Busa mapaneguro ko nga ikaw interesado sa pagkasayod kon unsa ang usa sa dagkong mga kalainan tali sa New World Translation ug sa ubang mga hubad. Kana nagalangkit sa ngalan sa labing importanteng persona nga gihisgotan sa Kasulatan.  Nahibalo ka ba kon kinsa siya?’ Dayon tingali modugang: (1) ‘Nasayod ka ba nga ang iyang personal nga ngalan makita diha sa Bibliya sa orihinal nga Hebreo sa mga 7,000 ka higayon—nga labaw kay sa bisan unsang ngalan?’ (2) ‘Unsang kalainan ang mahimo niana kon gamiton ta ang personal nga ngalan sa Diyos o dili? Buweno, aduna ka ba gayod ing bisan kinsang suod nga mga higala kansang ngalan ikaw wala makaila? . . . Kon gusto ta ang personal nga relasyon uban sa Diyos, ang pagkaila sa iyang ngalan maoy importanteng pagsugod. Matikdi ang giingon ni Jesus sa Juan 17:3, 6. (Sal. 83:18)’