Suwerte

Kahubitan: Usa ka dili kalikayan ug kadaghanan daotang sangpotanan. Ang patalismo o pagtuog suwerte mao ang pagtuo nga ang tanang hitabo gimbut-an sa Diyos o sa usa ka gahom nga labaw kay sa tawo, nga ang tanang hitabo kinahanglang mahitabo kay kana gihukom na daan. Dili usa ka pulong o pagtulon-an sa Bibliya.

 Ang tanan duna bay gihukman nang daang “panahon sa pagkamatay”?

Kining pagtuoha bantog taliwala sa mga Grego ug mga Romano. Sumala sa ilang paganong mitolohiya o sugilambong, ang mga Suwerte mao ang tulo ka diyosa nga nagkalinyas sa lanot sa kinabuhi, nagtino sa gitas-on niana, ug nagputol niana.

Ang Ecclesiastes 3:1, 2 nagahisgot sa “usa ka panahon sa pagkamatay.” Apan, sa pagpakitang kini dili gihukman nang daang pihong gutlo alang sa indibiduwal, ang Ecclesiastes 7:17 nagatambag: “Dili ka magpalabi sa pagkadaotan, ni magbinuangbuang. Ngano man nga magpakamatay ka sa dili pa ang imong panahon?” Ang Proverbio 10:27 nagaingon: “Ang mga tuig sa mga daotan pagahamub-on.” Ug nagadugang ang Salmo 55:23: “Ang mga sad-an sa dugo ug mga tawong limbongan, dili sila mabuhi sa katunga sa ilang mga adlaw.” Nan, unsay ipasabot sa Ecclesiastes 3:1, 2? Kini yanong nagahisgot sa mapinadayonong balikbalik nga hitabo sa kinabuhi ug kamatayon niining dili hingpit nga sistema sa mga butang. Adunay usa ka panahon sa pagkatawo sa mga tawo ug usa ka panahon sa ilang pagkamatay—kasagarang dili mokapin sa 70 o 80 ka tuig sa panuigon, apan usahay sayo ug usahay ulahi pa.—Sal. 90:10; tan-awa usab ang Ecclesiastes 9:11.

Kon ang gutlo ug paagi sa pagkamatay sa matag usa napiho na sa panahon sa pagkatawo o sayosayo, dili na kinahanglan ang paglikay sa peligrosong mga kahimtang o pag-atiman sa panglawas sa usa, ug ang mga panagana sa pagkaluwas dili mag-usab sa mga proporsiyon sa nangamatay. Apan nagtuo ka ba nga ang natad-panggubatan panahon sa gubat luwas nga sama sa balay sa usa nga halayo sa sona sa gubat? Giatiman mo ba ang imong panglawas o ginadala ang imong mga anak sa doktor? Nganong ang mga hinabako mamatay ug tulo ngadto upat ka tuig nga mas bata, sa aberids, kay sa mga dili hinabako? Nganong menos ang mga makapatay nga aksidente kon gamiton sa mga pasahero sa kotse ang mga bakos sa lingkoranan ug kon sundon sa mga tsuper ang mga balaod sa trapiko? Dayag, mapuslanon ang paghimog mga panagana.

Ang tanang hitabo ba maoy “pagbuot sa Diyos”?

2 Ped. 3:9: “Si Jehova . . . mapailobon kaninyo tungod kay dili niya tinguha nga adunay malaglag kondili nagatinguha nga ang tanan makadangat sa paghinulsol.” (Apan dili tanan mosanong sa iyang pailob. Tin-aw, dili “pagbuot sa Diyos” kon ang pipila dili maghinulsol. Itandi ang Pinadayag 9:20, 21.)

Jer. 7:23-26: “Kining pulonga gisugo ko kanila [Israel], nga nagaingon: ‘Sugta ninyo ang akong tingog, ug ako mahimong  inyong Diyos, ug kamo mahimong akong katawhan; ug kinahanglang maglakaw kamo sa bug-os nga dalan nga akong isugo kaninyo, aron kamo magmaayo.’ Apan wala sila magpatalinghog . . . akong gipadala kaninyo ang tanan kong mga sulugoon ang mga manalagna, nga sa matag adlaw mingbangon pagsayo ug gipadala sila. Apan sila wala magpatalinghog kanako, ug wala magkiling sa ilang igdulongog, apan nagpadayon sa pagpatikig sa ilang liog.” (Dayag, ang pagkadaotang nahitabo sa Israel dili “pagbuot sa Diyos.”)

Mar. 3:35: “Si bisan kinsa nga magabuhat sa kabubut-on sa Diyos, siya mao ang akong igsoong lalaki ug igsoong babaye ug inahan.” (Kon bisan unsay buhaton ni bisan kinsa mao “ang pagbuot sa Diyos,” nan ang tanan makapahimulos unta sa matang sa relasyon nga gibatbat dinha ni Jesus. Apan miingon siya ngadto sa pipila: “Kamo gikan sa inyong amahan ang Yawa.”—Juan 8:44.)

Unsay hinungdan sa daghang mopatim-awng dili ikasaysay nga mga butang nga mahitabo?

Eccl. 9:11: “Ang panahon ug wala mahibaloi daang hitabo [“salagma,” NE, RS] mahitabo kanilang tanan.” (Busa, dili tungod sa pagkahibalo daan sa kinabuhi sa usa ka tawo, kondili tungod sa salagma siya tingali mabiktima sa daotang mga kahimtang.)

Ang mga tawo may tulubagon ba sa kinadak-an sa kalisdanang naagoman sa ilang kaugalingon ug sa uban sa katawhan?

Roma 5:12: “Pinaagi sa usa ka tawo [si Adan] ang sala misulod sa kalibotan ug ang kamatayon pinaagi sa sala, ug busa ang kamatayon mikaylap sa tanang tawo sanglit ang tanan nanagpakasala.” (Ang mga pagkadihingpit, mga kiling sa pagbuhat ug daotan napanunod natong tanan gikan kang Adan.)

Eccl. 8:9: “Ang tawo nagamando sa tawo alang sa iyang kadaotan.”

Prov. 13:1: “Ang usa ka anak maalamon kon adunay pagbadlong sa usa ka amahan.” (Ang ginabuhat sa mga ginikanan dakog impluwensiya sa mga kinabuhi sa ilang mga anak.)

Gal. 6:7: “Ayaw kamo palimbong: Ang Diyos dili mabiaybiay. Kay bisan unsay igapugas sa usa ka tawo, kini mao usab ang iyang pagaanihon.” (Usab ang Proverbio 11:17; 23:29, 30; 29:15; 1 Corinto 6:18)

Aduna bay labaw-tawhanong mga gahom nga magpahinabo usab ug kasakitan sa katawhan?

Pin. 12:12: “Alaot ang yuta ug ang dagat, kay ang Yawa nahi-  lusad kaninyo, nga adunay dakong kapungot, sanglit nasayod man siya nga ang iyang panahon hamubo na.” (Usab ang Buhat 10:38)

Ang Diyos ba nahibalo daan ug naghukom daan sa tanang butang?

Isa. 46:9, 10: “Ako mao ang Balaang Usa ug walay laing Diyos, ni adunay sama kanako; ang Usang nagapahayag sukad sa sinugdan sa kataposan, ug gikan sa karaang panahon sa mga butang nga wala pa mahimo; ang Usang nagaingon, ‘Ang akong tambag mobarog, ug ang tanang akong kahimut-an akong pagabuhaton.’” (Siya nagapahibalo sa iyang katuyoan, nagahukom daan sa pila ka butang maylabot sa pagkatuman niana ug dunay labaw sa tanang gahom sa pagpasalig nga kana sila mamatuman.)

Isa. 11:1-3: “Mogula ang usa ka sanga gikan sa tuod ni Isai; ug gikan sa iyang mga gamot ang usa ka saha magmabungahon. [Si Jesus natawo sa banay ni Isai.] Ug ang espiritu ni Jehova mopuyo ibabaw kaniya, . . . ug ang iyang kalipay anaa sa pag­kahadlok kang Jehova.” (Si Jehova masaligong makatagna niini mahitungod sa iyang Anak tungod kay iyang napanid-an ang iyang tinamdan ug kagawian sa mga langit sukad sa sinugdan sa paglalang.) (Mahitungod sa una-tawhanong paglungtad ni Jesus, tan-awa ang panid 228, ubos sa ulohang “Jesu-Kristo.”)

Deut. 31:20, 21: “Akong pagadad-on sila [ang nasod sa Israel] ngadto sa yuta nga gipanumpa ko sa ilang mga amahan, nga nagapaagay sa gatas ug dugos, ug makakaon gayod sila ug mabusog ug manambok ug moliso ngadto sa ubang mga diyos, ug sila magaalagad kanila ug dili magatahod kanako ug magabungkag sa akong tugon. Ug mahitabo nga kon moabot kanila ang daghang katalagman ug kagul-anan, kining maong alawiton [nga nag-asoy kon unsay ilang paglihok tungod kay wala magpabili sa pabor sa Diyos] magatubag usab kanila ingong usa ka pamatuod, . . . kay nasayod ako pag-ayo sa ilang kiling nga ilang ginaugmad karong adlawa una ko sila pagadad-on ngadto sa yuta nga gipanumpa ko.” (Matikding ang katakos sa Diyos sa pag-ila sa sangpotanan sa ilang dalan wala magkahulogang siya ang responsable niana o nga kadto ang buot niya alang kanila, kondili pinasukad sa ilang gibuhat iyang nakita daan ang sangpotanan. Sa susama, pinasukad sa mapanid-an, ang usa ka tigtagna sa panahon tingali makatagna sa panahon uban ang dakong pagkatukma, apan dili siya ang nagapahinabo niana o buot gayod niya kana.)

Ang katakos ba sa Diyos sa pagkahibalo daan ug paghukom daan sa mga hitabo nagapamatuod nga iyang ginabuhat kini bahin sa tanang lihok sa tanan niyang linalang?

Pin. 22:17: “Siya nga nagapatalinghog paingna: ‘Umari ka!’ Ug  siya nga giuhaw paaria; ang may tinguha paimna sa tubig sa kinabuhi nga walay bayad.” (Ang pagpili wala hukmi daan; anaa ra kana sa indibiduwal.)

Roma 2:4, 5: “Ginatamay mo ba ang kadagaya sa iyang kalulot ug pagkamainantoson ug hataas nga pailob, tungod kay wala ka masayod nga ang malulutong hiyas sa Diyos nagasulay sa pag-agak kanimo ngadto sa paghinulsol? Apan sumala sa imong kagahi ug dili mahinulsolon nga kasingkasing ginatigom mo ang kapungot alang sa imong kaugalingon sa adlaw sa kapungot ug sa pagpadayag sa matarong nga paghukom sa Diyos.” (Ang mga indibiduwal wala pugsa sa pagsubay sa gitino nang dalan. Apan ang usa manubag sa iyang ginabuhat.)

Sof. 2:3: “Pangitaa ninyo si Jehova, kamong tanang maaghop sa yuta . . . Pangitaa ang pagkamatarong, pangitaa ang pagkamaghop. Tingali kamo pagatagoan sa adlaw sa kasuko ni Jehova.” (Ang matarong ug mahigugmaong Diyos magadasig ba sa mga tawo sa pagbuhat sa matarong, nga magalaom sa ganti, kon nasayran niyang sila nahukman nang daan nga dili molampos?)

Ilustrasyon: Ang tag-iyag radyo makapamati sa balita sa kalibotan. Apan ang kamatuorang siya makahimo sa pagpamati sa usa ka estasyon wala magkahulogang siya nagapamati. Kinahanglang patokaron una niya ang radyo ug unya pilion ang estasyon. Sa susama, si Jehova may katakos sa pagkahibalo daan sa mga hitabo, apan ginapakita sa Bibliya nga gigamit niyang mapilion ug kon buot niya nga gamiton ang maong katakos, uban ang nahiangayng pagtagad sa kagawasan sa pagpili nga iyang gihatag sa iyang tawhanong kalalangan.—Itandi ang Genesis 22:12; 18:20, 21.

Sa gilalang sa Diyos si Adan, nasayod ba siya nga makasala si Adan?

Kini ang gibutang sa Diyos atubangan ni Adan ug Eva: “Magmabungahon ug dumaghan kamo ug pun-on ang yuta ug magagahom niini, ug magbaton kamo ug pagbulot-an sa mga isda sa dagat ug sa nagalupad nga mga linalang sa kalangitan ug sa matag binuhat nga buhi nga nagalihok sa ibabaw sa yuta.” “Ug si Jehova nga Diyos mihatag usab niining sugoa sa tawo: ‘Gikan sa tanang kahoy sa tanaman makakaon ka sa katagbawan. Apan sa kahoy sa pag-ila sa maayo ug sa daotan dili ka gayod magakaon niana, kay sa adlaw nga ikaw magakaon niana ikaw gayod mamatay.’” (Gen. 1:28; 2:16, 17) Dasigon mo ba ang imong mga anak nga mohimo sa usa ka proyekto nga may kahibulongang palaaboton, nga nasayod sukad sa sinugdan nga kana tinong mapakyas? Pasidan-an mo ba sila sa kadaotan, samtang nasayod ka nga imong giplano ang  tanan mao nga sila tinong mahidangat sa kagul-anan? Nan, makataronganon ba ang pagpasangil niana sa Diyos?

Mat. 7:11: “Kon kamo, bisan pag daotan [o, “ingon nga kamo daotan,” NE], mahibalong mohatag sa maayong mga gasa ngadto sa inyong mga anak, pagkalabi pa nga ang inyong Amahan nga atua sa mga langit mohatag sa maayong mga butang niadtong mangayo kaniya?”

Kon nahukman daan sa Diyos ug nahibaloan daan ang sala ni Adan ug ang tanang mosangpot niana, kana magkahulogang pinaagi sa paglalang kang Adan, tinuyong gisugdan sa Diyos ang pagpalihok sa tanang pagkadaotang gibuhat sa kasaysayan sa tawo. Siya mao unya ang Tinubdan sa tanang gubat, krimen, imoralidad, pagdaugdaog, pagbakak, pagkasalingkapaw, sakit. Apan ang Bibliya tin-awng nagaingon: “Ikaw usa ka Diyos nga wala magkalipay sa pagkadaotan.” (Sal. 5:4) “Si bisan kinsa nga nahigugma sa kabangis ginadumtan sa Iyang kalag.” (Sal. 11:5) “Ang Diyos . . . dili makabakak.” (Tito 1:2) “Gikan sa pagpanglupig ug kabangis iyang [ang gitudlo sa Diyos nga Mesiyanikong Hari] pagaluwason ang ilang kalag, ug ang ilang dugo mahimong bililhon sa iyang mga mata.” (Sal. 72:14) “Ang Diyos gugma.” (1 Juan 4:8) “Siya nahigugma sa pagkamatarong ug sa hustisya.”—Sal. 33:5.

Gimbut-an bang daan sa Diyos ang dulnganan ni Jacob ug ni Esau?

Gen. 25:23: “Si Jehova miingon kaniya [Rebecca]: ‘Duha ka nasod anaa sa imong tiyan, ug duruha ka nasodnong pundok ang pagabahinon gikan sa imong kinahiladmang mga bahin; ug ang usa ka nasodnong pundok labi pang malig-on kay sa laing nasodnong pundok, ug ang magulang [Esau] magaalagad sa manghod [Jacob].’” (Si Jehova nakabasa sa genetikanhong desinyo sa wala-pa-matawong kaluha. Mahimong iyang giisip kini sa nahibaloan daan ang mga hiyas nga maugmad sa matag usa sa mga batang lalaki ug gitagna ang sangpotanan. [Sal. 139:16] Apan walay ilhanan dinhi nga iyang gipiho ang ilang walay kataposang mga dulnganan o iyang gihukman daan kon sa unsang paagi mosangpot ang matag hitabo sa ilang mga kinabuhi.)

Gimbut-an bang daan nga si Judas Iskariote magluib kang Jesus?

Sal. 41:9: “Ang lalaking nakigdait kanako, nga akong gisaligan, kinsa nakakaon sa akong tinapay, nagpadako sa iyang tikod batok kanako.” (Matikding ang tagna wala magtino kon kinsa unya kanang suod nga kauban ni Jesus. Si Jehova nasayod nga gigamit sa Yawa ang magtatambag ni David nga si Ahitopel  sa pagluib kaniya, ug iya kanang gipatala tungod kay kana nagpasundayag kon sa unsang paagi ang Yawa milihok ug kon unsay iyang buhaton sa umaabot. Dili ang Diyos kondili “ang Yawa . . . [kinsa] maoy nagbutang niana sa kasingkasing ni Judas Iskariote, ang anak ni Simon, aron luiban siya [Jesus].” [Juan 13:2] Inay kay mosukol, si Judas nagpadaog niadtong satanasnong impluwensiya.)

Juan 6:64: “Sukad sa sinugdan si Jesus nasayod . . . kon kinsa ang magluib kaniya.” (Dili sukad sa sinugdan sa paglalang, ni sukad sa panahon sa pagkatawo ni Judas, kondili “sukad sa sinugdan” sa iyang paglihok nga maluibon. Itandi ang Genesis 1:1, Lucas 1:2, ug 1 Juan 2:7, 13, nga sa matag usa sa maong mga teksto ang “sinugdan” gigamit sa matandion nga diwa. Matikdi usab ang Juan 12:4-6.)

Dili ba si apostol Pablo naghisgot nga “gimbut-an nang daan” ang dulnganan sa mga Kristohanon?

Roma 8:28, 29: “Kita nasayod nga ang Diyos nagapatimbayayong sa tanan niyang buhat sa kaayohan niadtong nahigugma sa Diyos, kadto silang gipanagtawag sumala sa iyang katuyoan; tungod kay kadtong si kinsa iyang gihatag ang iyang unang pag-ila iyang gihukman usab daan [“gimbut-an daan,” KJ] nga mahisama sa dagway sa iyang Anak, aron siya mahimong panganay sa daghang managsoon.” (Usab ang Efe. 1:5, 11) Apan, nianang mga tawhana mismo, ang 2 Pedro 1:10 nagaingon: “Buhata ang inyong maarangan sa pagtino sa pagtawag ug pagpili kaninyo; kay kon ipadayon ninyo pagbuhat kining mga butanga dili gayod kamo mapakyas.” (Kon ang mga indibiduwal gihukman nang daang maluwas, sila dili mahimong mapakyas, bisan pag unsay ilang gibuhat. Sanglit gikinahanglan ang panlimbasog sa bahin sa mga indibiduwal, ang matang ang gihukman nang daan gayod. Gituyo sa Diyos nga ang tibuok matang makapahiuyon ngadto sa hulad nga gihatag ni Jesu-Kristo. Apan, kadtong napili sa Diyos nga mahimong bahin nianang matanga kinahanglang magpamatuod nga matinumanon aron ilang makab-ot gayod ang ganti nga gibutang sa ilang atubangan.)

Efe. 1:4, 5: “Kita iyang gipili nga nahiusa kaniya [Jesu-Kristo] sa wala pa matukod ang kalibotan, aron kita mabalaan ug walay buling sa iyang atubangan diha sa gugma. Kay iyang gihukman daan nga kita mahimong sinagop pinaagi ni Jesu-Kristo ingong mga anak niya, sumala sa gikahimut-an niyang kabubut-on.” (Mamatikdan nga, sa Lucas 11:50, 51, gipakasama ni Jesus ang “matukod ang kalibotan” ngadto sa panahon ni Abel. Si Abel ang unang tawo nga nagpadayong nakabaton sa pag-uyon sa Diyos sa tibuok niyang kinabuhi. Busa, maoy sa pagkatapos sa pag-alsa sa  Eden apan una sa pagsamkon kang Abel nga giumol sa Diyos ang iyang katuyoan sa pagpatunghag usa ka “binhi” nga pinaagi niana itagana ang kaluwasan. [Gen. 3:15] Gituyo sa Diyos nga ikauban sa pangunang Binhi, si Jesu-Kristo, mao ang usa ka grupo sa iyang matinumanong mga sumusunod nga makigbahin kaniya sa usa ka bag-ong kagamhanan ibabaw sa yuta, ang Mesiyanikong Gingharian.)

Ang mga bituon ug ang mga planeta nagaimpluwensiya ba sa mga hitabo sa atong mga kinabuhi o mohatag ug mga tilimad-on nga atong pagatulotimbangon una mohimog mga desisyon?

Unsa ang sinugdanan sa astrolohiya?

“Ang Kasadpanhong astrolohiya masubay nga laktod ngadto sa mga teoriya ug mga batasan sa mga Kaldeanhon ug Babilonyanhon sa katuigang 2000 B.C.”—The En­cy­clo­pe­dia Amer­i­cana (1977), Tomo 2, p. 557.

“Ang astrolohiya gipasukad sa duha ka Babilonyanhong ideya: ang zodiac, ug ang dibinidad sa langitnong mga planeta. . . . Gipasidungog sa mga Babilonyanhon ang mga planeta uban sa mga impluwensiya nga pagadahomon sa usa sa ilang tinagsa ka diyos.”—Great Cities of the An­cient World (New York, 1972), ni L. Sprague de Camp, p. 150.

“Sa Babilonya ingon man sa Asirya ingong direktang salingsing sa Babilonyanhong kultura . . . ang astrolohiya nakakuhag dapit diha sa opisyal nga kulto ingong usa sa duha ka pangunang galamiton sa mga pari . . . sa pagtino sa pagbuot ug tuyo sa mga diyos, nga ang laing paagi mao ang pagsusi sa atay sa gihalad nga mananap. . . . Ang mga lihok sa adlaw, bulan ug lima ka planeta giisip nga mihawas sa kalihokan sa lima ka diyos nga gilantugian, kauban sa bulan-diyos nga si Sin ug sa adlaw-diyos nga si Shamash, sa pagpangandam sa mga hitabo sa yuta.”—En­cyclopædia Britannica (1911), Tomo II, p. 796.

Unsa ang panghunahuna sa Maglalalang sa katawhan niining batasana?

Deut. 18:10-12: “Dili gayod hikaplagan diha kaninyo ang bisan kinsa nga . . . nagagamit sa panagna, usa ka salamangkero o bisan kinsang mangitag mga tilimad-on . . . Kay ang tanang nagabuhat niining mga butanga dulumtanan kang Jehova.”

Sa mga Babilonyanhon siya miingon: “Pasagding ang inyong mga astrologo, inyong mga maghahangad sa bituon nga nagatagna sa inyong kaugmaon sa bulanbulan, magpadayon, ug magluwas kaninyo! Apan tan-awa, sila mahanaw sama sa tahop . . . Igo na  ang inyong mga salamangkero nga uban kanila ikaw nagpatigayon sa tibuok mong kinabuhi: sila nangapandol, ang matag usa sa iyang kaugalingong dalan, ug walay magaluwas kaninyo.”—Isa. 47:13-15, NE.