Abiram
[Ang Amahan Maoy Hataas (Binayaw)].
1. Usa ka Rubenhon, ang anak nga lalaki ni Eliab ug igsoon ni Datan ug Nemuel. Siya maoy usa ka pangulo sa banay ug usa sa inilang mga tawo sa Israel sa panahon sa Pagpanggula gikan sa Ehipto.—Num 26:5-9.
Si Abiram ug ang iyang igsoong si Datan mipaluyo kang Kore nga Levihanon sa iyang pagrebelde batok sa awtoridad ni Moises ug Aaron. Ang ikatulong Rubenhon, nga ginganlag On, gilakip usab sa pagsugod sa rebelyon apan wala na hisgoti human niana. (Num 16:1) Kay nakatigom ug grupo nga 250 ka pangulo, kinsa “mga tawong bantogan,” kining mga tawhana nag-akusar kang Moises ug Aaron nga sila nagbuotbuot pagpataas sa ilang kaugalingon ibabaw sa uban diha sa kongregasyon. (Num 16:1-3) Sumala sa pulong ni Moises kang Kore tin-aw nga si Kore ug ang iyang mga sumusunod taliwala sa mga Levihanon nagtinguha nga mabatonan ang pagkasaserdote nga gihatag kang Aaron (Num 16:4-11); apan tin-awng dili kini mao ang kaso ni Abiram ug Datan, kinsa mga Rubenhon. Gilain sila paghusay ni Moises, ug ang ilang pagdumili sa pag-atubang kaniya nagpailag mga akusasyon nga direktang gipunting batok kang Moises, nga wala maghisgot bahin kang Aaron. Sila nagreklamo sa pagpangulo ni Moises sa nasod ug nag-ingon nga siya ‘nagpakaprinsipe gayod ibabaw kanila,’ ug nga wala niya tumana ang iyang saad sa pagdala kanila ngadto sa usa ka yuta nga nagaagay sa gatas ug dugos. Ang pag-ampo ni Moises kang Jehova isip tubag niini nga mga akusasyon may depensa usab bahin sa iyang mga nahimo, dili niadtong kang Aaron.—Num 16:12-15.
Niini mopatim-aw nga ang rebelyon duhay rumbo ug gitumong dili lamang ang pagkasaserdote ni Aaron kondili ang posisyon usab ni Moises ingong tigpatuman sa mga sugo sa Diyos. (Sal 106:16) Ang kahimtang daw usa ka maayong kahigayonan aron makaorganisar ug komon nga sentimento alang sa usa ka kausaban, sanglit dili pa dugay una pa niini ang katawhan nagreklamo na pag-ayo batok kang Moises, naghisgot sa pagtudlo ug usa ka bag-ong pangulo nga manguna sa nasod sa pagbalik sa Ehipto, ug nagsabot pa gani sa pagbato kang Josue ug Caleb tungod sa pagpaluyo kang Moises ug Aaron. (Num 14:1-10) Si Ruben maoy panganayng anak nga lalaki ni Jacob apan nawad-an sa iyang katungod sa panulondon ingong panganay tungod sa daotang buhat. (1Cr 5:1) Busa, si Datan ug Abiram lagmit nayugot kang Moises labot sa awtoridad sa mga Levihanon ibabaw kanila tungod sa pagtinguha nga mabatonan pag-usab ang nawalang pagkalabaw sa ilang katigulangan. Hinunoa, ang Numeros 26:9 nagpakita nga ang ilang pagpakigbisog maoy dili lamang batok kang Moises ug Aaron kondili “batok kang Jehova” usab, kinsa maoy nagtudlo kang Moises ug Aaron sa pag-okupar sa mga katungdanan nga may awtoridad.
Sanglit ang banay sa mga Kohatnon (nga niini apil ang banay ni Kore) nagkampo sa H nga bahin sa tabernakulo, sa samang dapit nga gikampohan sa mga Rubenhon, posible nga ang tolda ni Kore duol sa tolda ni Datan ug Abiram. (Num 2:10; 3:29) Sa dihang gipahayag sa Diyos ang paghukom, si Datan ug Abiram nagbarog diha sa mga ganghaan sa ilang mga tolda, samtang si Kore ug ang 250 ka rebeldeng nagpaluyo kanila nagtigom didto sa ganghaan sa tolda nga tagboanan nga nagdala ug mga insensaryo. Unya, human sa panawagan ni Moises sa ubang katawhan nga mobiya sa palibot sa mga tolda sa tulo ka utok sa rebelyon, gipadayag sa Diyos ang iyang paghukom sa ilang pagkadili-matinahoron pinaagi sa pagpabuka sa yuta ilalom sa mga tolda niining mga tawhana, nga naglamoy kang Datan ug Abiram, ug sa ilang panimalay. (Num 16:16-35; Deu 11:6; Sal 106:17) Ang panimalay ni Kore, gawas sa iyang mga anak, namatay usab. Si Kore namatay uban sa 250 ka rebelde, nga giut-ot sa kalayo sa atubangan sa tabernakulo. (Num 16:35; 26:10, 11) Busa ang pagrebelde batok sa tinudlo-sa-Diyos nga awtoridad nahunong dayon, ug tungod sa iyang pagpakigbahin niini, ang ngalan ni Abiram nahanaw sa Israel.
2. Ang panganayng anak nga lalaki ni Hiel nga taga-Bethel. Sa Josue 6:26 gitala ang panumpa ni Josue bahin sa nalaglag nga siyudad sa Jerico, nga nagtagna nga si bisan kinsa nga magtukod pag-usab niini mawad-an sa iyang panganayng anak nga lalaki. Ang amahan ni Abiram, si Hiel, wala manumbaling niini nga panumpa ug, panahon sa paghari ni Haring Ahab (mga 940-920 W.K.P.) mga lima ka siglo human sa panahon ni Josue, iyang gipahimutang ang mga patukoranan sa Jerico. Si Abiram nga iyang anak nga lalaki namatay, dayag nga ahat ingong katumanan sa tagna nga gitala sa kasaysayan.—1Ha 16:34.