Usa ka balaknong basahon sa Hebreohanong Kasulatan nga nag-asoy sa dili-matarog nga gugma sa usa ka dalagang Sulamita (usa ka dalagang banikanhon nga taga-Sunem, o Sulem) ngadto sa usa ka magbalantay sa kahayopan ug sa napakyas nga paningkamot ni Haring Solomon nga maangkon ang iyang gugma. Ang pangbukas nga mga pulong sa Hebreohanong teksto nagtawag niini nga balak ingong “awit sa mga awit,” sa ato pa, usa ka “labing maanindot nga awit,” ang labing matahom, ang labing ekselente nga awit. (Tan-awa ang ftn sa Rbi8 labot sa ulohan.) Kini maoy usa lamang ka awit ug dili usa ka koleksiyon sa mga awit.

Diha sa sinugdanan niini, si Solomon gipaila ingong mao ang magsusulat. (Aw 1:1) Ang pangsulod nga ebidensiya nahiuyon niini, kay gipadayag niini ang magsusulat ingong usa nga sinati kaayo sa kalalangan sa Diyos, sama kang Solomon. (1Ha 4:29-33) Ang katanoman, kahayopan, bililhong mga bato, ug mga metal sublisubling gigamit diha sa tin-awng paghulagway sa basahon. (Aw 1:12-14, 17; 2:​1, 3, 7, 9, 12-15; 4:​8, 13, 14; 5:11-15; 7:​2, 3, 7, 8, 11-13) Ang magsusulat, ingon sa angayng dahomon sa usa ka hari nga sama kang Solomon, pamilyar kaayo sa yuta nga gipuy-an sa mga Israelinhon​—sa patag daplin sa baybayon; sa ubos nga kapatagan (2:1); sa kabukiran sa Lebanon, Hermon, Anti-Lebanon, ug Carmelo (4:8; 7:5); sa mga parasan sa En-gedi (1:14); ug sa “mga linaw sa Hesbon, sa daplin sa ganghaan sa Bat-rabim” (7:4).

 Gitagik kini nga balak sa dihang si Solomon may 60 ka rayna ug 80 ka puyopuyo. (Aw 6:8) Kini nagpunting sa unang bahin sa iyang 40-ka-tuig nga paghari (1037-​998 W.K.P.), sanglit si Solomon sa kataposan nakabaton ug 700 ka asawa ug 300 ka puyopuyo.​—1Ha 11:3.

Ang mga pahayag sa pagmahal nga makaplagan sa Awit ni Solomon tingali talagsaon ra kaayo alang sa mga magbabasa nga taga-Kasadpan. Apan angayng hinumdoman nga kini nga awit didto nahitabo sa Sidlakan mga 3,000 na ka tuig kanhi.

Nalangkit nga mga Tawo. Ang pangunang gihisgotan sa Awit ni Solomon mao ang Sulamita. Ang ubang mga tawo nga gihisgotan sa balak mao ang iyang hinigugma nga magbalantay sa kahayopan (Aw 1:7) ug ang iyang inahan ug mga igsoong lalaki (1:6; 8:2), si Haring Solomon (3:11), ang “mga anak nga babaye sa Jerusalem” (ang kababayen-an sa palasyo ni Solomon), ug ang “mga anak nga babaye sa Zion” (mga babayeng pumoluyo sa Jerusalem) (3:​5, 11). Ang mga indibiduwal mailhan pinaagi sa ilang gisulti bahin sa ilang kaugalingon o pinaagi sa kon unsay gisulti ngadto kanila. Sa Hebreohanong teksto, ang gramatikanhong mga porma sagad nga nagpaila sa gender (masculine o feminine) ingon man sa gidaghanon (singular o plural), nga tungod niana daling mailhan ang mga karakter. Aron makita kini nga kalainan sa Cebuano nga pinulongan sagad nga kinahanglang magdugang ug mga pulong sa pagpatin-aw aron bug-os nga makuha ang kahulogan sa orihinal. Mao nga sa Awit ni Solomon 1:5 diha sa Hebreohanon kini literal nga mabasa: “Maitom ako ug matahom.” Apan, ang Hebreohanong mga pulong alang sa “maitom” ug “matahom” anaa sa feminine gender. Busa ang Bag-ong Kalibotang Hubad mabasa: “Ako babayeng maitom, apan matahom.”

Ang Drama. Nahibalag sa Sulamita ang magbalantay sa dapit nga natawhan niini. (Aw 8:5b) Kay mabinantayon alang sa kaputli sa ilang igsoong babaye, ang mga igsoong lalaki sa Sulamita naningkamot nga panalipdan siya gikan sa tentasyon. Busa, sa dihang buot niyang dawaton ang pagdapit sa iyang hinigugma sa pagkuyog kaniya sa pagsud-ong sa katahom sa sayong tingpamulak (2:8-14), sila nangasuko sa dalaga ug, kay adunay panginahanglan niadtong panahona, nagsugo kaniya sa pagbantay sa mga parasan batok sa mga pag-atake sa gagmayng mga iro nga ihalas. (1:6; 2:15) Kay nabulad sa adlaw, nangitom ang pution nga panit sa Sulamita.​—1:​5, 6.

Sa ulahi, samtang siya nagpaingon sa tanaman sa mga kahoyng nuwes, sa wala tuyoa siya nahidangat sa kampo ni Haring Solomon. (Aw 6:​11, 12) Tingali kay nakita sa hari o kaha nakit-an sa laing tawo ug dayon girekomendar ngadto sa hari, ang Sulamita gidala ngadto sa kampo ni Solomon. Gipahayag ni Haring Solomon ang iyang pagdayeg kaniya. Apan ang Sulamita wala madani kaniya ug mipahayag sa iyang pagpangandoy sa iyang hinigugma nga magbalantay. (1:2-4, 7) Busa ang “mga anak nga babaye sa Jerusalem” misugyot nga siya mobiya sa kampo ug pangitaon ang iyang hinigugma. (1:8) Apan, si Solomon dili buot nga siya mobiya ug misugod sa pagdayeg sa iyang katahom, nga misaad sa paghimo ug mga lukong nga bulawan ug mga samag-butones nga plata alang kaniya. (1:9-11) Niana ang Sulamita mipahibalo sa hari nga ang iyang gugma gipahinungod na ngadto sa lain.​—1:12-14.

Human niadto ang magbalantay nga hinigugma sa Sulamita miabot sa kampo ni Solomon ug mipahayag sa iyang pagmahal sa dalaga. Ang dalaga usab mipasalig kaniya sa iyang gugma. (Aw 1:15–​2:2) Sa pagpakigsulti ngadto sa “mga anak nga babaye sa Jerusalem,” gitandi sa Sulamita ang iyang hinigugma sa usa ka bungahoy taliwala sa kakahoyan sa lasang ug sa kaugdang iyang gisultihan sila, atubangan sa kon unsay matahom ug maanindot, sa dili pagpukaw sa dili-dalawatong gugma sa sulod niya. (2:3-7) Sa kanunay, bisan sa kagabhion, siya nagpadayon sa pagpangandoy sa iyang hinigugma nga magbalantay, ug siya nagpahinumdom sa “mga anak nga babaye sa Jerusalem” nga sila nanumpa nga dili mosulay sa pagpalihok o pagpukaw sa gugma diha sa sulod niya hangtod nga kini buot na.​—2:16–​3:5.

Sa pagbalik ngadto sa Jerusalem, gidala ni Solomon ang Sulamita. Sa pagkakita kanila nga nagsingabot sa siyudad, ang ubay-ubayng “mga anak nga babaye sa Zion” nagkomento bahin sa dagway sa parada. (Aw 3:6-11) Didto sa Jerusalem, ang hinigugma nga magbalantay, kay misunod sa parada, nakahigayon sa pagpakigkita sa Sulamita ug nagdayeg sa iyang katahom, sa ingon nagpasalig kaniya sa iyang gugma. (4:1-5) Gipahayag sa Sulamita ang iyang tinguha nga mobiya sa siyudad (4:6), ug ang magbalantay mipadayon sa pagpahayag sa iyang pagdayeg kaniya. (4:7-16a) “Paadtoa ang akong minahal sa iyang tanaman ug pakan-a sa labing maayong mga bunga niini,” ang Sulamita miingon. (4:16b) Ang tubag sa magbalantay niini nga pagdapit mao: “Ania na ako sa akong tanaman, Oh akong igsoong babaye, akong pangasaw-onon.” (5:1a) Ang kababayen-an sa Jerusalem nagdasig kanila, nga nag-ingon: “Kaon, Oh mga higala! Inom ug mahubog uban sa mga pahayag sa pagmahal!”​—5:1b.

 Sa dihang ang Sulamita, human sa usa ka daotang damgo, nag-asoy niini ngadto sa “mga anak nga babaye sa Jerusalem” ug nag-ingon kanila nga siya nagmasakiton tungod sa gugma (Aw 5:2-8), buot nilang mahibaloan kon unsay nakapahimong talagsaon kaayo sa iyang minahal. Niana ang Sulamita naghubit sa iyang hinigugma pinaagig mga pulong nga puno sa pagdayeg. (5:10-16) Sa dihang ilang gipangutana kon hain siya, iyang gisultihan sila nga siya nagbantay sa kahayopan taliwala sa mga tanaman. (6:1-3) Sa makausa pa si Solomon nangamoral sa Sulamita pinaagig mga pahayag sa pagdayeg. (6:4-10) Sa dihang giingnan nga siya wala magtinguha nga makig-uban kaniya (6:​11, 12), si Solomon mihangyo kaniya sa pagbalik. (6:13a) Tungod niini siya nangutana: “Unsay inyong nakita sa Sulamita?” (6:13b) Gigamit kini ni Solomon nga pasukaranan aron ipahayag ang dugang nga pagdayeg kaniya. (7:1-9) Apan ang Sulamita nagpabiling wala mausab sa iyang gugma ug mihangyo sa “mga anak nga babaye sa Jerusalem” nga dili palihokon o pukawon ang gugma diha sa sulod niya kon dili buot niini.​—7:10–​8:4.

Dayag nga human niana gitugotan ni Solomon ang Sulamita nga mopauli sa iyang balay. Sa pagkakita nga siya nagsingabot, ang iyang mga igsoong lalaki nangutana: “Kinsa kining babaye nga miabot gikan sa kamingawan, nga nagpauraray sa iyang minahal?” (Aw 8:5a) Ang mga igsoong lalaki sa Sulamita wala magdahom nga ang ilang igsoong babaye maunongon kaayo sa iyang gugma. Sa miaging mga tuig ang usa niya ka igsoon miingon bahin kaniya: “Kami adunay igsoong dalagita nga wala pay mga dughan. Unsay among buhaton alang sa among igsoong babaye sa adlaw nga siya pangulitawhan?” (8:8) Ang laing igsoong lalaki mitubag: “Kon siya usa man ka paril, kami magtukod sa ibabaw kaniya ug usa ka salipdanan nga plata; apan kon siya usa man ka pultahan, among alihan siya ug tabla nga sedro.” (8:9) Apan, sanglit ang Sulamita nagmalamposon sa pagsukol sa tanang pangdani, nga kontento na sa iyang kaugalingong parasan ug nagmaunongon sa iyang pagmahal alang sa iyang hinigugma (8:​6, 7, 11, 12), siya tukmang nakaingon: “Ako usa ka paril, ug ang akong mga dughan sama sa mga torre. Tungod niini, sa iyang mga mata ako nahisama kaniya nga nakakaplag ug pakigdait.”​—8:10.

Ang awit gitapos pinaagig usa ka pahayag sa tinguha sa iyang hinigugma nga magbalantay nga madungog ang iyang tingog (Aw 8:13), ug sa pahayag sa tinguha sa dalaga nga ang iyang hinigugma moabot nga magluksolukso, motabok sa kabukiran nga nag-ulang kanila.​—8:14.

Bili. Ang Awit ni Solomon nag-ilustrar sa katahom sa walay paglubad ug malig-on nga gugma. Ang maong dili-matarog nga gugma gipakita diha sa relasyon ni Kristo Jesus ug sa iyang pangasaw-onon. (Efe 5:25-32) Busa Ang Awit ni Solomon makapalig-on niadtong nag-angkon nga membro sa pangasaw-onon ni Kristo sa pagpabiling matinumanon ngadto sa ilang langitnong pamanhonon.​—Itandi ang 2Co 11:2.

[Kahon sa panid 243]

MGA PANGUNANG PUNTO SA AWIT NI SOLOMON

Ang dili-matarog nga gugma sa usa ka dalagang Sulamita alang sa usa ka batan-ong magbalantay sa kahayopan bisan pa sa mga paningkamot ni Haring Solomon sa pagdani kaniya

Gisulat ni Solomon, dayag nga sa sayong bahin sa iyang paghari

Ang dalagang Sulamita didto sa kampo ni Solomon (1:1–​3:5)

Nangandoy siya sa gugma sa iyang minahal, nga usa ka magbalantay sa kahayopan, ug buot niya nga kuhaon siya sa iyang minahal gikan sa harianong dapit

Iyang gipatin-aw ngadto sa kababayen-an sa palasyo nga ang hinungdan nga siya itomon mao ang iyang pagkabulad sa adlaw samtang siya nagtrabaho sa mga parasan sa iyang mga igsoong lalaki

Gisaaran siya ni Solomon ug mga pahiyas nga bulawan ug plata, apan siya miinsistir sa pagpadayon sa paghigugma sa iyang minahal

Ang iyang magbalantay mitungha ug midayeg sa katahom sa dalagang Sulamita, nga nagtandi kaniya sa lirio taliwala sa mga bunglayon

Gisultihan sa Sulamita ang kababayen-an sa palasyo nga ang iyang magbalantay maoy sama sa kahoyng mansanas nga ang landong iyang gipangandoy sa hilabihan; iyang gipapanumpa sila nga dili siya aghaton sa paghigugma kang Solomon; siya nahinumdom sa dihang gidapit siya sa iyang hinigugma sa pag-uban kaniya; apan, giingnan siya sa iyang mga igsoong lalaki nga ang mga parasan kinahanglang panalipdan gikan sa gagmayng mga iro nga ihalas

Sa kagabhion, siya nagdamgo nga nangita sa iyang hinigugma ug siya nakakaplag kaniya

Gisulayan diha sa siyudad sa Jerusalem (3:6–​8:4)

Ang halangdong parada sa mga kaubanan ni Solomon mibalik sa Jerusalem

Ang magbalantay nakigkita pag-usab sa Sulamita (sa maong higayon gipandongan o gitaptapan) ug namulong bahin sa iyang katahom, nga nagtandi kaniya sa usa ka gialihan nga tanaman nga puno sa humot nga mga tanom

Iyang gidapit siya nga mosulod niini nga tanaman ug tagamtamon ang mga bunga niini

Giasoy sa Sulamita ang iyang daotang damgo ngadto sa kababayen-an sa palasyo: Miabot ang iyang hinigugma samtang siya naghigda; mibiya kini una pa niya maablihi ang pultahan; kawang ang iyang pagpangita kaniya didto sa siyudad ug dili maayo ang pagtratar kaniya sa mga magbalantay sa siyudad

Ang mga anak nga babaye sa Jerusalem nagpakisayod bahin sa iyang minahal, ug siya mitubag pinaagig paghubit kaniya nga puno sa pagdayeg

Niining higayona si Solomon mipahayag sa iyang gugma sa Sulamita, nga nag-ingong siya mas matahom kay sa iyang 60 ka rayna ug 80 ka puyopuyo

Ang Sulamita wala matarog, nga miingong siya nahiadto lamang didto tungod sa usa ka sugo nga nagdala kaniya haduol sa kampo

Si Solomon tin-aw nga naghubit sa iyang katahom, apan ang Sulamita wala magpadala sa iyang pagkabatid manulti, ug miinsistir nga siya iya lamang sa iyang minahal

Mipauli ang Sulamita, napamatud-an ang iyang pagkamaunongon (8:5-​14)

Mipauli ang Sulamita, nga nagpauraray sa iyang minahal

Una pa niana, ang iyang mga igsoong lalaki naghunahuna kon siya ba malig-on sama sa usa ka paril, o mapalingpaling sama sa usa ka maabli-abli nga pultahan nga magpasulod kang bisan kinsa

Gidumilian sa Sulamita ang tanang gitanyag ni Solomon, nga nagpamatuod sa iyang bug-os nga pagkamahinalaron o pagkamaunongon ngadto sa iyang minahal; ang iyang gugma kusganon sama sa kamatayon, ug ang mga dinilaab niini sama sa kalayo o siga ni Jah