Bantay, Guwardiya
Diha sa Kasulatan sa wala pa ang Kristohanong panahon, ang nombre nga “bantay” o “guwardiya,” sa daghang higayon, naggikan sa Hebreohanong berbo nga sha·marʹ, nga nagkahulogang “bantay; tuman.” (Gen 3:24; 17:9; 37:11; 1Sa 26:15) Ang mga trabahador sa pagtukod pag-usab sa paril sa Jerusalem ubos sa pagdumala ni Nehemias nag-alagad usab ingong mga bantay sa kagabhion. (Neh 4:22, 23) Ang mga hari adunay bantay nga mga magdadagan kuyog sa ilang mga karo, sama sa gihimo ni Absalom ug Adonias sa dihang ang matag usa kanila misulay sa pag-ilog sa trono sa Israel. (2Sa 15:1; 1Ha 1:5) Ang mga magdadagan nag-alagad ubos kang Haring Rehoboam ingong mga bantay diha sa mga pultahan sa palasyo ug nagbantay sa bililhong mga taming nga tumbaga. (1Ha 14:27, 28) Ang Hataas nga Saserdoteng si Jehoiada migamit sa mga magdadagan sa templo, uban sa Carianhong bantay, aron sa pagpanalipod sa bata nga si Haring Jehoas ug sa pagpatay kang Atalia.—2Ha 11:4-21; tan-awa ang CARIANHONG BANTAY; MAGDADAGAN.
Ang Hebreohanong pulong nga tab·bachʹ, nga gihubad nga “kosinero” sa 1 Samuel 9:23, sa panguna nagkahulogang “tigpatay” ug nakabaton sa kahulogang “berdugo”; kini gigamit sa ubang mga teksto labot sa mga bantay ni Paraon sa Ehipto ug ni Haring Nabucodonosor sa Babilonya. (Gen 37:36; 2Ha 25:8, 11, 20; Dan 2:14) Ang Hebreohanong pulong nga mish·maʹʽath, nga sa panguna nagkahulogang “mamiminaw” ug gihubad nga “mga sakop” diha sa Isaias 11:14, gigamit sa pagtawag sa mga bantay ni David (2Sa 23:23; 1Cr 11:25) ug sa mga bantay ni Saul, nga kanila si David mao ang pangulo.—1Sa 22:14.
Sa mga bilanggoan sa Roma, naandan ang pagkadena sa binilanggo ngadto sa usa ka bantay nga sundalo o, para mas segurado, ngadto sa duha ka bantay, sama sa gihimo kang Pedro. (Buh 12:4, 6) Panahon sa unang pagkabilanggo ni apostol Pablo sa Roma, gitugotan siya nga mopuyo sa iyang giabangang balay, ug usa ka sundalo ang nagbantay niya. (Buh 28:16, 30) Sa iyang ikaduhang pagkabilanggo, mas estrikto na ang pagtratar kaniya.
Aron dili masayran sa mga tawo nga nabanhaw na si Jesus, ang pangulong mga saserdote naghiphip sa Romanong mga guwardiya aron ibaniog ang tumotumo nga gikawat sa mga sumusunod ni Jesus ang iyang patayng lawas.—Mat 27:62-66; 28:11-15; tan-awa ang SUNDALO.
Ang Romanhon nga Praetorianong Guwardiya gimugna ni Cesar Agusto niadtong 13 W.K.P. aron mag-alagad ingong mga guwardiya sa imperyo. (Flp 1:12, 13) Permanenteng gipakampo ni Emperador Tiberio kini nga mga guwardiya duol sa mga paril sa Roma ug pinaagi kanila napugngan ang bisan unsang kagubot sa katawhan. Tungod niini, ang komandante sa mga guwardiya nahimong hinungdanon kaayo, kansang puwersa mikabat sa mga 10,000 ka sundalo. Paglabay sa panahon ang Praetorianong Guwardiya nahimong gamhanan kaayo nga kini mahimong makapahiluna ug mga emperador diha sa katungdanan ug makatangtang kanila gikan sa trono.
Ang mga saserdote ug mga Levihanon giorganisar ubos sa mga kapitan aron magbantay sa templo sa Jerusalem.—Tan-awa ang KAPITAN SA TEMPLO.