Butang nga Kasilagan
Ang Hebreohanong pulong nga nid·dahʹ makaplagan sa 30 ka higayon diha sa Hebreohanong Kasulatan ug lagmit nga naggikan sa lintunganayng pulong nga na·dhahʹ, nga nagkahulogang “isalikway; wagtangon sa hunahuna (dili hunahunaon).” (Isa 66:5; Am 6:3) Ang nid·dahʹ nagpasabot ug kahugawan, butang nga kasilagan, kini mahimong sa pisikal, sama pananglitan, tungod sa regla (Lev 12:2, 5; 15:20, 24, 25, 33), o sa moral, tungod sa idolatriya. (Esd 9:11; 2Cr 29:5) Ang samang Hebreohanong pulong gigamit labot sa “tubig sa paghinlo” (Num 19:9-21; 31:23, NW; “tubig nga gigamit kon may regla,” Num 19:9, ftn sa Rbi8; “tubig sa paglain,” KJ; “tubig alang sa kahugawan,” RS, AT; “tubig sa pagputli,” JB), nga nagtumong sa tubig nga gigamit sa paghinlo sa butang nga mahugaw.
Busa, sa Lamentaciones 1:17 si Jeremias nag-ingon nga ang Jerusalem sa pagkalaglag niini “nahimong butang nga kasilagan [“sama sa babayeng may regla,” KJ; “objeto de abominación,” NC (Kinatsila); “kasilagan,” AT] sa ilang taliwala [nga mao, taliwala sa naglibot nga kanasoran].”
Sa wala pa laglaga sa Babilonya ang Jerusalem, si Jehova miingon sa katawhan sa Israel pinaagi sa iyang manalagnang si Ezequiel: “Ang balay sa Israel nagpuyo sa ilang yuta, ug padayon nilang gihugawan kini pinaagi sa ilang dalan ug pinaagi sa ilang mga binuhatan. Sa akong atubangan ang ilang dalan nahimong ingon sa kahugaw sa regla [nid·dahʹ].” (Eze 36:17) Tungod sa idolatrosong mga buhat, ang Israel nahimong mahugaw sa espirituwal ug tungod niana siya pagalikayan sa iyang banang tag-iya, si Jehova nga Diyos, ug mahiusa lamang kaniya sa espirituwal human mahinloi. Busa, sa bersikulo 25, si Jehova miingon: “Ug pagawisikan ko kamo ug hinlong tubig, ug kamo mangahinlo; gikan sa tanan ninyong kahugawan ug gikan sa tanan ninyong makaluod nga mga idolo pagahinloan ko kamo.”—Itandi ang Eze 18:6.
Ezequiel 7:19, 20 ang Diyos nagpahayag sa iyang kasuko batok sa Israel tungod sa paghimog relihiyosong mga larawan pinaagi sa ilang salapi ug sa ilang bulawan ug busa siya miingon nga iyang ipahinabo nga ilang isalibay ang ilang salapi ug ang ilang bulawan sa kadalanan ingong “butang nga kasilagan [nid·dahʹ].”—Itandi ang Isa 30:22; tan-awa ang DULUMTANANG BUTANG.
SaPagkasilag. Ang ubang Hebreohanong mga ekspresyon nga may diwa sa “pagkasilag” mao ang quts, nga nagtumong sa emosyonal nga reaksiyon ug nagkahulogang “kasilagi; adunay pagkasilag sa; mibati ug hilabihang kalisang sa” (Gen 27:46; 1Ha 11:25; Num 22:3), ug ang ga·ʽalʹ, nga nagkahulogan usab ug “kasilag,” apan nagpaila ug pagsalikway sa butang nga gikasilagan. (Lev 26:11, 15, 30; 2Sa 1:21, ftn sa Rbi8) Diha sa Gregong Septuagint kini nga Hebreohanong mga pulong usahay gihubad nga pro·so·khthiʹzo, nga nagkahulogang “napungot” (Gen 27:46; Lev 26:15; itandi ang Heb 3:10), ug bde·lysʹso·mai, nga nagkahulogang “nagpahayag ug kasilag sa; napungot sa.”—Lev 20:23; 26:11; itandi ang Rom 2:22.
Tungod kay ang mga Canaanhon sad-an sa seksuwal nga imoralidad ug kahiwian, idolatriya, ug espiritistikanhong mga buhat, ang Labing Hataas nasilag kanila, ug tungod niana iyang gimando nga sila laglagon. (Lev 20:2-23) Ang mga Israelinhon gipasidan-an nga kon sila dili magmasinugtanon, si Jehova masilag usab kanila, ug mohikaw na sa iyang proteksiyon ug panalangin. Apan, tungod kay siya maunongon sa iyang pakigsaad uban sa Israel, dili siya masilag kanila hangtod sa punto nga bug-os silang laglagon. (Lev 26:11-45) Alang sa mga daotan, ang pagkabanhaw mahimong pagkabanhaw ngadto sa dumalayong ‘pagkasilag’ (Heb., de·ra·ʼohnʹ). Kini mahimong pagkabanhaw ngadto sa paghukom nga mosangpot sa walay kataposang kalaglagan.—Dan 12:2; Ju 5:28, 29.
Ang tinuyong pagsalikway sa mga sugo, pagbadlong, ug mga tagana ni Jehova maoy sayop nga pagkasilag. Ang mga Israelinhon sad-an niini sa dihang sila midumili sa pagsunod sa mga sugo ni Jehova, ingon man sa dihang sila nasilag o giluod sa mana ingong “dulumtanang tinapay.” (Num 21:5; Lev 26:15) Ang Proverbio 3:11 nagtambag sa dili ‘pagkasilag o pag-ayad sa pagbadlong ni Jehova.’
Sa Roma 12:9 ang mga Kristohanon giawhag: “Kasilagi ang daotan.” Ang Gregong termino dinhi nga gihubad ug “kasilagi” (a·po·sty·geʹo) mao ang intensive form sa Gregong berbo nga nagkahulogang “dumti,” ug busa sa literal nagkahulogang “dumti pag-ayo.” Ang usa ka tawo nga wala masilag sa daotan, wala na mobati ug kapungot niini, maghimo sa iyang kaugalingon nga kasilagan ni Jehova.