Laktaw ngadto sa video

Laktaw ngadto sa kaundan

Cana

Cana

[lagmit gikan sa Heb. nga qa·nehʹ, “tangbo,” busa, Dapit sa mga Tangbo].

Ang lungsod nga natawhan ni Natanael. (Ju 21:2) Lagmit nga tulo ka adlaw pa lamang human ipaila si Natanael kang Jesus ug sa iyang pagkahimong tinun-an nga si Jesus miadto sa Cana ug mitambong sa usa ka kombira sa kasal, diin ang iyang inahan ug mga igsoong lalaki mitambong usab. Dinhi gihimo ni Jesus ang iyang unang milagro, ang paghimo sa tubig nga maayong bino. Gikan dinhi siya ug ang iyang pamilya ug mga tinun-an “milugsong sa Capernaum.” (Ju 1:43-49; 2:1-12) Sa ulahi, sa dihang didto na usab sa Cana, si Jesus giduol sa usa ka alagad sa hari, nga nangamuyo kaniya nga ‘moadto’ sa Capernaum aron ayohon ang iyang himalatyong anak nga lalaki. Bisan ug wala moadto, ang masakiton giayo ni Jesus.​—Ju 4:46-54.

Diha sa tanang teksto kini nga lungsod gitawag ug “Cana sa Galilea,” lagmit aron ipalahi kini sa Kana sa Aser. (Jos 19:28) Ang Kafr Kanna, usa ka lungsod nga 6.5 km (4 mi) sa AS sa Nasaret, mao ang gituohang dapit sa Cana. Ang mga tubod nagtaganag dagayang suplay sa tubig didto. Apan, giisip sa mga leksikograpo nga imposibleng ang Kanna naggikan sa Cana, ilabina tungod sa doble nga “n” niini. Ang basehanan sa pagtuo nga ang Kafr Kanna mao ang Cana tingali tungod kay kini sayon rang maadto sa mga peregrino nga mopanaw gikan sa Nasaret, mao nga kini gipaboran sa tradisyon sa simbahan.

Ang gibug-aton sa opinyon ug sa ebidensiya mopabor nga kini mao ang Khirbet Qana, mga 13 km (8 mi) sa A sa Nasaret. Dinhi ang mga kagun-oban sa usa ka karaang balangay nahimutang sa ibabaw sa usa ka bungtod diha sa kilid sa Patag sa Asochis, nga gitawag karong adlawa ug el-Battuf (Biqʽat Bet Netofa). Daghan ang tangbo sa kasikbit nga lamakong patag, mao nga haom kaayo ang ngalang Cana. Gitawag gihapon kini sa Arabiko nga Qana el-Jelil, katumbas sa Cana sa Galilea. Si Josephus, ang Hudiyong historyador sa unang siglo K.P., naghisgot nga siya nagpuyo “sa usa ka balangay sa Galilea nga gitawag ug Cana” ug sa ulahi naghisgot sa “dakong patag, nga gitawag ug patag sa Asochis, nga nahimutangan sa akong pinuy-anan.” (The Life, 86 [16]; 207 [41]) Kini nga pamatuod mopabor usab nga ang nahimutangan sa Cana sa Galilea maoy diha sa Khirbet Qana, imbes nga sa Kafr Kanna. Bisan tuod walay tubod nga nakaplagan sa Khirbet Qana, ang mga kagun-oban nagpadayag ug mga nahibilin sa karaang mga atabay; ang mga bika (mga tipaka sa kulonong mga sudlanan), ug mga sensilyo nga gituohang may petsang sukad pa sa unang siglo K.P. gitahong nakaplagan usab didto.​—HULAGWAY, Tomo 2, p. 738.

Sa karaang kapanahonan usa ka dalan ang milatas saylo sa Khirbet Qana ngadto sa kabaybayonan sa Dagat sa Galilea ug ubay sa daplin sa baybayon paingon sa Capernaum, nga nahimutang mga 206 m (676 p) ubos sa lebel sa dagat. (Ju 4:​46, 47) Ang distansiya niini agi sa dalan maoy mga 40 km (25 mi).