Duha ka inspiradong kanonikal nga mga sulat nga gisulat ni apostol Pablo ngadto sa mga Kristohanon sa Gresya niadtong unang siglo K.P. Kini nga mga sulat anaa sa ikapito ug ikawalo nga puwesto diha sa Cebuano nga mga bersiyon sa Kristohanon Gregong Kasulatan. Si Pablo nagpaila sa iyang kaugalingon ingong mao ang magsusulat niining duha ka sulat, nga nagpadala sa Unang Corinto ngadto “sa kongregasyon sa Diyos nga anaa sa Corinto,” ug sa Ikaduhang Corinto ngadto “sa kongregasyon sa Diyos nga anaa sa Corinto, uban sa tanang balaan nga anaa sa tibuok Acaya.”​—1Co 1:​1, 2; 2Co 1:1.

Ang pamatuod nga si Pablo mao gayod ang nagsulat sa Una ug Ikaduhang Corinto dili gayod malalis. Dugang pa sa kaugalingong testimonya sa apostol, ang pagkatinuod ug ang pagdawat sa duha ka sulat sa katibuk-an gipamatud-an sa panggawas nga testimonya. Ang duha ka sulat gipasidungog kang Pablo ug gikutlo sa mga magsusulat sa una hangtod sa ikatulong mga siglo. Dugang pa, ang nailhan nga “Ang Kanon ni Athanasius” (367 K.P.) nagtala nga lakip sa “napulog-upat ka sulat ni Pablo nga apostol,” “duha ang ngadto sa mga taga-Corinto.” Kini nga talaan mao ang unang pananglitan sa katalogo sa mga basahon sa Kristohanon Gregong Kasulatan ingon sa atong nabatonan karong adlawa, nga nag-una ug 30 ka tuig sa talaan nga gipatik sa Konsilyo sa Cartago, Aprika, niadtong 397 K.P.

Ang Ministeryo ni Pablo sa Corinto. Si Pablo miabot sa Corinto sa mga 50 K.P. Sa sinugdan siya naghatag ug pakigpulong diha sa sinagoga sa matag Igpapahulay ‘ug nangdani sa mga Hudiyo ug mga Grego.’ (Buh 18:1-4) Hinunoa, human makasinatig pagsupak ug pagpasipala taliwala kanilang didto sa sinagoga, ang apostol miliso sa iyang pagtagad ngadto sa “katawhan sa kanasoran,” ang mga Hentil sa Corinto. Ang pagpakigtagbo ni Pablo kanila gibalhin ngadto sa usa ka balay nga tupad sa sinagoga, ug daghan ang “nanagpanuo ug nagpabawtismo.” Kay gisultihan sa Ginoo diha sa usa ka panan-awon, “Daghan akog mga tawo niining siyudara,” ang apostol nagpabilin didto ug usa ka tuig ug unom ka bulan “nga nanudlo sa ilang taliwala sa pulong sa Diyos.” (Buh 18:5-11) Tungod kay si Pablo nakatabang sa pagtukod sa  Kristohanong kongregasyon sa Corinto, siya makaingon kanila: “Bisan pa ug kamo tingali may napulo ka libong magtutudlo diha kang Kristo, tino nga dili daghan ang inyong amahan; kay diha kang Kristo Jesus ako nahimong inyong amahan pinaagi sa maayong balita.”​—1Co 4:15.

Ang grabeng imoralidad nabatasan didto sa Corinto, ug sa ngadtongadto kini gani nakaapektar sa Kristohanong kongregasyon sa maong siyudad. Nakita ni Pablo nga kinahanglang badlongon ang kongregasyon pinaagi sa usa ka sulat tungod kay sa ilang taliwala dihay usa ka kaso sa ‘pakighilawas nga wala gani buhata bisan taliwala sa mga nasod,’ kay usa ka tawo ang nagkuha sa asawa sa iyang amahan. (1Co 5:1-5) Pinaagi sa paggamit ug usa ka ilustrasyon nga ilang masabtan, siya usab nagdasig kanila nga magmatinumanon. Siya nasayod nga sila sinati sa atletikong mga bangga sa Isthmianhong mga Dula nga gihimo duol sa Corinto. Busa siya misulat: “Wala ba kamo mahibalo nga ang tanang magdadagan sa usa ka lumba modagan, apan usa lamang ang makadawat sa ganti? Dagan sa paagi nga inyong makab-ot kini. Dugang pa, ang matag tawo nga nagaapil sa usa ka sangka nagapugong sa kaugalingon sa tanang butang. Karon sila, tataw, nagabuhat niini aron sila makabaton sa purongpurong nga madunot, apan kita sa purongpurong nga dili-madunot.”​—1Co 9:​24, 25.

Unang Corinto. Sa iyang ikatulong misyonaryong panaw, si Pablo migugol ug taudtaod nga panahon sa Efeso. (Buh 19:1) Lagmit sa kataposang tuig sa iyang pag-estar didto, ang apostol nakadawat ug makapatugaw nga balita bahin sa mga kahimtang sa kongregasyon sa Corinto. Si Pablo gisultihan “nilang sakop sa balay ni Cloe” nga adunay mga pagsumpakiay taliwala sa mga taga-Corinto. (1Co 1:11) Si Estefanas, Fortunato, ug Acaico miabot usab gikan sa Corinto ug lagmit naghatag ug  pipila ka impormasyon bahin sa kahimtang didto. (1Co 16:​17, 18) Dugang pa, si Pablo nakadawat ug usa ka sulat sa pagpakisayod gikan sa Kristohanong kongregasyon sa Corinto. (1Co 7:1) Busa, tungod sa dakong kabalaka alang sa espirituwal nga kaayohan sa iyang mga isigkamagtutuo didto, si Pablo misulat niining unang sulat ngadto sa Kristohanong kongregasyon sa Corinto sa mga 55 K.P. Ang pamatuod nga didto sa Efeso gisulat kini nga sulat matino pinaagi sa mga pulong ni Pablo nga girekord sa 1 Corinto 16:8: “Apan magpabilin ako sa Efeso hangtod sa pista sa Pentekostes.”

Sa introduksiyon sa Unang Corinto si Pablo naghisgot sa usa ka kauban, si Sostenes, nga tingali maoy nagsulat sumala sa gidiktar ni Pablo. Lagmit gayod nga mao kiniy nahitabo, sanglit sa paniklop niini atong mabasa: “Ania ang akong pangomosta, ni Pablo, sa akong kaugalingong kamot.”​—1Co 1:1; 16:21.

Ikaduhang Corinto. Si Pablo misulat sa iyang ikaduhang sulat ngadto sa mga taga-Corinto lagmit sa panahon sa ulahing ting-init o sa sayong tinghunlak sa 55 K.P. Gisulat sa apostol ang iyang unang sulat didto sa Efeso, diin siya lagmit nagpabilin didto ingon sa giplano, hangtod sa Pentekostes nianang tuiga o mas dugay pa. (1Co 16:8) Dayon si Pablo mibiya paingon sa Troas diin siya nahigawad kay wala mahibalag didto si Tito, kinsa gipadala ngadto sa Corinto aron motabang sa pagpangolekta alang sa mga balaan sa Judea. Busa si Pablo mipadayon sa Macedonia, diin si Tito miduyog kaniya didto nga may taho labot sa reaksiyon sa mga taga-Corinto bahin sa iyang unang sulat. (2Co 2:​12, 13; 7:5-7) Niadtong higayona si Pablo misulat sa iyang ikaduhang sulat ngadto kanila gikan sa Macedonia, nga dayag nagpadala niini pinaagi kang Tito. Dayon, human sa pipila ka bulan, natuman ang iyang mga paningkamot sa pagduaw sa  Corinto. Busa kaduha makaduaw si Pablo sa mga taga-Corinto. Human sa iyang unang pagduaw, nga nianang panahona iyang gitukod ang kongregasyon, siya nagplano alang sa ikaduhang pagduaw, nga napakyas. Apan sa “ikatulong higayon” nga siya nagplano o ‘nangandam,’ siya milampos kay siya nakahimo man sa pagpakigkita kanila pag-usab sa mga 56 K.P. (2Co 1:15; 12:14; 13:1) Sa panahon niining ikaduhang pagduaw sa Corinto siya misulat sa iyang sulat ngadto sa mga taga-Roma.

Mga katarongan sa pagsulat. Si Tito nagdala kang Pablo ug maayong taho. Ang unang sulat ngadto sa mga taga-Corinto nakapukaw diha kanila ug pagkasubo sa diyosnong paagi, paghinulsol, pagkamatinuoron, usa ka tinguha nga ipahigawas ang ilang kaugalingon, kasuko, kahadlok, ug pagtul-id sa sayop. Si Pablo misanong diha sa iyang ikaduhang sulat nga nagdayeg kanila tungod sa ilang paborableng pagsanong ug pagpadapat sa tambag, nga nag-awhag kanila nga “malulotong magpasaylo ug maghupay” sa mahinulsolong tawo nga dayag ilang gipalagpot gikan sa kongregasyon. (2Co 7:8-12; 2:1-11; itandi ang 1Co 5:1-5.) Buot usab ni Pablo nga dasigon sila nga ipadayon ang buluhaton sa pagtigom ug hinabang alang sa ilang nanginahanglang mga isigkamagtutuo sa Judea. (2Co 8:1-15) Dayon dihay mga tawo usab sa kongregasyon nga padayong naghagit sa posisyon ug awtoridad ni Pablo ingong usa ka apostol, nga tungod niini kinahanglan niyang depensahan ang iyang posisyon sa pagkaapostol; sa pagkatinuod, dili kini alang sa iyang kaugalingon, kondili “kadto maoy alang sa Diyos,” nga mao, aron sa pagluwas sa kongregasyon nga iya sa Diyos, nga si Pablo kusganon kaayong namulong diha sa iyang sulat ug ‘nanghambog’ sa iyang mga kredensiyal ingong usa ka apostol.​—2Co 5:​12, 13; 10:7-12; 11:16-20, 30-33; 12:11-13.

Ang Kahayag sa Kasulatan nga Nahisulat Kanhi. Gipalig-on ni Pablo ang iyang mga argumento pinaagi sa paggamit sa Hebreohanong Kasulatan diha sa iyang inspiradong mga sulat ngadto sa mga taga-Corinto. Sa dihang giyagyag ang kabuangan sa kalibotanong kaalam ingon sa gipakita sa mini nga mga apostoles, iyang gipamatud-an ang kahinungdanon sa pagbaton ug labaw nga kaalam sa Diyos. Gibuhat niya kini pinaagi sa pagpasiugda sa gipamulong sa salmista ngadto sa usa ka kaliwatan kasiglohan kanhi, nga ang “mga hunahuna sa mga tawo . . . ingon sa mga hinungaw lamang” (Sal 94:11; 1Co 3:20), ug pinaagi sa pagsukna sa gipangutana ni Isaias ngadto sa rebelyosong mga Hudiyo: “Kinsay nakakuha sa mga sukod sa espiritu ni Jehova, ug . . . kinsay makatudlo kaniya sa bisan unsa?” (Isa 40:13; 1Co 2:16) Gipamatud-an ni Pablo nga ang Kristohanong ministro adunay katungod sa pagdawat ug materyal nga tabang pinaagi sa pagpakita nga ang Deuteronomio 25:​4, “Dili mo pagabusalan ang torong baka samtang kini nagagiok,” sa pagkatinuod pangunang gisulat alang sa kaayohan sa mga ministro. (1Co 9:​9, 10) Iyang gipasundayag nga ang Diyos dugay na kanhi misaad ug pagkabanhaw, pinaagi sa paglakbit sa mga pahayag sa Isaias 25:8 ug Oseas 13:​14, bahin sa paglamoy sa kamatayon. (1Co 15:​54, 55) Dugang pa, iyang gipatin-aw pag-ayo ang bahin sa Panihapon sa Ginoo pinaagi sa iyang detalyadong paghisgot sa mga pulong ni Jesus nga gisulti sa panahon nga Iyang gipundar ang maong pagsaulog.​—Luc 22:​19, 20; 1Co 11:23-34.

Gipasundayag ni Pablo kon unsa kanunay ang tinamdan sa Diyos bahin sa espirituwal nga kahinlo pinaagi sa pagkutlo o paglakbit sa Deuteronomio 17:7; Levitico 26:​11, 12; Isaias 43:6; 52:11; ug Oseas 1:10. (1Co 5:13; 2Co 6:14-18) Iyang gipakita nga ang materyal nga pagpanghatag wala gayod sayloi sa mga alagad sa Diyos kanhi ug nga ang mahinatagong Kristohanon giuyonan ni Jehova. (Sal 112:9; 2Co 9:9) Ug iyang gipakita nga ang prinsipyo diha sa Balaod sa pagtino sa matag butang pinaagi sa baba o pulong sa duha o tulo ka saksi mapadapat diha sa Kristohanong kongregasyon. (Deu 19:15; 2Co 13:1) Kini ug ang ubang mga paghisgot sa kasulatan nga gisulat kanhi nagbatbat niini nga mga teksto ug nagpatin-aw sa kapadapatan niini nganhi kanato.

 [Kahon sa panid 503]

MGA PANGUNANG PUNTO SA UNANG CORINTO

Usa ka sulat nga gipadala ni Pablo ngadto sa kongregasyon sa Corinto human siya makadawat ug makapakurat nga mga taho bahin sa pagkabahinbahin ug sa imoralidad ug ingong tubag sa usa ka pangutana bahin sa kaminyoon

Gisulat gikan sa Efeso, mga 55 K.P.

Tambag sa panaghiusa (1:1–​4:21)

Ang pagsunod sa mga tawo moresultag pagkabahinbahin

Ang panglantaw sa Diyos kon unsa ang maalamon ug kon unsa ang kabuangan mao ang hinungdanon

Manghambog dili sa mga tawo kondili kang Jehova, kinsa nagtagana sa tanang butang pinaagi kang Kristo

Kinahanglang mahimong hamtong, espirituwal nga mga tawo, ug ilhong ang Diyos mao ang nagpahinabo sa espirituwal nga pagtubo ug nga si Kristo mao ang patukoranan diin tukoron ang Kristohanong mga personalidad

Ayaw tugoti nga ang usa moburot sa garbo, nga maghunahuna nga siya mas maayo kay sa iyang mga isigka-Kristohanon

Paghupot sa kongregasyon nga mahinlo sa moral (5:1–​6:20)

Ipalagpot ang si bisan kinsa nga mga makihilawason, mga tawong dalo, mga tigsimbag idolo, mga tigsultig pasipala, mga palahubog, o mga mangingilkil

Mas maayo pa nga matikasan kay sa dad-on ang isigka-Kristohanon sa hukmanan atubangan sa mga dili magtutuo

Ang moral nga pagkadili-hinlo makahugaw sa templo sa Diyos, magpugong sa usa ka tawo sa pagsulod sa Gingharian

Tambag bahin sa kaminyoon ug sa pagkatagsaanon (7:1-40)

Ang seksuwal nga katungod angayng ihatag, apan uban ang konsiderasyon

Ang kaminyoon mas maayo kay sa pagkatagsaanon alang sa mga tawo nga nag-uros-uros sa pangibog

Ang minyong Kristohanon dili mobiya sa dili-magtutuo nga kapikas; mahimong sa ngadtongadto makatabang pa sa maong kapikas sa pagbaton ug kaluwasan

Dili kinahanglang usbon sa usa ka tawo ang iyang kahimtang sa dihang mahimong Kristohanon

Ang kaminyoon magdalag dugang kabalaka; ang pagkatagsaanon mahimong may kaayohan alang sa usa ka tawo nga nagtinguha sa pag-alagad sa Ginoo nga walay pagkalinga

Konsiderasyon alang sa espirituwal nga kaayohan sa uban (8:1–​10:33)

Ayaw pandola ang uban pinaagi sa pagkaon ug mga kalan-on nga gihalad ngadto sa mga idolo

Aron dili mababagan ang si bisan kinsa sa pagdawat sa maayong balita, wala gamita ni Pablo ang iyang katungod sa pagdawat ug materyal nga tabang

Ibutang sa kasingkasing ang pasidaang mga panig-ingnan gikan sa kasinatian sa Israel didto sa kamingawan​​—aron makabenepisyo sa kaugalingon ug aron dili mahimong kapandolan sa uban

Bisan tuod subay sa balaod, dili ang tanang butang makapalig-on

Kahapsay sa kongregasyon (11:1–​14:40)

Tahora ang Kristohanong pagkaulo; paggamit sa babaye ug pandong sa ulo

Ipakita ang pagtahod sa Panihapon sa Ginoo

Gamita ang mga gasa sa espiritu nga may pagpabili sa ilang tinubdan ug sa ilang katuyoan

Ang gugma mao ang labaw pa gayod nga paagi

Hupti ang kahapsay diha sa mga tigom sa kongregasyon

Ang pagkatino sa paglaom sa pagkabanhaw (15:1–​16:24)

Ang pagkabanhaw ni Kristo maoy usa ka garantiya

Ang dinihogang mga Kristohanon kinahanglang mamatay aron bangonon ngadto sa pagkawalay-kamatayon ug pagkadili-madunoton

Ang inyong paghago dili makawang may kalabotan sa Ginoo; barog nga malig-on diha sa pagtuo

[Kahon sa panid 504]

MGA PANGUNANG PUNTO SA IKADUHANG CORINTO

Ang ikaduhang sulat labot sa aksiyon nga himoon aron sa paghupot sa kongregasyon nga hinlo, sa pagpukaw sa tinguha nga tabangan ang mga igsoon sa Judea, ug sa pagkontra sa impluwensiya sa mini nga mga apostoles

Gisulat ni Pablo niadtong 55 K.P., pipila ka bulan una pa siya miabot sa Corinto sa iyang ikaduha ug kataposang pagduaw

Ang mahigugmaon nga kabalaka ni Pablo ug ang posisyon ni Pablo ug ni Timoteo maylabot sa ilang mga igsoon (1:1–​7:16)

Ang kasakitan nga nasinati ni Pablo ug Timoteo ingong mga Kristohanon halos naghunos sa ilang kinabuhi, apan ang pagluwas sa Diyos kanila makahupay sa uban

Migawi uban ang pagkabalaan ug diyosnong katim-os; dili mga agalon sa pagtuo sa uban kondili mga isigkamagbubuhat alang sa ilang kalipay

Ang unang sulat gisulat tungod sa gugma ug uban sa daghang luha; karon ang tawo nga kanhi imoral angayng pasayloon ug hupayon

Si Pablo ug ang iyang mga kaubanan gihimong kuwalipikado sa Diyos ingong mga ministro sa bag-ong pakigsaad; ang mga taga-Corinto mao ang ilang sulat sa rekomendasyon, nga gisulat diha sa mga kasingkasing niini nga mga ministro

Sa pagtuman niini nga ministeryo, sila dili magsambog sa pulong sa Diyos kondili magwali kang Kristo ingong Ginoo; ang maong maayong balita gitaptapan lamang taliwala niadtong nabutaan sa diyos niining sistema sa mga butang

Bisan tuod anaa sa yutan-ong mga tolda, si Pablo ug Timoteo ingon man ang mga taga-Corinto nakig-ambit sa paglaom sa walay kataposang langitnon nga mga puloy-anan; apan ang matag usa kinahanglang madayag atubangan sa lingkoranan-sa-paghukom ni Kristo

Ang si bisan kinsa nga nahiusa kang Kristo maoy usa ka bag-ong linalang; silang tanan makig-ambit diha sa ministeryo sa pagpasig-uli; ang tanan, ingong mga embahador, nag-agda, “Magpasig-uli kamo ngadto sa Diyos”

Si Pablo ug ang mga kaubanan girekomendar ingong mga ministro sa Diyos pinaagi sa mga butang nga ilang gilahutay diha sa ilang ministeryo, pinaagi sa paghatag ug pamatuod sa espiritu sa Diyos diha sa ilang mga kinabuhi

Uban sa gipasangkad nga mga kasingkasing sila nangamuyo sa ilang mga igsoon sa pagpasangkad sa ilang mga pagmahal, sa paglikay sa dili timbang nga pagpayugo uban sa mga dili-magtutuo, sa paghinlo sa ilang kaugalingon sa tanang kahugawan sa unod ug sa espiritu

Nahupayan ug dako si Pablo tungod sa taho bahin sa ilang maayong pagsanong sa tambag diha sa iyang unang sulat

Pagdasig sa pagtabang sa mga igsoon nga nakasinatig kalisdanan didto sa Judea (8:1–​9:15)

Ang mga Macedonianhon, bisan tuod kabos kaayo, mihangyo nga mohatag

Si Kristo nahimong kabos aron nga ang mga taga-Corinto (ug ang uban pa) mahimong dato

Ang mga taga-Corinto gidayeg tungod sa ilang pagkaandam nga mopaambit

Ipabuhat sa matag usa ang sumala sa iyang gihukom diha sa iyang kasingkasing; gihigugma sa Diyos ang malipayong maghahatag

Mga argumento sa pagsumpo sa impluwensiya sa mini nga mga apostoles (10:1–​13:14)

Ang mga tubag ngadto sa mga magsusupak labot kang Pablo nga siya kuno “maluya,” ‘anaa sa ilang teritoryo,’ “ubos,” “dili batid sa pagsulti,” “dili-makataronganon,” ug ang ilang giingon nga sa dihang si Pablo nagpaubos sa iyang kaugalingon pinaagi sa pagbuhat ug sekular nga trabaho iyang gipamatud-an nga siya dili usa ka apostol sama kanila

Si Pablo pareho nila sumala sa talaan sa kagikan; mas labaw kon hisgotan ang rekord sa paglutos ug kalisdanan nga giantos alang kang Kristo, sa mahigugmaong kabalaka alang sa mga kongregasyon, sa mga panan-awon, sa mga ilhanan sa pagkaapostol

Padayong sulayi kon kamo anaa ba sa pagtuo