Dakong-bato
Kini mao ang hubad sa Gregong pulong nga peʹtra (feminine gender), nga nagpasabot sa usa ka dakong bato (Mat 7:24, 25; 27:51, 60; Luc 6:48; 8:6, 13; Pin 6:15, 16) ug busa lahi sa peʹtros (masculine gender ug gigamit ingong personal nga ngalan, Pedro), nga nagkahulogang “pirasong bato.” Gipatin-aw niini nga kalainan nga sa dihang giingnan si Pedro, “Ikaw si Pedro, ug sa ibabaw niining dakong-bato pagatukoron ko ang akong kongregasyon,” si Jesus wala mogamit ug mga termino nga parehog kahulogan. (Mat 16:18) Bisan diha sa Aramaiko (Syriac) nga bersiyon, dayag ang kalainan niini tungod sa lahing gender sa partikulo nga nag-una sa pulong nga kiʼphaʼ nga gigamit alang kang “Pedro” ug sa “bato.” Ang masculine verbal pronoun (hu) nag-una sa “Pedro,” apan sa “bato” nag-una ang feminine demonstrative adjective (hadeʼ).
Dayag nga wala sabta sa mga apostoles ang pahayag ni Jesus nga ang dakong-bato mao si Pedro sanglit sa ulahi sila naglalisay kon kinsa sa ilang taliwala ang labing dako. (Mar 9:33-35; Luc 22:24-26) Wala untay basehan ang maong panaglalis kon si Pedro pa ang gihatagan sa labawng posisyon ingong dakong-bato nga diha niana pagatukoron ang kongregasyon. Ang Kasulatan tin-awng nagpakita nga ingong patukoranang mga bato, ang tanang apostoles managsama. Silang tanan, lakip si Pedro, gipahiluna diha kang Kristo Jesus ingong patukoranang bato nga pamag-ang. (Efe 2:19-22; Pin 21:2, 9-14) Gipaila ni Pedro mismo nga ang dakong-bato (peʹtra) nga diha niana gitukod ang kongregasyon mao si Kristo Jesus. (1Pe 2:4-8) Sa susama, si apostol Pablo misulat: “Kay sila [ang mga Israelinhon] tig-imnanan gikan sa espirituwal nga dakong-bato nga nagsunod kanila, ug kanang dakong-bato mao si Kristo.” (1Co 10:4) Labing menos sa duha ka okasyon ug sa duha ka magkalahing mga dapit ang mga Israelinhon nakadawat ug milagrosong tagana sa tubig gikan sa usa ka dakong-bato. (Ex 17:5-7; Num 20:1-11) Busa, ang dakong-bato ingong tinubdan sa tubig ikaingon nga misunod kanila. Dayag nga ang dakong-bato mismo maoy usa ka malarawanon o simboliko nga hulad kang Kristo Jesus, kinsa miingon sa mga Hudiyo: “Kon adunay giuhaw, paaria siya kanako ug paimna.”—Ju 7:37.
Makapaikag usab nga si Augustine (354-430 K.P.), nga sagad gitawag ingong “San Agustin,” sa usa ka panahon nagtuo nga si Pedro mao ang dakong-bato apan sa ulahi nag-usab sa iyang panglantaw. Ang Commentary on the Holy Scriptures ni Lange (Mat 16:18, ftn, p. 296) nagkutlo kang Augustine nga nag-ingon: “Ang bato wala nganli pinasukad kang Pedro, apan si Pedro ginganlan pinasukad sa bato (non enim a Petro petra, sed Petrus a petra), maingon nga si Kristo wala tawga pinasukad sa mga Kristohanon, apan ang mga Kristohanon gitawag pinasukad kang Kristo. Ang katarongan kon nganong ang Ginoo miingon, ‘Niini nga bato akong tukoron ang akong iglesya,’ maoy tungod kay miingon si Pedro: ‘Ikaw mao ang Kristo, ang Anak sa buhi nga Diyos.’ Niini nga bato, nga imong gipahayag, siya miingon, akong tukoron ang akong iglesya. Kay si Kristo mao ang bato (petra enim erat Christus), nga diha usab niana si Pedro gitukod; kay walay laing patukoranan nga ikapahiluna sa tawo, gawas nianang napahiluna na, nga mao si Jesu-Kristo.”—Gihubad ug giedit ni P. Schaff, 1976.