Dila
Ang sangkap sa lawas nga mahinungdanon kaayo sa pagtilaw ug sa pagsulti. Ang sagad nga gitawag ug lami maoy resulta sa mga reaksiyon sa mga sangkap sa pagtilaw (taste buds) ug ingon man sa alimyon nga mapanimahoan sa sentido sa pagpanimaho. Labi pang hinungdanon, ang dila usab gikinahanglan sa pagsulti tungod kay aron malitok ang mga pulong kinahanglang lihokon ang dila, nga mohimo niini nga abtik ug paspas kaayo.—Tan-awa ang BABA (Ang Alingagngag).
Sa paggamit niini sa Bibliya, ang “dila” sagad nga nagtumong sa “pinulongan,” ug ingon niini ang pagkahubad diha sa Cebuano. (Gen 10:5; Deu 28:49; Isa 28:11; Buh 2:4; 19:6; 1Co 12:10; tan-awa ang PINULONGAN.) Usahay, kini usab nagtumong sa katawhan nga nagsulti sa usa ka pinulongan.—Isa 66:18; Pin 5:9; 7:9; 13:7.
Si Santiago nga igsoon ni Jesus sa inahan tin-awng naghubit sa gahom nga gihuptan sa dila ug sa panginahanglan sa mga Kristohanon nga mag-amping pag-ayo aron kini magamit sa hustong paagi. Iyang gipunting nga ang dili pagbusal sa dila mahimong usa sa mga hinungdan nga mahimong walay kapuslanan ang pagsimba sa usa ka tawo. (San 1:26) Ang dila iyang gipakasama sa kalayo nga makasunog sa lasang. Ang wala mabusali nga dila mahimong maimpluwensiyahan sa makadaot nga mga puwersa ug makapahinabog hilabihang pagkadili-matarong nga makahugaw sa tibuok kinabuhi sa usa ka tawo. Sa espirituwal nga paagi, kini makahilo sa kaugalingon mismo ug sa ubang tawo. Kini dili mapaaghop pinaagi sa kaugalingong pagpaningkamot sa tawo; ni may si bisan kinsang dili-hingpit nga tawo nga dili gayod ‘mapandol sa pulong.’ (San 3:2-8) Apan ang pagpaaghop niining lisod kontrolahon nga sangkap sa dili-hingpit nga tawhanong unod dili imposible alang sa Kristohanon, kay pinaagi sa dili-takos nga kalulot ni Jehova pinaagi kang Kristo ang usa ka tawo makabusal sa iyang dila ug makausab sa iyang personalidad.—San 3:10-18; 1Pe 3:10; Col 3:9, 10; itandi ang Sal 34:13; 39:1.
Nahiuyon sa paghubit ni Santiago sa dila, ang magsusulat sa Proverbio nag-ingon nga ang pagkakalmado sa dila mahimong “usa ka kahoy sa kinabuhi.” Sa laing bahin, ang kahiwian niana mahimong magkahulogan ug “pagkahugno sa espiritu”; ang kamatayon ug kinabuhi anaa sa gahom niini. (Pr 15:4; 18:21) “Ang malumo nga dila makabali ug bukog,” sa pagkaagi nga ang usa ka tawo nga matig-a sama sa bukog mahimong malukmay pinaagig malumong tubag ug mohunong sa iyang katig-a ug pagsupak. (Pr 25:15) Gani, ang dila makaayo sa espirituwal nga paagi kon kini magasulti sa mga pulong sa Diyos. (Pr 12:18) “Ang tubag sa dila gikan ni Jehova,” kay siya lamang ang makahatag sa hustong espirituwal nga mga pulong nga makapaayo. (Pr 16:1) Ang Kasulatan nagtagna sa espirituwal nga pagpang-ayo gikan sa ministeryo ni Jesus sa dihang siya nagpahayag sa mga pulong sa Diyos, ‘nga nagbugkos sa mga may gun-ob nga kasingkasing.’—Isa 61:1.
Pr 6:16-19) Si David naghubit sa daotan ingong nagasulay sa paglaglag sa alagad sa Diyos pinaagi sa ‘dila nga gibaid sama sa usa ka espada,’ apan siya miingon nga sa pagkatinuod tinoon sa Diyos nga sila masamdan, kay ang “ilang dila batok sa ilang kaugalingon mismo.” (Sal 64:3, 7, 8) Si Jehova nagsaad sa iyang katawhan: “Ang matag dila nga mosulti batok kanimo sa paghukom imong pagahukman.” (Isa 54:17) Kini makapahupay sa mga alagad sa Diyos, nga lig-ong nagsunod sa iyang balaod bisan tuod ang mga giisip nga maalamon sa kalibotan tingali mosulti ug dagkong mga butang ug moingon: “Pinaagi sa among dila kami modaog.” (Sal 12:3-5) Tingali sila “nagdiwalwal sa dila” ug naghampak pinaagi sa dila (Isa 57:4; Jer 18:18), apan tino ang ilang kapakyasan.—Pr 10:31.
Gipasiugda ni Jehova ang iyang panglantaw sa pagkadaotan sa bakakong dila, nga nagtala niini ingong usa sa pito ka butang nga iyang gidumtan, nga naglakip niini uban sa “mga kamot nga nagaula ug inosenteng dugo.” (Si Jehova misaad nga ang mga dila nga kanhi nganga himoon niyang “magmaabtik sa pagsulti ug tin-aw nga mga butang” ug ang mga dila sa amang “mosinggit sa kasadya.” (Isa 32:4; 35:6) Sa dihang si Jesus dinhi sa yuta, iyang giayo ang literal nga mga amang, o kadtong adunay depekto sa pagsulti. (Mar 7:33-37) Ang panahon moabot nga ang tanang dila magasultig husto nga mga butang, kay si Jehova nagpahayag nga ang tanang dila manaad ngadto kaniya. Si apostol Pablo nagbutyag nga kini pagahimoon pinaagi ni Jesu-Kristo, sa dihang siya miingon nga ang tanang dila “magaila sa dayag nga si Jesu-Kristo maoy Ginoo alang sa kahimayaan sa Diyos nga Amahan.”—Flp 2:11; Isa 45:23; Rom 14:11.
Sa mahulagwayon, gihubit ni Jehova ang iyang kaugalingon ingong may dila nga iyang gamiton sa iyang kasuko, “sama sa nagalamoy nga kalayo.” (Isa 30:27) Sa panahon sa Pentekostes, sa dihang gibubo ni Jesu-Kristo ang balaang espiritu sa 120 ka tinun-an nga nagtigom sa usa ka lawak sa Jerusalem, tin-aw nga napadayag ang maong espiritu pinaagi sa ilang pagsulti sa nagkalainlaing mga pinulongan ug pinaagi sa usa ka dila nga maorag kalayo nga nakitang mipatong sa matag usa kanila.—Buh 2:3, 4.